Tutankhamun

As an archaeologist and scholar of ancient Egyptian history, I believe that we should honor
the ancient dead and let them rest in peace. On the other hand, there are some secrets of
the ancient Egyptian pharaohs that we can learn only by studying their mummies. Let me
use the example of King Tutankhamun to illustrate what I mean.
unloCking A MysteRy
When Tutankhamun died about 3,000 years ago, he was secretly buried in a small tomb
near what is now the city of Luxor.
When archaeologists rediscovered the tomb in 1922, the king’s treasures—more than 5,000
artifacts1—were still inside. Among the artifacts was the pharaoh’s solid gold coffin and a
gold mask. There were also 130 staffs, or walking sticks. Mysteriously, an examination of
Tutankhamun’s mummy revealed a hole in the back of his skull. Also, there were two
mummified fetuses2 in the tomb.
These mummies and artifacts were an extremely important archaeological discovery, but
they did not answer many questions about the young pharaoh and his family. Who were his
mother and father? Were the two fetuses his unborn children? Could the hole in Tut’s head
be related to his cause of death? To solve these mysteries required further study and the
use of CT scans and DNA analysis.
AnAlyzing tut
In 2005, my colleagues and I carried out CT scans of Tutankhamun’s mummy. We showed
that the hole in Tutankhamun’s skull was made during the mummification process. Our
study also showed that Tutankhamun died when he was only 19, soon after fracturing his
left leg. However, the CT scans alone could not solve the mystery of how the king died, or
why he died so young.
In 2008, my colleagues and I decided to analyze samples of Tutankhamun’s DNA. Early in the
study, our team made some new discoveries: Tutankhamun’s left foot was clubbed,3 and
one toe was missing a bone. A condition known as
e necrosis (tissue death) had destroyed some bones in the foot. The discovery explained
why there were so many staffs in Tutankhamun’s tomb. Some scholars had argued that the
staffs were symbols of power. Our DNA study showed that the king needed the staffs to
walk.Our team also tested Tutankhamun’s mummy for evidence of infectious diseases. We
found DNA from a parasite4 called Plasmodium falciparum, which meant that Tutankhamun
suffered from malaria. Did malaria kill the king? Perhaps. My opinion, however, is that
Tutankhamun’s health was endangered the moment he was born. To explain what I mean,
let me describe our study of Tutankhamun’s royal family.
tRACing tut’s FAMily tRee
Our team obtained and analyzed DNA samples from Tutankhamun and 10 other mummies
we believed were members of his royal family. We knew the identities of three
G members of his family—Amenhotep III as well as Yuya and Tuyu, who were the parents of
Amenhotep III’s wife. The other seven mummies were unknown. They comprised an adult
male, four adult females, and the two fetuses in Tutankhamun’s tomb.
We first worked to solve the mystery of Tutankhamun’s father. Many scholars believed his
father was the pharaoh Akhenaten, but
the archaeological evidence was unclear. Through a combination of CT scans and a
comparison of DNA, our team was able to
H confirm Amenhotep III and Tiye—one of
the unidentified female mummies—as the grandparents of Tutankhamun. Moreover,
our study revealed that the unidentified
male adult mummy was almost certainly Akhenaten, a son of Amenhotep III and Tiye. This
supported the theory that Akhenaten was Tutankhamun’s father.
What about Tutankhamun’s mother?
We discovered that the DNA of one of the unidentified female mummies matched that of
the young king. To our surprise, her DNA proved that, like Akhenaten, she was a child of
Amenhotep III and Tiye. This meant that Akhenaten and his wife were brother and sister—
and Tutankhamun was their son.
While the data are still incomplete, our study also suggests that one of the mummified
fetuses is Tutankhamun’s daughter and that the other may also
be his child. We have only partial data from the two other unidentified female mummies.
One of these may be the mother of the infant mummies and Tutankhamun’s wife—possibly
a woman named Ankhesenamun. We know from history that she was the daughter of
Akhenaten and his wife, Nefertiti, and therefore probably was Tutankhamun’s half-sister.
how did tut die?
As I mentioned earlier, I believe that Tutankhamun’s health was compromised5 from birth.
As our study showed, his mother and father were brother and
sister. Such a relationship was common
in royal families in ancient Egypt, as it offered political advantages. However, married
siblings can pass on harmful genes. Tutankhamun’s clubbed foot and bone disease may
therefore have been because he had a genetic predisposition.6 These problems, together
with an attack of severe malaria or a broken leg, may have combined to cause the king’s
premature7 death.
honoRing the king
After Tutankhamun’s death, a new dynasty8 came to power. The rulers of this new dynasty
tried to erase all records of Tutankhamun and his royal family from history. Through ongoing
DNA research, our team seeks to honor the members
of Tutankhamun’s family and keep their memories alive.
როგორც არქეოლოგი და ძველი ეგვიპტის ისტორიის მკვლევარი, მე მჯერა, რომ

