DAILY LESSON LOG FOR Paaralan: Baitang at Antas V-

Guro: Asignatura: ARALING PANLIPUNAN

IN-PERSON CLASSES
Petsa ng Pagtuturo: MARSO 20 – 24, 2023 (WEEK 6) Markahan: IKATLONAG MARKAHAN

LUNES MARTES MIYERKOLES HUWEBES BIYERNES

I.LAYUNIN
A. Pamantayang Naipamamalas ang mapanuring pag-unawa sa mga pagbabago sa lipunan ng sinaunang Pilipino kabilang ang pagpupunyagi ng ilang pangkat
Pangnilalaman na mapanatili ang kalayaan sa Kolonyalismong Espanyol at ang impluwensya nito sa kasalukuyang panahon.
B. Pamantayan sa Nakakapagpakita ng pagpapahalaga at pagmamalaki sa pagpupunyagi ng mga Pilipino sa panahon ng kolonyalismong Espanyol
Pagganap
C. Mga Kasanayan sa Nasusuri ang kaugnayan ng pakikipaglaban ng mga Pilipino sa pag-usbong ng nasyonalismong Pilipino (AP5KPPK-IIIf-5)
Pagkatuto/Most Essential
Learning Competencies
(MELCs)
Isulat ang code ng bawat
kasanayan.
D. Paksang Layunin a. Natatalakay ang konsepto ng nasyonalismong Pilipino.
b. Nasusuri ang mga dahilan ng pag - usbong ng nasyonalismo.
II.NILALAMAN Ang Pakikipaglaban ng mga Ang Pakikipaglaban ng Ang Pakikipaglaban ng Ang Pakikipaglaban ng LINGGUHANG
Pilipino sa Pag-usbong ng mga Pilipino sa Pag- mga Pilipino sa Pag- mga Pilipino sa Pag- PAGSUSULIT
Nasyonalismong Pilipino usbong ng usbong ng usbong ng
Nasyonalismong Pilipino Nasyonalismong Pilipino Nasyonalismong Pilipino
KAGAMITANG PANTURO
A. Sanggunian
I. Mga pahina sa Gabay ng
Guro
II. Mga pahina sa
Kagamitang Pang-mag-aaral
III. Mga pahina sa Teksbuk
IV. Karagdagang Kagamitan Toledo, E. (2021). Ang Toledo, E. (2021). Ang Toledo, E. (2021). Ang Toledo, E. (2021). Ang Toledo, E. (2021). Ang
mula sa portal ng Learning Pakikipaglaban ng mga Pakikipaglaban ng mga Pakikipaglaban ng mga Pakikipaglaban ng mga Pakikipaglaban ng mga
Resource/SLMs/LASs Pilipino sa Pag-usbong ng Pilipino sa Pag-usbong ng Pilipino sa Pag-usbong ng Pilipino sa Pag-usbong ng Pilipino sa Pag-usbong ng
Nasyonalismong Pilipino Nasyonalismong Pilipino Nasyonalismong Pilipino Nasyonalismong Pilipino Nasyonalismong Pilipino
[Learning Activity Sheet]. [Learning Activity Sheet]. [Learning Activity Sheet]. [Learning Activity Sheet]. [Learning Activity Sheet].
Department of Education Department of Education Department of Education Department of Education Department of Education
B. Iba pang Kagamitang
Panturo
III. PAMAMARAAN
A. Balik-Aral sa nakaraang Panuto: Magbigay ng Panuto: Ibigay ang mga Panuto: Paano mo Panuto: Gamit ang
aralin at/o pagsisimula dalawang (2) pagbabago sa dahilan ng pag-usbong ng maipapakita ang iyong graphic organizer,
ng bagong aralin. ating lipunan, pamumuhay nasyonalismo ng mga pagmamahal sa bansa magbigay ng limang
at kultura sa panahon ng Pilipino sa panahon ng tulad ng mga Pilipinong katangian ng isang
pananakop ng mga pananakop ng mga lumaban sa mga Kastila Pilipinong may
Espanyol na hanggang Espanyol. upang makamit ang pagmamahal sa bansa?
ngayon ay tinatangkilik 1. kasarinlan?
natin. 2.
1. 3.
Paliwanag: _____________ 4 .
______________________
5.
2.
Paliwanag: _____________
______________________

