Üçüncü Fransa Respublikası

Tarixi dövlət
Üçüncü Fransa Respublikası
fr. Troisième République
Bayraq Gerb
Marselyeza
4 sentyabr 1870 — 10 iyul 1940
Paytaxt	Paris
Dilləri	fransız dili
Rəsmi dilləri	fransız dili
Valyuta	Fransa frankı
Əhalisi	35.565.800 nəf.
İdarəetmə forması	parlamentli respublika
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Üçüncü Fransa Respublikası (fr. Troisième République) — Fransa tarixinin 4 sentyabr 1870-ci ildən 10 iyul 1940-cı ilə qədər əhatə edən dövrü.

Fransa tarixi
Bu məqalələr ölkə seriyasındandır
Tarixə qədərki Fransa
Antik Fransa
Roma Qalliyası (e.ə. 220—481)
Orta əsrlər Fransası
Sülalələr:
Merovinqlər (481—751)
Karolinqlər (751—987)
Kapetinqlər (987—1328)
Valua (1328—1589)
Burbonlar (1589—1792, 1814—1848)
İnqilaba qədərki Fransa
Yüzillik müharibə (1337-1453)
Jakeriya üsyanı (1358)
Nant razılaşması
Fransa mütləqiyyəti (1643—1789)
Müasir Fransa
Böyük Fransa inqilabı (1789—1799)
Yakobinlər (1793—1794)
Konvent (1792—1795) (Jirondistlər, Montanyarlar)
Əbukir dəniz döyüşü (1798)
Əbukir döyüşü (1799)
Fransa Direktoriyası
Birinci Fransa Respublikası (1792—1804)
Birinci imperiya (1804—1814)
Tilsit sülhü (1807)
Burbon restavrasiyası (1814—1830)
İyul monarxiyası (1830—1848)
İkinci Fransa Respublikası (1848—1852)
İkinci imperiya (1852—1870)
Üçüncü Fransa Respublikası (1870—1940)
Paris Kommunası (1871)
Dreyfus işi (1894-1906)
Vişi rejimi (1940—1944)
Fransa Respublikasının Müvəqqəti Hökuməti (1944—1946)
Dördüncü Fransa Respublikası (1946—1958)
Beşinci Fransa Respublikası (1958)
Fransa portalı

Tarixi

Yaranması

1870-ci ilin iyul ayının 19-da Fransa Prussiyaya müharibə elan etdi. Müharibənin başlanmasına səbəb İspaniya taxt-tacı uğrunda mübarizə, bəhanə isə Ems depeşesi (depeşe-təcili teleqram deməkdir) idi. Otto Bismark tərəfindən təhrif olunmuş formada hazırlanan bu depeşedə III Napoleon demək olar ki, alçaldılmışdı. Hərbi əməliyyatların gedişində Vaysenburq və digər döyüşlər Fransa komandanlığının məğlubiyyəti ilə başa çatmış oldu. Qravelot və Sen-pri döyüşlərində isə Fransanın marşal Bazenin başçılıq etdiyi ikinci böyük ordusu Mets qalasında mühasirəyə alındı. Qalada mühasirədə olanlara kömək məqsədilə Üçüncü Napoleonun da tərkibində olduğu növbəti bir ordu buraya yürüş etdi. Lakin bu hücum da uğursuz nəticələndi və ordu Sedan ətrafına çəkilməli oldu. 1 sentyabr 1870-ci ildə Sedan ətrafında on doqquzuncu əsrin ən böyük artilleriya döyüşü baş verdi. Sentyabrın 2-də isə Napoleon ağ bayraq qaldırmağı əmr etdi. Bu qərarın qəbul edilməsi bir qədər təzadlı idi. Çünki qalada mühasirəyə alınan 100 minlik qoşunun təqribən 82 min nəfəri bütün silah sursatı ilə birlikdə  döyüş qabiliyyətini malik bir qüvvə təşkil edirdilər. Deyilənə görə Napoleonun bu qərarı qəbul etməsinin əsas səbəbi bu dövrdə səhhətində ağırlaşmanın baş verməsi ilə bağlı idi. Təslim xəbəri Parisə sentyabr ayının 3-də gəlib çatsa da, yalnız sentyabr ayının 4-də üsyan baş verdi və üsyanın nəticəsində Fransada yeni bir dövr — Üçüncü Respublika dövrü başlanmış oldu.

Həmçinin bax

• Birinci Fransa Respublikası
• İkinci Fransa Respublikası
• Dördüncü Fransa Respublikası