Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

MODUL pemBELAJARan KENDIRI

KEMAHIRAN
PROSES SAINS
(Sains UPSR Bahagian B)

Disusun oleh:
HAJI NASARUDDIN BIN SHAARANI
GURU CEMERLANG (SAINS)
SK Sri Tiram
Tanjong Karang, Selangor

1
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

3. CORAK

- Merupakan salah satu proses mentafsir data.

- Merujuk kepada data pada pemboleh ubah bergerak balas / Apa yang diukur.
- Perlu pastikan pemboleh ubah dimanipulasikan dalam corak semakin bertambah
atau semakin berkurang.
- Pastikan menjawab mengikut kehendak soalan.

Contoh Soalan

- Nyatakan corak ………

- Apakah corak …………

Cara Menulis Jawapan

- Bertambah / berkurang / sekata

- Gabungan dua atau tiga jawapan di atas. Contohnya;
Bertambah dan sekata / Berkurang dan bertambah /
Bertambah, sekata, berkurang / Berkurang bertambah dan
sekata.
- Jika lebih daripada 3 corak, jawapannya TIDAK SEKATA
sahaja.

LATIHAN 3.1:
Nyatakan sama ada data atau maklumat di bawah mempunyai corak atau tidak.

a) 2 4 6 8 10 12 b) 123 234 345 456 678

………………………………………… …………………………………………
c) d)
1.00 pm 2.00 pm 3.15 pm Biru Hitam Merah Putih

………………………………………… …………………………………………
e) Plastik Kayu Besi f) Cerah Malap Gelap

………………………………………… …………………………………………
g) Besar Sederhana Kecil h) Dingin Sejuk Panas

………………………………………… …………………………………………

2
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

i) j)
Acer Panasonic Toshiba HP
Sharp Samsung Akira

………………………………………… …………………………………………

CARA MENCARI CORAK.

Contoh 1 :
Bertambah
Corak bagi PUM : + + + + + +
Suhu / oC 2 4 6 8 10 12 14
Bilangan buah tomato 50 80 110 140 160 170 180

Corak bagi PUB :

+ + + + + + = +
Bertambah
Maka, corak bagi PUM: Bertambah
corak bagi PUB: Bertambah

Contoh 2 : Bertambah

Corak bagi PUM : + + + + + + +

Isipadu air / ml 100 200 300 400 500 600 700 800
Bilangan buah X 3 10 16 21 25 25 25 29

Corak bagi PUB : + + + + = = +

Bertambah Sekata Bertambah

Maka, corak bagi PUM:………………………………………………………………………….

corak bagi PUB: …………………………………………………………………………

Contoh 3:

3
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

Bilangan buah yang

dihasilkan

+ -

Jisim baja

Maka, corak bagi PUB:………………………………………………………………………….

Contoh 4: (UPSR 2004)

Bilangan
spesies
haiwan Bertambah +
yang
pupus +
+

1800 1850 1900 1950 2000 Tahun

Corak bagi PUB:………………………………………………………………………….

Contoh 5: (UPSR 2001)

Bilangan biji benih yang bercambah daripada 80 biji benih yang ditanam pada suhu
20oC adalah 10, pada suhu 25oC adalah 20, pada suhu 30oC adalah 40, pada suhu 35oC
dan 40oC adalah 70, pada suhu 45oC adalah 10 dan tiada biji benih yang bercambah
pada suhu 50oC.

Corak bagi PUB:………………………………………………………………………….

Contoh 6: (UPSR 2006)

4
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

Corak bagi PUB:………………………………………………………………………….

Contoh 7: (UPSR 2007)-Gerhana Matahari

Nyatakan corak perubahan kecerahan Matahari pada waktu petang :…………………

LATIHAN 3.2:
1. UPSR 2002

Planet Jarak dari Matahari / juta km Tempoh peredaran / Tahun

J 230 2
K 780 12
L 1470 76
M 2870 84
N 4500 165

Nyatakan corak tempoh peredaran planet J, K, L, M, dan N mengelilingi matahari.