B. Paghahabi sa layunin ng PANGKATANG LARO SUBUKAN NATIN! Isulat sa loob ng puso ang
aralin 1. Ipapangkat ng guro ang iyong mga ginagawa sa
mga mag-aaral sa apat at Gamit ang salitang paaralan na nagpapakita
guguhitan ang pisara ng Pilipino, magbigay ng ng iyong pagmamahal sa
apat bilang lugar ng isang salita sa bawat letra bansa.
pagsusulat ng mga mag- nito na nagpapakita ng
aaral. Sa loob ng limang ‘Nasyonalismo’.
minuto, kailangang
sagutin ng mga mag-aaral P-
ang tanong na ito: I-
L-
Kapag sinabi ang salitang I-
‘Nasyonalismo’, ano ang P-
salita o simbolo na iyong I-
Sino-sinong mga bayani naiisip? Isulat ito sa N-
ang kilala mo na nasa pisara. O-
larawan? Ano ang kanilang
ginawa upang makamit
natin ang Kalayaan?
C. Pag-uugnay ng mga Ang mga Espanyol ang Ang mga Espanyol ang Ang mga Espanyol ang Ang mga Espanyol ang
halimbawa sa bagong maituturing na maituturing na maituturing na maituturing na
aralin. pinakamatagal na sumakop pinakamatagal na pinakamatagal na pinakamatagal na
sa Pilipinas. Sa simula pa sumakop sa Pilipinas. Sa sumakop sa Pilipinas. Sa sumakop sa Pilipinas. Sa
lamang, ay nagpakita na ng simula pa lamang, ay simula pa lamang, ay simula pa lamang, ay
pagtutol si Lapu-Lapu sa nagpakita na ng pagtutol nagpakita na ng pagtutol nagpakita na ng pagtutol
kanilang pagsakop sa si Lapu-Lapu sa kanilang si Lapu-Lapu sa kanilang si Lapu-Lapu sa kanilang
bansa, itinaas ang unang pagsakop sa bansa, pagsakop sa bansa, pagsakop sa bansa,
labanan sa Mactan na itinaas ang unang labanan itinaas ang unang labanan itinaas ang unang labanan
isinagawa ng mga katutubo sa Mactan na isinagawa sa Mactan na isinagawa sa Mactan na isinagawa
sa pamumuno ni LapuLapu ng mga katutubo sa ng mga katutubo sa ng mga katutubo sa
na nagpakita ng pamumuno ni LapuLapu pamumuno ni LapuLapu pamumuno ni LapuLapu
pagmamahal sa ating na nagpakita ng na nagpakita ng na nagpakita ng
bansa. Pinagbuklod ng pagmamahal sa ating pagmamahal sa ating pagmamahal sa ating
karanasang pagtutol sa bansa. Pinagbuklod ng bansa. Pinagbuklod ng bansa. Pinagbuklod ng
mga dayuhan, mula kay karanasang pagtutol sa karanasang pagtutol sa karanasang pagtutol sa
Lapu-Lapu hanggang sa mga dayuhan, mula kay mga dayuhan, mula kay mga dayuhan, mula kay
himagsikan laban sa Lapu-Lapu hanggang sa Lapu-Lapu hanggang sa Lapu-Lapu hanggang sa
pamamahala ng mga himagsikan laban sa himagsikan laban sa himagsikan laban sa
Espanyol na siyang pamamahala ng mga pamamahala ng mga pamamahala ng mga
gumising at nag-udyok sa Espanyol na siyang Espanyol na siyang Espanyol na siyang
damdaming makabayan ng gumising at nag-udyok sa gumising at nag-udyok sa gumising at nag-udyok sa
mga Pilipino. damdaming makabayan damdaming makabayan damdaming makabayan
ng mga Pilipino. ng mga Pilipino. ng mga Pilipino.
D. Pagtalakay ng bagong Paano naipakita at Paano naipakita at Paano naipakita at Paano naipakita at
konsepto at paglalahad naipamalas ng mga Pilipino naipamalas ng mga naipamalas ng mga naipamalas ng mga
ng bagong kasanayan ang kanilang pagmamahal Pilipino ang kanilang Pilipino ang kanilang Pilipino ang kanilang
#1 sa bansa o nasyonalismo pagmamahal sa bansa o pagmamahal sa bansa o pagmamahal sa bansa o
sa panahon ng pananakop nasyonalismo sa panahon nasyonalismo sa panahon nasyonalismo sa panahon
ng mga Espanyol? ng pananakop ng mga ng pananakop ng mga ng pananakop ng mga
Espanyol? Espanyol? Espanyol?
E. Pagtalakay ng bagong A. Konsepto ng A. Konsepto ng A. Konsepto ng A. Konsepto ng
konsepto at paglalahad Nasyonalismo Nasyonalismo Nasyonalismo Nasyonalismo
ng bagong kasanayan
#2 Ang nasyonalismo ay isang Ang nasyonalismo ay Ang nasyonalismo ay Ang nasyonalismo ay
kamalayan sa lahi na nag- isang kamalayan sa lahi isang kamalayan sa lahi isang kamalayan sa lahi
uugnay sa pagkakaroon ng na nag-uugnay sa na nag-uugnay sa na nag-uugnay sa
isang relihiyon, wika, pagkakaroon ng isang pagkakaroon ng isang pagkakaroon ng isang
kultura, kasaysayan at relihiyon, wika, kultura, relihiyon, wika, kultura, relihiyon, wika, kultura,
pagpapahalaga sa kasaysayan at kasaysayan at kasaysayan at
ikauunlad at ikabubuti. Ito pagpapahalaga sa pagpapahalaga sa pagpapahalaga sa
