Lodewyk XVI van Frankryk

Lodewyk XVI
	Koning van Frankryk en Navarra
	Lodewyk XVI van Frankryk
Dinastie	Bourbon
Bewind	10 Mei 1774 – 21 September 1792
Kroning	11 Junie 1775
Volle naam	Louis Auguste de France
Gebore	23 Augustus 1754
	Versailles, Frankryk
Gesterf	21 Januarie 1793
	Parys
Voorganger	Lodewyk XV
Opvolger	Maximilien Robespierre
Gade	Marie Antoinette
Vader	Loedewyk, Dauphin van Frankryk (1729–1765)
Moeder	Prinses Maria Josepha van Sakse

Lodewyk XVI (23 Augustus 1754 – 21 Januarie 1793) was die laaste koning van Frankryk voor die val van die monargie tydens die Franse rewolusie. Daar is na hom verwys as Citizen Louis Capet gedurende die vier maande net voor sy teregstelling by wyse van die guillotine. In 1765, na die dood van sy vader, Louis, Dauphin van Frankryk (seun van Louis XV), word hy die nuwe Dauphin.

Met die dood van sy oupa Lodewyk XV op 10 Mei 1774, neem hy tot 4 September 1791 die titel Koning van Frankryk en Navarra aan, toe hy die titel van Koning van "die Franse" ontvang, tot en met die afskaffing van die monargie op 21 September 1792.

Bewind

Die eerste deel van Lodewyk se bewind is gekenmerk deur pogings om Frankryk te hervorm volgens die ideale van die Verligting – dit het ingesluit die afskaffing van lyfeienskap en die belasting vir nie-adellikes, asook toenemende verdraagsaamheid jeens nie-Katolieke. Die Franse adel het negatief hierop gereageer en die inwerkingstelling daarvan suksesvol teengestaan. Ontevredenheid onder die gewone burgers het hierna toegeneem.

Van 1776 af het Lodewyk die Noord-Amerikaanse koloniste aktief ondersteun wat onafhanklikheid van Brittanje wou hê. Hulle het dit eindelik in 1783 gekry met die Verdrag van Parys. Die gevolglike skuld en finansiële krisis het bygedra tot die ongewildheid van die monargie. Ontevredenheid onder die middel- en laer klas het toegeneem en dit het gelei tot ’n al hoe groter teenstand teen die adel en die absolute monargie, waarvan Lodewyk en sy vrou, Marie Antoinette, as verteenwoordigend beskou is. In 1789 is die Bastille-gevangenis tydens die opstande in Parys bestorm en die Franse Rewolusie het begin.

Lodewyk se besluiteloosheid en konserwatisme het hom al hoe ongewilder gemaak. Toe hy in Junie 1791 na Varennes vlug, vier maande voordat die konstitusionele monargie afgekondig is, het dit oënskynlik gerugte bevestig dat hy sy hoop op oorlewing geplaas het op ’n buitelandse inval. Sy geloofwaardigheid is daardeur kwaai ondermyn en die afskaffing van die monargie het ’n al hoe groter moontlikheid geword.

Verhoor en teregstelling

In Augustus 1792, ’n maand voor die konstitusionele monargie afgeskaf en ’n republiek afgekondig is, is Lodewyk van die troon gesit en in hegtenis geneem. Hy is verhoor en skuldig bevind aan hoogverraad. Op 21 Januarie 1793 het hy onder die valbyl gesterf as "burger Louis Capet", ’n bynaam.

Hy is die enigste Franse koning wat tereggestel is en sy dood het ’n einde gebring aan die Franse monargie van langer as duisend jaar.

Eksterne skakels

Encyclopaedia Britannica, Louis XVI

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Lodewyk XVI van Frankryk.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia