| dbo:abstract
|
- Organicismus nebo organistická škola je v sociologii směr, který společnost přirovnává k organismu a chápe ji a vykládá z této metafory. Jako jednotlivé složky a orgány plní své pevně dané funkce ve prospěch celého organismu, také složky společnosti především slouží celku. V biologii je organicismus varianta holismu a zdůrazňuje neredukovatelnost celku (organismu) na jeho složky. (cs)
- Als Organizismus oder organizistischen Holismus bezeichnet man in der Biologie die These, dass sich viele biologische Fragen nur beantworten lassen, wenn man einzelne Lebewesen als individuelle Organismen bzw. Untersuchungsgegenstände oberhalb der Ebene des individuellen Organismus – wie zum Beispiel Populationen, Biozönosen und Ökosysteme – nach dem Modell des individuellen Organismus untersucht. Der Organizismus steht somit einem biologischen Elementarismus und Reduktionismus gegenüber, der biologische Makrophänomene generell auf biologische Mikrophänomene zurückführen will. Ernst Mayr beschreibt den Organizismus wie folgt: „Zusammenfassend kann man den Organizismus am besten als eine doppelte Überzeugung beschreiben: Zum einen ist es wichtig, den Organismus als Ganzes zu betrachten. Zum anderen ist Ganzheit nicht mysteriös der Analyse verschlossen, sollte jedoch auf der richtigen Analyseebene studiert werden.“ Diese richtige Analyseebene ist die der kausalen Abhängigkeiten zwischen den Teilen oder 'Organen' des betrachteten Gegenstandes, die im Organizismus als wechselseitig begriffen werden. (de)
- El organicismo es la perspectiva filosófica que ve el universo y sus partes como un todo orgánico y, por analogía o literalmente, como un organismo vivo. Es, pues, una forma de holismo. El organicismo es una tradición importante dentro de la historia de la filosofía natural donde se ha mantenido como una corriente vital junto con el reduccionismo y el mecanicismo, los enfoques que han dominado la ciencia desde el siglo XVII. Platón se encuentra entre los primeros filósofos que han considerado el universo como un ser vivo inteligente (ver Timeo). El organicismo floreció durante un período durante la era del romanticismo alemán durante el cual Jean-Baptiste Lamarck definió por primera vez la nueva ciencia de la biología. Dentro de las ciencias biológicas modernas, el organicismo es el enfoque que enfatiza la organización (particularmente las propiedades de autoorganización), en lugar de la composición de los organismos. John Scott Haldane fue el primer biólogo en usar el término para describir sus puntos de vista filosóficos en 1917, después de lo cual fue seguido por otros biólogos en el siglo XX. (es)
- L'organicisme est une orientation philosophique qui affirme que la réalité est mieux comprise comme un tout organique. Par définition, il est proche du holisme, et le terme d'organicisme est préféré en ce qui concerne la biologie. Platon, Thomas Hobbes ou Constantin Brunner sont des exemples de cette pensée philosophique. L'organicisme est également une doctrine biologique qui met l'accent sur l'organisation, plutôt que sur la composition, des organismes. Le terme, qui a été repris par William Emerson Ritter en 1919, a été inventé par le médecin français Léon Rostan dans une publication parue en 1846, Exposition du principe de l'organicisme. Il a été bien accepté au XXe siècle. L'organicisme a également été utilisé pour caractériser les notions de sciences sociales assimilant la société humaine à un organisme, et les humains à ses cellules. Ce type d'organicisme a été théorisé par Alfred Espinas, , Jacques Novicow, , Herbert Spencer, et René Worms, entre autres. (fr)
- Organicism is the philosophical position that states that the universe and its various parts (including human societies) ought to be considered alive and naturally ordered, much like a living organism. Vital to the position is the idea that organicistic elements are not dormant "things" per se but rather dynamic components in a comprehensive system that is, as a whole, everchanging. Organicism is related to but remains distinct from holism insofar as it prefigures holism; while the latter concept is applied more broadly to universal part-whole interconnections such as in anthropology and sociology, the former is traditionally applied only in philosophy and biology. Furthermore, organicism is incongruous with reductionism because of organicism's consideration of "both bottom-up and top-down causation." Regarded as a fundamental tenet in natural philosophy, organicism has remained a vital current in modern thought, alongside both reductionism and mechanism, that has guided scientific inquiry since the early 17th century. Though there remains dissent among scientific historians concerning organicism's pregeneration, most scholars agree on Ancient Athens as its birthplace. Surfacing in Athenian writing in the 4th-century BC, Plato was among the first philosophers to consider the universe an intelligent living (almost sentient) being, which he posits in his Philebus and Timaeus. At the turn of the 18th-century, Immanuel Kant championed a revival of organicisitic thought by stressing, in his written works, "the inter-relatedness of the organism and its parts[,] and the circular causality" inherent to the inextricable entanglement of the greater whole. Organicism flourished for a period during the German romanticism intellectual movement and was a position considered by Friedrich Wilhelm Joseph Schelling to be an important principle in the burgeoning field of biological studies. Within contemporary biology, organicism stresses the organization (particularly the self-organizing properties) rather than the composition (the reduction into biological components) of organisms. John Scott Haldane was the first modern biologist to use the term to expand his philosophical stance in 1917; other 20th-century academics and professionals, such as Theodor Adorno and Albert Dalcq, have followed in Haldane's wake. The French zoologist Yves Delage, in his seminal text L'Hérédité Et Les Grands Problèmes de la Biologie Générale, described organicism thus: [L]ife, the form of the body, the properties and characters of its diverse parts, as resulting from the reciprocal play or struggle of all its elements, cells, fibres, tissues, organs, which act the one on the other, modify one the other, allot among them each its place and part, and lead all together to the final result, giving thus the appearance of a consensus, or a pre-established harmony, where in reality there is nothing but the result of independent phenomena. (en)
- Organisisme adalah pandangan filosofis yang meyakini bahwa alam semesta dan berbagai komponennya (termasuk masyarakat manusia) sepatutnya dianggap "hidup" dan "teratur", seperti halnya . Ciri penting dari pandangan ini adalah gagasan bahwa unsur-unsur organistik bukanlah "hal-hal" yang diam, tetapi merupakan komponen yang dinamis dan merupakan dari suatu sistem menyeluruh yang selalu berubah. Banyak pakar yang meyakini bahwa Athena Kuno merupakan tempat asal aliran organisme. Pada abad ke-4 SM, Plato menjadi salah satu filsuf pertama yang menganggap alam semesta sebagai yang-ada yang hidup dan cerdas, seperti yang ia kemukakan dalam dan kemudian dalam Republik dan . (in)
- 有機体論（ゆうきたいろん、英:organicism ）とは、生命現象の基本を、部分過程がorganize（組織・編成）され、その系（システム）に固有の平衡または発展的変化を可能にする点に認める立場である。 有機体論は、生命現象とは、有機体の構成物質と過程が特定の結合状態・秩序にあるときに（のみ）可能なものであること、すなわちSystemeigenschaften（その系に具わる特性)である、ということに力点を置く。 20世紀前半では、L.ベルタランフィー、（Joseph Henry Woodger)、（William Emerson Ritter）、らによって論じられた。その後も現在にいたるまで、多くの賛同者がいる。 (ja)