ay marubdob at mataas na ikauunlad at ikabubuti. Ito ikauunlad at ikabubuti. Ito ikauunlad at ikabubuti. Ito
pag-ibig o pagmamahal sa ay marubdob at mataas ay marubdob at mataas ay marubdob at mataas
bayang sinilangan. Sa na pag-ibig o pagmamahal na pag-ibig o pagmamahal na pag-ibig o pagmamahal
kasaysayan ang pagka-buo sa bayang sinilangan. Sa sa bayang sinilangan. Sa sa bayang sinilangan. Sa
ng ganitong damdamin ay kasaysayan ang pagka- kasaysayan ang pagka- kasaysayan ang pagka-
kaalinsabay ng masidhing buo ng ganitong buo ng ganitong buo ng ganitong
hangaring magkabuklod at damdamin ay kaalinsabay damdamin ay kaalinsabay damdamin ay kaalinsabay
maging malaya sa ng masidhing hangaring ng masidhing hangaring ng masidhing hangaring
pananakop ng Espanya. magkabuklod at maging magkabuklod at maging magkabuklod at maging
Ang ideya ng nasyonalismo malaya sa pananakop ng malaya sa pananakop ng malaya sa pananakop ng
bilang isang ideolohiyang Espanya. Ang ideya ng Espanya. Ang ideya ng Espanya. Ang ideya ng
politikal ay lumaganap sa nasyonalismo bilang isang nasyonalismo bilang isang nasyonalismo bilang isang
England noong ika-18 siglo ideolohiyang politikal ay ideolohiyang politikal ay ideolohiyang politikal ay
kung saan ang lumaganap sa England lumaganap sa England lumaganap sa England
pagkakakilanlan ng isang noong ika-18 siglo kung noong ika-18 siglo kung noong ika-18 siglo kung
tao ay kanyang idinikit o saan ang pagkakakilanlan saan ang pagkakakilanlan saan ang pagkakakilanlan
ibinabahagi sa kanyang ng isang tao ay kanyang ng isang tao ay kanyang ng isang tao ay kanyang
nasyon o lugar na idinikit o ibinabahagi sa idinikit o ibinabahagi sa idinikit o ibinabahagi sa
pinagmulan o kanyang nasyon o lugar kanyang nasyon o lugar kanyang nasyon o lugar
kinabibilangan. na pinagmulan o na pinagmulan o na pinagmulan o
kinabibilangan. kinabibilangan. kinabibilangan.
B. Mga Dahilan ng Pag-
usbong ng Nasyonalismo B. Mga Dahilan ng Pag- B. Mga Dahilan ng Pag- B. Mga Dahilan ng Pag-
usbong ng Nasyonalismo usbong ng Nasyonalismo usbong ng Nasyonalismo
Nang matapos ang
pamamayagpag ng Nang matapos ang Nang matapos ang Nang matapos ang
kalakalang galyon at pamamayagpag ng pamamayagpag ng pamamayagpag ng
paglipas ng merkantilismo kalakalang galyon at kalakalang galyon at kalakalang galyon at
ang mga pangyayari sa paglipas ng merkantilismo paglipas ng merkantilismo paglipas ng merkantilismo
labas ng Pilipinas ay ang mga pangyayari sa ang mga pangyayari sa ang mga pangyayari sa
naimpluwensyahan ang labas ng Pilipinas ay labas ng Pilipinas ay labas ng Pilipinas ay
mga Pilipino na makibaka at naimpluwensyahan ang naimpluwensyahan ang naimpluwensyahan ang
umusbong ang mga Pilipino na makibaka mga Pilipino na makibaka mga Pilipino na makibaka
nasyonalismo. at umusbong ang at umusbong ang at umusbong ang
Pagbubukas ng Suez nasyonalismo. nasyonalismo. nasyonalismo.
Canal Pagbubukas ng Suez Pagbubukas ng Suez Pagbubukas ng Suez
Binuksan sa pandaigdigang Canal Canal Canal
kalakalan ang Suez Canal Binuksan sa Binuksan sa Binuksan sa
na matatagpuan sa Egpyt pandaigdigang kalakalan pandaigdigang kalakalan pandaigdigang kalakalan
na pinag-uugnay ng ang Suez Canal na ang Suez Canal na ang Suez Canal na
Mediterranean Sea at Red matatagpuan sa Egpyt na matatagpuan sa Egpyt na matatagpuan sa Egpyt na
Sea noong ika-17 ng pinag-uugnay ng pinag-uugnay ng pinag-uugnay ng
Nobyembre 1869. Umaabot Mediterranean Sea at Red Mediterranean Sea at Red Mediterranean Sea at Red
ng isang buwan ang Sea noong ika-17 ng Sea noong ika-17 ng Sea noong ika-17 ng
paglalakbay mula Europa Nobyembre 1869. Nobyembre 1869. Nobyembre 1869.
patungong Maynila. Umaabot ng isang buwan Umaabot ng isang buwan Umaabot ng isang buwan
Dumami ang mga ang paglalakbay mula ang paglalakbay mula ang paglalakbay mula
dayuhang naglakbay sa Europa patungong Europa patungong Europa patungong
Pilipinas gayundin ang mga Maynila. Dumami ang Maynila. Dumami ang Maynila. Dumami ang
Pilipinong nakapaglakbay mga dayuhang naglakbay mga dayuhang naglakbay mga dayuhang naglakbay
