Ірак

Ірак
араб. الجمهورية العراقية‎‎
аль-Джумхурыя аль-Іракія

Сцяг Ірака Герб Ірака
Дэвіз: «Бог вялікі (الله أكبر)»
Гімн: «موطني»
Дата незалежнасці	3 кастрычніка 1932 (ад Вялікабрытаніі)
Афіцыйныя мовы	арабская і курдская мова
Сталіца	Багдад
Найбуйнейшыя гарады	Багдад, Масул
Форма кіравання	Парламенцкая рэспубліка
Прэзідэнт Прэм'ер-міністр	Бархам Салех Мустафа Абдэль Латыф Мушэт
Дзярж. рэлігія	іслам
Плошча • Усяго • % воднай паверхні	57-я ў свеце 437 072 км² 1,1
Насельніцтва • Ацэнка (2014) • Шчыльнасць	▲36 004 552 чал. (44-я) 71 чал./км²
ІРЧП (2013)	▬ 0,590 (сярэдні) (131-ы)
Валюта	Іракскі дынар
Інтэрнэт-дамен	.iq
Код ISO (Alpha-2)	IQ
Код ISO (Alpha-3)	IRQ
Код МАК	IRQ
Тэлефонны код	+964
Часавыя паясы	+3

Рэспубліка Ірак, Ірак — дзяржава ў Азіі на Блізкім Усходзе, у Месапатамскай нізіне. Тэрыторыя — 437,072 тыс. кв. км. Мае агульныя межы з Іранам (1.458 км), Іарданіяй (181 км), Кувейтам (242 км), Саудаўскай Аравіяй (814 км), Сірыяй (605 км), Турцыяй (331 км). Працягласць марскога ўзбярэжжа ў Персідскім заліве — 58 км. Сталіца — Багдад. Дзяржаўная мова — арабская.

Гісторыя

Тэрыторыя сучаснага Ірака адносіцца да гістарычнага рэгіёна Месапатамія (стар.-грэч.: Міжрэчча), які стаў адным з першых агмянёў сучаснай цывілізацыі. На тэрыторыі краіны паўставалі дзяржавы-гарады, якія пазней былі аб’яднаныя шумерамі. Пазней іх змянілі іншыя дзяржавы, сярод якіх бабіляняне, асірыйцы, персы і г.д. Поўнач сучаснага Ірака таксама часта пераходзіў з рук у рукі, з’яўляючыся ўладаннямі, у прыватнасці, гатаў, пазней — гетаў. Пасля пачатку нашай эры рэгіён становіцца аб’ектам прэтэнзій Рымскай імперыі і парфян.

У VII ст. н.э. тэрыторыю Ірака захопліваюць арабы-мусульмане Аравійскага паўвострава, у выніку чаго тэрыторыя краіны хутка становіцца часткай халіфата, на яе тэрыторыі распаўсюджваецца іслам. У познім Сярэднявеччы — частка ўладанняў турак, якой і заставаўся да пачатку XX ст., калі разам з Трансіарданіяй (сучасная Іарданія) і некаторымі іншымі сумежнымі ўладаннямі турак была перададзена Вялікабрытаніі. Ад гэтага часу і пазней, па атрыманні незалежнасці ў 1932 годзе, краінай кіравала манархія на чале з дынастыяй Хашымітаў.

У 1955 падмандатны Ірак падпісаў Багдадскі пакт, які стварылі імперыялістычныя дзяржавы з мэтай узмацнення кантролю знешнепалітычнай арыентацыі арабскіх краін. Ірак губляў сваю незалежнасць, і гэта не магло не выклікаць супраціву каралеўскай улады і тым, хто яе падтрымліваў.

Да канца 1950-х нацыянальна-вызваленчы рух у Іраку набывае новыя рысы — ствараюцца масавыя палітычныя арганізацыі і партыі, якія ставілі антыімперыялістычныя задачы. У 1956 патрыятычнымі сіламі быў створаны Фронт Нацыянальнага адзінства (ФНЕ) пад сцягам барацьбы супраць манархічнага рэжыму і выхаду з Багдадскага пакта. ФНЕ аб’ядноўваў Нацыянальна-дэмакратычную партыю, Партыю незалежнасці, Баас і Камуністычную партыю. Варта адзначыць, што на гэты Фронт абапіраліся і вузкія саслоўныя арганізацыі, рознага роду экстрэмісцкія групы, таемныя грамадства, тыпу «Свабодныя афіцэры», патрыярхальна-радавыя кланы. У дадзеным выпадку немагчыма было выказаць здагадку з дастатковай дакладнасцю, ніякая з палітычных сіл здолее захапіць уладу і якімі дакладна палітычнымі мэтамі яна будзе кіравацца.

