7

Filipino
Kwarter 1 – Modyul 1:
Mindanao Salamin ng
Kultura at Panitikan
Filipino – Baitang 7
Kwarter 1 – Modyul 1 : Mindanao Salamin ng Kultura at Panitikan

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran
.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Panrehiyong Direktor: Gilbert T. Sadsad

Kawaksing Panrehiyong Direktor: Jessie L. Amin

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Analiza P. Astillero
Tagaguhit: Jotham D. Balonzo
Tagalapat: Rey Antoni S. Malate; Jotham D. Balonzo; Brian Navarro
Paunang Salita

Bilang tugon sa makabagong tunguhin sa pagkatuto ay binuo ang serye ng

modyul na ito. Nilalaman nito ang mga lubhang mahahalagang kasanayang
pampagkatuto o Most Essential Learning Competencies (MELC) sa ilalim ng
kasalukuyang kalagayan ng edukasyon. Upang matugunan ang hamong kinakaharap
sa edukasyon, kalusugan at kaligtasan malaking tulong ang modyul na ito sa patuloy
na pag-aaral ng kabataan sa loob at labas ng paaralan sa pakikipagtulungan ng mga
magulang at tagagabay
Inaasahan na ang modyul na ito ay higit na makatutulong sa paglinang ng
kasanayan at kakayahan ng mga mag-aaral.

Para sa Tagagabay:
Upang lalong kagiliwan ng mag-aaral at maging kapaki-pakinabang
ang modyul na ito, tiyaking makapagbigay ng oryentasyon sa mga mag-
aaral, magulang, o sinomang miyembro ng pamilya kung paano gagamitin
at iingatan ang modyul na ito.
Ipabatid na kailangang magkaroon ng sariling sagutang papel ang
bawat mag-aaral para sa paunang pagsubok, mga gawain sa bawat
bahagi at panapos na pagsubok. Kung tapos nang sagutin ang modyul na
ito, ipaalala sa mag-aaral na kaagad itong ibalik sa guro para sa
kaukulang tunguhin.

Para sa mag-aaral:
Inihanda ang modyul na ito para sa iyo. Kailangan
mong sundin at saguting mag-isa ang mga gawaing nasa
loob nito. Huwag kang mag-alala, kayang-kaya mo ito.
Tiniyak kong matutuwa ka habang natututo.
Ingatan mo ang modyul na ito. Huwag mong
susulatan at iwasang mapunit ang mga pahina. Gumamit ka
ng sagutang papel o ang iyong kuwaderno. Sige, simulan
na natin!

ii
 (Mindanao Salamin ng Kultura at Panitikan)

Panimula:
Magandang Araw! Kumusta ka? Nasa unang araw
tayo pagkatuto sa bagong kaalaman. Halika, samahan mo akong tuklasin
ang panibagong karunungan na magdadala saiyo ng masaya at
makabuluhang karanasan ngayong taon.

Sa araling ito, mabibigyang hinuha mo ang kaugalian at kalagayang

panlipunan ng mga lugar na pinagmulan ng kuwentong bayan batay sa
pangyayari at usapan ng mga tauhan.
O, ano kayang-kaya ba? Tara! Umpisahan na natin.

Sa modyul na ito, inaasahan na:

nahihinuha ang kaugalian at

kalagayang panlipunan ng lugar na
pinagmulan ng kuwentong- bayan
batay sa mga pangyayari at
usapan ng tauhan. Layunin

1
 Ito ang mga bagong salita na dapat
mong kilalanin para sa araling ito.

Talasalitaan

Nangangahulugang “tao sa tabi

ng lawa” sapagkat karaniwan
Maranao silang nakatira sa lawa ng Lanao

likhang-isip lamang. Lumaganap

Kuwentong - bayan at nagpasalin-salin ang mga ito
sa iba't ibang henerasyon sa
pamamagitan ng pasalindila
(paraan na pagkukuwentong
pasalita).

2
 Ano ba ang alam mo na sa ating aralin,
subukin mo nga?

Panimulang Gawain

Hanapin sa ibaba ang larawan na nagpapakita ng kalagayang panlipunan ng mga

Muslim at kanilang mga kaugalian na tinutukoy sa pangungusap. Isulat lamang ang
titik ng tamang sagot.