palabas ng Pilipinas. sa Pilipinas gayundin ang sa Pilipinas gayundin ang sa Pilipinas gayundin ang
Nakarating ang mga mga Pilipinong mga Pilipinong mga Pilipinong
pahayagan, aklat at mga nakapaglakbay palabas nakapaglakbay palabas nakapaglakbay palabas
babasahing mula sa Europa ng Pilipinas. Nakarating ng Pilipinas. Nakarating ng Pilipinas. Nakarating
at Amerika na naglalaman ang mga pahayagan, aklat ang mga pahayagan, aklat ang mga pahayagan, aklat
ng kaisipang liberal na may at mga babasahing mula at mga babasahing mula at mga babasahing mula
kaugnayan sa kalayaan, sa Europa at Amerika na sa Europa at Amerika na sa Europa at Amerika na
pagkapantaypantay at naglalaman ng kaisipang naglalaman ng kaisipang naglalaman ng kaisipang
pagkakapatiran. liberal na may kaugnayan liberal na may kaugnayan liberal na may kaugnayan
sa kalayaan, sa kalayaan, sa kalayaan,
Pag-usbong ng pagkapantaypantay at pagkapantaypantay at pagkapantaypantay at
Panggitnang uri pagkakapatiran. pagkakapatiran. pagkakapatiran.
Lumago ang agrikultura at
nagbukas ang kalakalang Pag-usbong ng Pag-usbong ng Pag-usbong ng
pandaigdigan sa Pilipinas. Panggitnang uri Panggitnang uri Panggitnang uri
May mga ilang Lumago ang agrikultura at Lumago ang agrikultura at Lumago ang agrikultura at
mangangalakal, magsasaka nagbukas ang kalakalang nagbukas ang kalakalang nagbukas ang kalakalang
at propesyunal na umunlad pandaigdigan sa Pilipinas. pandaigdigan sa Pilipinas. pandaigdigan sa Pilipinas.
ang pamumuhay. Sila ang May mga ilang May mga ilang May mga ilang
bumuo sa panggitnang uri mangangalakal, mangangalakal, mangangalakal,
sa lipunan ng Pilipinas. magsasaka at magsasaka at magsasaka at
Kinabibilangan ng mga propesyunal na umunlad propesyunal na umunlad propesyunal na umunlad
Chinese at Spanish mestizo ang pamumuhay. Sila ang ang pamumuhay. Sila ang ang pamumuhay. Sila ang
ang panggitnang uri at bumuo sa panggitnang uri bumuo sa panggitnang uri bumuo sa panggitnang uri
nakamit ang kasaganaan sa lipunan ng Pilipinas. sa lipunan ng Pilipinas. sa lipunan ng Pilipinas.
kaya nag-karoon sila ng Kinabibilangan ng mga Kinabibilangan ng mga Kinabibilangan ng mga
kakayahang mapag-aral Chinese at Spanish Chinese at Spanish Chinese at Spanish
ang kanilang mga anak sa mestizo ang panggitnang mestizo ang panggitnang mestizo ang panggitnang
Maynila o sa Europa, uri at nakamit ang uri at nakamit ang uri at nakamit ang
partikular na sa Espanya. kasaganaan kaya nag- kasaganaan kaya nag- kasaganaan kaya nag-
Nakamit ng mga karoon sila ng karoon sila ng karoon sila ng
“naliwanagang” kabataan, o kakayahang mapag-aral kakayahang mapag-aral kakayahang mapag-aral
illustrados ang liberal na ang kanilang mga anak sa ang kanilang mga anak sa ang kanilang mga anak sa
edukasyon na nagmulat sa Maynila o sa Europa, Maynila o sa Europa, Maynila o sa Europa,
tunay na kalagayan ng partikular na sa Espanya. partikular na sa Espanya. partikular na sa Espanya.
Pilipinas. Nakamit ng mga Nakamit ng mga Nakamit ng mga
“naliwanagang” kabataan, “naliwanagang” kabataan, “naliwanagang” kabataan,
Liberal na Pamumuno o illustrados ang liberal na o illustrados ang liberal na o illustrados ang liberal na
Sumiklab ang himagsikan edukasyon na nagmulat edukasyon na nagmulat edukasyon na nagmulat
sa Espanya noong ika-19 sa tunay na kalagayan ng sa tunay na kalagayan ng sa tunay na kalagayan ng
ng Setyembre 1868, nag- Pilipinas. Pilipinas. Pilipinas.
ugat ang himagsikan sa
pagpapalit ng pamamahala Liberal na Pamumuno Liberal na Pamumuno Liberal na Pamumuno
ng Espanya mula Sumiklab ang himagsikan Sumiklab ang himagsikan Sumiklab ang himagsikan
konserbatibo tungo sa mga sa Espanya noong ika-19 sa Espanya noong ika-19 sa Espanya noong ika-19
liberal. Naging gobernador- ng Setyembre 1868, nag- ng Setyembre 1868, nag- ng Setyembre 1868, nag-
heneral sa Pilipinas si ugat ang himagsikan sa ugat ang himagsikan sa ugat ang himagsikan sa
Carlos Maria de la Torre. pagpapalit ng pagpapalit ng pagpapalit ng
Sa pamumuno ni de la pamamahala ng Espanya pamamahala ng Espanya pamamahala ng Espanya
Torre, naranasan ng mga mula konserbatibo tungo mula konserbatibo tungo mula konserbatibo tungo
