Republic of the Philippines

Department of Education
Region VIII
Division of Samar
Villareal I District
Lam-awan Elementary School
Lam-awan, Villareal
123876
____________________________________________________________________________________________________________
Contextualized Detailed Lesson Plan sa Araling Pnlipunan 5

I. LAYUNIN
Napapahalagahan ang pagmamahal ng mga katutubo sa kanilang sariling
bayan, kultura at paniniwala.
A. Pamantayang Pangnilalaman
Naipamamalas ang mapanuring pag-unawa sa mga pagbabago sa lipunan ng
sinaunang Pilipino kabilang ang pagpupunyagi ng ilang pangkat na mapanatili ang
kalayaan sa Kolonyalismong Espanyol at ang impluwensya nito sa kasalukuyang
panahon.
B. Pamantayan sa pagganap
Nakakapagpakita ng pagpapahalaga at pagmamalaki sa pagpupunyagi ng mga
Pilipino sa panahon ng kolonyalismong Espanyol
C. Mga Kasanayan sa Pagkatuto
Napapahalagahan ang pagmamahal ng mga katutubo sa kanilang sariling
bayan, kultura at paniniwala.
Napapahalagahan ang pagmamahal ng mga katutubo sa kanilang sariling bayan,
kultura at paniniwala
AP5KPK-IIIg-i6
II. NILALAMAN
Paraan ng Pananakop ng mga Espanyol sa mga Katutubong Pangkat

III. KAGAMITANG PANTURO

A. Sangunian
1. Mga pahina sa gabay Guro
CG p. 52/MELC with codes
B. Iba pang Kagamitang Panturo
Larawan, Laptop, cards, gamit na mga Bond papers
C. Values Integration
Ang mga Grade 5 pupils ng Lam-awan Elementary School ay makakapagbigay
ng importansya ng pagpapahalaga sa mga katutubong Pilipinong lumaban upang
mapanatili ang kanilang kasarinlan
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VIII
Division of Samar
Villareal I District
Lam-awan Elementary School
Lam-awan, Villareal
123876
____________________________________________________________________________________________________________
IV. PAMAMARAAN
GAWAIN NG GURO GAWAIN NG MGA MAG-AARAL
III.
A. Balik Aral sa nakaraang Natatakot
Aralin
Ano ano ang mga naging
reaksyon ng mga katutubong Nagagalit
Pilipino sa pagdating ng mga
Kastila?
Magaling!
Ano pa?

Bakit sa tingin ninyo Natatakot

o nagagalit ang mga Pilipino Natatakot po kasi sinasaktan po sila pag
nung dumating ang mga kastila?
hindi tama ang ginagawa o hndi
nakakapag bayad ng buwis.

Tumpak!
Nagagalit kasi hindi nila makaya ang
pananakit ng mga kastila sa ating mga
katutubong Pilipino
Magaling mga bata!

Nakikita ko na handa na kayong

making s ating bagong paksa. Handa na!

Handa na ba kayo?

B. PAGHAHABI NG LAYUNIN NG
ARALIN.

Ngayon ay may Ipapakita akong

mga larawan ng iba’t ibang uri
ng armas at gusto kong ilahad
ninyo o maglahad ng opinyon o
sariling damdamin kaugnay ng
nakita sa larawan.
Handan a po, ma’am!
Handa na ba kayo mga bata?

Paalala! Huwag gamitin ang mga

nakikitang armas sa bahay ng
walang pahintulot ang pamilya.
Sapagkat iti ay dilikadong
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VIII
Division of Samar
Villareal I District
Lam-awan Elementary School
Lam-awan, Villareal
123876
____________________________________________________________________________________________________________

Opo!

paglaruan.

Klaro ba mga bata?

Anong klase ng armas ang nasa Bolo at pana!

larawan?

Sa pakikipag digmaan po.

Tama mga bata!

Noong unang panahon saan

karaniwan ginagamit ang mga Ito po an nagsisilbing protection ng ating
sandatang nasa larawan? mga ninuno laban sa mga mananakop.
Magaling!

Ano kaya ang kaugnay ng mga

sandata sa pagtatagumpay ng
ilang pananakop noong unang
panahon?

Tumpak mga bata!

