6. januar
Izgled
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 |
6. januar / siječanj (6. 1) jest 6. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 359 dana (360 u prijestupnoj godini).
Događaji
[uredi | uredi izvor]- 1066 – Za kralja Engleske okrunjen Harold II (Harold Godwinson)
- 1118 – Rekonkvista: Alfons I Aragonski osvaja Zaragozu
- 1205 – Filip Švapski postaje rimsko-njemački kralj
- 1288 – Sastavljen Vinodolski zakon
- 1322 – Stefan Uroš III okrunjen za kralja Srbije
- 1355 – Karlo IV okrunjen langobardskom željeznom krunom za kralja Italije
- 1449 – Konstantin XI okrunjen za bizantijskog cara
- 1492 – Ferdinand i Izabela, katolički kraljevi, ulaze u Granadu i time kompletiraju Rekonkvistu
- 1540 – Engleski kralj Henrik VIII ženi se Anom Klevskom
- 1579 – Potpisana Araška unija
- 1690 – Josip I postaje car Svetog rimskog carstva
- 1781 – Bitka kod Jerseyja: Britanci porazili Francuze i tako odbili njihov posljednji pokušaj invazije na Jersey
- 1838 – Alfred Vail demonstrirao telegrafski sistem koji koristi tačke i crtice, preteču Morseovog koda
- 1839 – Najsnažnija oluja u 300 godina poharala Irsku, oštetivši ili uništivši 20% kuća u Dublinu
- 1853 – Novoizabrani predsjednik SAD-a Franklin Pierce s porodicom doživio željezničku nesreću kod Andovera u Massachusettsu; u nesreći je smrtno stradao njegov 11-godišnji sin Benjamin
- 1870 – Inauguracija koncertne dvorane Musikverein u Beču
- 1900 – Drugi burski rat: Buri napadaju tvrđavu u Ladysmithu nakon što su je držali pod opsadom, ali su ih britanske snage potisnule
- 1907 – Maria Montessori u Rimu otvorila svoju prvu školu i centar za brigu o djeci iz radničke klase
- 1912 – Novi Meksiko postao 47. savezna država SAD-a
- 1912 – Njemački geofizičar Alfred Wegener prvi put predstavio svoju teoriju o pomjeranju kontinenata
- 1929 — Kralj Srba, Hrvata i Slovenaca Aleksandar I Karađorđević ukinuo je Vidovdanski ustav, raspustio Narodnu skupštinu i zaveo ličnu vlast u državi, što je označilo početak Šestojanuarske diktature, kojom je kralj Aleksandar ukinuo parlamentarni život i uveo lični režim zasnovan na ideji „integralnog jugoslavenstva”. Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca dobija naziv Kraljevina Jugoslavija (a time Aleksandar postaje kralj Jugoslavije), tako da je promjenjena njena teritorijalna organizacija uvođenjem devet administrativnih jedinica (Dravska banovina, Drinska banovina, Moravska banovina, Primorska banovina, Savska banovina, Vardarska banovina, Vrbaska banovina i Zetska banovina). Beograd sa Pančevom i Zemunom predstavljao je posebno upravno područje.
- 1930 – Završeno prvo putovanje automobilom sa dizelskim motorom, od Indianapolisa do New York Cityja
- 1941 – Američki predsjednik Franklin Delano Roosevelt održao govor "Četiri slobode" u obraćanju naciji
- 1947 – Pan American Airlines postao prva komercijalna aviokompanija koja je u svoj raspored letenja uvrstila let oko svijeta
- 1950 – Ujedinjeno Kraljevstvo priznalo NR Kinu; kao odgovor na to Republika Kina (Tajvan) prekinula diplomatske odnose s Ujedinjenim Kraljevstvom
- 1951 – Korejski rat: masakr u Ganghwi
- 1967 – Vijetnamski rat: američki marinci i trupe Armije Južnog Vijetnama pokreću operaciju "Deckhouse Five" u delti Mekonga
- 1974 – Kao odgovor na naftnu krizu 1973, ljetno računanje vremena u SAD-u počelo 4 mjeseca ranije
- 1978 – Kruna sv. Stjepana (poznata i kao sveta kruna Mađarske) vraćena u Mađarsku iz SAD-a, gdje je čuvana nakon Drugog svjetskog rata
- 1992 – Veljko Kadijević Savezni ministar odbrane vojske SRJ daje ostavku
- 1995 – Požar u apartmanskom kompleksu u Manili doveo do otkrivanja planova za projekt "Bojinka", masovni teroristički napad
- 2001 – Američki kongres proglasio Georgea W. Busha pobjednikom američkih predsjedničkih izbora 2000.
- 2002 – Otkriće V838 Monocerotis, jedne od najsjajnijih zvijezda.
- 2009 – Izrael izvršio napad na Gazu - Operacija "Lijevano olovo"
- 2016 – Sjeverna Koreja izjavila kako su testirali hidrogensku bombu.