Pilipino ang kalayaan sa sa mga liberal. Naging sa mga liberal. Naging sa mga liberal. Naging
pamamahayag ng kanilang gobernador-heneral sa gobernador-heneral sa gobernador-heneral sa
sarili, pinatigil din niya ang Pilipinas si Carlos Maria Pilipinas si Carlos Maria Pilipinas si Carlos Maria
pag-eespiya sa mga de la Torre. Sa de la Torre. Sa de la Torre. Sa
pahayagan at ipinagbawal pamumuno ni de la Torre, pamumuno ni de la Torre, pamumuno ni de la Torre,
ang paghahagupit bilang naranasan ng mga Pilipino naranasan ng mga Pilipino naranasan ng mga Pilipino
parusa at siya ay ang kalayaan sa ang kalayaan sa ang kalayaan sa
nakihalubilo sa mga pamamahayag ng pamamahayag ng pamamahayag ng
mamamayan. Naniniwala kanilang sarili, pinatigil din kanilang sarili, pinatigil din kanilang sarili, pinatigil din
siya na pantay-pantay ang niya ang pag-eespiya sa niya ang pag-eespiya sa niya ang pag-eespiya sa
lahat ng mga tao. Umabot mga pahayagan at mga pahayagan at mga pahayagan at
ng dalawang taon ang ipinagbawal ang ipinagbawal ang ipinagbawal ang
panunungkulan ni de la paghahagupit bilang paghahagupit bilang paghahagupit bilang
Torre, pinalitan siya ni parusa at siya ay parusa at siya ay parusa at siya ay
Gobernador-heneral Rafael nakihalubilo sa mga nakihalubilo sa mga nakihalubilo sa mga
de Izquierdo ang pinaka mamamayan. Naniniwala mamamayan. Naniniwala mamamayan. Naniniwala
malupit na namuno sa siya na pantay-pantay ang siya na pantay-pantay ang siya na pantay-pantay ang
Pilipinas na nagbigay daan lahat ng mga tao. Umabot lahat ng mga tao. Umabot lahat ng mga tao. Umabot
sa mga Pilipino ng ng dalawang taon ang ng dalawang taon ang ng dalawang taon ang
pagnanais ng pagbabago at panunungkulan ni de la panunungkulan ni de la panunungkulan ni de la
kasarinlan. Torre, pinalitan siya ni Torre, pinalitan siya ni Torre, pinalitan siya ni
Gobernador-heneral Gobernador-heneral Gobernador-heneral
Sekularisasyon at ang Rafael de Izquierdo ang Rafael de Izquierdo ang Rafael de Izquierdo ang
Tatlong Pari pinaka malupit na namuno pinaka malupit na namuno pinaka malupit na namuno
sa Pilipinas na nagbigay sa Pilipinas na nagbigay sa Pilipinas na nagbigay
Ang sekularisasyon ay ang daan sa mga Pilipino ng daan sa mga Pilipino ng daan sa mga Pilipino ng
pagbibigay sa mga paring pagnanais ng pagbabago pagnanais ng pagbabago pagnanais ng pagbabago
sekular ng kapangyarihan at kasarinlan. at kasarinlan. at kasarinlan.
na pamunuan ang mga
parokya. Ang mga paring Sekularisasyon at ang Sekularisasyon at ang Sekularisasyon at ang
Espanyol ay mga paring Tatlong Pari Tatlong Pari Tatlong Pari
regular sa mga samahang
relihiyoso tulad ng Ang sekularisasyon ay Ang sekularisasyon ay Ang sekularisasyon ay
Agustinian, Franciscan, ang pagbibigay sa mga ang pagbibigay sa mga ang pagbibigay sa mga
Recollect, Jesuit at paring sekular ng paring sekular ng paring sekular ng
Dominican. Paring sekular kapangyarihan na kapangyarihan na kapangyarihan na
ang tawag sa mga pamunuan ang mga pamunuan ang mga pamunuan ang mga
Pilipinong pari. Tinutulan ng parokya. Ang mga paring parokya. Ang mga paring parokya. Ang mga paring
mga paring regular na Espanyol ay mga paring Espanyol ay mga paring Espanyol ay mga paring
pamunuan ng mga paring regular sa mga samahang regular sa mga samahang regular sa mga samahang
sekular ang mga parokya relihiyoso tulad ng relihiyoso tulad ng relihiyoso tulad ng
sapagkat ang pagiging Agustinian, Franciscan, Agustinian, Franciscan, Agustinian, Franciscan,
pinuno ng parokya ay Recollect, Jesuit at Recollect, Jesuit at Recollect, Jesuit at
kaakibat na malawak Dominican. Paring sekular Dominican. Paring sekular Dominican. Paring sekular
kapangyarihan, ang tawag sa mga ang tawag sa mga ang tawag sa mga
impluwensiya at ang Pilipinong pari. Tinutulan Pilipinong pari. Tinutulan Pilipinong pari. Tinutulan
yamang mula sa kaban ng ng mga paring regular na ng mga paring regular na ng mga paring regular na
simbahan kaya muling pamunuan ng mga paring pamunuan ng mga paring pamunuan ng mga paring
ibinalik ang pamamahala sa sekular ang mga parokya sekular ang mga parokya sekular ang mga parokya
