ANG PINAGMULAN NG APELYIDONG RIZAL

ANG TUNAY NA PINAGMULAN NG PANGALANG RIZAL NI DR. JOSE RIZAL.

Ang Tunay na Apelyido ni Dr. Jose Rizal ay Mercado, na Pinagtibay noong Taong 1731 ni
Domingo Lam-co (ang paternal na lolo sa tuhod ni Dr. Jose Rizal) Siya ay Isang Negosyante at
Purong Dugong Chinese. Noong taong 1849 si Gobernador-Heneral Narciso Claveria ay nag-
utos sa Lahat ng Pamilyang Pilipino na Pumili ng mga Bagong Apelyido mula sa 'Catalogo
Alfabetico de Apellidos' o ang Alpabetikong Listahan ng mga Apelyido, na kung saan
Naglalaman ng 60,662 Apelyidong Espanyol at Katutubong Pangalan na Nakolekta ng mga
Parokyanong Pari sa Buong Bansa at ito ay Ipinamahagi sa mga Alcalde Mayor (provincial
governor) ng Bawat Lalawigan sa Pilipinas.
Sa Panahon na iyon, ang Alcalde Mayor ng Laguna na Isang Espanyol at Kaibigan ng Pamilya
ni Dr. Jose Rizal ay Iminungkahi sa Kanyang Ama na si Francisco Mercado na Kunin ang
Apelyidong "Rizal". Kaya ang Pamilya ni Dr. Jose Rizal ay Nakakuha ng Pangalawang
Apelyido na "Rizal". Gayunpaman, ang Pagbago ng Apelyido ay Nagdulot ng Pagkalito sa mga
Transaksyon ng Negosyo ni Francisco, na karamihan ay Kilala siya sa Kanyang Lumang
Apelyido. Pagkalipas ng ilang taon, Ginamit niya ang Apelyidong "Rizal Mercado" bilang
Kompromiso, ngunit kadalasan ay Ginagamit parin niya ang Orihinal na Apelyido na
"Mercado".
Noong taong 1872 si Dr. Jose Rizal ay Sinamahan ng Kanyang Nakatatandang Kapatid na si
Paciano Mercado upang Mag-enroll sa Ateneo Municipal de Manila sa kursong Bachelor of Art
at Hinikayat siya na Gamitin na Lamang ang Apelyidong "Rizal" para sa Kanyang Kaligtasan,
Sapagkat sa Panahon na iyon ang kanyang Kapatid na si Paciano na may Apelyidong Mercado
ay Mainit sa mga Paring Espanyol dahil sa Naganap na Cavite Mutiny ng Tatlong Paring
Pilipino na kanyang naging Guro na sina Mariano Gomez, Jose Burgos at Jacinto Zamora
(GOMBURZA), Ipinaglaban nila ang Karapatan ng mga Magsasaka sa Pang-aabuso ng mga
Paring Espanyol at Pamahalaan dahil doon sila ay Binitay.
Sa mga Sulat ni Dr. Jose Rizal sa kanyang Matalik na Kaibigan na si Ferdinand Blumentritt, ito
ang kanyang Sinabi;
"Ako Lamang ang 'Rizal' dahil sa Bahay, ang Aking mga Magulang, ang Aking mga Kapatid na
Babae, Aking Kapatid na Lalaki at ang Aking mga Kamag-anak ay Mas Ginusto nila ang
Lumang Apelyido na Mercado."
Ayon sa Tanyag na Historyador ng Pilipinas na si Dr. Dean Ceasar Adib Majul, Mayroong
Dalawang Teorya tungkol sa Pinagmulan ng Salitang "Rizal".
Alam ng Karamihan na ang Bansang Espanya Noon (Andalus) ay Nasakop ng mga Arabong
Muslim ng Higit 700 taon sa Panahon ng Umayyad Caliphate kaya naman sila ay
Naimpluwesiyahan na din ng Salitang Arabic.
Ang Unang Teorya ay nagmula sa Salitang "Roz" isang Espanyol at Arabic na salita na ang
Kahulugan ay Bigas o mula sa Espanyol na "Ricial" na ang Kahulugan ay Green Field o ang
Luntian na Pag-usbong ng mga Halaman. Ngunit ang Kahalagahan ng Parehong mga salita
(Roz at Ricial) na may Kaugnayan sa "Rizal" ay Nagtatapos na Lamang doon dahil walang
Patunay sa Pamamagitan ng Mas Malinaw na Etimolohikal at Makasaysayang Paliwanag.
