GMGM 2043

DINAMIKA KUMPULAN
BAB 2
PROSES KUMPULAN
 OBJEKTIF BAB
1. Memahami proses kumpulan dengan lebih jelas.

2. Mengetahui tahap-tahap pembentukan kumpulan (group

development)

3. Membincangkan konsep kejelekitan kumpulan dan kaitannya

dengan pembangunan kumpulan.

4. Menjelaskan hubungan antara norma dan budaya di dalam

sesebuah kumpulan.
 PENGENALAN
• Fokus b’mana kum dibangunkan (group development) & berlaku
berterusan sepanjang masa serta b’mana ahli baru sertai & belajar
ttg kumpulan (group socialization). Proses kum spt berikut:

PEMBANGUNAN KUM :
• sekum individu punyai tujuan sama iaitu laksana tugas (workgroup)
atau hub rapat (friendship group).
• Bangun budaya sendiri, cara lakukan sesuatu &utk capai sesuatu.

KONFLIK DLM KUMPULAN :

• kemungkinan tidak bersetuju ttg apa yg perlu dilakukan & b’mana
utk laksanakannya.
• kemungkinan wujud perasaan marah ant satu sama lain bila ada
kelakuan tidak b’timbangrasa/langgar norma kum.
 Samb....
KESAN :
• Konflik diabai & tidak akn laksana tugas yg diberi.
• Ahli tinggalkan kum disbbkan konflik yg tidak dpt diselesai, berlaku perubahan
hidup atau pencapaian tugas.
• J’masa panjang, kum b’kemungkinan berpecah krn ahli tinggalkan kum.
• Sesetengah kum akan diteruskan ttp libatkan perubahan ahli kum iaitu ahli
lama bertambah pengalaman & berubah, muncul ahli baru & kum semakin
berkem atau berpecah kpd kum kecil.

KESIMPULAN :
• Kebanyakan org setuju kum mula dgn perasaan kekok atau kaku.
• Kum punyai hub erat sesuatu yg istimewa & kum berakhir dgn suasana sedih &
jd ahli baru dlm kum yg sudah kukuh & kuat sesuatu yg beri tekanan.
 PEMBANGUNAN KUMPULAN ( GROUP DEVELOPMENT )
• Pembangunan kumpulan libat :
- perubahan dlm kum yg berlaku berterusan sbg ahli
- sentiasa berhub ant satu sama lain, pelajari ant satu sama lain
- struktur perhub serta peranan bersama kum.

• Kajian pembangunan kum bermula dgn kajian dilakukan oleh Bales

(1950), pembangunan sistem “Observation Rating System” dlm
kumpulan yg dikenali sbg IPA (Interaction Process Analysis).

• Melalui IPA, Bales cuba senarai TINDAKAN & TINDAKAN SEMULA

AHLI dlm kum sepanjang masa dlm usaha utk kenal pasti fasa kum.
 Samb......

• Terdpt byk teori yg berkaitan dgn p’bangunan kum :

A- Kebykan teori : perkem kum berlaku lalui beberapa tahap dlm
susunan yg berturutan.
B- Teori pembangunan kum : terdpt beberapa pembangunan tugas
utk dicapai di setiap tahap ikut turutan drpd permulaan hingga
tahap akhir.
C- Sesetengah teori p’bangunan kum andaikan :
- kum jd leka pkt awal & tidak mahu b’gerak ke tahap seterus.
- Tidak upaya selesai konflik & seterusnya tidak dpt hasil pekerja yg
berkerja dgn produktif.

• Bennis dan Shepard (1956) : kum matang : “tahu apa yg mrk

lakukan & boleh selesai konflik dalaman, atasi halangan kpd
komunikasi yg sah & dpt gerakkan sumber yg ada”.
MODEL ASAS PEMBANGUNAN KUMPULAN ( TUCKMAN )
• “Tuckman’s Theory of Small Group Development” : fokus “ZERO HISTORY
GROUP” kum baru yg dianggotai ahli sedikit/tiada pengalaman bersama.

• Menurut teori Tuckman, setiap ahli mesti bekerja serentak utk laksana tugas
& punyai kaitan ant satu sama lain.