Ito ang mga armas na ginagamit

nga
ating
mga
ninuno
kapag
sila ay
sinasakop ng mga banyaga.
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VIII
Division of Samar
Villareal I District
Lam-awan Elementary School
Lam-awan, Villareal
123876
____________________________________________________________________________________________________________

B. PAG-UUGNAY NG MGA
Panuto:
HALIMBAWA SA BAGONG
1. Kumuha ng ballpen at Araling
ARALIN
Panlipunan notebook para e sulat
ang ga importanting impormasyon
Basahin ang nasa Panuto ng
sa nabasa.
sabay sabay.
2. Huwag sulaton ng kung ano man
Ngayon ay sabay sabay nating ang papel na binigay ng guro para
basahin ang nasa bond paper. ito ay magamit pa ng mga susunod
na gagamt nito.
Panuto: 3. Makinig ng mabuti at basahin ng
1. Kumuha ng ballpen at may pag unawa ang nasa bond
Araling Panlipunan paper.
notebook para e sulat ang 4. E handa ang sarili sa mga tanong
ga importanting pagkatapos basahin.
impormasyon sa nabasa.
2. Huwag sulaton ng kung
ano man ang papel na
binigay ng guro para ito ay
magamit pa ng mga
susunod na gagamt nito.
3. Makinig ng mabuti at
basahin ng may pag
unawa ang nasa bond
paper.
4. E handa ang sarili sa mga
tanong pagkatapos
basahin.Ngayon ay sabay
sabay nating basahin ang
nasa bond paper.
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VIII
Division of Samar
Villareal I District
Lam-awan Elementary School
Lam-awan, Villareal
123876
____________________________________________________________________________________________________________
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VIII
Division of Samar
Villareal I District
Lam-awan Elementary School
Lam-awan, Villareal
123876
____________________________________________________________________________________________________________
Sagana po sa likas na yaman ang
Pilipinas.

Ginto.

Paglaganap ng Kristyanismo

Monopolyo sa Tabako.

Mga Igorot sa Cordillera.

Mga Muslim sa Mindanao.

D. PAGTALAKAY NG BAGONG
KONSEPTO AT PAGLALAHAD
NG BAGONG KASANAYAN #1

Batay sa ating binasa. Ano-ano

ang dahilan ng mga mananakop
at bakit tayo sinakop?

Tama! Ano pa?

Magaling! Meron pa ba?

Palakpakan! Tama ulit!

Sino-sino ang mga katutubong

pangkat ang lumaban upang
mapanatili ang kanilang Bolo at pana.
kasarinlan?

Tumpak! Meron pa ba?

Ano ang 3 na dapat natin

alalahanin sa mga nakipaglaban
para sa pahalagahan ang
kanilang nagawa? Pinapakita nila ang pagpapahalaga sa
sariling kultura at kalayaan sa pagdating
ng mga Espanyol sapamamagitan ng
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VIII
Division of Samar
Villareal I District
Lam-awan Elementary School
Lam-awan, Villareal
123876
____________________________________________________________________________________________________________
pagkikipaglaban para sa kanilang kultura
at kalayaan. Hinding hindi sila basta
basta nagpapasakop.
Magaling mga bata!
Ang implikasyon nito sa kasalukoyang
E. Pagtalakay ng bagong panahon ay, ang pagmamahal sa sariling
konsepto at
paglalahad ng bagong bayan ay nararapat gawin sapagkat atin
kasanayan #2 ito hindi ito sa ibang tao o lugar. Sabi pa
Ano-ano ang mga armas ang sa sabi ni Jose P. Rizal “Ang hindi
ginamit nila nung nakikilaban magmahal sa kanyang salita mahigit sa
sila sa mga Kastila?
hayop at malansang isda kaya ang
Magaling mga bata!
marapat pagyamaning kusa na tulad sa
F. Paglinang sa Kabihasnan isang inang tunay na nagpala’.
(Tungo sa Formative
Assessment)

Paano ipinakita ng mga

katutubo ang pagpapahalaga sa
sariling kultura at kalayaan sa
pagdating ng mga Espanyol?

Ano kaya ang implikasyon nito

sa kasalukuyang panahon?

Magaling mga bata!

At inyong pa talaga isinama ang
tula ni Jose P. Rizal.
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VIII
Division of Samar
Villareal I District
Lam-awan Elementary School
Lam-awan, Villareal
123876
____________________________________________________________________________________________________________
G. PAGLALAPAT NG ARALIN
SA PANG-ARAW-ARAW NA
BUHAY

Basahin ang sitwasyon sa ibaba

at ilahad ang saloobin kaugnay
nito. Magkaroon ng maikling
debate kaugnay ng paksa. Naiintindihan po!