Ang Pangalawang Teorya ay nagmula sa Salitang Arabic na "Rijal" na ang Kahulugan ay
Lalaki. Ang Teorya ng Etimolohikal ng "Rizal" Bilang "Rijal" ay Sinusuportahan sa
Pamamagitan ng Kasaysayan.
Ang Pangalang "Rijal" ay Bantog o Kilalang Pangalan sa mga Malays na may Impluwensya ng
Islam at Arabic na wika sa Timog-silangang Asya mula pa noong ika-10 siglo. Kaya nang
Sakupin ni Miguel Lopez de Legaspi ang Manila noong Mayo 17, 1571 A.D ang Manila ay
nasa Ilalim na ng Sultanato ng Brunei sa ika-pitong Sultan (1533 A.D - 1581 A.D) na ang
Pangalan ay Sultan Saiful Rijal na ang ibigsabihin ay (Espada ng magiting na hari ng
kalalakihan o Espada ng mga magiting na lalaki) siya ay may Kaugnayan sa mga Pinunong
Muslim sa Manila na sina Rajah Matanda, Rajah Sulayman III at Lakan Dula ng Tanduh (tondo
ngayon). Kaya naman ang Pangalang "Rijal" ay Bantog o Kilala sa Panahon ng Islamikong
Manila.
Ayon kay Austin Craig isang Amerikanong Historyador na Unang Nagsulat sa Talambuhay ni
Dr. Jose Rizal, ang Katutubong Lahi ni Dr. Jose Rizal ay nagmula sa Lahi ni Lakan Dula ang
Huling Hari ng Tondo sa Pamamagitan ng Kanyang Ina na si Teodora Alonzo, sa Pamamagitan
ni Atty. Manuel de Quintos (lolo ni teodora) at Eugenio Ursua (lolo sa tuhod ni teodora).
Gayunpaman, Hindi Malinaw kung Alam ng Alcalde Mayor ng Laguna na Kaibigan ng
Pamilya ni Dr. Jose Rizal na ang Salitang "Rizal" ay may Kaugnayan sa Etimolohikal na Arabic
o May Kaugnayan sa Makasaysayang Unang Bahagi sa Panahon ng Islamikong Manila. Maaari
Lamang Ituring na ang mga Espanyol na Opisyal na Itinalaga sa Pilipinas sa Huling Bahagi ng
Kolonyalismong Espanya ay Naging Moderate na, Hindi Katulad ng Panahon nina Rajah
Sulayman III na ang mga Mananakop na Espanyol noon ay Nagdala ng Matinding Pagka-muhi
o Pagka-inis Laban sa Islam. Sa Paglipas ng Panahon ang Sitwasyon ay Naging Kakaiba na sa
Espanya lalo na Ngayon.
Ang Pangalang "Rijal" ay ang Tamang Grammar na Arabic sa Salitang "Rizal", ang mga
Malays na mga Muslim ay Hindi Lahat Ganap na Nakakapagsasalita ng Arabic, kaya Hindi
Gaanong Napapansin ang Tamang Grammar nito, Ito ang Isang Dahilan kung Bakit Maraming
Indonesian at Malaysian at Kahit sa Ilang Bahagi ng Mindanao sa Ngayon ay Patuloy na
Ginagamit ang "Rizal" Bilang Kanilang mga Pangalan.
Ayon naman sa mga taga-indonesian at Malaysian ang Pangalang "Rizal" ay Pinagsamang
Sanskrit at Arabic na Salita na ang Kahulugan ay Gwapong Lalaki o Magiting na Lalaki.
Gayunpaman, Alam ni Dr. Jose Rizal ang Kasaysayan Kung Saang Lahi Siya Nagmula at ito ay
sa Kanyang mga Ninunong Muslim, Sapagkat siya ay Nag-aral din ng Kasaysayan ng Pilipinas
at Dahil Dito Siya ay Namulat sa Katotohanan. Siya Mismo ay Laban sa Mababaw na Pag-
unawa sa Kasaysayan at Ipinapahiwatig Niya sa mga Tao na Maging Kasama Sila sa Kanilang
Nakaraan, Kasama ang Tiyak na Pakikibaka ng Kanyang mga Ninuno na Tulad ng Kanyang
Sarili ay Nakipaglaban para sa Kalayaan at Hustisya sa Apat na Siglo Bago Siya Ipinanganak
Habang Nagpapaalala na Huwag nating Kalimutan ang mga Ito (ang Nakaraang Kasaysayan)

ANG LIHIM NG PAMILYANG RIZAL

Ang bawat pamilya ay may mga lihim, maging ang mga Rizals sa Calamba, kabilang sa
mga pinakamahalagang pamilya sa Pilipinas. Sa taong iyon si José Rizal ay namatay,
1896, ginawa niya ang kanyang puno ng pamilya. Kapansin-pansin, iniwan niya ang
mga sanga na humahantong sa kanyang ina na si Teodora Alonzo. Ano ang sinusubukan
niyang itago?

Ang mga ugat ni Teodora ay nasa Biñan, Laguna. Nakatayo pa rin ang kanyang ninuno
ngunit ngayon ay na-dismantled na ladrilyo ng ladrilyo. Ang linya ng Teodora Alonzo ay
mas mahirap masubaybayan, bagaman ang kanyang ama na si Lorenzo Alberto Alonzo
(1790-1854) ay sinasabing mukhang katulad ng isang Intsik. Tatlong henerasyon ng
Alonzos ay mga munisipal na kapitan ng Biñan at sa iba't ibang oras pinuno ng samahan
ng mga mestizos ng distrito ng Santa Cruz sa Maynila. Ang pangalan ni Alonzo ay
binago din sa Realonda noong 1850 na may isang parunggit sa maharlikang dugo o
posibleng isang pagkakamali sa pagsulat. Ang "pamilya ni Rizal" ay lubos na nauukol sa
panig ng kanyang ina. Walang nabanggit sa kanyang pamilya sa panig ng kanyang ama.
Ang dokumentaryo ay nakatuon sa dalawang pangunahing paksa: ang bahay na na-
demolish at na si Teodora Alonzo ay isang iligal na bata (bastard). Ang bahay na
nabanggit ay ang Pamilyang Alonzo sa Biñan, hindi ang tahanan ni Jose Rizal, na nasa
Calamba. Nang ipadala si Rizal sa Biñan upang mag-aral, nanatili siya sa bahay ng
tiyahin sa halip na ang malaking mansyon. Nagbibigay ito ng isang palatandaan na
mayroon nang pagtatalo sa pamilyang Alonzo sa oras na iyon. Kasalukuyang pag-aari ni
Gerardo Alberto. Ang bahay ay dahan-dahang buwag at ladrilyo ng ladrilyo. Ang bahay
ay ililipat sa isang lugar sa Bataan at isang Starbucks shop ay itatayo sa kasalukuyang
lugar. Si Jose Maria Alonzo, matapos na bumalik mula sa kanyang mga paglalakbay sa
Europa ay nalaman na ang kanyang asawang si Teodora Formoso ay nakikipag-ugnayan
sa ibang lalaki at sa gayon ang mag-asawa ay nag-away. Si Teodora Alonzo ay
nakipagtulungan kay Jose Maria, bilang kanyang paboritong kapatid, laban sa payo ng
kanyang asawang si Franciso Mercado. Nagalit, ikinulong ni Jose Maria ang kanyang
asawa sa isang silid sa mansyon at hiniling si Teodora Alonzo na bantayan siya.

Isang araw, binigyan ni Teodora Formoso ang pagkain na pinaglingkuran ni Teodora

Alonzo sa kanyang aso at namatay ang aso. Lumapit siya sa guardia civil na sinasabing
sinusubukan siya ni Doña Teodora. Naniniwala ang guardia sibil sa kanyang kwento at
si Teodora Alonso ay nabilanggo ng dalawang taon.

Si Lorenzo Alonzo de Alberto, pagkatapos ay 24 na kasal ng isang 12 taong gulang na

batang babae mula sa Vigan, Paula Florentino ngunit ito ay isang nakapirming kasal
(lehitimong asawa) kaya hindi sila nagkaroon ng anak.

Noong 1824, sampung taon pagkatapos ng kasal, natagpuan si Lorenzo na nakatira

kasama ang isa pang babae, si Brijida Quintos - isang relasyon na hindi pinarangalan ng
batas na ginagawang labag sa batas ang kanilang mga anak (Teodora Alonzo at lahat ng
kanyang mga kapatid kasama si Jose Maria Alberto).
Si Lorenzo Alberto, na tumulong sa mga Dominikano sa kanilang mga misyon sa Indo-
China ay iginawad ang pamagat na "Knight of the Order of Queen Isabella the
Catholic", isang pamagat na maililipat sa isa sa kanyang mga anak pagkatapos ng
kanyang kamatayan. Nang mamatay si Lorenzo, ang kanyang mga anak - hindi tama sa
mga papel - ay lumikha ng isang plano upang mapanatili ang pamagat at ang kanilang
matibay na ugnayan sa gobyerno ng Espanya. Tinanggihan ni Jose Maria Alonzo de
Alberto ang kanyang tunay na ina, si Brijida Quintos, at ipinahayag ang kanyang sarili
(na may pag-apruba ng kanyang mga kapatid) ang lehitimong anak nina Lorenzo Alberto
at Paula Florentino. Kaya, nagsimula ang isyu sa kalahating kapatid.

Si Barbara Gonzalez, isang inapo ni Rizal ay nagsabi na si Jose Maria Alonzo de

Alberto ay sinasabing may kaugnayan sa kanyang pamangking si Saturnina (anak na
babae ni Teodora Alonzo) at na si Soledad ay bunga ng pag-iibigan na ito. Upang
maitago ang nakakahiyang kilos na ito, lumabas si Saturnina sa isang bakasyon na
sinamahan ni Teodora lamang upang bumalik sa ibang pagkakataon kasama ang isang
bagong panganak na bata. Inangkin ni Teodora na ang bata ay kanya. Si Soledad ang
pinaka maganda sa mga kapatid na Rizal, na mayroong isang ama ng mestizo.

Kung totoo ang kuwentong ito, maaaring ito ang tunay na dahilan kung bakit
kinamumuhian ni Teodora Formoso si Teodora Alonzo. Ipinapakita lamang nito na kahit
isang bayani ay may isang panig na hindi perpekto.