3

Araling Panlipunan
Unang Marka– Modyul 3
Populasyon sa Lainlaing
Komunidad sa Kaugalingong
Probinsya
Araling Panlipunan – 3
Alternative Delivery Mode (ADM)
Unang Marka – Modyul 3: Populasyon sa Lainlaing Komunidad sa
Kaugalingong Probinsya
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman,
kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng
akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o
tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban
sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito.

Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
Naglangkob sa Pagsulat sa Modyul

Magsusulat: Celia O. Ecuben, Cherry Ann A. Alecha

Editor: Jeanette R. Isidro, Benny T. Abala, Leowenmar A. Corvera,
Alyn M. Tolero, Jr., Edwin C. Salazar
Magsusubli: Lilifreda P. Almazan, Analiza D. Doloricon, Benny T. Abala,
John Anino, Marino Pamogas, Lary G. Morandante, John Espina,
Renato L. La Torre, Renato Mendoza, Lalaine Gomera,
Rosell Abellana, Dan Ralph Subla, Marites E. Tesiorna Penera,
Babelyn M. Corvera
Nagdibuho: Jessa Mae A. Alecha
Maghahan-ay: Babelyn M. Corvera, Julien A. Espinoza
Nagdumala: Francis Ceasar B. Bringas, Isidro M. Biol, Jr., Maripaz F. Magno,
Josephine Chonie M. Obseñares, Imelda N. Sabornido,
Segundino A. Madjos Jr., Jeanette R. Isidro
LR Team: Gemma B. Espadero, Pinky Rosarie E. Laurente, Marvelous B. Estal
ADM Coordinators: Eric C. Cabaluna, Ponciano G. Alngog
Inilimbag sa Pilipinas ng
Kagawaran ng Edukasyon – Rehiyon ng Caraga
Office Address: Purok Narra, Balilahan, Mabua, Tandag City
Telefax:
Email Address: [email protected]
Araling Panlipunan
Unang Marka- Modyul 3
Populasyon sa Lainlaing Komunidad
sa Kaugalingong
Probinsya

i
Pasiunang Pulong
Alang sa Magtutudlo:

Malipayong pagdawat niining Araling Panlipunan 3, Una

nga Marka, Ikatulo nga Modyul sa Alternative Delivery Mode
(ADM). Alang sa leksiyon nga Populasyon sa Lainlaing Komunidad
sa Kaugalingong Probinsya.

Kini nga modyul hiniusang gidisenyo, gipalambo ug gisusi sa

mga edukador gikan sa pampubliko ug pambribadong institusyon
aron giyahan ang mga magtutudlo nga tigpasayon aron
matabangan ang mga tinun-an nga makab-ot ang mga
sukaranan nga gilatid sa K to 12 Kurikulum samtang malampuson
nilang mabatunan ang pangkaugalingong pangkatilingbanon ug
pang-ekonomikanhong hagit sa pagtuon.

Kini nga tabang sa pagtuon, naglaom nga magiyahan ang

mga tinun-an alang sa ilang pagkat-on sa mga buluhaton base
sa ilang abilidad, kapaspason og oras. Gilaoman usab nga
matabangan ang mga tinun-an nga makab-ot ang kompetensi
sa 21st Century Skills samtang gitagaan og pagtagad ang ilang
sitwasyon ug panginahanglan.

Isip dugang nga matiryal sa mga nag-unang teksto, makit-

an nimo kining maong kahon nga naglangkob sa kinatibuk-ang
sulod sa modyul.

Pahinumdom alang sa Magtutudlo

Naglangkob kini sa mga pahinumdom, ug mga

pamaagi nga magamit sa maayong paggiya sa
mga tinun-an.

Isip magtutudlo, gilaoman nga imong mahatagan ug

pasiunang kahibalo ang tinun-an kung unsaon paggamit kining
maong modyul. Kinahanglan usab nga imong masundan ug
marekord ang ilang pag-uswag samtang gitugutan sila sa pag

ii
kat-on nga kinaugalingon. Gawas pa niini, gilaoman ang
pagdasig ug paggiya sa tinun-an samtang gihimo ang mga
buluhaton sa modyul.