- Si definisce organicismo ogni dottrina filosofica, politica o sociologica che interpreti il mondo, la natura o la società in analogia ad un organismo vivente.Nell'ambito della filosofia politica e della sociologia l'organicismo teorizza che la società sia basata, oppure suggerisce debba basarsi, sul modello di un organismo vivente, o in senso più stretto, ad un essere umano ove i singoli rappresentano le cellule e gli ordini gerarchici di società, aziende, imprese e governi, siano tessuti, organi e apparati in relazione di interdipendenza fra di loro e quindi senza singole autonomie. La visione organicistica si contrappone alla visione individualistica che considera la società come il risultato combinato, ma non coordinato e diretto, delle azioni dell'insieme di individui indipendenti. In alcuni casi si sono ispirate a principi organicistici forme di governo autocratiche, in cui una "testa" comanda, esercitando un potere assoluto, le membra dell'organismo rappresentate dalle varie classi sociali. L'organicismo è normalmente una visione metaforica della sociologia e della filosofia politica, tuttavia alcuni autori si sono spinti fino a considerare la forma organica della società come una realtà materiale e non meramente speculativa. (it)
- Органици́зм — методологический принцип, в соответствии с которым те или иные социальные феномены рассматриваются по аналогии с явлениями живой природы, разъясняет специфику публичных процессов и отношений ссылками на закономерности природных явлений. С точки зрения органицистов, мир представляет собой единый организм, состоящий из отдельных органов, каждый из которых относительно самостоятельный организм, а между органическим и неорганическим, живым и неживым нет непроходимой грани. Русский философ Н. Н. Страхов в предисловии к своей книге «Мир как целое» (1872) определил органическую целостность следующим образом: Мир, как организм, имеет части менее важные и более важные, высшие и низшие; и отношение между этими частями таково, что они представляют одно целое, в котором нет ничего ни лишнего, ни бесполезного. Сравнение общества с организмом встречается на протяжении всей истории социальной мысли начиная с древности. Как известно из сообщений Тита Ливия (История от основания города, II, 32, 8—12) римский политический деятель Агриппа Менений Ланат в 494 до н. э. с помощью аналогии о социально-гражданской солидарности с привилегированными патрициями и сенаторами в виде притчи о восстании человеческих органов против желудка, который сам ничего не делает, а «лишь наслаждается тем, что получает от других» уговорил бунтующих плебеев вернуться в город. В истории философии истоки органицизма можно обнаружить уже в античной натурфилософии. Сен-Симон указывал на разделение функций социального организма как необходимый фактор прогресса. Особое распространение органицизм получил в социологии второй половины XIX века, в рамках позитивистского миропонимания и на волне успехов естественных наук, в том числе широкого распространения дарвинизма. Основоположником органической школы в социологии считается Герберт Спенсер, также большой вклад внесли Альберт Шеффле и Рене Вормс. В 1920–30-х гг. принципы органицизма в противостоянии как механицизму, так и витализму были сформулированы британским философом науки Дж. Б. С. Холдейном (1918). В русской социологической науке органицизм представлен, прежде всего, трудами Александра Стронина и Павла Лилиенфельда. Теоретические основы русского органицизма исследует Г. П. Кузьмина. (ru)
