Tønsberg
|
Tønsberg | |
|---|---|
| Ligging van Vestfold in Noorweë | Wapen |
 | |
 | |
| Ligging in Vestfold | |
 | |
| Land |  Noorweë
|
| Provinsie (Fylke) |  Vestfold
|
| Koördinate | 59°16′N 10°25′O / 59.267°N 10.417°O |
| Stigting | Voor 871 |
| Oppervlakte: | |
| - Totaal | 106 vk km |
| Hoogte bo seevlak | 1 m |
| Bevolking: | |
| - Totaal (1 Julie 2008) | 38 625 |
| - Bevolkingsdigtheid | 364/vk km |
| Tydsone | UTC +1 (MET) |
| Klimaat | |
| - Tipe | Gematigde seeklimaat |
| - Gemiddelde jaarlikse temperatuur | - °C |
| - Gem. temp. Januarie/Julie | - / - °C |
| - Gemiddelde jaarlikse neerslae | - mm |
| Burgemeester (ordfører) | Petter Berg (H) |
| Amptelike Webwerf | tonsberg.kommune.no |
Tønsberg is 'n stad en munisipaliteit in die Noorse provinsie (fylke) Vestfold en dien ook as dié provinsie se administratiewe sentrum. Die munisipaliteit grens in die weste aan Stokke, in die noordweste aan Re, in die noorde aan Horten, in die ooste aan die Oslofjord en in die suide aan die eiland Nøtterøy. Die munisipaliteit is in 1988 verander nadat Sem by Tønsberg ingesluit is.
Die stad Tønsberg is net noord van Nøtterøy op 'n skiereiland tussen die Byfjord (of Tønsbergfjord) in die weste en die fjordbekken Træla in die ooste geleë. Die stadsgebied word deur talle groter en kleiner eilande omring.
Volgens die geskiedskrywer Snorri Sturlason is Tønsberg nog voor die slag in Hafrsfjord in 871 gestig en sodoende die oudste stad in Noorweë. Die bekendste besienswaardighede van die voormalige walvisvangerstad is die distrikmuseum van Vestfold met 'n indrukwekkende versameling van historiese huise uit die gebied en die Klåstadskip, 'n Wikingskip met 'n lengte van 21 meter. In 1904 is naas die graf van 'n Wiking-koningin ook die sogenaamde Osebergskip in Tønsberg ontdek wat tans in Oslo se Wikingskipmuseum vertoon word.
Argitektoniese besienswaardighede sluit die kasteelberg met die bouvalle van Håkon Håkonsson se vesting Tunsberghus en die kasteel Jarlsberg, 'n voormalige grawesetel en naamgewer vir die Noorse Jarlsberg-kaas, asook die Middeleeuse kerk uit die jaar 1099.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Volgens oorlewering deur Snorri Sturluson is Tønsberg nog voor die Slag in die Hafrsfjord in 871 gestig sodat dit as die oudste stad in Noorweë beskou kan word. Baie deskundiges aanvaar Sturluson se verwysing as histories korrek, veral aangesien daar min ander skriftelike bronne uit die vroeë Middeleeue is. Tønsberg het dan ook in 1871 sy 1000-jarige jubileum gevier. Nogtans is die vroeë stigtingsdatum nie deur die argeologiese opgrawings, wat sedert die 1970's in die oudste stadsdele gedoen is, gestaaf nie.
Die vesting Tunsberghus op die kasteelberg is in die 13de eeu deur die konings Håkon Håkonsson en Magnus Lagabøte uitgebrei. Håkon se dogter, Kristina van Tønsberg, is kort ná haar huwelik met die Spaanse Prins van Kastilië oorlede. Deur die hele Middeleeue heen het die stad as een van die magsentrums van die land gefungeer en was met sy kloosters en agt kerke binne sy stadsgrense steeds ook 'n godsdienstige sentrum. In die laat Middeleeue was Tønsberg een van drie Noorse nedersettings wat as handelsplekke vir die Hanseverbond gedien en veral handel met Rostock gedryf het. In die 14de eeu is die stad deur 'n pesepidemie getref.
Die vesting is in 1503 deur Sweedse troepe ingeneem en aan die brand gesteek. In 1536 is groot dele van Tønsberg deur 'n brandramp vernietig sodat die stad in die volgende eeu aan belangrikheid ingeboet het. Dit het eers gedurende die 17de eeu danksy die skeepsboubedryf en kommersiële walvisvangs weer 'n ekonomiese opswaai as seehawe beleef. Vandag is Tønsberg as administratiewe setel van die fylke Vestfold 'n vooruitstrewende handelstad en gewilde toeristebestemming gedurende die somermaande.