• Tuckman (1965) identifikasi 5 tahap pembangunan sesebuah kum iaitu:

(i) Tahap Forming – Pembentukan.
(ii) Tahap Storming – Konflik.
(iii) Tahap Norming – Norma.
(iv) Tahap Performing – Pelaksanaan.
(v) Tahap Adjourning – Pembubaran.
 TAHAP FORMING - PEMBENTUKAN
• Ahli yg terlibat:
- ragu2 & byk bergantung kpd ketua & patuh peraturan & undang2.
- gambar & keluarkan t’ laku interpersonal yg boleh diterima dlm kum.
- bergantung kpd ketua kum (guru, penyelia) utk panduan & struktur.
- cenderung beri sokongan kpd norma formal /ikut garis panduan.
- usaha definisi tugas masing2 & perbincangan ttg isu berkaitan/tidak , &
komen ttg persekitaran insititusi di mana kum beroperasi.

• Tempoh tahap ini b’gantung kpd KEAHLIAN, KEPIMPINAN & TUGAS DLM
KUMPULAN.
• GAYA INTERPERSONAL INDIVIDU beri kesan utk wujud persekitaran kum yg
lebih selesa CTH: bertindak sbg “GROUP CATALYSTS” sikap extrovert
(lincah/peramah) & usaha agar semua org libat dlm komunikasi.
 TAHAP STORMING - KONFLIK
• Ahli mungkin tidak bersetuju ttg APA YG DILAKUKAN & B’MANA
LAKUKANNYA, KEPIMPINAN & PERANAN DLM KUMPULAN.

Pkt konflik dlm kumpulan (intragroup conflict) wujud :

• Ahli dlm kum sakitkan hati ant satu sama lain & dgn pemimpin.
• Tekanan, kemarahan & permusuhan mungkin berlaku.
• Individu menentang tugas yg diberikan & bekerja dgn org lain/cuba utk ubah
sesuatu utk penuhi agenda personal mrk.
• Kepimpinan main peranan penting utk atasi masalah ini.

Kesan :
• kum yg bermusuh akn tubuh kum masing2 & wujud isu perpecahan kum kecil
(polarization).
 Samb....
Tindakan:
• Tumpu budaya organisasi iaitu t’laku profesional & dipersetujui
• Elak konflik & wujud nilai yg harmoni.

Jangkaan konflik berhenti :

• Pendekatan terhadap sesuatu tugas & selesai semula isu siapa perlu buat
apa.
• Ahli ambil berat ttg kumpulan & elak diri drpd konflik.

Turutan model ini tidak nyatakan :

• berapa lama sesebuah kum berkonflik atau apa yg arahkan mrk utk berhenti.

Pengulangan konflik :
• Konflik baru akn terus meningkat
• Konflik yg tidak dpt diselesaikan dgn baik timbul semula
 TAHAP NORMING - NORMA
Tahap KESEPADUAN dlm kum :
• ahli kum terima kum & jadi suatu kebiasaan kal ahli kum.
• Wujud perasaan ‘pulling together’ & ahli kum akn jd lebih sensitif
slps lalui tahap konflik.
• Ahli akn merasai diri mrk sebah drpd kum & terima norma2 kum.
• Struktur, peranan & semangat kekitaan muncul.
• Ahli punyai tafsiran lain terhadap tugas & b’mana utk capainya.
• Ahli abaikan konflik & bina norma utk kum.

• Tahap ini fokus kpd kesepaduan kumpulan (group cohesion) iaitu

dgn lihat kpd konsep & sejarah kumpulan.
 Samb....
DEFINISI KESEPADUAN :
i- Rasa sebah. drpd kum & kehendak /keinginan utk kembali & tinggal
dlm kum.
ii- Penarikan :ahli dlm kum menyukai ant satu sama lain/menyukai
kum.
iii- Pasukan kerja.
iv- Proses dinamik yg pengaruhi kecenderungan utk kum duduk
bersama2 & bergabung jd satu unit dlm teruskan matlamat &
objektif.
• KESEPADUAN KUMPULAN : ikatan kuasa sosial, semangat kesatuan
(unity), tarikan ant ahli & kum serta kebolehan & keupayaan kum
bekerja sbg pasukan.
 TAHAP PERFORMING –PELAKSANAAN
• Kumpulan fokus kpd capai tugas yg sepatutya & masa byk dihabiskan utk
fokus laksana kerja yg perlu dilakukan.