У 1958 годзе ў краіне адбываецца рэвалюцыя, падчас якой дэмакратычна накіраваныя афіцэры расстралялі каралеўскую сям’ю. Тым не менш, першы рэспубліканскі кіраўнік Ірака, Абдэль Керым Касем, праз некалькі год быў зрынуты сваім паплечнікам па рэвалюцыі 1958 года. Нестабільная палітычная сітуацыя, што характарызавалася практычна поўнай адсутнасцю легітымнае і дэмакратычнае перадачы ўлады, а таксама палітычнымі пераследамі, захоўвалася да прыходу да ўлады Садама Хусейна, які атрымаў уладу таксама шляхам перавароту. У 1980-х гг. Ірак вёў ірана-іракскую вайну і ажыццяўляў спробы ўварвання ў Кувейт, аднак апошнія ваенныя дзеі апынуліся надзвычай няўдачнымі для рэжыму Хусейна, які атрымаў вялікі шэраг эканамічных санкцый.

У 2003—2011 гадах у краіне вялася вайна праз уварванне міжнародных ваенных сіл на чале з ЗША, якія зрынулі ўрад Садама Хусейна.

Геаграфія

Рэльеф

Большая частка Ірака размешчана ў межах Месапатамскай нізіны, якая з’яўляецца перадавым прагінам, што раздзяляе дакембрыйскую Аравійскую платформу і маладыя нагор’і Альпійска-Гімалайскага рухомага пояса. Паўночная частка Месапатамскай нізіны ўяўляе сабой дэнудацынна-акумуляцыйную раўніну вышынёй 200—500 м, ускладненай асобнымі масівамі вышынёй да 1460 м (горы Сінджар), паўднёвая частка Месапатаміі — забалочаная алювіяльная нізіна вышынёй не больш за 100 м. Ускраіна Аравійскай платформы, якая заходзіць у Ірак з паўднёва-захаду, размешчана ў межах Сірыйска-Аравійскага пластовага плато вышынёй да 900 м, занятага Сірыйскай пустыняй і пустыняй Эль-Хіджара. На поўначы Ірака працягваецца невысокія хрыбты Армянскага нагор’я, пераходзячыя на паўночным усходзе краіны ў сярэдневышынныя хрыбты Іранскага нагор’я з вышэйшым пунктам Ірака — гарой Чэеха Дар (3611 м). Гэтыя горныя раёны характарызуюцца падвышанай сейсмічнасцю.

Карысныя выкапні

Асноўнымі карыснымі выкапнямі Ірака з’яўляюцца нафта і газ, радовішча якіх працягваюцца з паўночнага захаду на паўднёвы ўсход краіны ўздоўж Месапатамскага перадавога прагіну і адносяцца да нафтагазаноснага басейна Персідскага заліва. У Сірыйскай пустыні прамыслова значныя радовішчы фасфарытаў, якія належаць Усходне-Міжземнаморскаму фасфарытаноснаму басейну. Таксама ў краіне маюцца радовішчы серы, гіпсу, тальку, азбесту, паваранай солі, глін, вапнякоў, храмітаў, жалезных, свінцова-цынкавых, медных, нікелевых руд і іншых карысных выкапняў.

Клімат

Клімат у Іраку кантынентальны, з сухім і выключна гарачым летам і адносна дажджлівай прахалоднай зімой, на поўначы субтрапічны, на поўдні трапічны. Сярэднія тэмпературы студзеня павялічваюцца з поўначы на поўдзень ад 7 да 12 °C (у гарах ляжыць снег), сярэднія тэмпературы ліпеня паўсюдна 34 °C (у асобныя дні могуць дасягаць 48 °C). Гадавая колькасць ападкаў 50-150 мм на раўнінах і да 1500 мм у гарах. Летам на поўдні частыя пыльныя буры.

