PANITIKAN

ANO ANG PANITIKAN?

 Ang salitang Tagalog na “panitikan”
ay galing sa unlaping PANG- at sa
salitang ugat ng TITIK (letra) at
dinaragdagan ng hulaping -an
Ponciano Pineda
 Ang panitikan ay katipunan ng
magaganda, mararangal, masisining at
madamdaming kaisipang
nagpapahayag ng mga karanasan at
lunggati ng isang lahi.
Maria Ramos
 Ang panitikan ay lakas na nagpapakilos
sa alinmang uri ng lipunan
Simplicio Bisa
 Ang panitikan ay salamin ng lahi
Pineda
 Ang panitikan ay nasusulat na natala sa
pinakamabuting kaisipan at damdamin
Hon. Azarias
 Ang panitikan ay pagpapahayag ng mga
damdamin ng tao hinggil sa mga bagay-bagay
sa daigdig, sa pamumuhay, sa lipunan, at
pamahalaan at sa ugnayan ng kaluluwa sa
Bathalang Lumikha
Paz N. Nicasio at Federico Sebastian
 Ang panitikan ay kabuuan ng mga
karanasan ng isang bansa, mga kaugalian,
paniniwala, pamahiin, kaisipan at
pangarap ng isang lahi na ipinapahayag
sa mga piling salita sa isang maganda at
masining na paraan, nakasulat man o
hindi.
Teresita P. Capili
 Ang panitikan ay lakas na nag-uugnay sa
damdamin ng mga tao upang maikita ang
katwiran at katarungan
Lydia Fer Gonzales
 Ang panitikan ay pagpapahayag na
kinapapalooban ng katotohanan at
pagpapahayag sa paraang
nagpaparanas sa bumabasa ng kaisipan
at damdamin ng manunulat at sa
paraang abot-kaya ng mangangatha o
manunulat
Jose A. Arrogante (1983)
Ang panitikan ay talaan ng
buhay
 BAKIT DAPAT
MAG-ARAL NG
PANITIKAN?
1. Upang makilala natin ag ating sarili bilang mga Pilipino
at matalos ang ating minanang yaman ng isip at
angking talino ng ating mga pinanggalingang lahi
2. Tulad ng ibang lahi sa daigdig, dapat nating mabatid
na tayo’y dakila at marangal sa tradisyong siya nating
ginawang sandigan ng pagkakabuo ng ibang
kulturang akarating sa ating bansa
3. Upang matanto natin ang ating mga kakulangan sa
pagsulat ng panitikan at makapagsanay na ito’y
matuwid at mabago
4. Upang makilala at magamit ang ating mga
kakayahahan sa pagsulat at magsikap na ito’y
malinang at mapaunlad
5. Higit sa lahat, bilang mga Pilipinong nagmamahal sa
sariling kultura ay kailangang maipamalas ang
pagmamalasakit sa ating sariling panitikan
Mga Elementong Lumilikha
sa Akdang Pampanitikan
1. Kapaligiran
2. Karanasan
3. Salik na Panlipunan at Pampanitiikan
4. Salik na Panrelihiyon
5. Edukasyon
 KALAGAYANG
NAKAPANGYAYARI sa
PANITIKAN
1.Klima
2.Hanapbuhay
3.Pook o tinitirhan
4.Lipunan at Politika
5.Edukasyon at Pananampalataya
MGA URI NG
PANITIKAN
PASALINDILA
 ang anyo ng panitikang
ang paglilipat ay
naisasagaw sa
pamamagitan ng dila o PASALINSULAT
bibig.  Naisatitik ang ating mga
Alamat, mito, awiting sinaunang panitikan nang
bayan, salawikain, matutuhan ng mga
bugtong at palaisipan
katutubo ang paraan ng
pagsulat.
PASALINTRONIKO
Ang ating mga titik na nalilimbag ng
mga simpleng makinilya ay napalitan ng
mga sopistikadong kompyuter.
Pangkalahata
ng Uri ng
Panitikan
 TULUYAN O PROSA
 Uri ng panitikang nasusulat
nang papangungusap
 Wala itong sukat at wala ring
tugma
 NOBELA
 Uri ng pangungusap na binubuo ng mga kawil
na mga pangyayari
 Nahahati ito sa kabanata, sumasakop sa
mahabang panahon ang daloy ng kuwento at
maraming tauhang gumaganap
 Pangunahing layunin nito ang maghain ng mga
katotohanan, may basihan o kaya’y kathang isip
na maaaring maganap sa katotohanan
Halimbawa: “Banaag at Sikat” ni Lope K. Santos
 MAIKLING KUWENTO
 Layunin nito na magsalaysay ng
mahahalagang pangyayaring tungkol sa
pangunahing tauhan
 Nag-iiwan ng isang kakikintalan
 Halimbawa: “Pagbabalik” ni Genoveva
Matute
 Kuwentong Bayan
 Mga akdang nagpasalin-salin sa bibig ng mga
mamamayan
 ANEKDOTA
 Mga likhang-isip lamang ng mga
manunulat
 Layunin: Makapagbigay-aral sa
mambabasa
 Maaring ito’y isangkuwento ng mga
hayop o bata
 Ang Gamugamo at Ang munting Ilawan”
 Parabula
 Mga talihaga mula sa bibliya, mismong sa bibig ni
Hesus nagmula
 Layunin nitong makapagbigay-aral sa mambabasa o
nakikinig
 Halimbawa: “ Ang matandang mayaman at si Lazaro”
 Parabula ng Ang Alibughang Anak.docx (Lukas
15:11-32)
 Parabula ng Mabuting Samaritano (Lukas 10:27-37)
 Parabula ng Mayaman at si Lazaro (Lukas 16:19-31)
 ALAMAT
 Salaysaying hubad
sa katotohanan.
 Tungkol sa
pinagmulan ng bagay
ang karaniwang
paksa rito
 Alamat ng
Ampalaya.docx
 PABULA