• Ahli kum laku sesuatu utk capai matlamat terhadap tugas yg dilaksanakan.

• Struktur interpersonal dibangunkan dgn cepat & jd alat utk capai matlamat
tugas yg dilakukan.

• Masalah interpersonal akn lenyap & tenaga kumpulan jd saluran kpd tugas
yg dilakukan & akn fokus kpd kejayaan dlm laksanakan tugas yg diberikan.

• Ahli kumpulan bekerjasama utk nilai tugas secara realistik & selesaikan.
 TAHAP ADJOURNING – PEMBUBARAN
• Tahap ini bermula bila ahli mula keluar drpd aktiviti sosial, emosi &
tugas, ahli selalunya berada dlm kesedihan & kebimbangan.

• Berlaku galakan pembangunan personal & profesional ttp disbbkan

kebykan kum berakhir dgn tiba2 tanpa beri peluang utk ucap selamat
tinggal atau buat penilaian.

• Kadang2 manusia tidak mahu tunjuk/keluar emosi mrk & dgn itu mrk
elak drpd ucap selamat tinggal.

• Kesukaran utk beritahu ahli kum yg mrk sgt bermakna kpd nya
merupakan suatu pengalaman positif & seterusnya akn sbbkan kerja yg
dilakukan dlm kum selalunya akn meningkat sehinggalah berakhirnya
kum tersebut.
 GROUP SOCIALIZATION
• Pembangunan kum rujuk : PERUBAHAN DLM KUMPULAN yg berlaku setiap masa.
• Perubahan ini libatkan : hub ant kum & setiap ahli dlm kum. Perubahan ini
dikatakan sbg group socialization.

• Terdapat 3 proses psikologikal yg digunakan utk analisis group socialization iaitu :

(i) EVALUATION : libat penilaian oleh kum & ahli kum ttg hub ant individu & kum
serta hub alternatif lain.
(ii) KOMITMEN (commitment) : ahli & kum serta kum dgn lain. Sekira hub ant mrk pd
masa lepas, skrg & akn dtg meningkat, individu & kum akn jd lebih komited ant satu
sama lain.
(iii) PERALIHAN PERANAN (role transition) : berlaku bila hub ant individu & kum
berubah disbbkan perubahan tahap komitmen. Penilaian berlaku pelbagai pkt lalui
perhub & hasil perubahan dlm komitmen & peralihan peranan.

• Moreland dan Levine (1995), cadang ; individu lalui 5 tahap keahlian kumpulan
(i) Fasa Investigation (ii) Fasa Socialization (iii) Fasa Maintanence (iv) Fasa
Resocialization (v) Fasa Remembrance
 (A) FASA INVESTIGATION
• Kum berusaha utk ambil ahli baru & ahli baru ini akn buat peninjauan atau
penyiasatan utk lihat kum yg boleh penuhi kehendak & keperluan mrk.

• Kedua2 individu & kum punyai ENTRANCE CRITERIA (EC) tersendiri yg mana
perlu dibuat pemilihan. CTH: “pelajar thn pertama di universiti mungkin cari
kum yg ada persaudaraan & cari ahli kum yg penuhi budaya tempatan mrk.”

• Dlm perniagaan, “pengurus baru yg berkelayakan diambil bekerja & pengurus

ini turut buat tinjauan kerja lain dlm usaha cari pekerjaan yg dpt penuhi
kehendak mrk.”

• Dlm kes ini, peralihan peranan kemasukan berlaku sekiranya penilaian

kedua2nya iaitu kum & individu dlm tahap komitmen yg tinggi sekiranya
penuhi kehendak ant satu sama lain.
 (B) FASA SOCIALIZATION
• Ahli baru cuba ubah kumpulan utk penuhi kehendak & keperluan mrk yg
lebih baik, kum cuba ubah individu utk sumbang ke arah capai matlamat
kumpulan.

• Kum & ahli baru masih dlm keadaan ‘CHECKING EACH OTHER OUT’ iaitu
masih cari & buat penilaian ant satu sama lain.