1. Paano sumasamba ang mga Muslim?

2. Ano ang tawag sa taong namumuno sa kanilang tribo?
3. Ano ang pangunahing hanap-buhay sa Mindanao?
4. Ano ang kanilang kultura sa pag-aasawa?
5. Ano ang pangunahing kasuotan ng mga Muslim?.

A B. C.

D. E.

Binabati kita. Natapos mo ang unang pagsubok.

Alamin natin sa pahina 14 ang wastong sagot sa mga tanong.
Saang antas ka nabibilang?
5 tamang sagot – NAPAKAHUSAY
3-4 tamang Sagot – MAGALING
1-2 tamang sagot – PAGBUBUTIHAN PA
0 tamang sagot – KAYA MO YAN

3
 Magaling! Matagumpay na natukoy mo ang
ilang kaugalian ating mga kapatid na Muslim.

Halika, alamin natin ang iba pa nilang

kaugalian at tradisyon sa kuwentong ito.

Mga Gawain sa Pagkatuto:

Basahin mo.
Nakalbo ang Datu
(Kuwentong-bayan ng Maranao)

May isang datu na tumandang binata dahil sa paglilingkod sa kaniyang mga

nasasakupan. Sadyang lagi siyang abala sa pamamahala ng kanilang pook kaya
nalimutan na niya ang mag-asawa. Dahil dito, pinayuhan na siya ng matatandang
tagapayo na mag-asawa na upang magkaroon siya ng anak na magiging
tagapagmana niya. Napilitang mamili ang datu ng makakasama niya habambuhay.
Totoong naging pihikan ang datu dahil sa dami ng magagandang dilag sa
pinamumunuang pamayanan. Ngunit dahil sa tulong ng matiyagang pagpapayo ng
matatandang bumubuo ng konseho, natuto ring umibig ang datu. Ngunit hindi lamang
iisang dilag ang napili ng datu kundi dalawang dalagang tunay na magaganda at
mababait pa. Dahil sadyang wala siyang itulak-kabigin kung sino sa dalawa ang higit
niyang mahal, pinakasalan niya ang dalawang dalaga. Isa sa dalagang pinakasalan
ng datu ay si Hasmin. Siya ay batang bata at totoong napakalambing. Kahit na
matanda na ang datu, mahal ni Hasmin ang asawa. Mahal na mahal din siya ng datu
kaya ipinagkaloob nito sa kaniya ang bawat hilingin niya. Dahil sa pagmamahal sa
matandang datu, nag-isip si Hasmin ng paraan upang magmukhang bata ang asawa.
“Ah! Bubunutin ko ang mapuputing buhok ng datu. Sa ganitong paraan,
magmumukhang kasinggulang ko lamang siya.” Ganoon nga ang ginawa ni Hasmin.
Tuwing mamamahinga ang datu, binubunutan ni Hasmin ng puting buhok ang asawa.
Dahil dito, madaling nakakatulog ang datu at napakahimbing pa. Sadyang mahal din
ng datu si Farida, ang isa pa niyang asawa. Tunay na maganda at mabait din si Farida
ngunit kasintanda siya ng datu. Tuwangtuwa si Farida kapag nakikita ang mga puting

4
buhok ng datu. Tuwing tanghali, sinusuklayan niya ito. Kapag tulog na ang datu,
palihim niyang binubunot ang itim na buhok ng asawa. Dahil sa ipinakikitang
pagmamahal ng dalawa sa asawa ay kuntento na sa kaniyang buhay ang datu.

Ngunit gayon na lamang ang

kaniyang pagkabigla nang Ipagpatuloy mo
minsang manalamin siya, Hindi ang pagbasa at
niya nakilala ang kaniyang sarili. sagutin ang mga
Kalbo! Kalbo, ako! sigaw ng tanong sa ibaba.
datu. Nakalbo ang datu dahil sa
pagmamahal nina Hasmin at
Farida.

Hinango : Aragon, Angelita L. Mga Alamat at iba pang mga Kuwento (Legends and other
Stories). Quezon City: Tru-Copy Printing Press, 1986, pp.80-81.