 Mga salaysaying din itong

hubad sa katotohanan
ngunit ang layuni’y
gisingin ang isipan ng mga
bata sa mga pangyayaring
makahuhubog ng kanilang
ugali at pagkilos.
 Natutungkol sa mga hayop
ang kuwentong ito.
 Sanaysay
 Pagpapahayag ng kuru-kuro o opinion ng may
akda tungkol sa isang suliranin o pangyayari.
Ang pinakamahusay na halimbawa nito’y
bahagi ng Editoryal ng isang pahayagan
 Talambuhay
Ito’y tala ng kasaysayan ng buhay
ng isang tao. Maaari ito’y pang-iba
o pansarili
 BALITA
 Ito’y isang paglalahad ng mga pang-araw-araw na
pangyayari sa lipunan, pamahalaan, mga industriya at
agham, mga sakuna, at iba pang paksang nagaganap
sa buong bansa o maging sa ibayong dagat
 Talumpati
 Ito’y pagpapahayag na binibigkas sa harap ng
mga tagapakinig.
 Layunin nito ay humikayat, magbigay ng
impormasyon, mangatwiran, magpaliwanag, at
magbigay ng opinion o paniniwala
 Mga
akdang
Patula
 TULA
Ang tula ay :
 Kaisipang naglalarawan ng kagandahan, ng kariktan na
natitipon sa isang kaisipan upang maangkin ang
karapatang matawag na tula – Julian Cruz Balmaceda
 “kagandahan, diwa, katas, at larawan at kabuuang
tonong kariktang makikita sa silong ng alinmang langit” –
Inigo Ed. Regalado
 “ ang pagtula’y panggagagad at ito’y lubhang kahawig
ng sining ng pagguhit, paglilok, at pagtatanghal “ –
Fernando Monleon mula kay Lord Macaulay
 Uri ng Akdang Patula
1. Tulang Pasalaysay – naglalarawan ng
mahahalagang tagpo o pangyayari sa buhay
a.Epiko – nagsasalaysay ng mga kabayanihang halos hindi
mapaniwalaan pagkat nauukol sa kababalaghan
halimbawa: Indarapatra at Sulayman
b. Awit at Korido – mga paksang hango sa pagkamaginoo
at pakikipagsapalaran, at ang mga tauhan ay mga hari at
reyna, prinsesa at prinsipe.
Awit- may sukat na (12) pantig at inaawit ng mabagal sa
saliw ng gitara at bandurya
Korido- may sukat na walong (8) pantig at binibigkas sa
kumpas ng martsa.
k. Elehiya – nagpapahayag ng damdamin o guni-guni
tungkol sa kamatayan o kaya’y tula ng pananangis lalo
na sa paggunita ng isang yumao
d. Dalit – awit ng pumupuri sa Diyos at nagtataglay ng
kaunting pilosopiya sa buhay
e. Pastoral – ito’y may layuning maglarawan ng tunay na
buhay sa bukid
g. Oda- nagpapahayag ng isang papuri, panaghoy o iba