- Organicyzm – pogląd filozoficzny zakładający, że społeczeństwo funkcjonuje i rozwija się jak żywy organizm, a instytucje społeczne są ze sobą powiązane tak, jak części organizmu (od ich wzajemnej współpracy zależy sprawne funkcjonowanie społeczeństwa). Był to jeden z pierwszych nurtów w socjologii, zastosowany najpierw przez Herberta Spencera w tomie Indukcje socjologii. Jednych z pierwszych zastosowań metafory społeczeństwa jako organizmu dokonali Platon oraz Arystoteles. Odwoływały się do niej także idee wczesnochrześcijańskie, np. święty Paweł: Podobnie jak jedno jest ciało, choć składa się z wielu członków, a wszystkie członki ciała, mimo iż są liczne, stanowią jedno ciało, tak też jest i z Chrystusem. Wszyscyśmy bowiem w jednym Duchu zostali ochrzczeni, [aby stanowić] jedno Ciało (...) (1 Kor 12:12–18). Organicyzm wywarł znaczny wpływ na język socjologii i w ogólności nauk społecznych. W szczególności widoczny był w socjologii miasta, gdzie używano takich pojęć jak serce miasta, tkanka miejska, ale także w socjologii ogólnej – komórka społeczna, solidarność organiczna, system, funkcja. Może być stosowany jako analogia, czyli do objaśniania rzeczywistości mniej znanej przez bardziej znaną (tak u św. Pawła), ale może też opierać się na faktycznej homologii czy uchwytywaniu izomorfizmu, faktycznej tożsamości procesów przy odmiennych elementach. W tym drugim ujęciu (tak u Spencera) organicyzm stanowi pierwsze sformułowanie teorii systemów. Organicyzm w biologii jest kierunkiem przeciwstawiającym się redukcjonizmowi fizykalnemu (głoszącemu możliwość wytłumaczenia zjawisk organicznych poprzez redukcję ich do zjawisk fizycznych) oraz genowemu (przypisującemu genom dominującą czy nawet wyłączną rolę determinującą kształt fenotypu). Organicyzm zakłada, że sens każdej części określony jest przez kontekst, a dotyczy to również genów, które mogą być odczytywane wyłącznie przy udziale wewnątrzkomórkowej maszynerii, mogą być wyciszane bądź aktywowane w zależności od umiejscowienia komórki w organizmie. Podstawą organicyzmu jest zjawisko emergencji. (pl)
- 有機體說是一种哲学观点，这种观点认为宇宙及其各种组成部分，包括人类社会在内，与生物体一样，都应被视为是有生命且在自然条件下是有秩序的，有机体的构成元素本身并非“沉睡”物，而是不断变动的完整系统中的“动态”物。 (zh)
- Органіцизм — популярний в 19 столітті напрям у , започаткований відомим англійським філософом та соціологом Гербертом Спенсером. В його основі лежала ідея пошуку аналогії, а в деяких науковців і повного ототожнення (організму) суспільства з організмом людини. Представники органістичної школи в соціології пояснювали соціальне життя біологічними закономірностями, виявляючи спільні загальні закономірності розвитку природи та суспільства. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Organicismus nebo organistická škola je v sociologii směr, který společnost přirovnává k organismu a chápe ji a vykládá z této metafory. Jako jednotlivé složky a orgány plní své pevně dané funkce ve prospěch celého organismu, také složky společnosti především slouží celku. V biologii je organicismus varianta holismu a zdůrazňuje neredukovatelnost celku (organismu) na jeho složky. (cs)
- 有機体論（ゆうきたいろん、英:organicism ）とは、生命現象の基本を、部分過程がorganize（組織・編成）され、その系（システム）に固有の平衡または発展的変化を可能にする点に認める立場である。 有機体論は、生命現象とは、有機体の構成物質と過程が特定の結合状態・秩序にあるときに（のみ）可能なものであること、すなわちSystemeigenschaften（その系に具わる特性)である、ということに力点を置く。 20世紀前半では、L.ベルタランフィー、（Joseph Henry Woodger)、（William Emerson Ritter）、らによって論じられた。その後も現在にいたるまで、多くの賛同者がいる。 (ja)
- 有機體說是一种哲学观点，这种观点认为宇宙及其各种组成部分，包括人类社会在内，与生物体一样，都应被视为是有生命且在自然条件下是有秩序的，有机体的构成元素本身并非“沉睡”物，而是不断变动的完整系统中的“动态”物。 (zh)
- Органіцизм — популярний в 19 столітті напрям у , започаткований відомим англійським філософом та соціологом Гербертом Спенсером. В його основі лежала ідея пошуку аналогії, а в деяких науковців і повного ототожнення (організму) суспільства з організмом людини. Представники органістичної школи в соціології пояснювали соціальне життя біологічними закономірностями, виявляючи спільні загальні закономірності розвитку природи та суспільства. (uk)