• Sekiranya dpt diselesaikan, kedua2 iaitu ahli & kum akn capai ACCEPTANCE
CRITERIA (AC) perlu dipenuhi sblm seseorg itu jd ahli sepenuhnya kum
tersebut.CTH: seorang pengurus minta kemudahan kenderaan utk pergi kerja
drpd majikan, sekira dipenuhi kedua2 ahli(pengurusan) & kum (majikan)
mencapai acceptance criteria.

• Oleh itu, penerimaan terhadap peralihan peranan juga berlaku & seseorg
individu itu akan jd ahli kum sepenuhnya.
 (C) FASA MAINTENANCE
• Individu atau kum akn buat perundingan utk cari SATU PERANAN KHUSUS yg
boleh MAKSIMAKAN KEPUASAN SESEORG & capai matlamat kum.

• Kedua2 iaitu kum & ahli punyai DIVERGENCE CRITERIA (DC) iaitu perbezaan
kriteria. Sekiranya kriteria ini tiada, akn kurangkan komitmen kum terhadap
ahli & komitmen ahli terhadap kum. CTH: ahli fakulti baru & jabatannya
mungkin berunding ttg kelas yg akn diajar olehnya.

• Bg ahli baru penting utk ajar kursus dlm bidang pengkhususannya & bg
jabatannya penting bg jabatannya supaya ia ajar kursus pengenalan.

• Sekiranya peranan ini boleh dirunding dgn jayanya, tahap komitmen kedua2
pihak akn meningkat & sekiranya perundingan & perbincangan gagal,
komitmen menurun & ahli akn dianggap spt tidak penting/diketepikan
 (D) FASA RESOCIALIZATION
• Merujuk KEINGINAN AHLI UTK BERUBAH dlm kum (accommodation) ,kum
cuba dptkan INDIVIDU BOLEH TERIMA CARA MRK (assimilation).

• Kedua2 ahli kum & kum punyai KEPERLUAN UTAMA iaitu dikenali EXIT
CRITERIA (EC). CTH: sebuah syarikat kukuh & matlamat produktiviti tinggi ttp
pekerja menentang standard baru & ini tunjukkan syarikat gagal utk
pengaruhi mrk.

• Pengurus cuba pengaruh pengurusan spy terima standard & meningkat

produktiviti (assimilation).

• Pekerja cuba pengaruhi pengurus spy lihat standard yg dibuat oleh pihak
pengurusan atasan tidak adil & mrk tidak boleh ikut disbbkan mrk di bawah
standard yg berbeza (accomodation).
 (E) FASA REMEMBRANCE
• Fasa terakhir: keahlian kum berakhir ,individu keluar drpd kum tersebut.

• Individu & kum buat penilaian terhadap pengalaman mrk semasa

bersama. Ahli & kum akn sentiasa ingat & kenang kembali saat mrk
bersama dlm kumpulan.

• Ingatan terhadap ex-member jd sebah drpd pengajaran & pengalaman

kum.

• Sesetengah kum masih terdpt ex-member yg hubungi kum lamanya. CtH:

pekerja yg tinggalkan kum disbbkan dia perolehi gaji yg lebih tinggi di
tmpt lain masih kekal hubungi kawan2 yg dahulu utk beberapa tahun.
 KEJELEKITAN KUMPULAN ( GROUP COHESION )
Untuk berfungsi secara efektif:
• kumpulan mesti bersatu,
• bergantungan ant satu sama lain,
• wujud perasaan kekitaan kal ahli
• suasana emosi yg positif.

KEJELEKITAN KUMPULAN:
• sifat positif & negatif yg sbbkan individu kekalkan keahlian dlm sesebuah kum
• pengaruh ahli kum utk tinggal dlm kum dgn lebih baik berbanding pengaruh ahli
kum utk tinggalkan kum.