Alang sa mga tinun-an:

Malipayong pag dawat niining Araling Panlipunan 3, una

nga marka, ikatulo nga modyul sa Alternative Delivery Mode
(ADM) alang sa leksyon nga Populasyon sa Lainlaing Komunidad
sa Kaugalingong Probinsya.

Kini nga modyul hiniusang gidisenyo, gipalambo ug gisusi sa

mga edukador gikan sa pampubliko ug pampribadong institusyon
aron giyahan ka aron matabangan nga makab-ot ang mga
sukaran nga gilatid sa K to 12 Kurikulum samtang malampuson
nga imong mabatonan ang pangkaugalingon,
pangkatilingbanon, ug pang ekonomikanhong hagit sa pagtuon.

Kini nga tabang sa pagtuon, naglaom nga magiyahan ka

alang sa pagkat-on sa mga buluhaton base sa imong abilidad,
kapas-pason og oras. Gilauman usab nga matabangan ka nga
makab- ot ang kompetensi sa 21st Century Skills samtang gitagaan
ug pagtagad ang imong sitwasyon ug panginahanglan.

Isip dugang nga matiryal sa mga nag-unang teksto, makit-

an nimo kining maong kahon nga naglangkob sa kinatibuk-ang
sulod sa modyul.

Pahinumdom alang sa Mga Tinun-an

Naglangkob kini sa mga pahinumdom, ug mga

pamaagi nga magamit sa maayong paggiya sa
mga tinun-an.

Ang kamot maoy kasagarang gamiton nga simbolo sa

katakos, lihok ug katuyuan. Pinaagi sa atong mga kamot, kita
makakat-on, makamugna ug makatuman sa buluhaton. Ang
kamot niini nga tabang kahibalo, nagsimbolo nga ikaw isip usa ka

iii
estudyante, adunay katakos nga mahibaloan ang mga pagtulun-
an nga may kalambigitan sa kompetensi.

Ang imong kalampusan sa akademiko nagdepende sa

imong kaugalingon o sa imong mga kamot.

Kini nga modyul gibuhat aron matubag ang imong mga

panginahanglan. Katuyuan niini nga matabangan ka sa imong
pagtuon samtang wala ka sa sulod sa eskwelahan.

Tinguha isab niini nga mahatagan ka og mahinungdanong

kahigayunan sa pagkat-on.

Ang maong modyul adunay mga parte ug mga icon nga

kinahanglan nimong masabtan.

Kini nga kabahen (parte), mahibaloan

Hibalui nimu ang mga angayang makat-unan
sa modyul.

Niini nga eksamin, at Niini nga eksamin, atong makita ang

imong nahibaloan sa leksyon sa modyul.
Kung imong makuha ang tanang
Sulayi
saktong tubag (100%), mahimo na
nimong laktawan kini nga parte.

Kini usa ka mubo nga buluhaton o

Baliki pagribyu aron matabangan ka nga
ilambigit ang leksyon karon sa niagi.

Niini nga parte, ipaila sa imo ang bag-

ong leksyon sa daghang mga paagi
Diskubreha sama sa usa ka istorya, kanta, balak,
pasiuna na problema (pambukas na
suliranin) buluhaton o kahimtang.

Susiha Niini nga seksyon, hatagan ka og

hamubong paghisgot sa leksyon.
iv
 Katuyuan niini nga matabangan ka nga
masabtan ang mga bag-ong konsepto
ug kasanayan.

Gilangkob niini ang mga buluhaton aron

malig-on ang imong pagsabot sa mga
pagtulun-an. Pwede nimung i- korek ang
Palamboa mga tubag sa mga buluhaton gamit
ang sumbanan sa saktong tubag nga
makita sa katapusang parte sa modyul.

Naglangkob kini sa mga pangutana o

blangko nga pun-an aron makamugna
Huna-hunaa og usa ka hugpulong o parapo aron
maproseso ang imong nakat-onan sa
leksyon.

Naglangkob kini sa mga buluhaton aron

matabangan ka nga maaplay ang bag-
Buhata
ong pagtulun-an sa tinuod nga
sitwasyon o kamatuoran sa kinabuhi.

Usa kini nga buluhaton nga ang tumong

mao ang pagsukod sa lebel sa imong
Pagsukod
nakat-unan sa pagkab-ot sa
sa
nahibaluang kompetensi.
Nakat-unan

Kining partiha, adunay mga bag-ong

buluhaton nga ihatag kanimo aron
Dugang
mapa-uswag ang imong kahibalo o
Buluhaton
kahanas sa mga nakat-unan sa leksyon.

