Aralin 8

Pagsulat sa Larangan
ng Siyensya at
Teknolohiya:
Pagbuo ng
Pananaliksik o
Kritikal na
Editoryal
 Layunin

Pagkatapos ng araling ito, inaasahang maisasagawa ng

mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Mabigyang-linaw ang katangian ng pag-aaral at
pananaliksik sa larangan ng siyensiya at
teknolohiya;
2. Maisa-isa ang mga disiplina sa larangan ng
siyensiya at teknolohiya; at
3. Matutukoy ng mga halimbawang sulatin at
gawain sa siyensiya at teknolohiya.
 Siyensiya

• Ang salitang siyensiya o science (agham ang tawag dito ng mga

Pilipino) ay galing sa salitang Latin na scientia, ibig sabihi’y
karunungan.

• Ang layunin ng siyensiya ay maparami at mapalawak ang datos

upang makapagbuo ng teorya.
 Likas na Siyensiya

Ang larangang nagtutuon sa pag-aaral ng mga penomenang likas sa

mundo—sistematikong identipikasyon, obserbasyon, deskripsiyon,
klasipikasyon, eksperimentasyon, imbestigasyon, at teoretikal na
paliwanag sa mga penomenong ito na may layuning mabatid at
magkaroon ng kaalaman tungkol dito.
 Siyensiyang Panlipunan
• Ang larangang tumutuon sa lipunan ng mga tao. Umiiral ang mga
penomenong panlipunan dulot o resulta ng interbensiyon at
interaksiyon ng mga tao sa lipunan. Bagamat magkahiwalay, may
mahalagang elementong sangkot sa dalawang larangan—ang tao
• Tao ang nakikinabang, gumaganap, at nabubuhay sa mga elemento ng
kalikasan, at tao rin ang bumubuo sa lipunan.
 Teknolohiya
• Pinagsamang salita ito ng Griyego na techne (sining,
kakayahan, craft o paraan kung paano ginagawa
ang bagay); at logos o salita, pahayag, o binigkas na
pahayag
• Ang praktikal na aplikasyon ng mga impormasyon at
teoryang pansiyensiya.
• Umaasa ito sa mga teoryang pansiyensiya. Ito ang
paglikha at paggamit ng iba’t ibang pamamaraan o
kaugnayan ng buhay, kapaligiran, kalikasan, at
lipunan.
 Sining

• Ang siya mismong obheto o layunin nito—isang

paglikha upang muling makabuo ng isang ideya o
interpretasyon mula sa babasa, titingin, o makikinig
dito.
• Emosyon ang nililikha ng sining.
• Tao pa rin ang mahalaga sa mga larangang ito.
Mga Disiplina sa Larangan ng Siyensiya at
Teknolohiya
Siyensiya Teknolohiya
- Biyolohiya – Nakatuon sa mga
- Information Technology (IT) – Pag-
bagay na buhay – ang estruktura,
aaral at gamit ng teknolohiya
pinagmulan, ebolusyon, gamit,
kaugnay ng pagbibigay at paglilipat
distribusyon, at paglawak ng mga
ng impormasyon, datos, at
ito
pagpoproseso. Ito rin ang pag-
unawa, pagpaplano, pagdidisenyo,
- Kemistri – Nakatuon sa
pagbuo, distribusyon,
komposisyon ng mga substance,
pagpoprograma, suporta, solusyon,
properties, at mga reaksiyon at,
at operasyon ng mga software at
interaksiyon sa enerhiya at sa
kompyuter.
sarili ng mga ito.
Mga Disiplina sa Larangan ng Siyensiya at
Teknolohiya
Siyensiya Teknolohiya
- Pisika – Nakatuon ito sa mga - Inhinyeriya – Nakatuon sa aplikasyon
property at interaksiyon ng panahon, ng mga prinsipyong siyentipiko at
espasyo, enerhiya, at matter. Mula matematiko upang bumuo ng
ito sa Griyego na Phusike o kaalaman disenyo, mapatakbo, at mapagana
sa kalikasan. ang mga estruktura, makina,
proseso, at sistema.
- Earth Science/Heolohiya – Sistema
ng planetang daigdig sa kalawakan – - Aeronautics – Teorya at praktis ng
klima, karagatan, planeta, bato, at pagdidisenyo, pagtatayo,
iba pang pisikal na elemento kaugnay matematika, at mekaniks ng
ng pagbuo, estruktura, at mga nabigasyon sa kalawakan.
penomena nito. Kung minsa’y
tinatawag din itong Heolohiya.
Mga Disiplina sa Larangan ng Siyensiya at
Teknolohiya
Siyensiya Teknolohiya
- Astronomiya – Pag-aaral ito ng
mga bagay na selestiyal – mga
kometa, planeta, galaxy, bituin, at
penomenang pangkalawakan.

