Van Breda-moorde
| Van Breda-moorde | ||
| ||
| Die De Zalze-gholflandgoed, die toneel van die moorde. | ||
| Land | Suid-Afrika | |
| Misdaadbesonderhede | ||
| Plek | Stellenbosch | |
| Datum(s) | 27 Januarie 2015 | |
| Getal gedood | 3 | |
| Getal beseer | 1 | |
| Metode | Doodgeslaan met byl | |
| Vonnisbesonderhede | ||
| Aangekeer | 27 Januarie 2015 | |
| Vonnisdatum | 7 Junie 2018 | |
| Vonnis | drie lewenslange tronkstraf | |
Die Van Breda-moorde was die moord op drie gesinslede en die besering van 'n ander op 27 Januarie 2015 op die De Zalze-gholflandgoed in Stellenbosch, Suid-Afrika. In Junie 2016, na 'n jaar-en-'n-half van ondersoeke deur die Suid-Afrikaanse polisie, het die hoofverdagte, Henri van Breda, die jongste seun van die gesin, hom aan die polisie oorgegee en hy is die volgende dag op borgtog vrygelaat.[1] Op 7 Junie 2018 is Henri van Breda gevonnis tot drie keer lewenslange tronkstraf.
Die Van Breda-gesin
[wysig | wysig bron]Die Van Breda-gesin het bestaan uit Martin van Breda, 'n besigheidsman, sy vrou, Teresa, en hulle kinders, Rudi, Marli en Henri. Martin van Breda was oorsponklik van Pretoria en het na universiteit die maatskappy Netstar gestig.
Aanval
[wysig | wysig bron]Op Woensdag 27 Januarie 2015 is Martin van Breda (54), die besturende direkteur van Engel & Völkers in Australië,[2] sy vrou, Teresa (55), en hulle seun, Rudi (22), dood in hulle huis aangetref, die slagoffers van 'n bylaanval. Hulle dogter, Marli (16), was in 'n kritieke toestand met ernstige kopbeserings en die jongste seun, Henri (20), is effens beseer in die voorval met slegs klein skraapwonde. Volgens hofstukke het hy sy vriendin om 04:42 gebel, maar die oproep is nie beantwoord nie. Hy het toe op die internet vir plaaslike noodnommers gesoek en byna drie uur later nooddienste gebel en gesê: "My ... my family and me were attacked ... by a guy with an axe." Die klankopname van hierdie gesprek met operateurs van nooddienste is 'n paar dae na die aanval deur die plaaslike uitsaaier eNCA beskikbaar gestel.[3]
Ondersoek
[wysig | wysig bron]Die polisie het op die toneel aangekom waar nooddienste Van Breda se ouers en broer dood verklaar het. Marli, wat ook aangeval is met die byl waarmee haar ouers en broer vermoor is, was in 'n kritieke toestand en is in 'n intensiewesorgeenheid opgeneem. Oor die volgende paar maande het uitgebreide operasies en verdere mediese behandeling haar lewe gered, maar sy is sedertdien met geheueverlies gediagnoseer en kan glad nie onthou wat op die aand van die aanval gebeur het nie.[4] 'n Byl en 'n mes, wat albei geïdentifiseer is as van die Van Breda-huis, is op die toneel gevind. Daar is vasgestel dat daar geen tekens van geforseerde inbraak was nie en dat die beskuldigde na bewering met bewysstukke op die toneel gepeuter het. Volgens die polisie was Van Breda geklee in 'n slaapbroek en wit kouse wat in bloed bedek was, waarvan die DNS met sy ouers en broer s’n ooreengestem het. Die hofstukke lui: "It is believed that after the commission of the crimes, the accused tampered with the crime scene, inflicted injuries to his person and supplied false information to the police in order to mislead police as to the true identity of the perpetrator."[5]
Enkele oorlewende
[wysig | wysig bron]Marli van Breda het maande lank intensiewe fisioterapie ondergaan en uiteindelik teruggekeer skool toe, maar is van haar ouer broer weggehou; beide partye woon by verskillende familielede. Henri het skuld ontken terwyl plaaslike nuus berig het hy het 'n "tikverslawing".[6] Volgens die Sunday Times het die polisie 'n aantal moontlike motiewe ondersoek, onder meer dat Henri se ouers sy sakgeld gestaak het. Die koerant het 'n man opgespoor wat beweer dat hy Henri se dwelmhandelaar is en dat Henri 'n gereelde klant is. Henri was na bewering ’n tyd lank in 'n luukse dwelmrehabilitasiesentrum in Kaapstad.[7] Na 'n jaar en 'n half van die ondersoek het die polisie Van Breda se prokureur in kennis gestel van haar kliënt se naderende arrestasie. Volgens berigte het Marli van Breda se regsverteenwoordiger en kurator beweer: "Die nuus is baie ontstellend vir Marli; die familie wil geregtigheid hê."[8]
Hofsaak
[wysig | wysig bron]Op 14 Junie 2016 het Henri van Breda in die Stellenbosse landdroshof verskyn op drie aanklagte van moord, een van poging tot moord en een van regsverydeling. Borgtog is vasgestel op R100 000 en Van Breda is vrygelaat onder voorwaarde dat hy gereeld by sy plaaslike polisiekantoor aanmeld en nie die Wes-Kaap verlaat nie.[9] 'n Voorverhoor is in September 2016 in die Wes-Kaapse hooggeregshof gehou en die saak is tot November uitgestel, aangesien staatsaanklaer Susan Galloway meer tyd gevra het om uitstaande rekenaar- en DNS-getuienis te bekom.[10]
Van Breda en sy vriendin, Daniellé Janse van Rensburg, is op 6 September 2016 deur die polisie van Table View in hegtenis geneem vir die besit van dagga en is op borgtog van onderskeidelik R1 000 en R200 vrygelaat. Die saak van dwelmbesit het op 12 Oktober 2016 in die Kaapstadse landdroshof voorgekom en is uitgestel weens uitstaande dokumentasie.[11]
Op 4 April 2017 het die staat se verhoor teen Henri van Breda in die Wes-Kaapse hooggeregshof begin toe hy skuld ontken het. Tydens sy getuienis het Henri beweer hy en die gesin is aangeval deur " 'n swart man met ’n byl wat donker klere, handskoene en 'n balaklawa gedra het".[12] ’n Maand voor die verhoor begin het, het regter Siraj Desai ten gunste van 'n aansoek deur Media24 beslis dat die groep die verhoor mag uitsaai.[13] Tog as gevolg van appèlle deur beide die Nasionale Vervolgingsgesag en die verdediging, is die bevel egter afgekeur totdat die saak opgelos is.
