Natuurlike seleksie

Natuurlike seleksie is 'n verskynsel in die natuur waar sekere voordelige evolusionêre kenmerke aan organismes deur middel van voortplanting bó die kenmerke van ander organismes gekeur word, en dus mettertyd 'n groterwordende prominentheid handhaaf. Elke bevolking bestaan uit baie individue. Alhoewel die individue baie ooreenkomste kan vertoon, is hulle, met weinig uitsonderinge, nooit presies eenders nie. Sommige individue kan kenmerke hê wat hulle 'n beter kans op voortbestaan bied as ander. Hierdie kenmerke kan deur oorerwing al hoe meer prominent word, met ander woorde die populasie ontwikkel kenmerke wat dit 'n beter kans op voortbestaan bied. Hierdie verskynsel word natuurlike seleksie genoem. Natuurlike seleksie berus hoofsaaklik op oorproduksie, gedurige kompetisie, variasies, behoud van die geskikste en oorerwing.

Natuurlike seleksie is veral opvallend wanneer daar 'n verandering in 'n habitat intree. Só 'n verandering kan skielik of geleidelik wees. 'n Voorbeeld van 'n skielike verandering is wanneer 'n insektedoder in 'n habitat gebruik word, en 'n voorbeeld van 'n geleidelike verandering is wanneer 'n nuwe ystydperk aanvang neem. Die individue met aanpassings en variasies wat hulle in die veranderende toestande 'n beter kans op oorlewing as hul mede-individue gee, sal die verandering oorleef en normaal in die veranderde toestande voortplant.

Oorproduksie

Oorproduksie is wanneer meer afstammelinge gebore word as wat daar voort kan bestaan. Dit is die geval by 'n varingplant wat jaarliks 50 miljoen spore kan produseer. Indien elke spoor aan 'n varingplant oorsprong sou gee, sou varingplante binne 'n tydperk van twee tot drie jaar 'n oppervlakte van 'n land soos Suid-Afrika kon bedek. Die meeste spore bereik egter nooit wasdom nie.

Gedurige kompetisie

Gedurige kompetisie tussen die individue word veroorsaak wanneer hul behoeftes aan voedsel, water, lug, lig, warmte en ruimte eenders is. Dit bring mee dat slegs 'n beperkte aantal individue wasdom bereik.

Variasies

Individue van dieselfde soort vertoon baie van dieselfde kenmerke. Variasies tussen individue van dieselfde spesies maak natuurlike seleksie moontlik.

Behoud van die geskikste

'n Voorbeeld waar hierdie meganisme toegepas word, is by sade waar daar soorte is wat van wind afhanklik is vir verspreiding. Die sade wat die beste aangepas is by windverspreiding, word versprei na plekke waar ontkieming, groei en saadvorming gunstiger is. Dit sal byvoorbeeld gebeur met sade wat effens groter valskerms het of 'n beter sweefstruktuur besit.

Oorerwing

As die ouers van 'n bepaalde soort wasdom bereik en voortplant omdat hulle besonder geskik is, sal die nakomelinge wat hierdie bepaalde kenmerke erf, vanselfsprekend die beste kans op voortbestaan hê.

Kunsmatige seleksie

Seleksie kan ook op 'n kunsmatige wyse plaasvind, soos wanneer die mens - byvoorbeeld deur domestikasie - ingryp in die lewens van sommige individue van 'n soort plant of dier. As die mens nog bowen dít ook die manier bepaal waarom hierdie individue voortplant, sal dit lei tot veel sneller veranderinge. Op hierdie manier het daar in slegs enkele honderde jare vele honderasse ontstaan. 'n Onlangse ontwikkeling is genetiese manipulasie, waarmee daar regstreeks met die oorerflike materiaal van die organisme ingegryp word.

Bronne

• Bell, Graham (2008). Selection: The Mechanism of Evolution (2nd uitg.). Oxford; New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-856972-5. LCCN 2007039692. OCLC 170034792.
• Johnson, Clifford (1976). Introduction to Natural Selection. Baltimore, MD: University Park Press. ISBN 978-0-8391-0936-5. LCCN 76008175. OCLC 2091640.
• Gould, Stephen Jay (2002). The Structure of Evolutionary Theory. Cambridge, MA: Belknap Press of Harvard University Press. ISBN 978-0-674-00613-3. LCCN 2001043556. OCLC 47869352.
• Maynard Smith, John (1993) [Originally published 1958; Harmondsworth, England: Penguin Books]. The Theory of Evolution (Canto uitg.). Cambridge, New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-45128-4. LCCN 93020358. OCLC 27676642.