1.

ΔΥΝΑΜΗ COULOMB
ΕΝΤΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ
(σχολικό βιβλίο σελίδες 13-21)

ΓΕΛ ΚΡΕΜΑΣΤΗΣ
ΦΥΣΙΚΗ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
 ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΣΤΙΣ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

1. Εκτελέστε τις αριθμητικές πράξεις:

α) 103 ∙10 4=¿ β) 103 ∙10−4=¿ γ) 10−3 ∙ 10−4 =¿

106 10 6 10−6
δ) =¿ ε) =¿ στ) =¿
104 10−4 10−4

2 −2
ζ) ( 10 4 ) =¿ η) ( 10 4 ) =¿ θ) √ 1010=¿

2. Μετατρέψτε τους αριθμούς σε γινόμενο ακεραίου με δύναμη του δέκα:

α) 0,003 = β) 0,1274 = γ) 13000 =

3. Εκτελέστε τις αριθμητικές πράξεις, μέχρι να σας μείνει γινόμενο ακεραίου με δύναμη του
δέκα (ή μόνο δύναμη του δέκα):

10−6 ·102
α) =¿ β) 0,005 ·10−3=¿ γ) 400 · 10−6 =¿
10 3

9 · 109 2
δ) =¿ ε) ( 0,02 ·10−3 ) =¿
0,3 ·10−2

1
 ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ COULOMB

 Το φαινό μενο του ηλεκτρισμού οφείλεται σε μία ιδιό τητα της ύ λης που ονομά ζεται ηλεκτρικό
φορτίο. Το ηλεκτρικό φορτίο γενικά συμβολίζεται με το γρά μμα q και στο S.I. μετριέται σε C
(κουλό μπ).
 Υπά ρχουν 2 είδη ηλεκτρικού φορτίου: Θετικό (+) και αρνητικό (-)
 Η ηλεκτρική δύ ναμη που ασκείται ανά μεσα σε 2 φορτία ονομά ζεται δύ ναμη Coulomb. Όπως
κά θε δύ ναμη, έτσι και η δύ ναμη Coulomb είναι διανυσματικό μέγεθος, οπό τε έχει διεύ θυνση,
φορά και μέτρο και παριστά νεται με ένα βέλος.

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Πά νω στην ευθεία που ενώ νει τα δύ ο φορτία

ΦΟΡΑ: Απωστική , αν τα φορτία είναι ομό σημα (και τα δύ ο θετικά ή και τα δύ ο αρνητικά )
Ελκτική , αν τα φορτία είναι ετερό σημα (το ένα θετικό , το ά λλο αρνητικό )

|q1 q2|
ΜΕΤΡΟ: F=K 2
r
Όπου r η από σταση των φορτίων, q1 και q2 οι τιμές των φορτίων, Κ η σταθερά του
ηλεκτρισμού . Αν μεταξύ των φορτίων υπά ρχει κενό , η σταθερά Κ έχει τιμή :

Κ=9 ∙109 N m2 /C 2

 Οι δυνά μεις F1
⃗ και F2
⃗ που ασκού νται σε κά θε φορτίο αποτελού ν ζεύ γος δρά σης-
αντίδρασης, οπό τε έχουν ίσα μέτρα και αντίθετες κατευθύ νσεις.

 Η δύ ναμη Coulomb είναι αντιστρό φως ανά λογη

του τετραγώ νου της από στασης, οπό τε μικραίνει
ό σο απομακρύ νονται μεταξύ τους τα φορτία.

2
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΤΟΥ COULOMB

Αριθμητικές εφαρμογές στο νόμο του Coulomb

Με μεταβολή των φορτίων ή/και της μεταξύ τους απόστασης

 Ερώ τηση 6, σελίδα 43 σχολικού βιβλίου

 Ερώ τηση 7, σελίδα 43 σχολικού βιβλίου

3
Με τρία φορτία πάνω στην ίδια ευθεία

 Άσκηση 6, σελίδα 51 σχολικού βιβλίου

4
 ΕΝΤΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ

 Ηλεκτρικό πεδίο ονομά ζουμε το χώ ρο μέσα στον οποίο ό ταν βρεθεί ηλεκτρικό φορτίο θα δεχτεί
δύ ναμη Coulomb
 Το ηλεκτρικό πεδίο δημιουργείται από ένα ή περισσό τερα φορτία που λέγονται πηγές του
πεδίου και συμβολίζονται με κεφαλαίο Q (το ένα λέγεται φορτίο-πηγή , τα πολλά φορτία-
πηγές).
 Η ύ παρξη του ηλεκτρικού πεδίου διαπιστώ νεται με την είσοδο σε αυτό δοκιμαστικώ ν φορτίων,
τα οποία συμβολίζονται με μικρό q
 Το διά νυσμα της έντασης του ηλεκτρικού πεδίου σε κά ποιο σημείο του, είναι το πηλίκο του
διανύ σματος της δύ ναμης Coulomb που δέχεται ένα δοκιμαστικό φορτίο στο συγκεκριμένο
σημείο, προς το δοκιμαστικό φορτίο.
F
⃗
Ε=
⃗
q
 Η ένταση του ηλεκτρικού πεδίου και η δύ ναμη που ασκεί στο δοκιμαστικό φορτίο έχουν την
ίδια κατεύ θυνση (είναι συγγραμμικά ομό ρροπες) ό ταν το δοκιμαστικό φορτίο είναι θετικό και
αντίθετη κατεύ θυνση (είναι συγγραμμικά αντίρροπες) ό ταν το δοκιμαστικό φορτίο είναι
αρνητικό , δηλαδή :
q >0❑ ⃗
E↑↑⃗
F συγγραμμικά ομόρροπες
⇒

q <0❑ ⃗
E↑↓⃗
F συγγραμμικά αντίρροπες
⇒

 Μέτρο της έντασης του ηλεκτρικού πεδίου:

F
E=
|q|
 Μονά δα μέτρησης της έντασης του ηλεκτρικού πεδίου στο S.I. είναι το 1 N /C

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
 Η ένταση του ηλεκτρικού πεδίου εξαρτά ται μό νο από το φορτίο ή τα φορτία-πηγές που
δημιουργού ν το ηλεκτρικό πεδίο. Δεν εξαρτά ται από το δοκιμαστικό φορτίο.
 Η ένταση του ηλεκτρικού πεδίου σε ένα σημείο του είναι σταθερή και δεν αλλά ζει, είτε έχουμε
δοκιμαστικό φορτίο σ’ εκείνο το σημείο, είτε ό χι.
 Η ένταση του ηλεκτρικού πεδίου προϋ πά ρχει, ενώ η δύ ναμη Coulomb εμφανίζεται ό ταν
εισέλθει δοκιμαστικό φορτίο μέσα στο ηλεκτρικό πεδίο. Το μέτρο και η κατεύ θυνση της
δύ ναμης Coulomb αλλά ζουν ανά λογα με την τιμή και το πρό σημο του δοκιμαστικού φορτίου.

5
  Ένταση σε σημείο ηλεκτρικού πεδίου π.χ. 10 N/C , σημαίνει ό τι αν βά λουμε δοκιμαστικό φορτίο
1C στο συγκεκριμένο σημείο, θα δεχτεί δύ ναμη 10Ν.

ΕΝΤΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ (ΑΣΚΗΣΕΙΣ)

Ερωτήσεις κατανόησης

4. Σε ένα σημείο του χώρου Σ υπάρχει ηλεκτρικό πεδίο μέτρου Ε με κατεύθυνση προς τα
θετικά του άξονα χχ’ (δεξιά) και θετικό ηλεκτρικό φορτίο q1=q. Το φορτίο δέχεται δύναμη F
από το πεδίο.

Α) Σχεδιά στε το φορτίο και τα διανύ σματα έντασης ηλεκτρικού πεδίου και δύ ναμης στο Σ

Απομακρύνουμε το θετικό φορτίο από τη θέση Σ.

Β) Πό ση είναι τώ ρα η ένταση του ηλεκτρικού πεδίου στο Σ; Εξηγή στε και σχεδιά στε την

Φέρνουμε στη θέση Σ αρνητικό φορτίο q2= -2q.

Γ) Πό ση είναι τώ ρα η ένταση του ηλεκτρικού πεδίου στο Σ; Εξηγή στε και σχεδιά στε την

Δ) Υπολογίστε το μέτρο της δύ ναμης που δέχεται το αρνητικό φορτίο από το πεδίο και σχεδιά στε την

5. Στην άσκηση Σωστού-Λάθους που ακολουθεί, να αιτιολογήσετε με τη βοήθεια της θεωρίας

τις απαντήσεις σας:

Αριθμητικές Εφαρμογές

 Άσκηση 11, σελίδα 52 σχολικού βιβλίου

6
 ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ COULOMB

 Είναι το ηλεκτρικό πεδίο που παρά γεται από ένα μό νο φορτίο-πηγή Q.

 Το μέτρο της έντασης του ηλεκτροστατικού πεδίου Coulomb υπολογίζεται από τα
προηγού μενα ως εξή ς:

F
E= (1)
|q|
|Qq|
F=K (2)
r2

K |Q|
( 1 ) , ( 2 ) ❑ E=
⇒ r2

 Είναι σαφές ό τι η ένταση του

ηλεκτροστατικού πεδίου σε συγκεκριμένο
σημείο εξαρτά ται μό νο από το φορτίο-πηγή .

 Αν το φορτίο-πηγή είναι θετικό (Q>0), τό τε η

ένταση του ηλεκτρικού πεδίου σε κά θε
σημείο του δείχνει μακριά από το φορτίο-πηγή .

 Αν το φορτίο-πηγή είναι αρνητικό (Q<0), τό τε η

ένταση του ηλεκτρικού πεδίου σε κά θε σημείο
του δείχνει προς το φορτίο-πηγή .

7
 ΕΝΤΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ COULOMB (ΑΣΚΗΣΕΙΣ)

Αριθμητικές Εφαρμογές

 Ασκή σεις 7, 8, 9 στη σελίδα 51 σχολικού βιβλίου

Πολλαπλής επιλογής με αιτιολόγηση

8
Με δύο φορτία-πηγές

 Άσκηση 10, σελίδα 52 σχολικού βιβλίου

 Άσκηση 12 (α), σελίδα 52 σχολικού βιβλίου

β) Να υπολογίσετε τη δύναμη που θα δεχθεί σημειακό φορτίο q αν τοποθετηθεί στο

σημείο μηδενισμού του ηλεκτρικού πεδίου που βρήκατε στο (α) ερώτημα