Aralin 2:

ISYU NG
PAGGAWA

Paano mo makakamtan ang disenteng paggawa?

Nasusuri ang apat na haligi para sa
disente at marangal na paggawa
Nalalaman ang mga trabaho at
kaakibat na suliranin para dito
Nakakamungkahi ng mga posibleng
solusyon sa mga isyu ng paggawa
Ang pangunahing ahensya ng gobyerno
ng Pilipinas na naglalayong maglaan ng
trabaho, linangin ang likas-pantao, at
pangalagaan at itaguyod ang mga
karapatan ng mga manggagawa
Apat na Haligi
para sa Isang
Disente at
Marangal na
Paggawa
Tiyakin ang paglikha ng
mga sustenableng
trabaho, malaya at pantay
na oportunidad sa
paggawa, at maayos na
“workplace” para sa
mga manggawa.
Naglalayong palakasin at
siguruhin ang paglikha ng
mga “ batas” para sa
paggawa at matapat na
pagpapatupad ng mga
karapatan ng mga
manggagawa.
Hikayatin ang mga
kompanya, pamahalaan, at
mga sangkot sa paggawa na
lumikha ng mga mekanismo
para sa “proteksyon” ng
manggagawa, katanggap-
tanggap na pasahod, at
oportunidad.
Palakasin ang laging
“bukas na pagpupulong”
sa pagitan ng pamahalaan,
mga manggagawa, at
kompanya sa pamamagitan
ng paglikha ng mga
collective bargaining unit.
 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Employment Pillar B. Worker’s Right Pillar
C. Social Protection Pillar D. Social Dialogue Pilar

1. Palakasin ang laging bukas na

pagpupulong sa pagitan ng
pamahalaan, mga manggagawa, at
kompanya sa pamamagitan ng paglikha
ng mga collective bargaining unit.
 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Employment Pillar B. Worker’s Right Pillar
C. Social Protection Pillar D. Social Dialogue Pilar

2. Hikayatin ang mga kompanya,

pamahalaan, at mga sangkot sa
paggawa na lumikha ng mga
mekanismo para sa proteksyon ng
manggagawa, katanggap-tanggap na
pasahod, at oportunidad
 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Employment Pillar B. Worker’s Right Pillar
C. Social Protection Pillar D. Social Dialogue Pilar

3. Naglalayong palakasin at siguruhin

ang paglikha ng mga batas para sa
paggawa at matapat na pagpapatupad
ng mga karapatan ng mga
manggagawa.
 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Employment Pillar B. Worker’s Right Pillar
C. Social Protection Pillar D. Social Dialogue Pilar

4. Tiyakin ang paglikha ng mga

sustenableng trabaho, malaya at pantay
na oportunidad sa paggawa, at maayos
na workplace para sa mga manggawa.
 Pagtataya
5. Magmungkahi ng isang posibleng
solusyon para matugunan ang isyu sa
paggawa.
MGA SAGOT!
 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Employment Pillar B. Worker’s Right Pillar
C. Social Protection Pillar D. Social Dialogue Pilar

1. Palakasin ang laging bukas na

pagpupulong sa pagitan ng
pamahalaan, mga manggagawa, at
kompanya sa pamamagitan ng paglikha
ng mga collective bargaining unit.
D
 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Employment Pillar B. Worker’s Right Pillar
C. Social Protection Pillar D. Social Dialogue Pilar

2. Hikayatin ang mga kompanya,

pamahalaan, at mga sangkot sa

C
paggawa na lumikha ng mga
mekanismo para sa proteksyon ng
manggagawa, katanggap-tanggap na
pasahod, at oportunidad
 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Employment Pillar B. Worker’s Right Pillar
C. Social Protection Pillar D. Social Dialogue Pilar

3. Naglalayong palakasin at siguruhin

ang paglikha ng mga batas para sa
paggawa at matapat na pagpapatupad
ng mga karapatan ng mga
manggagawa.
B
 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Employment Pillar B. Worker’s Right Pillar
C. Social Protection Pillar D. Social Dialogue Pilar

4. Tiyakin ang paglikha ng mga

sustenableng trabaho, malaya at pantay
na oportunidad sa paggawa, at maayos
na workplace para sa mga manggawa.
A
 Pagtataya
5. Magmungkahi ng isang posibleng
solusyon para matugunan ang isyu sa
paggawa.

Ang sagot ay maaring

mag-iba iba.
Aralin 3:
MURA AT
FLEXIBLE
LABOR

Paano nakaapekto ang Isyu ng Paggawa sa

Globalisasyon ng ating bansa?
Nalalaman ang implikasyon ng isyu
ng paggawa sa pamumuhay ng tao
Natutukoy ang iba’t ibang epekto nito
sa pagunlad ng ekonomiya ng bansa
Nakabubuo ng mga mungkahi upang
malutas ang ibat ibang suliranin sa
paggawa
Ano-ano ang Bakit nagpapatuloy Paano mo mabibigyan
isyung tinalakay ang mga isyu o ng solusyon ang mga
ng iyong guro? usaping naitala mo isyung nabasa at
sa unang kolum? itinala mo sa una at
ikalawang kolum?

1. 1 1
2 2
3
 Isang matinding hamon ang
kinakaharap ng mga
manggagawa mula nang
ipatupad ang patuloy na paglala
ng “mura at flexible labor” sa
bansa.
Ito ay isang paraan ng mga kapitalista o
mamumuhunan upang palakihin ang
kanilang kinikita at tinutubo sa
pamamagitan ng pagpapatupad ng
mababang pagpapasahod at paglimita
sa panahon ng paggawa ng mga
manggagawa.
Sa iyong palagay, anong sektor
ng paggawa ang naaapektuhan
ng mura at flexible labor sa
bansa?
 Mga Batas na
May Kaugnayan
sa Mura at
Flexible Labor
Ito ang patakarang
pinaghanguan ng flexible labor.
Subalit nahirapan ang dating
Pangulong Marcos na maipatupad
ang flexible labor dahil sinalubong
at binigo ito ng mga demonstrasyon
at kilusang anti-diktadura hanggang
sa pagsiklab ng pag-aalsa sa EDSA
noong 1986.

FERDINAND MARCOS
 Isinunod dito ang pagsasabatas ng RA
5490 – para itayo ang Bataan Export
Processing Zone (BEPZ), at iba pang
Economic Processing Zone (EPZ) bilang
show case ng malayang kalakalan.

FERDINAND MARCOS
Niyakap ang neo-liberal na globalisasyon
at kasunod nito, ginawang bukas para sa
mga dayuhang mamumuhunan ang
kalagayan ng paggawa.
Isa itong patakaran ng panlilinlang,
na maling naglalarawan sa
monopolyong kapitalismo bilang
“malayang pamilihang” kapitalismo.

CORAZON AQUINO
Batas kung saan nagkakaroon ng
pagpapakontrata ng mga trabaho
(CONTRACTUALIZATION)
Ang kontraktwalisasyon ay isa sa mga
iskema upang higit na pababain ang
sahod, tanggalan ng benepisyo, at
tanggalan ng seguridad sa trabaho
ang mga manggagawa.

CORAZON AQUINO
Isusunod na ng gobyerno ang mga
patakarang magpapalakas ng flexible
labor gaya ng Department Order No. 10.
Nilalaman ng Department Order 10 ng DOLE
ang probisyong maaaring ipakontrata ang mga
trabahong hindi kayang gampanan ng mga
regular na manggagawa; pamalit sa mga
absent sa trabaho, mga gawaing
nangangailangan ng espesyal
na kasanayan o makinarya

FIDEL V. RAMOS
Ano-ano ang Bakit nagpapatuloy Paano mo mabibigyan
isyung tinalakay ang mga isyu o ng solusyon ang mga
ng iyong guro? usaping naitala mo isyung nabasa at
sa unang kolum? itinala mo sa una at
ikalawang kolum?

1. 1 1
2 2
3
 Basahin ang mga kalagayan sa ibaba.
S
Isulat ang kung sa palagay mo’y
ipinapakitang sinuportahan ang
karapatan ng manggagawa at isulat ang
N kung nilalabag.
 Nagtatrabaho si Aling Meding bilang isang
mananahi sa pabrika ng damit. Madalas,
sinasabihan siya ng kanyang employer na
magtrabaho nang lampas sa karaniwang
walong oras na trabaho. Dahil madalas na
kailangan nilang tugunan ang itinakdang araw
ng kanilang mga kostumer. Tumatanggap si
Aling Meding ng bayad sa sobrang oras na
pinagtatrabahuan niya.
 Nang magsimulang magtrabaho sa isang
kompanya ng sigarilyo ang magkapatid na
sina Lourdes at Mila, pinapirma sila ng
employer ng isang kasunduan na hindi sila
sasapi sa alinmang organisasyon sa
paggawa.
 Isa si Marilyn sa opisyales ng marketing sa isang
kumpanyang nagbebenta ng beer. Dati-rati,
ibinibigay lamang sa mga empleyadong lalaki ang
posisyong ito, dahil kinakailangan na lumibot ang
empleyado sa kanyang itinalagang lugar ng trabaho.
Ngayong pinatunayan na ng mga babaeng
manggagawa, tulad ni Marilyn, na maaari silang
makipagkumpitensiya, maging mahusay, at makaya
ang trabaho sa posisyong ito. Sumasahod sila at
may mga benepisyong kapareho ng sa mga lalaking
manggagawa. Tumatanggap din sila ng mga
pagkakataong umunlad sa pamamagitan ng seminar.
 Ang mga manggagawa ay may
karapatang sumali sa mga unyon
na malaya mula sa paghihimasok ng
pamahalaan at tagapangasiwa

Ayon sa International Labor Organization (ILO)

 Ang mga manggagawa ay may karapatang
makipagkasundo bilang bahagi ng grupo sa halip
na mag-isa. - bawal ang lahat ng mga anyo ng
sapilitang trabaho, lalo na ang mapang-aliping
trabaho at trabahong pangkulungan. Dagdag pa
rito, bawal ang trabaho bungang ng pamimilit o
‘duress’.