Rođeni
[uredi | uredi izvor]14. vijek
[uredi | uredi izvor]15. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1412 – Ivana Orleanska, francuska nacionalna junakinja i svetica Katoličke crkve
- 1486 – Martin Agricola, njemački kompozitor i teoretičar muzike
17. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1655 – Jacob Bernoulli, švicarski naučnik i matematičar
18. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1745 – Jacques-Étienne Montgolfier, francuski izumitelj, jedan od izumitelja balona na vrući zrak
- 1799 – Jedediah Smith, američki lovac i istraživač
19. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1807 – Joseph Petzval, mađarsko-njemački matematičar i fizičar
- 1822 – Heinrich Schliemann, njemački arheolog
- 1832 – Gustave Doré, francuski slikar i kipar
- 1838
- Max Bruch, njemački kompozitor
- Ernst Mach, austrijski fizičar i filozof
- 1850 – Eduard Bernstein, njemački političar i politički filozof
- 1861 – Victor Horta, belgijski arhitekt
- 1862 – August Oetker, njemački industrijalac
- 1868 – Vittorio Monti, italijanski violinist, kompozitor i dirigent
- 1870 – Gustav Bauer, njemački političar, 11. njemački kancelar
- 1872 – Aleksandar Skrjabin, ruski pijanist i kompozitor
- 1883 – Khalil Gibran, libanski pjesnik i umjetnik
- 1899 – Heinrich Nordhoff, njemački inženjer
- 1900 – Marija Rumunska, supruga Aleksandra I Karađorđevića, kralja Jugoslavije
20. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1913
- Edward Gierek, poljski političar
- Loretta Young, američka glumica
- 1915
- Alan Watts, britansko-američki filozof
- Liisi Oterma, finska astronomkinja
- 1935 – Sekula Dugandžić, bosanskohercegovački slikar
- 1936 – Julio María Sanguinetti, urugvajski političar, 29. predsjednik Urugvaja
- 1925 – Regina, nadvojvotkinja od Austrije
- 1937
- Doris Troy, američka pjevačica soula
- Paolo Conte, italijanski kantautor
- 1938 – Adriano Celentano, italijanski pjevač, glumac, TV-voditelj i režiser
- 1946 – Syd Barrett, engleski pjevač, tekstopisac i gitarist (Pink Floyd i Stars)
- 1953 – Malcolm Young, škotsko-australijski pjevač, tekstopisac, gitarist i muzički producent (AC/DC)
- 1954
- Mirza Tanović, bosanskohercegovački glumac
- Anthony Minghella, engleski režiser i scenarist
- 1955 – Rowan Atkinson, engleski komičar i glumac
- 1964 – Henry Maske, njemački bokser
- 1975 – Enis Bešlagić, bosanskohercegovački glumac
- 1982
- Gilbert Arenas, američki košarkaš
- Eddie Redmayne, engleski glumac
- 1986 – Petter Northug, norveški skijaš-trkač
Umrli
[uredi | uredi izvor]7. vijek
[uredi | uredi izvor]- 664 – Amr ibn El-As, arapski vojskovođa i jedan od Muhammedovih ashaba
14. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1387 – Petar IV Aragonski, kralj Aragonije
16. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1537 – Alessandro de' Medici, firentinski vojvoda
- 1537 – Baldassare Peruzzi, italijanski arhitekt i slikar
17. vijek
[uredi | uredi izvor]18. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1711 – Philips van Almonde, holandski admiral
- 1731 – Étienne François Geoffroy, francuski hemičar
19. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1813 – Louis Baraguey d'Hilliers, francuski general
- 1829 – Josef Dobrovský, češki filolog
- 1831 – Rodolphe Kreutzer, francuski violinist, kompozitor i dirigent
- 1852 – Louis Braille, tvorac pisma za slijepe
- 1884 – Gregor Mendel, začetnik klasične genetike
20. vijek
[uredi | uredi izvor]- 1918 – Georg Cantor, njemački matematičar
- 1919 – Theodore Roosevelt, 26. predsjednik SAD-a
- 1928 – Alvin Kraenzlein, američki preponaš i skakač u dalj
- 1942 – Henri de Baillet-Latour, 3. predsjednik Međunarodnog olimpijskog odbora
- 1944 – Jacques Rosenbaum, estonski arhitekt njemačkog porijekla
- 1945
- Edith Frank, majka Anne Frank
- Vladimir Vernadski, ruski mineralog
- 1949 – Victor Fleming, američki režiser, producent i snimatelj
- 1960 – Nima Yushij, iranski pjesnik
- 1990 – Pavel Čerjenkov, ruski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1958.
- 1993
- Dizzy Gillespie, američki trubač, pjevač i tekstopisac
- Rudolf Nurejev, ruski baletni plesač
- 1997 – Catherine Scorsese, američka glumica i majka Martina Scorsesea
- 1998 – Rista Antunović, narodni heroj Jugoslavije
21. vijek
[uredi | uredi izvor]- 2018 – Elza Brandeis, mađarska učiteljica plesa, Pravednik među narodima
- 2023 – Gianluca Vialli, italijanski nogometaš i trener
Praznici
[uredi | uredi izvor]- Svjetski dan ratne siročadi