Sumbanan sa Naglangkob kini sa mga saktong tubag

Saktong Tubag sa tanang mga buluhaton sa modyul.

v
Sa katapusan sa kini nga modyul, makit-an usab nimo:

Sanggunian: Kini ang talaan sa mga hinimo, paghimo o

pagbag-o sa kini nga modyul.

Ang mosunod ang mga pahinumdom nga inyong

mahibaloan sa paggamit niini nga modyul:

1. Gamiton ang modyul sa pag-amping. Ayaw butangi og

bisan unsang marka o sulat bahin sa modyul. Mogamit sa
bulag nga papel sa pagtubag sa mga pagbansay.

2. Ayaw kalimti ang pagtubag sa sulayi unya pa mokadto sa

uban pang mga buhat nga nakahuman sa modyul.

3. Basaha og maayo ang mga pamaagi sa dili pa buhaton

ang matag ehersisyo.

4. Puy-an ang pagkamatinuoron ug integridad sa pagbuhat sa

mga buluhaton ug sa pagtul-id sa mga tubag.

5. Tapuson ang karon nga buluhaton sa wala pa moadto sa

lain nga praktis o buluhaton.

6. Ibalik kini nga modyul sa imong magtutudlo o tagapagdaloy

kung nakatapos na ang tanan nga pagbansay.

Sa kaso nga maglisod ka sa pagkompleto sa mga

gimbuhaton sa kini nga modyul, ayaw pagpanuko sa
pagkonsulta sa imong magtutudlo o tagapagdaloy. Mahimo
nimo nga pangutan-an ang imong mga ginikanan, mas
magulang nga mga igsoon o bisan kinsa nga kauban sa balay
nga mas magulang kanimo. Hinomdumi kanunay nga wala ka
mag-inusara.

Naglaom kami, pinaagi sa kini nga modyul, masinati nimo ang

makahuluganon nga pagkat-on ug makaangkon og lawom nga
pagsabot sa mga may kalabutan nga katakos. Mahimo nimo kini!

vi
ARALING PANLIPUNAN 3

Unang Marka – Modyul 3

MGA SUMBANAN SA PAGKAT-ON

• Nasusi ang kinaiyahan sa populasyon sa lainlain nga
komunidad sa kaugalingong probinsya base sa: a)
edad; b) kinatawo; c) etnisidad; ug d) relihiyon.
(MELC/WEEK 3)

Hibalui
Kini nga modyul gituyo ug gihimo aron matabangan ka
nga masabtan ang kamahinungdanon sa populasyon sa lainlaing
komunidad sa kaugalingong probinsya.

Ang imong kahibalo mahitungod sa populasyon sa lainlaing

komunidad sa kaugalingong probinsya, usa ka maayong
pamaagi aron ikaw mahibalo ug mahimong hanas sa pagsabot
sa kinaiyahan sa populasyon base sa edad, kinatawo, etnisidad,
ug relihiyon.

Ang mga leksyon sulod sa modyul sistematiko nga gihan-ay

aron mas mahimong nindot ang dagan sa imong pagtuon.

Adunay mga buluhaton nga giandam kanimo aron

mamahimong mahinungdanon ang imong pagkat-on.
Kinahanglan nimong tubagon o himoon ang tanang mga
buluhaton sa modyul gamit ang laing papel.

Ang matag probinsya adunay gidaghanon sa mga tawo

nga nagbahin-bahin base sa ilang edad, kinatawo, etnisidad, ug
relihiyon. Ang pagkahibalo sa kaugalingong populasyon
mahinungdanon tungod kay makahatag kini og impormasyon
nga magamit sa pagmugna ug mga lakang sa pagtubag sa
mga problema sa inyong lugar.
1
 Pinaagi sa bar graph, imong masabtan ang hulagway sa
populasyon sa kaugalingong probinsya nga nagpakita sa
gidaghanon sa mga tawo sa nagkalainlaing komunidad.
Sa kini nga modyul, imong masusi ang kinaiyahan sa
lainlaing komunidad sa imong probinsya base sa: a) edad; b)
kinatawo; c) etnisidad; ug d) relihiyon.
Sa kini nga modyul, gilaoman nga imong:

1. Nagamit ang talahanayan aron masabtan ang kinaiyahan

sa populasyon sa mga probinsya sa Caraga Region;

2. Nasusi ang kinaiyahan sa populasyon sa lainlain nga

komunidad sa imong probinsya base sa edad, kinatawo,
etnisidad, ug relihiyon;

3. Nasulat ang mga importanteng impormasyon mahitungod

sa kinaiyahan sa populasyon base sa edad, kinatawo,
etnisidad, ug relihiyon;

4. Naisplikar ang importansiya sa pagtuon sa kinaiyahan sa

populasyon sa matag probinsya sa Caraga Region ug sa
kaugalingong komunidad.

Sulayi

Tugon: Isulat ang letra nga imong tubag sa pangutana nga

makita sa matag aytem. Himoa kini sa inyong papel.

1. Unsa nga probinsya sa Caraga Region ang naay

pinakadako nga populasyon?
A. Agusan del Sur B. Dinagat Islands
C. Agusan del Norte D. Surigao del Norte

2
 2. Pila ang populasyon sa Caraga Region sa tuig 2015 base sa
gihatag sa Philippine Statistics Authority (PSA)?
A. 1 764 292 B. 2 753 109
C. 2 095 367 D. 2 596 709

3. Unsa nga relihiyon ang naay pinakadaghan og populasyon

sa Caraga Region?
A. Islam B. Iglesia ni Cristo
C. Roman Catholic D. Iglesia Filipina Independiente

4. Base sa talahanayan sa populasyon, unsa nga range sa

edad ang pinakadaghan sa Caraga Region?
A. 0-9 na taon B. 10-19 na taon
C. 20-19 na taon D. 39-49 na taon

5. Unsa nga konsepto ang naghisgot mahitungod sa mga

tinuohan sa mga tawo nga nagpuyo sa usa ka lugar?
A. edad B. etnisidad
C. kinatawo D. relihiyon

Baliki

Buluhaton 1: Lista-Probinsya

Tugon: Isulat sa kahon ang lima (5) ka mga probinsya nga

sakop sa Caraga Region. Isulat kini sa laing papel.

Mga Probinsya
1.
2.
3.
4.
5.

3
 Diskubreha

Diskubreha ang populasyon sa Caraga Region. Sa imong

tan-aw, unsa kadaghan ang populasyon sa Caraga Region?
Unsa nga probinsya ang may pinakadaghan ug ang may
pinakagamay nga populasyon?

Nikabat sa 21 478.35 ektarya kilometro kwadrado ang sukod

sa kinatibuk-ang teritoryo sa Caraga Region base sa resulta nga
gipadayag sa Philippine Statistics Authority (PSA) tuig 2015. Apil
ani ang lima (5) ka mga probinsiya sa Agusan del Sur, Agusan del
Norte, Surigao del Sur, Surigao del Norte, ug Dinagat Islands.

Para mahibal-an ang mga detalye, tan-awa sa talahanayan

sa ubos ang datos mahitungod sa kadak-on sa sakop nga yuta
ug populasyon sa matag probinsya sa Caraga Region.

Kadak-on sa Yuta ug Populasyon

sa mga Probinsya sa Caraga Region

Lalawigan Kapital Populasyon Land Area

(2015) (km2)
Agusan del Norte Cabadbaran 691 566 2 730.24
Agusan del Sur Prosperidad 700 653 9 989.52
Dinagat Islands San Jose 127 152 1 036.34
Surigao del Norte Surigao City 485 088 1 972.93
Surigao del Sur Tandag 592 250 4 932.70
Kinatibuk-an 2 596 709 21 478.35 km2

Base sa datos nga gipakita sa PSA 2015, ang Agusan del Sur
ang adunay pinakadaghan nga populasyon. Niabot kini og 700
653 nga populasyon. Samtang ang pinakagamay nga probinsya
kung populasyon ang pagahisgutan, ang Dinagat Islands ang

4
may pinakagamay nga populasyon. Sa kinatibuk-an, ang
populasyon sa Caraga Region ningkabat sa 2 596 709 na
naglangkob sa mga probinsya sa Agusan del Sur, Agusan del
Norte, Surigao del Sur, Surigao del Norte, ug Dinagat Islands.