Faktor pengaruhi ahli kum utk terus tinggal dlm kum:

• ahli kum menyukai ant satu sama lain.
• Lebih byk bantuan yg dpt dr kumpulan.
 Samb...(kejelekitan)
Kejelekitan dlm kumpulan ditentukan melalui penilaian terhadap
KESAN KEINGINAN & BKN KEINGINAN ahli kum dr segi:
• faktor semulajadi kumpulan & matlamat kumpulan.
• sejauhmana kejelasan matlamat yg ada, sejauhmana kejelasan
prosedur utk capai matlamat
• sejauhmana ahli suka terhadap matlamat kum & dicapai dgn
jayanya
• kejayaan lepas kumpulan utk capai matlamat
• sejauhmana ahli kum bekerjasama ant satu sama lain,
• bagaimana konflik diuruskan ant ahli kumpulan,
• Persamaan sikap kal ahli kum sama ada keahlian dlm kum lain
sediakan faedah yg lebih baik.
 Samb.. (kejelekitan)
Tahap kejelekitan kum ditunjukkan dlm beberapa cara/keadaan iaitu :
(i) Kehadiran di mana ahli menepati masa.
(ii) Kepercayaan atau sokongan diberikan kal ahli kumpulan.
(iii) Jum individu yang diterima dalam kumpulan.
(iv) Jum keseronokan & kegembiraan yg diperolehi oleh ahli
kumpulan.

Kejelekitan juga boleh diukur melalui :

• bertanya kpd ahli sama ada mereka suka antara satu sama lain
• sama ada mereka mahu meneruskan keahlian mereka
• sama ada mrk boleh bekerja secara efektif dgn ahli kum lain pd masa
akan dtg.
 Samb....

Kejelekitan meningkat & tinggi :

• semakin lama ahli sertai kum, kemungkinan matlamat dicapai lebih
baik.
• pusing ganti keahlian rendah & ketidakhadiran rendah
• penglibatan ahli kumpulan akan semakin baik
• lebih byk sumber digunakan dlm kum utk tingkatkan pencapaian
matlamat.
• hub ant ahli jd lebih rapat &mematuhi norma kumpulan.
• ahli kumpulan jd lebih komited terhadap matlamat kumpulan
• terima tugas yg diberikan & lebih bersedia terhadap peranan yg
diberi
• mematuhi norma kumpulan dgn lebih baik.
 Samb...(kejelekitan)

Ahli kumpulan yg punyai kejelekitan :

• meletakkan nilai yg baik terhadap matlamat kumpulan.
• Melindungi norma kum melalui mengurangkan tekanan atau keluarkan
sesiapa yg langgar peraturan kum.
• Lebih setia kpd kum & sukarela utk bekerja ke arah mencapai matlamat.
• Ahli kumpulan yg bersatu padu, bertanggungjawab terhadap kumpulan,
• bekerja ke arah capai matlamat yg sukar,
• lebih bermotivasi utk selesaikan tugas kum & lebih berpuas hati dgn kerja
mrk dlm kumpulan.
• Mrk pengaruhi ant satu sama lain dlm proses pembuatan keputusan,
• sukarela utk terima pendapat ahli lain &sukarela dipengaruhi oleh org lain.
• sumber keselamatan ahli, kurangkan kebimbangan & tingkatkan self-esteem.
 Samb....

• Terdapat 4 cara/kaedah tingkatkan kejelekitan dlm

kumpulan.
(i) Menstrukturkan kerjasama di kalangan ahli

(ii) Kejayaan ahli mendapatkan keperluan personal mrk.

(iii) Mengekalkan tahap kepercayaan yg tinggi di kalangan ahli

(iv) Memperkenalkan norma kumpulan yg galakkan

kepercayaan ant satu sama lain, prihatin & berperasaan ant
ahli kumpulan.
 NORMA DAN PERANAN KUMPULAN
• T’ laku ahli kum dipengaruhi norma kum & melalui kedudukan/peranan ahli dlm
kum.
• Ciri2 penting dlm kum distruktur melalui 2 komponen iaitu NORMA dan PERANAN.

NORMA KUMPULAN
• Anggapan kum ada peraturan ttg apa yg diterima dlm kumpulan
Ciri & tingkah laku norma:
• ikutan & boleh jd sgt berkuasa pengaruhi ahli hingga sanggup buat apa shj.
• Perlu ubah t’laku supaya diterima walau sebenarnya tidak bersetuju.
• Kongsi nilai & bina norma kum berdasarkan kpd nilai ini.
Persoalan :
• Kenapa kum bina/bangunkan norma & peranan? Kenapa kita perlu mematuhi
mereka?
• B’mana kita ubah norma kum? Apakah norma ini positif & b’mana kita boleh
promosi norma ini dlm kum?
 Samb....