…………………………………………………………………………………………………

2. UPSR 2005

Jenis Objek Kertas tisu Kapas Tuala tangan Span

Masa diambil untuk
5 15 23 40
menyerap / saat

Apakah corak bagi masa air diserap oleh pelbagai objek?

………………………………………………………………………………………………………

3. UPSR 2006

Masa Jumlah berat lapan kertas tisu / g

1 jam 180
2 jam 160
5
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

3 jam 135
4 jam 110
Apakah corak perubahan jumlah berat kertas tisu itu semasa penyiasatan?
…………………………………………………………………………………………………….

4.
Ketinggian landasan / m 0.3 0.6 0.9 1.2
Masa untuk beban sampai ke bahagian atas
5 10 15 20
landasan / saat

Apakah corak perubahan masa untuk beban sampai ke bahagian atas landasan?
…………………………………………………………………………………………………….

5.
Bilangan bateri Kecerahan mentol
1 Malap
2 Cerah
3 Paling cerah
Apakah corak kecerahan mentol?
…………………………………………………………………………………………………….
6.
Bilangan beruang

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Tahun

Apakah corak perubahan bagi bilangan beruang dari tahun 2002 sehingga 2009?
…………………………………………………………………………………………………….

7.
Masa 9.30 pagi 11.30 pagi 1.30 petang 3.30 petang

Arah bayang-
bayang

Panjang 1.5 m 0.9 m 0.3 m 0.9 m

6
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

bayang-
bayang

Apakah corak perubahan panjang bayang-bayang dari pukul 9.30 pagi hingga pukul
1.30 petang?
……………………………………………………………………………………………………..

8.
Bilangan
5 10 20
mengepam

Saiz belon

Apakah corak perubahan saiz belon?

……………………………………………………………………………………………………..

9.
Masa cecair X dipanaskan / minit 5 10 15 20 25 30 35 40 45
o
Suhu cecair X / C 25 30 40 55 75 85 90 90 90
Apakah corak perubahan suhu cecair apabila masa cecair dipanaskan berkurangan?
……………………………………………………………………………………………………..
10.
Suhu / oC 10 13 16 18 21 25 28
Bilangan bunga ros yang dihasilkan 50 49 38 30 21 16 11
Apakah corak perubahan bilangan bunga ros yang dihasilkan?
……………………………………………………………………………………………………..
11.
Ketinggian bola
1 2 3 4
dilepaskan / m
Tinggi lantunan
0.4 0.8 1.2 1.6
bola / m

Apakah corak perubahan tinggi lantunan bola apabila ketinggian bola dilepaskan
berkurang?
……………………………………………………………………………………………………..

12.
Tinggi lantunan bola (cm)

7
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

Jenis bola
A B C D E
Apakah corak perubahan tinggi lantunan bola?
……………………………………………………………………………………………………..
13.
Bilangan hari 2 4 6 8 10 12 14
Bilangan burung di pokok X 4 7 9 2 3 1 9

Apakah corak perubahan bilangan bunga ros yang dihasilkan?

……………………………………………………………………………………………………..

14.

Bilangan ayunan : 10 Bilangan ayunan : 20

Apakah corak perubahan bilangan ayunan apabila panjang tali bertambah?

……………………………………………………………………………………………………..

15.
Suhu air (oC)

8
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)
 Modul Pembelajaran Kendiri Kemahiran Proses Sains : Sains UPSR Bahagian B

5 10 15 20 25 Jisim bahan X (gram)

Apakah corak perubahan jisim bahan X apabila suhu air bertambah?
……………………………………………………………………………………………………..

16.
Suhu / oC 20 25 30 35 40 45 50
Bilangan biji benih yang bercambah 10 20 40 70 70 10 0
Apakah corak perubahan jisim bahan X apabila suhu air bertambah?
……………………………………………………………………………………………………..

17.
Masa pemanasan air / Minit 10 15 20 25 30 35 40
Suhu air / oC 40 50 65 80 100 100 100

Apakah corak perubahan suhu air apabila masa pemanasan air bertambah?
……………………………………………………………………………………………………..

9
© 2011 Haji Nasaruddin bin Sha’arani, Guru Cemerlang (Sains)