Гідралогія

Галоўнымі воднымі артэрыямі краіны з’яўляюцца Тыгр і Еўфрат, якія перасякаюць Месапатамскую нізіну з паўночнага захаду на паўднёвы ўсход і зліваюцца ў нізоўях у Шат-эль-Араб, якая ўпадае ў Персідскі заліў. Воды Еўфрата, які не мае ў Іраку значных прытокаў, выдаткоўваюцца на арашэнне. Тыгр з прытокамі Вялікі Заб, Малы Заб і Дыяла размяшчае гідраэлектрастанцыямі. Рэгулярнае суднаходства магчыма ў асноўным па рацэ Шат-эль-Араб. Увесну на рэках здараюцца паводкі, для барацьбы з якімі створаны наліўныя вадасховішча, якія дазваляюць выкарыстоўваць назапашаную ваду ў сухі сезон. Паніжэнні Месапатамскай нізіны шмат азёраў: Тартар, Эль-Мільх, Эль-Хамар, Эс-Саад, Эль-Хабанія. У пустынях падчас дажджоў працякаюць часовыя вадацёкі.

Урадлівыя алювіяльныя глебы даліны Тыгра і Еўфрата, якія выкарыстоўваюцца з часоў цывілізацыі Старажытнай Месапатаміі, у выніку шматвяковай нерацыянальнай практыкі абрашаных земляробства ў многіх месцах ператварыліся ў саланчакі, такыры, пясчаныя пустыні. Але і цяпер тут пераважаюць абрашаныя зямлі. Большую частку астатняй тэрыторыі Ірака займаюць пустынныя стэпы, паўпустыні і трапічныя пустыні (на поўдні). Лясы, якія займаюць 2 % плошчы краіны, растуць у гарах (дубы, фісташкі, ядловец, якія змяняюцца да падножжа маквісам і калючымі хмызнякамі) і па далінах буйных рэк (тамарыкс, вярбы, туранга еўфрацкая). Верхнія схілы самых высокіх хрыбтоў занятыя альпійскімі лугамі. На поўдні Ірака вырошчваюць фінікавыя пальмы.

Жывёлы

Жывёлы Ірака ў выніку дэградацыі месцаў пражывання і ваенных дзеянняў, моцна абяднёныя, а ахоўныя тэрыторыі (якія маюць невысокі статус аховы) займаюць усяго 0,001 % плошчы краіны. З буйных млекакормячых захаваліся воўк, гіена, персідская антылопа, газель, каракал, шакал. Шмат грызуноў, гадаў і небяспечных членістаногіх (скарпіён, фаланга, саранча). У дэльце рэк Тыгр і Еўфрат, а таксама ў балотах па іх плыні і ў возеры Тартар насяляюць балотныя кракадзілы. У краіне гняздуецца 170 відаў птушак (у тым ліку амаль зніклыя эндэмікі Ірака — іракская чарацянка і іракская драздовая тымелія) і зімуе 230 відаў птушак (рэдкія кучаравы пелікан, ружовы фламінга…). Міжнародны саюз аховы птушак прапануе ўключыць у склад ахоўных тэрыторый Ірака 3 500 тыс. га арніталагічных тэрыторый міжнароднага значэння.

Эканоміка Ірака

Ірак — аграрна-індустрыяльная краіна. У пачатку XXI ст. Ірак быў краінай з рэгуляванай дзяржавай капіталістычнай эканомікай, аснова якой — здабыча нафты. Дзярж. сектар цалкам кантраляваў нафтавую прам-сть і энергетыку. Высокаразвітыя такія галіны прамысловасці, як нафтаздабываючая, нафтаперапрацоўчая, газавая, цэментная, металургічная, электраэнергетыка, машынабудаванне і інш. Ёсць завод па вытворчасці рухавікоў, азотных угнаенняў, сельскагаспадарчых машын, а таксама электратэхнічны і металургічны заводы, фабрыка па вытворчасці верхняга адзення, саматужныя промыслы. У сельскай гаспадарцы пераважае экстэнсіўнае земляробства. Галоўныя харчовыя культуры — пшаніца, ячмень, рыс, гародніна, цытрусавыя, тытунь, бавоўна. Разводзяць буйны рагатую жывёлу, авечак, коз. У краіне вядуцца работы па ірыгацыі і механізацыі сельскагаспадарчай вытворчасці, а таксама стварэнне буйных аграпрамысловых комплексаў. Транспарт: аўтамабільны, марскі, рачны, часткова — чыгуначны, развіты трубаправодны. Асноўныя іракскія парты ў Персідскім заліве — Басра, Умм-Каср, Фаа і Эз-Зубайр. Рачны порт — Багдад. У краіне ёсць два міжнародных аэрапорта — у Багдадзе і Басры і больш за 100 мясцовых аэрапортаў (у Хадыце, Кіркуку, Масуле і інш.).