mga pareng regular ang sapagkat ang pagiging sapagkat ang pagiging sapagkat ang pagiging
pamumuno sa mga pinuno ng parokya ay pinuno ng parokya ay pinuno ng parokya ay
parokyang pinamumunuan kaakibat na malawak kaakibat na malawak kaakibat na malawak
ng mga paring sekular. Dito kapangyarihan, kapangyarihan, kapangyarihan,
nagsimula ang kilusan sa impluwensiya at ang impluwensiya at ang impluwensiya at ang
pamumuno ni Padre Pedro yamang mula sa kaban ng yamang mula sa kaban ng yamang mula sa kaban ng
Pelaez dahil sa mga hinaing simbahan kaya muling simbahan kaya muling simbahan kaya muling
ng paring sekular sa ibinalik ang pamamahala ibinalik ang pamamahala ibinalik ang pamamahala
diskriminasyonang ginawa sa mga pareng regular sa mga pareng regular sa mga pareng regular
nilang pagtanggal sa ang pamumuno sa mga ang pamumuno sa mga ang pamumuno sa mga
kanilang tungkulin. parokyang pinamumunuan parokyang parokyang pinamumunuan
Sumiklab ang pag-aalsa sa ng mga paring sekular. pinamumunuan ng mga ng mga paring sekular.
Cavite noong 1872 sa Dito nagsimula ang paring sekular. Dito Dito nagsimula ang
pamumuno ni Fernando La kilusan sa pamumuno ni nagsimula ang kilusan sa kilusan sa pamumuno ni
Madrid na isang sarhentong Padre Pedro Pelaez dahil pamumuno ni Padre Padre Pedro Pelaez dahil
Pilipino dahil tinanggal ang sa mga hinaing ng paring Pedro Pelaez dahil sa sa mga hinaing ng paring
ilan sa kanilang pribilehiyo sekular sa mga hinaing ng paring sekular sa
tulad ng hindi pagbabayad diskriminasyonang ginawa sekular sa diskriminasyonang ginawa
ng buwis at hindi pagsali sa nilang pagtanggal sa diskriminasyonang ginawa nilang pagtanggal sa
sapilitang paggawa. kanilang tungkulin. nilang pagtanggal sa kanilang tungkulin.
Nasugpo ng mga Espanyol Sumiklab ang pag-aalsa kanilang tungkulin. Sumiklab ang pag-aalsa
ang mga nag-aalsa at hinuli sa Cavite noong 1872 sa Sumiklab ang pag-aalsa sa Cavite noong 1872 sa
ang tatlong pari na sina pamumuno ni Fernando sa Cavite noong 1872 sa pamumuno ni Fernando
Mariano Gomez, Jose La Madrid na isang pamumuno ni Fernando La Madrid na isang
Burgos, at Jacinto Zamora sarhentong Pilipino dahil La Madrid na isang sarhentong Pilipino dahil
kilala sa tawag na tinanggal ang ilan sa sarhentong Pilipino dahil tinanggal ang ilan sa
GomBurZa. Sila ay nalitis at kanilang pribilehiyo tulad tinanggal ang ilan sa kanilang pribilehiyo tulad
 isinakdal ng mga bayarang ng hindi pagbabayad ng kanilang pribilehiyo tulad ng hindi pagbabayad ng
testigo, piskal at abogado . buwis at hindi pagsali sa ng hindi pagbabayad ng buwis at hindi pagsali sa
Nahatulan sila ng sapilitang paggawa. buwis at hindi pagsali sa sapilitang paggawa.
kamatayan at ginarote Nasugpo ng mga sapilitang paggawa. Nasugpo ng mga
noong ika-17 ng Pebrero Espanyol ang mga nag- Nasugpo ng mga Espanyol ang mga nag-
1872. Sa pagkamatay ng aalsa at hinuli ang tatlong Espanyol ang mga nag- aalsa at hinuli ang tatlong
tatlong pari ay lalong pari na sina Mariano aalsa at hinuli ang tatlong pari na sina Mariano
nagpaigting sa damdaming Gomez, Jose Burgos, at pari na sina Mariano Gomez, Jose Burgos, at
makabansa ng mga Pilipino Jacinto Zamora kilala sa Gomez, Jose Burgos, at Jacinto Zamora kilala sa
na ipaglaban ang karapatan tawag na GomBurZa. Sila Jacinto Zamora kilala sa tawag na GomBurZa. Sila
at kalayaan. ay nalitis at isinakdal ng tawag na GomBurZa. Sila ay nalitis at isinakdal ng
mga bayarang testigo, ay nalitis at isinakdal ng mga bayarang testigo,
piskal at abogado . mga bayarang testigo, piskal at abogado .
Nahatulan sila ng piskal at abogado . Nahatulan sila ng
kamatayan at ginarote Nahatulan sila ng kamatayan at ginarote
noong ika-17 ng Pebrero kamatayan at ginarote noong ika-17 ng Pebrero
1872. Sa pagkamatay ng noong ika-17 ng Pebrero 1872. Sa pagkamatay ng
tatlong pari ay lalong 1872. Sa pagkamatay ng tatlong pari ay lalong
nagpaigting sa tatlong pari ay lalong nagpaigting sa
damdaming makabansa nagpaigting sa damdaming makabansa
ng mga Pilipino na damdaming makabansa ng mga Pilipino na
ipaglaban ang karapatan ng mga Pilipino na ipaglaban ang karapatan
at kalayaan. ipaglaban ang karapatan at kalayaan.
at kalayaan.

F. Paglinang sa Panuto: Isulat ang TAMA Panuto: Basahin at Panuto: Panuto: Sagutin PANGKATANG GAWAIN.
Kabihasaan kung ang pangungusap ay unawaing mabuti ang ang mga sumusunod na 1. Ipapangkat ng guro ang
(Tungo sa Formative wasto at MALI kung ito bawat pangungusap. tanong. Naglalaman ng mga mag-aaral sa lima.
Assessment) naman ay hindi. Isulat ang Bilugan ang titik ng dalawang puntos ang
iyong sagot sa kahon. wastong sagot sa bawat bawat bilang. 2. Gumawa ng poster sa
bilang. isang ½ crosswise na
1. Ang
1. Kailan binuksan ang 1. Sa panahon ng liberal cartolina na nagpapakita
nasyonalismo ay isang
kalakalang pandaigidig sa na pamumuno, anong ng mga dahilan ng
kamalayan sa lahi na nag-
Pilipinas? pangyayari ang naganap pagusbong ng
uugnay sa pagkakaroon ng
a. Nobyembre 15, 1869 na nagpaigting sa nasyonalismo.
isang relihiyon, wika, kultura
b. Nobyembre 16, 1869 damdamin ng mga Pilipino 3. Isa sa mga miyembro
at kasysayan at
pag[papahalaga sa c. Nobyembre 17, 1869 para sa pagbabago? ng grupo ang maglalahad
ikauunlad at ikakabuti ng d. Nobyembre 18, 1869 _____________________ at magpapaliwanag ng
kanilang bansa. _____________________ kanilang Gawain.
2. Ano ang kanal na _____________________
2. Si Lapu-Lapu ay
binuksan para sa 2. Bakit bumuo ng isang
nakiisa sa pagtanggap sa
kalakalang pandaigdigan? kilusan si Padre Pedro
mga Espanyol sa pagdating
a. Suez Canal Pelaez?
nila sa Pilipinas.
b. Munak Canal _____________________
3. Ang bansang c. Western Yamuna Canal _____________________
Espanya ang maituturing na d. Conolly Canal _____________________
pinakamatagal na bansang 3. Ano ang naging bunga
sumakop sa Pilipinas. 3. Ano ang magandang ng pagbubukas ng
4. Naganap ang naidulot ng pagbubukas kalakalang pandaigdig sa
huling laban sa pulo ng ng Suez Canal sa bansa?
Mactan sa pagitan ni Lapu- Pilipinas? _____________________
Lapu at ng mga dayuhan. a. Nakapaglakbay palabas _____________________
ng bansa ang mga _____________________
5. Ang Pilipino. 4. Ano ang naging resulta
nasyonalismo ay hindi b. Napadali ang sa pagpatay sa tatlong
nagpapakita ng marubdob paglalakbay mula Europa paring martir noong
at mataas na pag-ibig o patungo sa Maynila. Pebrero 17, 1872?
pagmamahal sa bayang c. Nakapasok ang mga _____________________
sinilangan. aklat, pahayagan, at ibang _____________________
babasahin mula sa _____________________
Europa at Amerika na
naglalaman ng kaisipang
liberal.
d. Lahat ng nabanggit ay
tama.