პატივი უნდა მივაგოთ ძველ მიცვალებულებს და მივცეთ ისინი მშვიდად. მეორეს
მხრივ, არსებობს ძველი ეგვიპტური ფარაონების საიდუმლოებები, რომელთა
სწავლა მხოლოდ მათი მუმიების შესწავლით შეგვიძლია. ნება მომეცით
გამოვიყენო მეფე ტუტანხამონის მაგალითი იმის საილუსტრაციოდ, რასაც
ვგულისხმობ.
საიდუმლოების განბლოკვა
როდესაც ტუტანხამონი გარდაიცვალა დაახლოებით 3000 წლის წინ, იგი
ფარულად დაკრძალეს პატარა სამარხში ახლანდელი ქალაქ ლუქსორის
მახლობლად.
როდესაც 1922 წელს არქეოლოგებმა ხელახლა აღმოაჩინეს საფლავი, მეფის
საგანძური - 5000-ზე მეტი არტეფაქტი1 - ჯერ კიდევ შიგნით იყო. არტეფაქტებს
შორის იყო ფარაონის მყარი ოქროს კუბო და ოქროს ნიღაბი. ასევე იყო 130 შტაბი,
ანუ ჯოხი. იდუმალი სახით, ტუტანხამონის მუმიის გამოკვლევამ აღმოაჩინა
ხვრელი თავის ქალას უკან. ასევე, სამარხში იყო ორი მუმიფიცირებული ნაყოფი2.
ეს მუმიები და არტეფაქტები იყო უაღრესად მნიშვნელოვანი არქეოლოგიური
აღმოჩენა, მაგრამ მათ არ უპასუხეს ბევრ კითხვას ახალგაზრდა ფარაონისა და მისი
ოჯახის შესახებ. ვინ იყვნენ მისი დედა და მამა? იყო თუ არა ეს ორი ნაყოფი მისი
არ დაბადებული შვილი? შეიძლება თუ არა ტუტის თავში არსებული ხვრელი
დაკავშირებული იყოს მისი გარდაცვალების მიზეზთან? ამ საიდუმლოებების
გადასაჭრელად საჭირო იყო შემდგომი შესწავლა და კომპიუტერული
ტომოგრაფიის და დნმ ანალიზის გამოყენება.
აანალიზებს ტუტს
2005 წელს მე და ჩემმა კოლეგებმა ჩავატარეთ ტუტანხამონის მუმიის
კომპიუტერული ტომოგრაფია. ჩვენ ვაჩვენეთ, რომ ტუტანხამონის თავის ქალაში
ხვრელი მუმიფიკაციის პროცესში გაკეთდა. ჩვენმა კვლევამ ასევე აჩვენა, რომ
ტუტანხამონი გარდაიცვალა, როდესაც ის მხოლოდ 19 წლის იყო, მარცხენა ფეხის
მოტეხილობის შემდეგ. თუმცა, მხოლოდ კომპიუტერული ტომოგრაფიით ვერ
ამოხსნის საიდუმლოს, თუ როგორ მოკვდა მეფე ან რატომ გარდაიცვალა იგი ასე
ახალგაზრდა.
2008 წელს მე და ჩემმა კოლეგებმა გადავწყვიტეთ გაგვეანალიზებინა
ტუტანხამონის დნმ-ის ნიმუშები. კვლევის დასაწყისში ჩვენმა გუნდმა ახალი
აღმოჩენები გააკეთა: ტუტანხამონის მარცხენა ფეხი აკლდა 3 და ერთ თითს აკლდა
ძვალი. მდგომარეობა, რომელიც ცნობილია როგორც