Насельніцтва

Насельніцтва Ірака — каля 25 млн чал., з якіх 70-80 % складаюць арабы, курды — 15-20 %, туркаманы, асірыйцы і інш. — 5 %.

Пераважная рэлігія — іслам: 97 % вернікаў — мусульмане (60-65 % — шыіты, 32-37 % — суніты), астатняе насельніцтва вызнае хрысціянства (нестарыяне, халдзеі, грыгарыяне).

Дзяржаўны лад

У сакавіку — красавіку 2003 года ЗША пры падтрымцы Вялікабрытаніі распачалі ваенную акцыю, у выніку якой Ірак быў акупіраваны войскамі кааліцыі. Фармальнае аднаўленне суверэнітэту краіны адбылося 28 чэрвеня 2004, калі адбылася афіцыйная цырымонія перадачы ўладных паўнамоцтваў ад Часовых кааліцыйных улад Часоваму ўраду Ірака.

8 чэрвеня 2004 СБ ААН прыняў рэзалюцыю № 1546, у якой зафіксаваны графік палітычнага працэсу на пераходны перыяд, які завяршаецца ў снежні 2005. У студзені 2005 прайшлі выбары ў Пераходную нацыянальную асамблею (ПНА), у красавіку быў сфарміраваны Пераходны ўрад Ірака (ПУІ). Праект сталай Канстытуцыі Ірака быў зацверджаны на рэферэндуме ў кастрычніку. У снежні 2005 прайшлі новыя агульнаіракскія выбары, па выніках якіх на аснове канстытуцыі былі фарміраваны сталыя органы ўлады.

22 красавіка 2006 былі ажыцёўлены прызначэнні на галоўныя дзяржаўныя пасады. Джалала Талабані (курд) перавыбралі на пост прэзідэнта. Віцэ-прэзідэнтамі сталі А. Абдельмахдзі (шыіцкая Аб’яднаная іракская кааліцыя) і Т. Хашэмі (суніцкі Фронт іракскай згоды). Старшынёй парламента быў абраны суніт М. Машхадані, яго намеснікамі зацверджаныя курд А. Тэйфур і шыіт Х. Атыя. Урад быў даручана сфарміраваць прэм’ер-міністру Н. Малікі, члену кіраўніцтва шыіцкай партыі «Даава».

З’яўленне канстытуцыйных органаў улады фармальна азначае завяршэнне палітычнага працэсу ў Іраку. Праблематыка іракскага ўрэгулявання, аднак, застаецца на павестцы дня.

На тэрыторыі краіны находзяцца Шматнацыянальныя сілы (ШНС), створаныя для выканання задач падтрымання і забеспячэнні бяспекі «у мэтах паспяховага завяршэння палітычнага працэсу». ШНС дзейнічаюць пад адзіным амерыканскім камандаваннем, яго касцяк складаюць падрадзяленні войскаў ЗША.

У лістападзе 2007 Дж. Буш і Н. Малікі зацвердзілі «Дэкларацыю аб прынцыпах», якая прадугледжвае падрыхтоўку двухбаковага дагавора, якая юрыдычна замацоўвае доўгатэрміновае базіраванне амерыканскіх войскаў у Іраку. 18 снежня 2007 СБ ААН прыняў рэзалюцыю № 1790 аб чарговым падаўжэнні мандата ШНС на адзін год, якое павінна стаць апошнім.

У краіне фактычна ідзе партызанская вайна, назіраецца высокі ўзровень гвалту і тэрарыстычнай актыўнасці.

Канстытуцыя

Канстытуцыя Ірака — асноўны закон, прыняты на ўсенародным рэферэндуме 15 кастрычніка 2005 года. Канстытуцыя складаецца з 5 раздзелаў, некаторыя з раздзелаў дзеляцца на главы, а главы — на тэматычныя часткі. Канстытуцыя ўтрымлівае пастаянныя і часовыя палажэнні, тэрмін дзеяння апошніх паказаны ў самым асноўным законе. Усяго з улікам часовых палажэнняў Канстытуцыя Ірака налічвае 144 артыкула.