Alam mo ba na…

Ang kuwentong-bayan ay mga salaysay na likhang-isip lamang. Lumaganap at

nagpasalin-salin ang mga ito sa iba't ibang henerasyon sa pamamagitan ng
pasalindila (paraan na pagkukuwentong pasalita). Isa sa mahalagang elemento ng
kuwentong-bayan ang tauhan. Sila ang gumaganap ng mahahalagang karakter.

May dalawang uri ang tauhan:

Ang tauhang lapad (flat character), na hindi nagbabago ang katauhan mula simula
hanggang sa magwakas ang kuwento at ang tauhang bilog (round character)
naman na nagbabago ang katauhan mula sa simula hanggang sa wakas ng
kuwento.

Nauuri rin ang tauhan sa katangiang protagonista at antagonista.

Ang protagonista ang pangunahing tauhan sa isang akda. Sa kaniya nakasentro

ang mga pangyayari.

Antagonista naman ang lumilikha ng hakbang upang hindi magtagumpay ang

pangunahing tauhan.

5
Ipagpatuloy mo.

Paano inihahanda ang

isang pinuno ng tribo sa
Anong kaugalian ng mga
Mindanao?
Muslim sa pag-aasawa ang
ipinahayag sa akda?

Bakit malaki ang paniniwala ng

mga Muslim sa pananaw at
opinyon ng mga matatanda?

Napakagaling! Nahinuha mo ang mga kaugalian at kalagayang panlipunan

ng mga Muslim mula sa naisaad sa akda.

Ano’ng mahahalagang impormasyon ang iyong nalaman?

Makatutulong kaya ang mga ito sa iyong pag-aaral?

Markahan sa ibaba ang antas ng iyong pagkaunawa:

Lubos na naunawaan
Naunawaan
Naguluhan

6
Simulan mo na ang iba’t- ibang
gawain.

Panuto:
Pagsasanay 1

Magtala ng pangyayari mula sa akda

na makapagpapatibay ng hinuha ukol sa mga
sumusunod.
1. Ang isang datu ay mabait at mayaman na lider.
2. Ang datu ay sumusunod sa payo ng mga nakakatanda sa tribo.

3. Paniniwala ng mga Muslim tungkol sa pagpasa ng kapangyarihan bilang pinuno ng

tribo.
4. Isulat ang ginawa ng asawa na datu na nagpapakita ng kanilang katapatan at
mapagmahal sa
asawa.

Hasmin

Farida

Kamusta ang unang pagsasanay? MADALI ba o MAHIRAP?

Tingnan ang sagot sa pahina 14.
Nakuha mo bang lahat ng wastong sagot sa pagsasanay 1?
Kung nakuha mo nang lahat, ikaw ay MAHUSAY!
Maaari mo nang gawin ang Pagsasanay 2.
Kung mababa sa 3, balikan mong muli ang hindi mo nakuha at pag-aralang
muli at pagkatapos, magpatuloy na sa pagsasanay 2.

7
Dahil madali mo lang nasagutan ang unang
pagsasanay, heto pa ang isa pang gawaing
magpapatibay ng iyong kaalaman.

Pagsasanay 2

Panuto:
Magbigay ng hinuha kung anong mga kaugalian ang tinataglay ng mga Muslim tungkol
sa pamumuno na ipinapatupad sa kanilang tribo na ipinakita sa binasang akda.

1. ___________

2. ___________

3. ___________

Ang galing-galing mo! Natapos mo ang Pagsasanay 2.

Saang pagsasanay ka nahirapan? Pagsasanay 1 Pagsasanay 2
Gayunpaman binabati kita sa iyong tagumpay.

8
Balikan ang mga natutuhan sa naunang
mga gawain upang masagutan ang
sumusunod na pagsasanay.

Pagsasanay 3

Panuto:
Suriin ang tradisyong inilahad sa binasang
kuwentong- bayan tungkol sa pag-aasawa. Paghambingin ang kaugaliang Kristiyano
sa kaugaliang Muslim ukol sa pag-aasawa. Gumamit ng venn diagram. Gayahin ang
kasunod na sagutang papel.

Muslim Kristiyano

Tungkol sa pag-aasawa

Bilib na talaga ako sa iyo. Nasagutan mo lahat na pagsasanay.