pang masisiglang damdamin; walng tiyak na bilang ng
pantig o tiyak na bilan ng taludtod sa isang saknong
Tulang Dula o Pantanghalan
a. Komedya- isang gawa na ang sangkap ay piling-pili at
ang pangunahing tauhan ay may layong pukawin ang
kawilihan ng manonood
b. Melodrama- malungkot ngunit nagiging kasiya-siya ang
katapusan para sa pangunahng tauhan sa dula
c. Trahedya- angkop ang uring ito ng dula sa mga
tunggaliang nagwawakas sa pagkasawi opagkawasak
ng pangunahing tauhan
d. Parsa- isnag uri ng dula na ang layunin ay magpasiya sa
pamamagitan ng kawing-kawing na mga pangyayaring
nakakatawa
e. Saynete- paksa : karaniwang pag-uuglai ng tao o pook
Tulang Patnigan – isang uri ng pagtatalong
patula na ginagamitan ng
pangangatwiran at matalas na pag-iisip
1.Karagatan -
2.Duplo
3.Balagtasan
Karagatan – tulang ginagamit sa
mga laro. Kadalasan itong
ginaganap sa namatayan o may
lamay at may matandang tutula
ukol sa paksa ng laro.
BANAL NA KASULATAN
 Holy Scriptures
 Griyego (biblion, biblos -
aklat
 Mula sa Palestina at Gresya
 Naging batayan ng
sangkakristyanuhan
 Lumang Tipan-39
 Bagong Tipan- 27
 KORAN
Pinaka-
bibliya ng
mga
Mohamedan
Galing sa
Arabia
MAHABHARATA
 India
 Kasaysayan ng
dating Indo at ng
kanilang
pananampalataya
EL CID COMPEADOR
 Espanya
 Nagpapahayag ng
katangiang panlahi
ng mga kastila at ng
kanilang mga alamat
at kasaysayang
pambansa noong
unang panahon
AWIT NI ROLANDO
 Kinapapalooban ng
Roncesvalles at Doce
Pares ng Pransia
 Nagsasalaysay ng
gintong panahon ng
kakristiyanuhan at ng
dating makulay na
kasaysayan ng mga
Pranses
AKLAT NG MGA ARAW
 Confucio
 Naging batayan
ng
pananampalata
ya, kagalingan
at karunungan
ng mga Intsik
SANLIBO’T ISANG GABI
 Arabia at Persya
 Nagsasaad ng
pampamahalaan,
panlipunan at
pangkabuhayan,
panrelihiyon ng
mga Silangan
CANTERBURY TALES
 Chaucer ng Inglatera
 Naglalarawan ng
pananampalataya at
pag-uugali ng mga
Ingles noong unang
panahon
UNCLE TOM’S CABIN
 Harriet Beecher Stowe ng
Estados Unidos
 Karumal-dumal na
kalagayan ng mga alipin
at naging batayan ng
simulain ng demokrasya
Divina Comedia
Aklat ng mga Patay
Iliad at Odyssey
 300px-Ph_regions_and_provinces.png

 mga-rehiyon-ng-pilipinas.pdf