Знешняя палітыка

Адносіны паміж Іранам і Іракам

Іран быў катэгарычна супраць амерыканскага ўварвання ў Ірак. Нягледзячы на прахалодныя адносіны паміж краінамі пасля заканчэння ірана-іракскай вайны, Садам Хусейн, адназначна, уяўляў для Ірана меншую пагрозу, чым амерыканцы. Адносіны паміж Іранам і Іракам ускладніліся неўзабаве пасля перадачы амерыканцамі ўлады ў Іраку часоваму ўраду ў сярэдзіне 2004 года. Тэгеран адмовіўся прызнаць новыя ўлады, а міністр абароны Ірака ў газетнай інтэрв’ю абвінаваціў Іран у прамым умяшальніцтве ва ўнутраныя справы Ірака, захопе некалькіх баявых самалётаў, перададзеных Ірану Садамам Хусейнам у 1991 годзе, перад пачаткам вайны ў Персідскім заліве. Тэгеран адмовіўся, заявіўшы, што перамовы з гэтай нагоды будзе весці толькі з дэмакратычна абранымі ўладамі Ірака. Духоўны лідар Ірана Алі Хаменеі абвінаваціў часовы ўрад Ірака ў «прыслужніцтве» амерыканцам.

Адначасова ў Эн-Наджафе зноў успыхнула шыіцкае паўстанне. Пры гэтым лідара паўстання, Муктаду ас-Садра, амерыканскія сродкі масавай інфармацыі лічаць «чалавекам Тэгерана». Міністр абароны Ірака прама абвінаваціў Іран у арганізацыі гэтага бунту, падтрымцы Муктады ас-Садра, і назваў Іран «ворагам нумар адзін». У рэчаіснасці ён як іракскі нацыяналіст, вельмі нязручны для Ірана. Тэгеран, у сваю чаргу, заклікаў сваіх грамадзян адмовіцца ад паездак у Ірак, у тым ліку ад паломніцтва ў святыя для шыітаў гарады Эн-Наджаф і Кербела.

7 жніўня пасольства Ірана ў Багдадзе падвергнулася мінамётнаму абстрэлу, а на наступны дзень да антыіранскія кампаніі нечакана далучыліся іракскія баевікі. Групоўка «Ісламская армія ў Іраку» скрала іранскага консула ў Кербеле, абвінаваціўшы яго ў распальванні міжканфесійнага канфлікту паміж шыіцкай і суніцкіх суполкамі краіны.

Тым не менш 2 лістапада 2004 года міністр замежных спраў Ірака Хашыяр Зібары заявіў, што Ірак мае намер у бліжэйшы час заключыць мірнае пагадненне з Іранам. Гэта дазволіла б канчаткова вырашыць вострыя праблемы, якія захоўваюцца ва ўзаемаадносінах дзвюх краін. Сярод іх пагранічны спрэчка адносна раёна Шат-эль-Араб уздоўж паўднёва-ўсходняй мяжы з Іранам, іранскія патрабаванні кампенсацый ад Багдаду за прычыненую матэрыяльны ўрон у ходзе ірана-іракскай вайны 1980—1988 гадоў, лёс ваеннапалонных.

21 лістапада 2005 года новы прэзідэнт Ірака Джалал Талабані наведаў Іран упершыню амаль за 40 гадоў.

На пачатку красавіка 2006 года прэзідэнт Егіпта Хосні Мубарак заявіў, што Ірак знаходзіцца пад поўным уплывам Ірана і менавіта Тэгеран кантралюе сітуацыю ў краіне. Гэты пункт гледжання на тое, што адбываецца ў Іраку, выказваецца ў арабскім свеце ўсё часцей. Іарданскія ўлады, напрыклад, мяркуюць, што Ірак знаходзіцца на парозе поўнамаштабнай грамадзянскай вайны, якая можа завяршыцца яго распадам.

Лідары Вярхоўнага Савета ісламскай рэвалюцыі ў Іраку (ВСІРІ) падтрымліваюць вельмі цесныя сувязі з Іранам. Большасць з іх падчас праўлення Садама Хусейна жыло ў выгнанні ў Тэгеране. Амерыканцы пастаянна заяўляюць, што, нібыта, на поўдні Ірака знаходзіцца мноства прадстаўнікоў іранскіх спецслужбаў, якія пранікаюць у краіну пад выглядам паломнікаў. Аднак, фактычна, поўдзень краіны ў большай ступені кантралюецца Арміяй Махдзі, асабліва пасля яе генеральнага наступу вясной 2008 года. Муктада ас-Садр, які ўзначальвае яе, варожа адносіцца да акупацыйных сіл і ўрада. Адносіны яго з Іранам хутчэй складаныя і адзначаны ўзаемным недаверам. Ён быў у гэтай краіне адзіны раз у жыцці ў рамках «візіту ветлівасці».