A) DEFINISI NORMA
• Jangkaan yg dikongsi b’mana ahli kum berkelakukan.
• Peraturan berkaitan apa yg perlu difikirkan & lakukan oleh ahli kum & apakah
yg sepatutnya & tidak sepatutnya dilakukan dlm kum
• Standard kumpulan ttg tingkahlaku normal dlm kum
• Berkemungkinan formal iaitu terdpt peraturan & garis panduan/persetujuan
secara lisan & bertulis. Boleh wujud secara tidak formal iaitu ia tidak pernah
dibincangkan ttp kadang2 penting kpd kum.

• Norma didefinisikan sbg :

(i) Kekuatan hub ant ahli dlm kumpulan.
(ii) Kesepaduan dlm kumpulan ‘semangat kekitaan’ (we-ness).
(iii) Perasaan tertarik kpd ahli atau kum tertentu.
(iv) Tahap koordinasi ant ahli utk capai matlamat.
 Samb.....
(B) KENAPA KUMPULAN MEMPUNYAI NORMA
1. Menyediakan ramalan & keselesaan
• Norma ada nilai “heuristic”, norma kum dipatuhi tanpa disedari & kurangkan
ketidakpastian dgn bantu ahli ketahui apa yg dijangkakan oleh org lain.

2. Menstrukturkan tingkahlaku ahli

• Norma dipelajari & ahli akn mudah berkelakuan berdasarkan kpd pemikiran &
perundingan.

3. Menyumbangkan kepada kumpulan

• Beri sumbangan kpd kum lain disbbkan perkongsian standard bolehkan kum
berbeza dgn kumpulan lain. Norma tunjuk identiti kum .Norma kumpulan
satu cara utk bezakan org dlm & org luar & norma sumbang kpd kejelekitan
kumpulan.
 samb....

(C) BAGAIMANA NORMA DIBANGUNKAN DALAM KUMPULAN

• Corak utama tingkahlaku dlm kumpulan ialah selalunya melalui norma.

• Kebykan kum bangunkan prosedur operasi standard (SOPs) di mana ia merupakan

cara kebiasaan dlm melakukan sesuatu.

• Biasanya bermula dgn lakukan sesuatu dgn cara tertentu & akhirnya jd amalan
biasa sesebuah kum atau tradisi. CTH: sambutan hari jadi.

• Amalan & rutin kerja harian & terimanya sbg satu amalan yg kekal. CTH: kelab
pelajar lakukan perkara yg sama setiap tahun utk sesuatu peristiwa atau acara.

• Acara/peristiwa penting dlm sejarah kum mungkin akn bawa kpd pembangunan
norma sesebuah kum. CTH: kum bina peraturan utk selesai masalah t’laku ahli.
 Samb....
(D) PEMBAHAGIAN NORMA
1. Institutional norms (norma institusi)
• Ditentukan oleh pemimpin/ketua kum/autoriti luaran (external). Kelas di
kolej mungkin punyai norma iaitu waktu masa rehat pd masa2 tertentu ttp ia
akn jd norma institusi jika professor menentukannya.

2. Voluntary norms (norma sukarela)

• Kebiasaan utk selesaikan konflik & supaya kum berfungsi dgn lancar. CTH:
kawan serumah mungkin bersetuju ttg perlu basuh pinggan dgn segera slps
makan & sukarela lakukannya .

3. Evolutionary norms (norma evolusi)

• Terbentuk bila ahli beri maklumbalas terhadap situasi dgn cara tertentu &
ahli lain terima maklumbalas dgn baik.
 Samb......
(E) JENIS-JENIS NORMA
• Norma ialah peraturan yg huraikan tindakan yg perlu dilakukan oleh
ahli. Terdapat 2 jenis norma iaitu :
1. Descriptive norms
• Berkongsi jangkaan & jelaskan apa yg kebykan org perlu lakukan,
rasakan atau fikirkan dlm sesuatu situasi.

