Diwali

Diwali
Día de celebración	Varia según el Calendariu hindú. La fecha del 2017 ye'l 18 o 19 d'Ochobre, dependiendo de la rexón d'India.
	[editar datos en Wikidata]

El Diwali^[1] (tamién Divali,^[1] Deepavali, Deepawali o "festival de les lluces"), ye un festival hindú que dura cinco díes^[2] que se celebra nel mes de Kartika. El festival empieza nel día denomináu Dhanteras, que se celebra'l décimu tercer día llunar de Krishna Paksha (cuartu menguante) del mes Ashvin del calendariu hindú y remata en Bhau-beej, celebráu'l segundu día llunar de Shukla Paksha (cuartu creciente) del mes Kartik Dhanteras, y polo xeneral cai dieciocho díes dempués de Dussehra. Nel calendariu gregorianu, Diwali cai ente mediaos d'ochobre a mediaos de payares. Festividaes similares son celebraes polos miembros de delles relixones n'India, como'l hinduismu, el sikhismu y el jainismo.^[3]^[4]

Carauterístiques

Mientres el Diwali, celebráu una vegada al añu, la xente estrena ropa nuevo, comparte duces y faen esplotar petardos y fueos artificiales. Ye la entrada del añu nuevu hindú, y una de les nueches más significatives y allegres del añu.

La divinidá que preside esta festividá ye Lakshmí, consorte del dios Vishnú. Ella ye quien da la prosperidá y la riqueza, por eso ye especialmente importante pa la casta de los comerciantes (vaisyas). Tamién el dios Ganesha ye especialmente veneráu esi día. Nel este del país venérase particularmente a la diosa Kali.

Nesa ocasión, los sikhs celebren la lliberación del so sestu gurú, Hargonbind, y faen un homenaxe a los diez gurús espirituales del sikhismo.

La fiesta tien llugar nel decimoquintu día de la quincena escura del mes de kārttika (que cada añu puede cayer ente'l 21 d'ochobre y el 18 de payares), y puede durar cuatro o cinco díes. Conmemora la muerte del demoniu Narakasura a manes de Krishna y la lliberación de dieciséis mil doncelles qu'ésti tenía prisioneres. Celebra tamién el regresu a la ciudá d'Ayodhyā del príncipe Rāma tres la so victoria sobre Rāvaṇa, rei de los demonios. Según la lleenda, los habitantes de la ciudá enllenaron les muralles y los teyaos con llámpares por que Rāma pudiera atopar fácilmente'l camín. D'ende empezó la tradición d'encender ensame de lluces mientres la nueche.

Les cases llimpiar de forma especial y afátense con diversos motivos y llámpares d'aceite o veles que s'encender al atapecer.^[5] Ye avezáu celebrar una comida compuesta de sabrosos platos y dulces, faer regalos a les persones cercanes y familiares, los fueos artificiales y los xuegos. Ye'l momentu p'anovar los llibros de cuentes, faer llimpieza xeneral, reemplazar dellos enseres del llar, pintalo y decoralo pal añu entrante. Ye tradición que la diosa va favorecer de forma especial a quien se reconcilien colos sos enemigos.

Aconséyase instalar un altar nun llugar preferente de les cases onde esti presente una imaxe de Lakshmí a la que se-y van ufiertar flores, inciensu y monedes mientres se repite'l mantra:

oṃ Śrī Mahā-Lakṣmīyai namah
¡Om! A la Señora Gran-Fortuna doi-y reverencies.

Al anochecer ábrense toles ventanes y puertes de les cases y en caúna d'elles realiza un ufierta de lluz con una llámpara d'aceite o una vela, repitiendo'l mesmu mantra, por que Lakshmí ente para'l restu del añu. Tamién se llancen barcos de papel o llamparuques encendíes a los ríos sagraos, cuanto más lloñe vaigan, mayor va ser la felicidá nel añu viniente y ellabórense unos diseños llamaos manorā, que son unos dibuxos fechos nes parés y que s'afaten mientres el festival. A la salida del sol ye de ritual llavase la cabeza, lo que tien el mesmu méritu que bañase nel sagráu ríu Gangā (el Ganges).

El simbolismu de la fiesta consiste na necesidá del home d'avanzar escontra la lluz de la Verdá dende la inorancia y la tristura, esto ye, llograr la victoria del dharma (la virtú) sobre adharma (falta de virtú).^[6]^[7]

Nel jainismo

Según los jainistas, nesti día de Diwali el Tirthankara Mahavirá algamó la lliberación (moksha/nirvana/siddha) (549 – 477 e.C. ). Mahavira ye conocíu como'l creador del jainismo.

Referencies

↑ ^1,0 ^1,1 The New Oxford Dictionary of English (1998) ISBN 0-19-861263-X - p.540 "Diwali /dɪwɑːli/ (tamién Divali) sustantivu festival hindú con lluces...".
↑ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/166786/Diwali
↑ Sharma, S.P.; Gupta, Seema (2006). Fairs and Festivals of India. Pustak Mahal, páx. 79. ISBN 978-81-223-0951-5.
↑ Upadhye, A. N. (Jan–Mar 1982). «Mahavira and His Teachings». Journal of the American Oriental Society (American Oriental Society) 102 (1): páxs. 231–232. doi:10.2307/601199.
↑ Pramodkumar. Meri Khoj Ek Bharat Ki. ISBN 978-1-4357-1240-9. Consultáu'l 26 d'ochobre de 2011.
↑ Jean Mead, How and why Do Hindus Celebrate Divali?, ISBN 978-0-237-534-127
↑ Vera, Zak. Invisible River: Sir Richard's Last Mission. ISBN 978-1-4389-0020-9. Consultáu'l 26 d'ochobre de 2011.

Enllaces esternos

Wikiquote n'inglés tien frases célebres sobre Diwali.

[OED-Diwali-1] 1,0 ^1,1 The New Oxford Dictionary of English (1998) ISBN 0-19-861263-X - p.540 "Diwali /dɪwɑːli/ (tamién Divali) sustantivu festival hindú con lluces...".

[2] ttp://www.britannica.com/EBchecked/topic/166786/Diwali

[Sharma2006-3] Sharma, S.P.; Gupta, Seema (2006). Fairs and Festivals of India. Pustak Mahal, páx. 79. ISBN 978-81-223-0951-5.

[N._Upadhye,_Review_1982_páxs._231-232-4] Upadhye, A. N. (Jan–Mar 1982). «Mahavira and His Teachings». Journal of the American Oriental Society (American Oriental Society) 102 (1): páxs. 231–232. doi:10.2307/601199.

[Raat-5] Pramodkumar. Meri Khoj Ek Bharat Ki. ISBN 978-1-4357-1240-9. Consultáu'l 26 d'ochobre de 2011.

[ReferenceA-6] Jean Mead, How and why Do Hindus Celebrate Divali?, ISBN 978-0-237-534-127

[Demon-7] Vera, Zak. Invisible River: Sir Richard's Last Mission. ISBN 978-1-4389-0020-9. Consultáu'l 26 d'ochobre de 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]