28 ліпеня 2009 года сотні іракскіх паліцыянтаў і салдат здзейснілі штурм лагера Ашраф каля Багдада, у якім жылі каля 3,5 тыс. бяззбройных іранскіх бежанцаў, членаў левай рэвалюцыйнай арганізацыі Маджахедзін-э Халк, якія атрымалі ў якасці бежанцаў від на жыхарства яшчэ пры Садаме і знаходзяцца ў непрымірымай апазіцыі да кіруючай у Іране ўлады. Як заявіў прэс-аташэ гэтай арганізацыі, сем чалавек забіта, ёсць мноства параненых. Многія з бежанцаў мелі падвойнае грамадзянства або від на жыхарства ў Еўропе, Канадзе і Злучаных Штатах. На думку невядомага аўтара АПН Паўночна-Захад, ліквідацыя лагера была зроблена па патрабаванні Ірана.

З іншага боку, напярэдадні акупацыі Ірака, ад Рабочай партыі Курдыстана (PKK), якая раней вяла баявыя дзеянні, выкарыстоўваючы базы на тэрыторыі іракскага Курдыстана, выключна на тэрыторыі Турцыі, аддзялілася групоўка Партыя свабоднай жыцця Курдыстана (PJAK), якая пачала весці баявыя дзеянні на тэрыторыі Ірана.

Турэцкія СМІ сцвярджаюць, што РКК карыстаецца ваеннай і фінансавай падтрымкай ЗША. Афіцыйна Вашынгтон абвясціў РKК тэрарыстычнай арганізацыяй

ААН і Ірак

16 верасня 2004 года Генеральны сакратар ААН Кофі Анан, упершыню за 18 месяцаў даючы міжнародна-прававую ацэнку ваеннай аперацыі ЗША і іх саюзнікаў у Іраку, заявіў, што напад на Ірак было незаконным і супярэчыў статуту ААН. Да пачатку баявых дзеянняў ён настойваў, што ЗША, перш чым напасці на Ірак, павінны атрымаць згоду Савета Бяспекі ААН. З пачаткам уварвання генеральны сакратар ААН ухіліўся ад іракскай праблемы і нават выканаў патрабаванні ЗША, загадаўшы інспектарам ААН пакінуць Ірак, каб захаваць іх жыцця ў ходзе амерыканскіх бамбардзіровак.

ААН спачатку абмяжоўвалася гуманітарным супрацоўніцтвам з амерыканскімі ваеннымі, але ў жніўні 2003 года спыніла і гэту дзейнасць пасля таго, як у Багдадзе было падарвана будынак місіі ААН і загінуў спецпрадстаўнік Кофі Анана Серджа Віера дзі Мела.

Толькі ў 2004 годзе ЗША звярнуліся да ААН з тым, каб зрабіць створаныя імі новыя іракскія ўлады легітымнымі. Эксперты ААН заявілі, што ў цяперашняй сітуацыі занадта рана фарміраваць парламент краіны, паколькі сапраўдныя дэмакратычныя выбары немагчымыя. ЗША да парады не прыслухаліся і працягнулі дзеянні па ўласным графіку, што выклікала крытыку з боку генеральнага сакратара ААН.

Гэта заява прагучала праз некалькі дзён пасля таго, як дзяржаўны сакратар ЗША Колін Паўэл прызнаў, што ЗША не змогуць знайсці ў Іраку якую-небудзь зброю масавага паражэння, а бо менавіта яго выяўленне і ліквідацыя былі вылучаны ЗША як асноўная прычына для ўварвання ў Ірак.

Між тым Вялікабрытанія, Аўстралія, Польшча, Японія заявілі, што не згодныя з Кофі Ананам.

Кофі Анан абвясціў іракскую кампанію незаконнай менавіта тады, калі сітуацыя вакол Ірана напалілася да мяжы, і яго заяву можна лічыць спробай не дапусціць развіцця падзей па іракскаму сцэнарыі. 18 снежня 2011 года былі выведзены апошнія сілы ЗША з Ірака. Ваенныя, што засталіся, ахоўваюць амбасаду ЗША, а таксама засталіся некаторыя афіцэры ў Іракскай арміі.