2. Injuctive/ prescriptive norms

• Penilaian jangkaan yg jelaskan apa yg org perlu lakukan & tidak
boleh lakukan dlm situasi yg diberi. CTH: kumpulan nahas kapal
terbang di pergunungan Andes punyai prescriptive norms spt
“makanan perlu dikongsi secara adil, org yg kuat perlu tolong org
sakit/ cedera & ikut arahan ketua”.
 Samb......
PERANAN ( ROLES )
• Peranan komponen penting dlm struktur kumpulan.Setiap kum
punyai tugas & peranan yg berbeza, iaitu :
A- Peranan asas : ketua atau pemimpin kumpulan.
B- Peranan formal : ditetapkan & rasmi, boleh dilihat melalui carta
organisasi atau kedudukan standard dlm sesebuah kumpulan CTH:
ibubapa sbg ketua keluarga.
C- Peranan tidak formal : peranan yg dibentuk secara tidak rasmi spt
pelawak.
D-Pemimpin formal : dibentuk secara rasmi
E- Pemimpin tidak formal : sbg pemimpin ttp tidak diperkenalkan
secara terbuka di depan khalayak ramai.
Samb.....

• (a) JENIS-JENIS PERANAN , 3 JENIS PERANAN DLM KUMPULAN IAITU:

1. Peranan tugas ( task roles )
• Fokus lakukan/laksanakan kerja termasuk sediakan maklumat, perbincangan
terhadap tugas & laksana kerja yg diberikan. CTH: initiator-contributor (org yg
cadang penyelesaian), information-seekers (org yg cuba dptkan fakta yg
diperlukan) & recorders (org yg ambil nota & simpan rekod).

2. Peranan sosioemosi ( socioemotional roles )

• Beri galakan kpd org lain, jd perantara utk selesai konflik & sedia suasana yg
mesra & sentiasa beri pujian. CTH: harmonizer (pengantara konflik, galak pujian &
galakan kpd org lain), expenditer (org yg cepat buat cadangan).

3. Peranan individu ( individual roles )

• Fokus penuhi keperluan mrk sendiri melebihi drpd keperluan kumpulan. CTH:
dominator (org yg kuasai keadaan), help-seeker (org yg sentiasa cari bantuan).
 Samb......

• Terdpt beberapa peranan lain:

1. PERBEZAAN PERANAN ( roles differentiation )
• Pembangunan peranan yg jelas dlm kumpulan iaitu ahli
pegang tugasan atau kerja yg berbeza2 dlm kumpulan.
• Peranan meningkat disbbkan keinginan individu utk
kukuhkan persekitaran sosial mrk.
• Peranan kurangkan ketidakpastian. CTH: kita tahu apa yang
dijangkakan oleh org lain berdasarkan kpd peranan mrk dlm
kumpulan.
• Ramalan b’mana ahli lain akn berkelakuan kpd kita &
b’mana hendak berkelakuan berhadapan dgn mrk.
 Samb....

2. TEKANAN PERANAN ( roles stress )

• Kepelbagaian peranan yg kompleks terutamanya bila wujud
kekaburan peranan atau konflik ant satu sama lain akan
wujudkan tekanan peranan dlm kumpulan.

3. KEKABURAN PERANAN ( roles ambiguity )

• T’dpt kekeliruan ttg apa peranan yg dimainkan dlm
kumpulan atau kekurangan kejelasan ttg apa yg dijangka
terhadap peranan yg dipegang.
 Samb....

4. KONFLIK PERANAN ( roles conflict )

• Konflik antara peranan (interrole conflict): bila seseorang memainkan 2
atau lebih peranan. CTH: , peranan seorang pelajar yg juga memegang
peranan sbg seorang teman lelaki/wanita atau suami isteri.

• Konflik peranan dalaman (Intrarole conflict) : berlaku kesan permintaan

yg bercanggah dgn peranan yg dipegang oleh seseorg yg pegang peranan
tersebut (role taker) & ahli lain dlm kum (role sender), CTH: seseorg baru
dilantik sbg penyelia andai kepimpinan bermaksud beri arahan, kekalkan
penyeliaan & kritik ketidakcekapan. Kum kerja pula rasa kepimpinan libat
kerjasama dlm kumpulan, beri sokongan & panduan serta berikan
ganjaran. Jangkaan yg berlawanan akn hasil masalah dlm perhub
peranan kum.
KESIMPULAN
SELESAI......................................