- Matematika – Siyensiya ukol sa

sistematikong pag-aaral sa lohika,
at ugnayan ng mga numero,
pigura, anyo, espasyo, kantidad,
at estruktura na ipinahahayag sa
pamamagitan ng mga simbolo.
 Pagsulat at Metodo ng Pananaliksik sa
Siyensiya at Teknolohiya
Ang metodong siyentipiko ang ginagamit na proseso sa pag-aaral at
pananaliksik sa siyensiya.

Kongklusyon: Pahayag ng Pagkolekta ng

Resulta Problema Impormasyon
Sumusuporta sa
Hipotesis

Pagsubok ng Pagbuo ng
Kongklusyon:
Hipotesis Hipotesis
Resulta DI-
sumusuporta sa o
Hipotesis
 Pagsulat at Metodo ng Pananaliksik sa
Siyensiya at Teknolohiya
Ang isang mabuti at magaling na teknolohiya ay dumaraan naman sa
sumusunod na proseso:

Disenyo/Solusyon sa Mga Tanong

Problema Mga Ebidensya
Ano? Bakit? Paano?

Kongklusion
Produkto/Proseso/Solusyon Mga
Argumento
Metodong IMRaD sa Siyensiya at Teknolohiya

I – Introduksiyon – problema, motibo, layunin, background, at

pangkalahatang pahayag; Bakit isinasagawa ang pag-aaral? Ano ang
mga tanong na dapat sagutin? Ano ang pinatunayan ng hipotesis?

M – Metodo – mga modelo at panukat na gagamitin, ano, kailan, saan,

paano, gagamitin ang materyal. Sino-sino ang sangkot?
Metodong IMRaD sa Siyensiya at Teknolohiya

R – Resulta ng ginawang empirikal na pag-aaral.

Tama ba ang hipotesis? Ipapakita ito sa pamamagitan
ng mga tsart, graph, plot, at iba pang graphic
organizer

a – Analisis ng isinagawang pag-aaral batay sa

resulta.
Metodong IMRaD sa Siyensiya at Teknolohiya

D – Diskusyon at konklusyon ito ng isinagawang pag-aaral. Ano ang

implikasyon ng resulta? Bakit? Ano ang maitutulong nito sa lipunan sa
hinaharap? May mga paglabag ba ito sa etika? Makabuluhan ba ito?
Masasabi bang malaking kontribusyon ito sa sangkatauhan?
 Ilang Kumbensiyon sa Pagsulat

1. Gumagamit ng atin, kami, tayo ang sulating

siyentipiko at teknikal, hindi personal (halimbawa:
ako, ikaw, at iba pa)
2. Hindi pasibo kundi aktibo
3. Nasa pangkasalukuyan (halimbawa: matematika)
4. Maraming drowing (halimbawa: kemistri)
 Ilang Halimbawa ng mga Sulatin
Ilan sa mga sulating akademiko sa siyensiya at teknolohiya ang mga
sumusunod.
a. Teknikal na Report
b. Artikulo ng pananaliksik
c. Instruksiyonal na polyeto o handout
d. Report Panlaboratoryo
e. Plano sa Pananaliksik
f. Katalogo
g. Teknikal na Talumpati o Papel na Babasahin sa Komperensiya
h. Report ng Isinagawang Gawain (Performance Report)