4. Ano ang karapatang

naibigay sa mga
panggitnang uri noong ika
-19 na siglo na lalo
gumising sa damdaming
makabayan ng mga
Filipino?
 a. Makipagkalakalan
b. Makibahagi sa mga
matataas na opisyales
c. Magkaroon ng mataas
na posisyon sa Espanya
d. Makapag-aral sa
Europa

5. Kailan sumiklab ang

himagsikan sa Espanya?
a. Setyembre 20,1868
b. Setyembre 19,1868
c. Setyembre 18,1868
d. Setyembre 17,1868
G. Paglalapat ng Aralin sa Bilang isang batang Pilipino Bilang isang batang Bilang isang batang Bilang isang batang
pang-araw-araw na buhay sa kasalukuyang panahon Pilipino sa kasalukuyang Pilipino sa kasalukuyang Pilipino sa kasalukuyang
papaano mo maipapakita panahon papaano mo panahon papaano mo panahon papaano mo
ang pagmamahal o maipapakita ang maipapakita ang maipapakita ang
nasyonalismo sa ating pagmamahal o pagmamahal o pagmamahal o
bansang sinilangan? nasyonalismo sa ating nasyonalismo sa ating nasyonalismo sa ating
bansang sinilangan? bansang sinilangan? bansang sinilangan?
H. Paglalahat ng Aralin Paano umusbong ang diwa Paano umusbong ang Paano umusbong ang Paano umusbong ang
ng nasyonalismo ng mga diwa ng nasyonalismo ng diwa ng nasyonalismo ng diwa ng nasyonalismo ng
Pilipino sa panahon ng mga Pilipino sa panahon mga Pilipino sa panahon mga Pilipino sa panahon
pananakop ng mga ng pananakop ng mga ng pananakop ng mga ng pananakop ng mga
Espanyol? Espanyol? Espanyol? Espanyol?
I. Pagtataya ng Aralin Panuto: Kulayan ng PULA Panuto: Basahin sa Hanay Panuto: Basahin at Gagamitin ng guro ang
ang puso kung ang B ang bawat pahayag na unawaing mabuti ang rubrik sa ibaba upang
pahayag ay wasto, ITIM naglalarawan na nakatala bawat pangungusap. bigyan ng grado ang mga
naman kung hindi. sa Hanay A. Isulat ang titik Isulat sa bilog ang titik ng mag-aaral.
tamang sagot sa patlang tamang sagot.
bago ang bilang.
1. Nakatulong ang
1. Sino ang
nasyonalismo upang
gobernador-heneral na
maging malaya sa
naniniwala na ang lahat
pananakop ng mga
ng tao ay pantay-pantay?
dayuhan.
a. Miguel Lopez
 deLegazpi
2. Walang naging b. Carlos Maria de la
epekto sa mga paring Torre
sekular ang pagtanggal sa c. Rafael de Izquierdo
kanila bilang pinuno ng d. Ferdinand Magellan
parokya.
2. Ito ay pagbibigay
3. Naganap ang sa mga paring sekular na
unang labanan sa Mactan kapangyarihang
sa pamumuno ni Lapu- pamunuan ang mga
Lapu. parokya.
a. Mestizo
4. Ang ideya ng b. Enlightenment
nasyonalismo ay c. Sekularisasyon
nagsimulang ipalaganap d. Merkantilismo
noon ika -19 na siglo sa
England.
3. Mga tinaguriang
5. Ang nasyonalismo umunlad ang kanilang
ay ang pagkakakilanlan ng pamumuhay bunga ng
isang tao ay kanyang paglago ng agrikultura at
idinidikit o ibinabahagi sa pagbukas ng kalakalang
kanyang lugar na pandaigdig.
pinagmulan. a. Mestizo
b. Panggitnang uri
c. Paring sekular
d. Paring regular

4. Sino ang namuno

sa kilusan ng mga pari?
a. Padre Pedro Pelaez
b. Padre Mariano Gomez
c. Padre Jose Burgos
d. Padre Jacinto Zamora

5. Ano ang naging

 epekto ng pagkamatay ng
tatlong pari sa ating mga
Pilipino?
a. Nagpaigting sa
damdaming makabansa
ng mga Pilipino na
ipaglaban ang karapatan
at kalayaan.
b. Nanatili silang sunud-
sunuran sa mga
Espanyol.
c. Higit silang natakot na
lumaban sa mga
Espanyol.
d. Hindi na sila nagtangka
pang mag-alsa.
J. Karagdagang Gawain
para sa takdang-aralin
at remediation
IV. Mga Tala
V. PAGNINILAY
A. Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya.

B. Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa
remediation.
C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng
mag-aaral na
nakaunawa sa aralin.
D. Bilang ng mga mag-
aaral na magpapatuloy
sa remediation.
E. Alin sa mga
istratehiyang pagtuturo
nakatulong ng lubos?
Paano ito nakatulong?

F. Anong suliranin ang

aking naranasan na
solusyunan sa tulong ng
aking punungguro at
superbisor?

G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nadibuho na nais kong
ibahagi sa mga kapwa
ko guro?