Iwasto mo ang iyong mga kasagutan sa pahina 14.
Anong naramdaman mo matapos malaman ang
resulta ng iyong pagsisikap?

 ☺ 

9
 Ang bahaging ito ng modyul ay susukat sa mga natutuhan
mo sa loob ng aralin. Huwag kang matakot dahil alam kong
kayang-kaya mo ito. Huling pagsubok na lamang ito na
kailangan mong sagutin.

Panapos na Pagsubok

Panuto: basahin ang kuwentong – bayan at sagutin ang mga katanungan sa

ibaba.

Ang Pilosopo

Noong unang panahon, sa isang bayan ay may isang pinuno na naging mahigpit sa
pagpapatupad ng batas a ipinatutupad sa kaniyang nasasakupan.. Ang kanilang
pinuno na nagngangalang Abed ay palagiang bumibisita sa kanyang mga tauhan
upang alamin kung sino ang mga higit na nangangailangan. Nang mapansin ni
Subekat na nag-iikot araw-araw ang pinunong upang mamigay ng pagkain sa mga
naghihirap ay kaagad siyang kumuha ng bato at isinalang sa kalan. Nang marating ni
Abed ang kubo, binati kaagad siya ni Subekat. Nakita niya ang kaldero na may
nilagang bato. Nang mapansin niya ito,to ng pinuno, sinabihan niya si Subekat na
kuhain ang kanyang parte na nakalaan para sa kanya.

Isang araw, nagtipon ang mga tao upang magdasal ng dhubor o tinatawag na
pantanghaling pagdarasal. Napagalaman ng pinuno na hindi sumama si Subekat sa
pagdarasal. Iipinaalam ni Abed sa mga tao na aalis sila para magsuri ng lupa dahil
kakaunti na lamang ang lupa para sa susunod na henerasyon. Nang paalis na sila ay
siya namang pagdating ni Subekat. Nagpaalam ito sa pinuno na sasama sa
paglalakad at pinayagan naman ito, kahit na hindi niya ito nakita sa pagdarasal. Alam

10
ng pinuno na sa pagkakataong iyon malalaman niya kung sumusunod ang lalaki sa
batas na ipinapatupad.

Sa pag-alis ng pangkat, sinabi ni Abed na kailangang magdala ang bawat isa ng bato
na tamang-tama lang ang bigat para sa kanila. Nagdala si Subekat ng batong sinlaki
lang ng kanyang hinlalaking daliri. Nang mapagod na sila sa kanilang paglalakbay ay
minabuti nilang magpahinga at magdasal. Hindi pa rin sumali si Subekat sa kanyang
mga kasamahan sa pagdarasal.

Pagkatapos magdasal ay ipinag-utos ni Abed na buksan ng kanyang mga tauhan ang

kanilang baon. Nang mabuksan na nila, ang lahat ng dala nilang bato ay naging
tinapay. Bukod tanging si Subekat na ang dala ay sinlaki lamang ng hinlalaki ay
nakaramdam ng gutom dahil sa liit ng kanyang tinapay.

Bago sila magpatuloy sa kanilang paglalakbay, sinabihan muli ni Abed ang kanyang
mga kasama na magdala ng maliit na bato. Sumunod ang lahat ng mga tao, maliban
kay Subekat na ang dinalang bato ay ang pinakamalaki sa pag-aakalang magiging
tinapay ulit ito. Nang dumating na sila sa kanilang pupuntahan, sinabi ni Abed sa
bawat isa sa kanila na ihagis ang mga dalang bato sa abot ng kanilang makakaya
dahil ito na rin ang lawak ng lupang matatamo ng kanyang mga nasasakupan.
Samantala, si Subekat na nagdala ng pinakamalaking bato ay sinlaki lamang ng bilao
ang nakuhang lupa. Ito ay dahil sa sobrang bigat ng bato at hindi niya nakayang ihagis
ng malayo. Doon lamang sa nahulugan ng bato ang kanyang makukuhang lupain.