Ang Population Growth Rate sa Caraga Region

Ang Population Growth Rate naghisgot sa hinay-hinay nga

pagtaas sa kadaghanon sa mga tawo nga nagpuyo sa usa ka
lugar sa matag tuig. Kining mosunod nga talahanayan, nagpakita
og porsyento sa pagtaas sa populasyon sa kada probinsya sa
Caraga Region base sa pagkompara sa mga resulta sa Census
tuig 2010 ug Census tuig 2015.

Population Growth Rate

Mga Probinsya sa
Tuig
Caraga Region
2015 2010
Agusan del Norte 1.23 2.10
Agusan del Sur 1.25 2.74
Dinagat Islands 0.05 1.78
Surigao del Norte 1.76 2.87
Surigao del Sur 1.03 1.32
Makita nato sa talahanayan nga ang Surigao del Norte mao
ang probinsiya nga may pinakataas nga growth rate nga
mikabat sa 2.32%. Samtang ang may pinakaubos nga growth
rate, mao ang Dinagat Islands na may 0.92%. Diri nato makita nga
hinay-hinay ang pagtaas sa kadaghanon sa mga tawo sa
Caraga Region. Kini nga datos mahinungdanon tungod kay
mogiya kini sa gobyerno para makahimo sila og mga programa
isip solusyon sa mga problema sa komunidad nga may kalabotan
sa populasyon.

Tan-awa ang listahan sa ubos mahitungod sa Populasyon sa

Caraga Region Base sa Edad.

5
 Ang Populasyon sa Caraga Region Base sa Edad

Edad Porsyento sa Populasyon

Edad 0-9 6.17%
Edad 10-19 5.58 %
Edad 20-29 4.52%
Edad 30-39 3.35%
Edad 40-49 2.79%
Edad 50-59 2.19%
Edad 60-69 1.26%
Edad 70-79 0.58%
Edad 80+ 0.20%

Makita sa datos na ang pinakataas na populasyon base sa

edad, mao ang 0 hangtud 9 katuig na may 6.17% gikan sa
kinatibuk-an nga populasyon. Samtang ang pinakagamay na
populasyon base sa edad, mao ang 80 pataas na may 0.20%. Diri
nato makita nga mas daghan ang mga bata kompara sa mga
tigulang. Maayo ni nga sinyales sa atong komunidad tungod kay
mas produktibo ang mga kabatan-onan kaysa sa mga
katigulangan. Ang mga kabataan ang may dako nga tabang sa
pag-uswag sa atong ekonomiya tungod kay sila ang mas aktibo
sa pagpanginabuhi.

Ang Populasyon sa Caraga Region Base sa Kinatawo

Sa kinatibuk-an nga populasyon, 51.11% ang lalake ug

48.89% lang ang mga babaye.

Natun-an naman nato ang populasyon base sa kinatawo,

ato napud karon diskubrehon ang populasyon base sa etnisidad.

6
 Ang Populasyon sa Caraga Region Base sa Etnisidad

Etnisidad Porsyento (%) sa Populasyon

Bisaya 65.30
Manobo 15.11
Uban pa nga mga grupo
sa Indigenous People (IP)
(Kamayo Higa-onon, 19.59
Banwaon, Umayamnon,
Kalagan, and Mamanwa

Makita sa datos nga ang kadaghanan sa etnisidad sa

Caraga Region gilangkuban sa mga Bisaya nga naay 65.30
porsyento na populasyon. Gisundan kini sa mga Manobo nga
adunay 15.11 porsyento na populasyon. Samtang ang gamay
nga bahin sa populasyon, gilangkoban sa uban pa nga mga
Indigenous People nga mikabat sa 19.59 porsyento na
populasyon. Base sa datos, ang Caraga Region matawag nga
multi-ethnic region sa Pilipinas tungod kay lainlain nga grupo ang
nagpuyo dinhi.