Uitspraak
[wysig | wysig bron]Op 21 Mei 2018 het die hof sy uitspraak deur regter Siraj Desai gemaak. Henri is skuldig bevind aan 3 klagtes van moord, 1 poging tot moord en vir dwarsboming van geregtigheid. Hy is onmiddellik in hegtenis geneem in plaas van tydelike vrylating tot veroordeling, en in die belang van die samelewing na die Pollsmoor-gevangenis se hospitaalafdeling geneem. Hy was onder behandeling vir epilepsie en depressie na aanleiding van die moorde.[14]
Vonnis
[wysig | wysig bron]Op 7 Junie 2018 is Henri van Breda gevonnis tot drie keer lewenslange tronkstraf deur regter Siraj Desai in die Wes-Kaapse hooggeregshof vir die moord op sy ma, pa en broer; 15 jaar vir poging tot moord op sy suster en nog 12 maande vir dwarsboming van geregtigheid. Op 8 Junie 2018 is hy van die Pollsmoor-gevangenis na die Drakenstein Korrektiewe Sentrum oorgeplaas, waar hy sy vonnis sal uitdien.[15]
Appèlaansoek
[wysig | wysig bron]Op 7 November 2018 het die Hoogste Hof van Appèl Henri se aansoek om verlof om teen sy skuldigbevinding en vonnis te appèlleer van die hand gewys.[16][17]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Audio clip emerges of son describing Stellenbosch axe attack. News24 (2015-01-30).
- ↑ Murdered Stellenbosch man had extensive business interests. News24 (2015-01-28).
- ↑ "Surviving son tells how Stellenbosch family murdered with axe" (in Engels). eNCA. 31 Januarie 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Junie 2020. Besoek op 14 Junie 2016.
- ↑ "Marli Van Breda discharged, suffers retrograde amnesia" (in Engels). EWN. 15 Junie 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Desember 2019. Besoek op 15 Junie 2016.
- ↑ "Van Breda killings: what happened that night". Independent Online (in Engels). 15 Junie 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 September 2017. Besoek op 15 Junie 2016.
- ↑ "Henri van Breda suspected of being a tik addict – report". News24. 15 Februarie 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Augustus 2016. Besoek op 15 Junie 2016.
- ↑ "Tik twist in Stellenbosch axe murder case". Times LIVE (in Engels). 15 Februarie 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Junie 2017. Besoek op 15 Junie 2016.
- ↑ "Henri van Breda turns himself in over axe killings of his parents and brother" (in Engels). News.com. 14 Junie 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Junie 2020. Besoek op 15 Junie 2016.
- ↑ "Axe murder accused Henri van Breda released on bail of R100‚000". Sunday Times (in Engels). 14 Junie 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 September 2016. Besoek op 17 Julie 2016.
- ↑ "As it happened: Henri van Breda pre-trial postponed". News24 (in Engels). 9 September 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Maart 2017. Besoek op 12 Oktober 2016.
- ↑ "Van Breda, girlfriend in court for dagga". News24 (in Engels). 12 Oktober 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 April 2019. Besoek op 12 Oktober 2016.
- ↑ "Murder-Accused Van Breda Claims He Saw Axe-Wielding Attacker Kill His Dad". Huffington Post (in Engels). 24 April 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 November 2017. Besoek op 25 Mei 2017.
- ↑ "Van Breda axe murder trial set to begin". News24 (in Engels). 24 April 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Junie 2018. Besoek op 16 Mei 2017.
- ↑ "Henri van Breda guilty of triple axe murders". News24 (in Engels). 21 Mei 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Desember 2018. Besoek op 21 Mei 2018.
- ↑ Mortlock, Monique (8 Junie 2018). "Henri van Breda moved from Pollsmoor to Drakenstein prison" (in Engels). EWN. Besoek op 7 Oktober 2021.
- ↑ Citizen reporter. "No leave to appeal for Henri van Breda – supreme court". The Citizen (in Engels). Besoek op 8 November 2018.
- ↑ "Henri van Breda loses his SCA bid to appeal conviction, sentence". News24 (in Engels). Besoek op 8 November 2018.