ნეკროზმა (ქსოვილის სიკვდილი) გაანადგურა ფეხის ზოგიერთი ძვალი. აღმოჩენამ
ახსნა, თუ რატომ იყო ამდენი ჯოხი ტუტანხამონის საფლავში. ზოგიერთი
მეცნიერი ამტკიცებდა, რომ ჯოხები ძალაუფლების სიმბოლო იყო. ჩვენმა დნმ-ის
კვლევამ აჩვენა, რომ მეფეს ჯოხები სჭირდებოდა სიარულისთვის. ჩვენმა გუნდმა
ასევე შეამოწმა ტუტანხამონის მუმია ინფექციური დაავადებების
მტკიცებულებაზე. ჩვენ აღმოვაჩინეთ დნმ პარაზიტის4-დან, სახელწოდებით
Plasmodium falciparum, რაც ნიშნავს, რომ ტუტანხამონი მალარიით იყო
დაავადებული. მალარიამ მოკლა მეფე? Ალბათ. თუმცა, ჩემი აზრით,
ტუტანხამონის ჯანმრთელობას საფრთხე დაემუქრა მისი დაბადების მომენტში.
იმის ასახსნელად, რასაც ვგულისხმობ, ნება მომეცით აღვწერო ჩვენი შესწავლა
ტუტანხამონის სამეფო ოჯახის შესახებ.
TRACing tut's FAMily tRee
ჩვენმა გუნდმა მოიპოვა და გააანალიზა დნმ-ის ნიმუშები ტუტანხამონისა და 10
სხვა მუმიისგან, რომლებიც ჩვენ გვჯეროდა, რომ მისი სამეფო ოჯახის წევრები
იყვნენ. სამის ვინაობა ვიცოდით
მისი ოჯახის G წევრები - ამენჰოტეპ III, ასევე იუია და ტუიუ, რომლებიც იყვნენ
ამენჰოტეპ III-ის მეუღლის მშობლები. დანარჩენი შვიდი მუმია უცნობი იყო. ისინი
შედიოდნენ ზრდასრული მამრობითი სქესის, ოთხი ზრდასრული ქალისა და ორი
ნაყოფის ტუტანხამონის საფლავში.
ჩვენ პირველად ვიმუშავეთ ტუტანხამონის მამის საიდუმლოს ამოხსნაზე. ბევრი
მეცნიერი თვლიდა, რომ მისი მამა იყო ფარაონი ეხნატონი, მაგრამ
არქეოლოგიური მტკიცებულებები გაურკვეველი იყო. კომპიუტერული
ტომოგრაფიის და დნმ-ის შედარების კომბინაციით, ჩვენმა გუნდმა შეძლო
H ადასტურებს ამენჰოტეპ III-ს და ტიეს-ერთ-ერთი
ამოუცნობი ქალი მუმიები - როგორც ტუტანხამონის ბებია და ბაბუა. უფრო მეტიც,
ჩვენმა კვლევამ აჩვენა, რომ დაუდგენელი
ზრდასრული მამრობითი სქესის მუმია თითქმის ნამდვილად იყო ახენატონი,
ამენჰოტეპ III-ისა და ტიეს ვაჟი. ამან მხარი დაუჭირა თეორიას, რომ ეხნატონი იყო
ტუტანხამონის მამა.
რაც შეეხება ტუტანხამონის დედას?
ჩვენ აღმოვაჩინეთ, რომ ერთ-ერთი ამოუცნობი ქალი მუმიის დნმ ემთხვევა
ახალგაზრდა მეფის დნმ-ს. ჩვენდა გასაკვირად, მისმა დნმ-მა დაამტკიცა, რომ
ეხნატენის მსგავსად, ის იყო ამენჰოტეპ III-ისა და ტიეს შვილი. ეს იმას ნიშნავდა,
რომ ეხნატონი და მისი ცოლი და-ძმა იყვნენ და ტუტანხამონი მათი ვაჟი იყო.
მიუხედავად იმისა, რომ მონაცემები ჯერ კიდევ არასრულია, ჩვენი კვლევა ასევე
ვარაუდობს, რომ მუმიფიცირებული ნაყოფებიდან ერთი ტუტანხამონის
ქალიშვილია და მეორე შეიძლება ასევე
იყოს მისი შვილი. ჩვენ გვაქვს მხოლოდ ნაწილობრივი მონაცემები ორი სხვა
ამოუცნობი ქალი მუმიიდან. ერთ-ერთი მათგანი შეიძლება იყოს ჩვილი მუმიების
დედა და ტუტანხამონის ცოლი - შესაძლოა ქალი სახელად ანხესენამუნი. ჩვენ
ისტორიიდან ვიცით, რომ ის იყო ეხნატონისა და მისი მეუღლის, ნეფერტიტის
ქალიშვილი და, შესაბამისად, ალბათ ტუტანხამონის ნახევარდა.
როგორ მოკვდა ტუტი?
როგორც უკვე აღვნიშნე, მე მჯერა, რომ ტუტანხამონის ჯანმრთელობა
დაბადებიდან5 იყო საფრთხის ქვეშ. როგორც ჩვენმა კვლევამ აჩვენა, მისი დედა და
მამა ძმა იყვნენ და
დას. ასეთი ურთიერთობა ჩვეულებრივი იყო
ძველ ეგვიპტეში სამეფო ოჯახებში, რადგან ის პოლიტიკურ უპირატესობას
სთავაზობდა. თუმცა, დაქორწინებულ და-ძმებს შეუძლიათ მავნე გენების
გადაცემა. აქედან გამომდინარე, ტუტანხამონის ფეხის და ძვლების კლდოვანი
დაავადება შესაძლოა გამოწვეული იყოს იმის გამო, რომ მას ჰქონდა გენეტიკური
მიდრეკილება.6 ეს პრობლემები, მძიმე მალარიის შეტევასთან ან ფეხის
მოტეხილობასთან ერთად, შესაძლოა მეფის ნაადრევი7 სიკვდილის გამომწვევი
იყოს.
მეფის პატივისცემა
ტუტანხამონის სიკვდილის შემდეგ ახალი დინასტია8 მოვიდა ხელისუფლებაში.
ამ ახალი დინასტიის მმართველები ცდილობდნენ ისტორიიდან წაეშალათ
ტუტანხამონისა და მისი სამეფო ოჯახის ყველა ჩანაწერი. დნმ-ის მიმდინარე
კვლევის მეშვეობით ჩვენი გუნდი ცდილობს პატივი სცეს წევრებს
ტუტანხამონის ოჯახის წევრები და მათი მოგონებები ცოცხალი შეინარჩუნონ.

Tutankhamun

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tutankhamun

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tutankhamun

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

As an archaeologist and scholar of ancient Egyptian history, I believe that we should honor

როგორც არქეოლოგი და ძველი ეგვიპტის ისტორიის მკვლევარი, მე მჯერა, რომ

You might also like