Panuto:
1. E grupo ang klase sa 2.
2. May 3 representante ang
grupo. Pinapahalagahan po ang pagmamahal ng
3. Ang unang grupo ay
Tumakas lumaban sa mga katutubo sa kanilang sariling bayan,
dayuhan. kultura at paniniwala ang hindi po sila
4. Ang 2 grupo naman ay
tinanggap na lamang ang nagpapasakop sa mga dayuha. Umaalis
ginawang pananakop ng sila at nakikipaglaban para sa ikaka
mga Espanyol.
5. Bibigyan lamang ng 6 preserba nga mga ito.
minuto para mag isip isip
sa isusulat at sasabihin sa
debate.
6. Huwag mag ingay habang
nag iisip king ano ang e
susulat.
7. Tumulong sa mga ka
grupo.
Panuto: Basahin ang bawat sitwasyon sa
ibaba. Piliin ang titik ng tamang sagot.
Naiintindihan ba?
Isulat sa Aralin Panlipunan Activity
Notebook.

H. Paglalahat ng Aralin 1. Ang pagsakop ng mga Kastila sa mga

katutubo ay implikasyon na maraming
Paano napapahalagahan ang kapakipakinabang na bagay ang
pagmamahal ng mga katutubo makukuha sa bansa. Alin sa mga
sa kanilang sariling bayan, sumusunod
kultura at paniniwala? ang HINDI dahilan ng kanilang
pananakop?
A. Pakinabangan ang likas na yaman ng
bansa
B. Gawing kolonya ang bansa upang
lalong lumakas ang kanilang
soberanya
C. Maipalaganap ang relihiyong
Kristiyanismo
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VIII
Division of Samar
Villareal I District
Lam-awan Elementary School
Lam-awan, Villareal
123876
____________________________________________________________________________________________________________
Tumpak! D. Mapaunlad ang Pilipinas upang
makilala sa buong mundo
I. Pagtataya ng Aralin
2. Sa ginawang pagsakop ng mga
Espanyol sa mga katutubo, ilan sa mga
Panuto: Basahin ang bawat Pilipino
sitwasyon sa ibaba. Piliin ang ang tumanggap at naging kaibigan ng
titik ng tamang sagot. Isulat sa mga dayuhan. Bakit?
Aralin Panlipunan Activity A. Payapang inialok ng mga misyonero
Notebook. kasama ang mga sundalo ang
1. Ang pagsakop ng mga Kastila kanilang layunin habang isinasagawa nila
sa mga katutubo ay implikasyon ang ritwal ng Katolisismo
na maraming B. Gumamit sila ng pwersa kung kaya’t
kapakipakinabang na bagay ang napilitan ang mga Katutubo na
makukuha sa bansa. Alin sa tanggapin sila
mga sumusunod C. Nabighani ang mga katutubo sa
ang HINDI dahilan ng kanilang ipinangakong kaligtasan ng mga
pananakop? dayuhan
A. Pakinabangan ang likas na D. Nagkaroon sila ng pagkakataon
yaman ng bansa mabago ang kanilang pamumuhay sa
B. Gawing kolonya ang bansa isang mas maunlad na pamamaraan
upang lalong lumakas ang
kanilang 3. Bunga ng armadong pananakop ng
soberanya mga Espanyol, maraming mga Katutubo
C. Maipalaganap ang relihiyong ang nakaranas ng karahasan mula sa
Kristiyanismo mga dayuhan at maging sa mga kapwa
D. Mapaunlad ang Pilipinas Pilipinong umanib sa pwersa ng mga ito.
upang makilala sa buong mundo Sino sa mga sumusunod ang
nakaligtas mula sa pwersang pinairal ng
2. Sa ginawang pagsakop ng mga mga Kastila?
Espanyol sa mga katutubo, ilan A. Ang mga katutubong Pilipino na bukas
sa mga Pilipino ang loob sa pagtanggap sa
ang tumanggap at naging Katolisismo
kaibigan ng mga dayuhan. B. Ang mga Katutubong Pilipino na
Bakit? tumakas at namundok
A. Payapang inialok ng mga C. Ang mga Katutubong Pilipino na
misyonero kasama ang mga lumaban at marahas na tumutol sa
sundalo ang pananakop ng mga Espanyol
kanilang layunin habang D. Ang mga Katutubong Pilipino na
isinasagawa nila ang ritwal ng naging sundalo at kasama ng mga
Katolisismo misyonero sa pagsakop sa ilan pang
B. Gumamit sila ng pwersa kung katutubo sa iba pang panig ng mga
kaya’t napilitan ang mga kabundukan
Katutubo na
tanggapin sila 4. Ginamit ng mga mananakop ang
C. Nabighani ang mga katutubo espada at krus sa pagsakop sa mga
sa ipinangakong kaligtasan ng Katutubo. Paano pinatunayan ng mga
mga Espanyol ang kanilang pwersa laban sa
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VIII
Division of Samar
Villareal I District
Lam-awan Elementary School
Lam-awan, Villareal
123876
____________________________________________________________________________________________________________
dayuhan kanila?
D. Nagkaroon sila ng A. Gumamit sila ng mahuhusay na armas
pagkakataon mabago ang upang mapatay ang mga
kanilang pamumuhay sa Katutubo na hindi magpasakop
isang mas maunlad na B. Gumamit sila ng dahas at panlilinlang
pamamaraan upang makuha ang tiwala ng
ibang Katutubo at kalaunan ay
3. Bunga ng armadong makatulong nila upang masakop ang
pananakop ng mga Espanyol, bansa
maraming mga Katutubo C. Gumamit sila ng mga kanyon at
ang nakaranas ng karahasan nakamamatay na sandata laban sa mga
mula sa mga dayuhan at maging Katutubo
sa mga kapwa D. Gumamit sila ng mahusay na paraan
Pilipinong umanib sa pwersa ng ng pkikidigma at pagpatay sa mga
mga ito. Sino sa mga Katutubo
sumusunod ang
nakaligtas mula sa pwersang 5. Paano ipinakita ng mga Katutubo ang
pinairal ng mga Kastila? kanilang pagpapahalaga sa sariling
A. Ang mga katutubong Pilipino bayan, kultura at paniniwala?
na bukas ang loob sa A. Tinanggap nila nang buong-puso ang
pagtanggap sa mga pagbabagong dala ng mga
Katolisismo Espanyol
B. Ang mga Katutubong Pilipino B. Malugod nilang niyakap ang relihiyong
na tumakas at namundok Katoliko upang mabago ang
C. Ang mga Katutubong Pilipino kanilang buhay.
na lumaban at marahas na C. Ilan sa mga katutubo ang nagbuwis ng
tumutol sa buhay para mapangalagaan ang
pananakop ng mga Espanyol sariling kultura at paniniwala
D. Ang mga Katutubong Pilipino D. Maraming katutubo ang tumakas at
na naging sundalo at kasama ng pumunta sa mga lugar na hindi
mga matatagpuan ng mga Kastila kung kaya’t
misyonero sa pagsakop sa ilan napangalagaan nila ang
pang katutubo sa iba pang panig sariling kultura at paniniwala.
ng mga
kabundukan