Ang Populasyon sa Caraga Region Base sa Relihiyon

Relihiyon Populasyon
Romano Katoliko 1,841,900
Islam 12,355
Ubang Mga Relihiyoso nga 523,121
may kalabutan
Evangelicals (Philippine 139,032
Council of Evangelical
Churches)
Iglesia ni Cristo 79,667
Wala/wala gitaho 634
(reported)
Kinatibuk-an 2 596 709

7
 Base sa datos, ang Romano Katoliko ang naay
pinakadaghan nga membro nga adunay 1 841 900 nga
populasyon. Samtang ang may pinakagamay adunay 634 nga
populasyon nga kini mao ang ubang relihiyong wala gitaho o
report. Kini nga datos nagpasabot nga ang Caraga Region usa
ka multi-religious region diin ang mga tawo naay lainlain nga mga
tinuohan.

Susiha

Buluhaton 2: Sulat-Blangko

Tugon: Tubaga ang mga pangutana sa ubos gamit ang

impormasyon nga makita sa talahanayan. Isulat kini sa
lain nga papel.

Populasyon sa matag Probinsya

Probinsiya Kapital Populasyon (2015)

Agusan del Norte Cabadbaran 691 566
Agusan del Sur Prosperidad 700 653
Dinagat Islands San Jose 127 152
Surigao del Norte Surigao City 485 088
Surigao del Sur Tandag 592 250
Kinatibuk-an 2 596 709

_________1. Unsa nga probinsya ang may pinakadaghan na

populasyon?
________2. Unsa nga probinsya ang may pinakagamay nga
populasyon?
________3. Unsa nga probinsya ang nagsunod sa may
pinakagamay na populasyon sa Caraga Region?

8
________4. Unsa ang kinatibuk-an nga populasyon sa mga
probinsya sa Caraga Region?
________5. Unsa nga probinsya sa Caraga Region ang may
populasyon nga 485 088?

Palamboa

Buluhaton 3: Basa- Grapo

Tugon: Tun-i pag-ayo ang piegraph ug tubaga ang kada

pangutana sa ubos. Isulat ang imong tubag sa lain nga papel.

Population Growth Population Growth

Rate 2015 2010
Agusan del Agusan del
Norte Norte
Agusan del Agusan del
Sur Sur
Dinagat Island Dinagat
Islands
Surigao del Surigao del
Norte Norte
Surigao del Surigao del
Sur Sur

1. Unsa nga probinsya ang may pinakaubos nga pagtubo sa

populasyon?
2. Unsa nga probinsya ang may pinakataas nga pagtubo sa
populasyon?
3. Base sa piegraph, unsay imong masulti sa dagan sa
pagtubo sa populasyon sa Caraga Region? Ningtaas o
ning-ubos? Nganong nakaingon man ka nga ningtaas o
ning-ubos?

9
Buluhaton 4: Ikompara Mo!

Tugon: Tun-i ang sample nga bar graph mahitungod sa tandi sa

populasyon sa lalaki ug babaye sa siyudad sa Tandag ug
tubaga ang mosunod nga mga pangutana sa ubos.

Tandi sa Populasyon sa Lalaki ug Babaye

3000

2500

2000

1500 Lalaki
Babae
1000

500

0
Awasian Buenavista Rosario Dagocdoc Bongtod
Poblacion

1. Unsa nga barangay sa siyudad sa Tandag ang adunay

pinakadaghan populasyon sa mga babaye?

2. Unsa nga barangay sa siyudad sa Tandag ang adunay

pinakadaghan nga populasyon sa mga lalaki?

3. Base sa bar graph, unsay imong masulti sa tandi sa

populasyon sa mga babaye ug lalaki sa siyudad sa Tandag?

10
 Hunahunaa

Buluhaton 5: Tinuod o Bakak?

Tugon: Isulat sa imong papel ang imong tubag kung ang
istorya sa kada numero sa ubos tinuod o bakak.

1. Ang Agusan del Sur ang may pinakadako na populasyon sa

Caraga Region.

2. Ang probinsya sa Dinagat Islands ang may pinakadako nga

populasyon sa Caraga Region.

3. Ang kinatibuk-ang populasyon sa Caraga Region nikabat sa

2 596 709.

4. Ang Surigao del Norte ang may pinakataas nga pagtubo sa

populasyon sa Caraga Region.

5. Ang edad nga 0 hangtud 9 ka tuig ang naglangkob sa

pinakadako nga porsyento sa kinatibuk-an nga populasyon
sa Caraga Region.

6. Ang mga Bisaya maoy naglangkob sa pinakadaghan nga

populasyon sa Caraga Region.