Si Subekat ay nakaramdam ng kalungkutan dahil maliit lang ang kanyang

makukuhang lupa. Nang makita ni Abed ang liit ng kanyang nakuhang lupa, sinabi
niya kay Subekat na nangyari iyon dahil sa hindi ito sumusunod sa mga pinag-uutos
at kanyang mga patakaran at at dahil dito hindi siya magkakaroon ng maganda at
maayos na kinabukasan.

11
Panuto:
Magbigay ng pangyayari sa akda na magpapatibay ang iyong hinuha tungkol sa
kaugaliang muslim.
1. Gawain ng mga Muslim bago kumain
2. Paraang ipinakita ng mga tao bilang pagkilala kay Abed na pinuno.
3. Kahalagahan ng pagsunod batas sa bawat muslim
4. Pamumuhay ng mga tribo sa Mindanao.
5. kahalagahan ng pananampalataya para sa mga Muslim.

Yehey!
Malapit mo nang matapos ang araling ito. Iwasto ang
iyong mga sagot sa pahina 14.
Ilang bituin kaya ang iyong matatanggap? Suriin sa ibaba.

 nagawa lahat  1 hindi nagawa

 2 hindi nagawa  3 pataas hindi nagawa

Ang ganda ng aralin natin.

Ang dami kong natutuhan.
Na-enjoy ko rin ang mga gawain at
pagsasanay.

Hindi rin ako nahirapan sa mga

pagsasanay. Kaya parang gusto ko pa
ng karagdagang Gawain.
Tara magtulungan tayo!

12
 Karagdagang Gawain

Panuto:
Bilang isang Pilipino nais mong makilala rin ang mga kapatid na Muslim sa
kanilang natatanging paniniwala, kaugalian at kultura. Kaya napagpasyahan mong
magdisenyo ng poster, gumawa ng tula o bumuo ng isang awit para sa
isasagawang Cultural Summit na dadaluhan ng mga kinatawan mula sa Luzon,
Visayas at Mindanao. Itataya ang iyong disenyo batay sa sumusunod na
pamantayan:
a) naglalarawan ng paniniwala, mga kaugalian at kalagayang
panlipunan ng Maranao 3
b) orihinal 5

c) masining 2

d) makatotohanan 5

KABUUAN 15

Sa wakas ay narating mo ang dulo ng aralin.

Ang saya-saya ko at napagtagumpayan mo ang
mga pagsasanay at gawain.

Ang husay mo kid!

13
 Susi sa Pagwawasto

sa trabaho at di nakapag-asawa
Panimulang Pagsubok 4. Mahusay sa trabaho ang pinuno.

1. E 5. Ang Muslim ay mahigit sa isa ng

2. C asawa.

3. B
4. D
5. A
Pagsasanay 3
Pagsasanay 1
Muslim kristiyano
1. tumanda siyang binata
2. naging abala sa pamamahala
1. Maalaga ang mga
3. dahil sa payo ng mga asawang babae
2. ang mayayaman ay 1. Maalaga ang mga
matatandang konseho mahigit sa isang asawa. asawang babae
2. isa lang ang asawa.
4. Florida – kinagiliwan ang puting
buhok kaya binunot ang
itim na buhok ng hari Tungkol sa pag-aasawa
Yasmin- binunot ang
puting buhok upang Panapos na Pagsubok
magmukhang bata ang hari
Ipinagdiriwang ng may 13 tribong
5. nakalbo ang datu
muslim ang Eid-ul-Fitr at Eid- ul adha
Pagsasanay 2
na ibig sabihin ay festival upang
1. Ang mga matanda ay nagpapabunot
mapalaganap ang relihiyong islam.
ng puting buhok sa asawa o anak. Kilala itong may makukulay na na
2. Maalaga ang ina sa asawa. pagdiriwang at nagsisilbing salamin ng
3. Maraming lalaki o babae ang abala wika, kasaysayan, kultura at lipunan

14
Sanggunian:
LM (Panitikang Rehiyonal 7), Read
more on Brainly.ph -
https://brainly.ph/question/319218#rea
dmore Pahina 12-15

15
Para sa iba pang tanong at puna, maaaring sumulat o tumawag sa:

Kagawaran ng Edukasyon Rehiyon V

Regional Center Site, Rawis, Legazpi City 4500

Mobile Phone: 0917 178 1288

Email Address: [email protected]