Ayon sa International Labor Organization (ILO)

 Bawal ang mabibigat na anyo ng trabahong
pangkabataan. Samakatwi’d mayroong minimong
edad at mga kalagayang pangtatrabaho para sa
mga kabataan.

Ayon sa International Labor Organization (ILO)

 Bawal ang lahat ng mga anyo ng
diskrimasyon sa trabaho: pantay na
suweldo para sa parehong na trabaho.

Ayon sa International Labor Organization (ILO)

 Ang mga kalagayan ng pagtatrabaho
ay dapat walang panganib at ligtas sa
mga manggagawa. Pati kapaligiran at
oras ng pagtatrabaho ay dapat walang
panganib at ligtas.

Ayon sa International Labor Organization (ILO)

Ang suweldo ng manggagawa ay
sapat at karapat-dapat para sa
makataong pamumuhay

Ayon sa International Labor Organization (ILO)

 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Presidential Decree (PD) 442 o Labor Code
B. RA 6715 Article 106-109
C. Flexible Labor
D. Department Order No. 10

1. Isang paraan ng mga kapitalista o

mamumuhunan upang palakihin ang
kanilang kinikita at tinutubo sa pamamagitan
ng pagpapatupad ng mababang
pagpapasahod at paglimita sa panahon ng
paggawa ng mga manggagawa.
 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Presidential Decree (PD) 442 o Labor Code
B. RA 6715 Article 106-109
C. Flexible Labor
D. Department Order No. 10

2. Patakarang pinaghugutan ng flexible labor

 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Presidential Decree (PD) 442 o Labor Code
B. RA 6715 Article 106-109
C. Flexible Labor
D. Department Order No. 10

3. Batas kung saan nagkakaroon ng

pagpapakontrata ng mga trabaho
(CONTRACTUALIZATION)
 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Presidential Decree (PD) 442 o Labor Code
B. RA 6715 Article 106-109
C. Flexible Labor
D. Department Order No. 10

4. Ang probisyong maaaring ipakontrata ang

mga trabahong hindi kayang gampanan ng
mga regular na manggagawa; pamalit sa mga
absent sa trabaho, mga gawaing
nangangailangan ng espesyal na kasanayan
o makinarya
 Pagtataya
5. Magbigay ng isang karapatan ng
manggawa ayon sa International Labor
Organization
MGA SAGOT!
 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Presidential Decree (PD) 442 o Labor Code
B. RA 6715 Article 106-109
C. Flexible Labor
D. Department Order No. 10

1. Isang paraan ng mga kapitalista o

mamumuhunan upang palakihin ang

C
kanilang kinikita at tinutubo sa pamamagitan
ng pagpapatupad ng mababang
pagpapasahod at paglimita sa panahon ng
paggawa ng mga manggagawa.
 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Presidential Decree (PD) 442 o Labor Code
B. RA 6715 Article 106-109
C. Flexible Labor
D. Department Order No. 10

2. Patakarang pinaghugutan ng flexible labor

A
 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Presidential Decree (PD) 442 o Labor Code
B. RA 6715 Article 106-109
C. Flexible Labor
D. Department Order No. 10

3. Batas kung saan nagkakaroon ng

pagpapakontrata ng mga trabaho

B
(CONTRACTUALIZATION)
 Pagtataya
Piliin ang sagot sa mga salitang nasa loob ng kahon.
A. Presidential Decree (PD) 442 o Labor Code
B. RA 6715 Article 106-109
C. Flexible Labor
D. Department Order No. 10

4. Ang probisyong maaaring ipakontrata ang

mga trabahong hindi kayang gampanan ng

D
mga regular na manggagawa; pamalit sa mga
absent sa trabaho, mga gawaing
nangangailangan ng espesyal na kasanayan
o makinarya
 Pagtataya
5. Magbigay ng isang karapatan ng
manggawa ayon sa International Labor
Organization

Ang sagot ay maaring

mag-iba iba.
BATAS PARA SA PAGBABAGO
Ang editorial cartooning isang pamamaraan
ng mga tao para ipahayag ang kanilang
opinion sa isang isyu sa pamamagitan ng
pagguhit. Gumawa ng isang editorial
cartoon kung saan ibabahagi mo ang iyong
opinion sa flexible labor.
BATAS PARA SA PAGBABAGO
Rubrik
Nilalaman at Kaugnayan sa paksa – 30 %
Simbolong ginamit – 20 %
Kahusayan sa pagguhit at pagkamalikhain – 20 %
Pagpapaliwanag at pagbibigay kahulugan – 20 %
Kalinisan at anyo ng gawa – 10 %
KABUUAN – 100 %