11
 Buhata

Buluhaton 6: Mag-imbistiga Ka!

Tugon: Magpatabang sa ginikanan o sa mga igsoon sa

pagkompleto sa talahanayan sa ubos gamit ang datos sa
imong kaugalingon nga komunidad o barangay. Isulat kini
sa lain nga papel.

Kinaiyahan o Katangian sa Populasyon

Kinaiyahan o Katangian Porsyento
1. edad
2. kinatawo
3. etnisidad
4. relihiyon
Kinatibuk-an

Pagsukod sa Nakat-onan

Tugon: Isulat ang letra nga imong tubag sa pangutana nga

makita sa matag aytem. Himoa kini sa inyong papel.

1. Unsa nga konsepto ang naghisgot mahitungod sa mga

tinoohan sa mga tawo nga nagpuyo sa usa ka lugar?
A. edad B. etnisidad
C. kinatawo D. relihiyon
2. Pila ang populasyon sa Caraga Region sa tuig 2015 base sa
gihatag sa Philippine Statistics Authority (PSA)?
A. 1 764 292 B. 2 753 109
C. 2 095 367 D. 2 596 709

12
3. Unsa nga relihiyon ang naay pinakdaghan ug populasyon sa
Caraga Region?
A. Islam B. Iglesia ni Cristo
C. Roman Catholic D. Iglesia Filipina Independiente

4. Base sa talahanayan sa populasyon, unsa nga range sa edad

ang pinakadaghan sa Caraga Region?
A. 0-9 na taon B. 10-19 na taon
C. 20-19 na taon D. 39-49 na taon

5. Unsa nga probinsya sa Caraga Region ang naay pinakadako

nga populasyon?
A. Agusan del Sur B. Dinagat Islands
C. Agusan del Norte D. Surigao del Norte

Dugang Buluhaton

Karon nga nahibalo kana mahitungod sa populasyon sa

Caraga Region, sa imong probinsya, ug sa imong komunidad,
isulat sa lain nga papel ang imong tubag sa pangutana sa ubos.

A. Nganong importante man nga mahibal-an nato ang

populasyon sa usa ka lugar (baryo, lungsod, siyudad,
probinsya, o rehiyon)?

________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
____________________________________________________________

13
 14
Buluhaton 6 Buluhaton 5
Ang datos base sa 1. Tinuod
kaugalingong 2. Bakak
komunidad 3. Tinuod
4. Tinuod
5. Tinuod
6. Tinuod
Buluhaton 4 PALAMBOA
Buluhaton 3
1. Bongtod Poblacion 1. Dinagat Islands
2. Bongtod Poblacion 2. Surigao del Norte
3. (Baseha sa datos nga 3. Sa tuig 2015 ang
gihatag) populasyon
ning-ubos kompara
sa tuig 2010
BALIKI
SUSIHA Buluhaton 1
Buluhaton 2 1. Agusan del
1. Agusan del Sur Norte
2. Dinagat Islands 2. Agusan del SULAYI
3. Surigao del Norte Sur
4. 2 596 709 3. Dinagat 1. A
5. Surigao del Norte Islands 2. D
4. Surigao del 3. C
Norte 4. A
5. Surigao del 5. D
Sur
Sumbanan sa Saktong Tubag
 15
Dugang Buluhaton
PAGSUKOD SA
Importante nga
NAKAT-ONAN
mahibal-an nato ang
1. D
populasyon sa usa ka 2. D
lugar aron mahibal-an 3. C
o masusi kung kini 4. A
ningtaas o ning-ubos sa 5. A
matag tuig.
SANGGUNIAN

https://psa.gov.ph/content/population-region-xiii-caraga-
based-2015-census-population
https://www.citypopulation.de/php/philippines-
admin.php?adm1id=16
http://rsso11.psa.gov.ph/article/caraga-region-population-
almost-49-million-results-2015-census-population
http://rsso11.psa.gov.ph/article/religions-mindanao
https://en.wikipedia.org./wiki/Caraga
http://rsso11.psa.gov.ph/sites/default/files/attachments/Fact
sheet%20Religions%20in%20Mindanao%2C%202015.pdf

16
For inquiries or feedback, please write or call:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-

BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: [email protected] * [email protected]