4. Ginamit ng mga mananakop

ang espada at krus sa pagsakop
sa mga
Katutubo. Paano pinatunayan ng
mga Espanyol ang kanilang
pwersa laban sa
kanila?
A. Gumamit sila ng mahuhusay
na armas upang mapatay ang
mga
Katutubo na hindi magpasakop
B. Gumamit sila ng dahas at
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VIII
Division of Samar
Villareal I District
Lam-awan Elementary School
Lam-awan, Villareal
123876
____________________________________________________________________________________________________________
panlilinlang upang makuha ang
tiwala ng
ibang Katutubo at kalaunan ay
makatulong nila upang masakop
ang
bansa
C. Gumamit sila ng mga kanyon
at nakamamatay na sandata
laban sa mga
Katutubo
D. Gumamit sila ng mahusay na
paraan ng pkikidigma at
pagpatay sa mga
Katutubo

5. Paano ipinakita ng mga

Katutubo ang kanilang Magbigay ng ilang pangunghusap na nagsasabi ng iba’t
pagpapahalaga sa sariling ibang reaksyon ng mga
bayan, kultura at paniniwala? katutubong Pilipino sa ginawang pananakop ng mga
espanyol
A. Tinanggap nila nang buong-
puso ang mga pagbabagong dala
ng mga
Espanyol
B. Malugod nilang niyakap ang
relihiyong Katoliko upang
mabago ang
kanilang buhay.
C. Ilan sa mga katutubo ang
nagbuwis ng buhay para
mapangalagaan ang
sariling kultura at paniniwala
D. Maraming katutubo ang
tumakas at pumunta sa mga
lugar na hindi
matatagpuan ng mga Kastila
kung kaya’t napangalagaan nila
ang
sariling kultura at paniniwala.

J. Karagdagang Gawain para sa takdang-

aralin at remediation

Isulat sa Araling Panlipunan na Kwaderno

Takdang Aralin

Magbigay ng ilang pangunghusap na

nagsasabi ng iba’t ibang reaksyon ng mga
katutubong Pilipino sa ginawang
pananakop ng mga espanyol
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VIII
Division of Samar
Villareal I District
Lam-awan Elementary School
Lam-awan, Villareal
123876
____________________________________________________________________________________________________________

Prepared by:
AUREA ROSE O. ORONOS
Teacher II
Noted by:
RICHARD L. GOLONG.
School Head