- Als Organizismus oder organizistischen Holismus bezeichnet man in der Biologie die These, dass sich viele biologische Fragen nur beantworten lassen, wenn man einzelne Lebewesen als individuelle Organismen bzw. Untersuchungsgegenstände oberhalb der Ebene des individuellen Organismus – wie zum Beispiel Populationen, Biozönosen und Ökosysteme – nach dem Modell des individuellen Organismus untersucht. Der Organizismus steht somit einem biologischen Elementarismus und Reduktionismus gegenüber, der biologische Makrophänomene generell auf biologische Mikrophänomene zurückführen will. Ernst Mayr beschreibt den Organizismus wie folgt: „Zusammenfassend kann man den Organizismus am besten als eine doppelte Überzeugung beschreiben: Zum einen ist es wichtig, den Organismus als Ganzes zu betrachten. Zum (de)
- El organicismo es la perspectiva filosófica que ve el universo y sus partes como un todo orgánico y, por analogía o literalmente, como un organismo vivo. Es, pues, una forma de holismo. El organicismo es una tradición importante dentro de la historia de la filosofía natural donde se ha mantenido como una corriente vital junto con el reduccionismo y el mecanicismo, los enfoques que han dominado la ciencia desde el siglo XVII. Platón se encuentra entre los primeros filósofos que han considerado el universo como un ser vivo inteligente (ver Timeo). (es)
- Organicism is the philosophical position that states that the universe and its various parts (including human societies) ought to be considered alive and naturally ordered, much like a living organism. Vital to the position is the idea that organicistic elements are not dormant "things" per se but rather dynamic components in a comprehensive system that is, as a whole, everchanging. Organicism is related to but remains distinct from holism insofar as it prefigures holism; while the latter concept is applied more broadly to universal part-whole interconnections such as in anthropology and sociology, the former is traditionally applied only in philosophy and biology. Furthermore, organicism is incongruous with reductionism because of organicism's consideration of "both bottom-up and top-down (en)
- Organisisme adalah pandangan filosofis yang meyakini bahwa alam semesta dan berbagai komponennya (termasuk masyarakat manusia) sepatutnya dianggap "hidup" dan "teratur", seperti halnya . Ciri penting dari pandangan ini adalah gagasan bahwa unsur-unsur organistik bukanlah "hal-hal" yang diam, tetapi merupakan komponen yang dinamis dan merupakan dari suatu sistem menyeluruh yang selalu berubah. (in)
- L'organicisme est une orientation philosophique qui affirme que la réalité est mieux comprise comme un tout organique. Par définition, il est proche du holisme, et le terme d'organicisme est préféré en ce qui concerne la biologie. Platon, Thomas Hobbes ou Constantin Brunner sont des exemples de cette pensée philosophique. (fr)
- Si definisce organicismo ogni dottrina filosofica, politica o sociologica che interpreti il mondo, la natura o la società in analogia ad un organismo vivente.Nell'ambito della filosofia politica e della sociologia l'organicismo teorizza che la società sia basata, oppure suggerisce debba basarsi, sul modello di un organismo vivente, o in senso più stretto, ad un essere umano ove i singoli rappresentano le cellule e gli ordini gerarchici di società, aziende, imprese e governi, siano tessuti, organi e apparati in relazione di interdipendenza fra di loro e quindi senza singole autonomie. (it)
- Organicyzm – pogląd filozoficzny zakładający, że społeczeństwo funkcjonuje i rozwija się jak żywy organizm, a instytucje społeczne są ze sobą powiązane tak, jak części organizmu (od ich wzajemnej współpracy zależy sprawne funkcjonowanie społeczeństwa). Był to jeden z pierwszych nurtów w socjologii, zastosowany najpierw przez Herberta Spencera w tomie Indukcje socjologii. Jednych z pierwszych zastosowań metafory społeczeństwa jako organizmu dokonali Platon oraz Arystoteles. Odwoływały się do niej także idee wczesnochrześcijańskie, np. święty Paweł: Podobnie jak jedno jest ciało, choć składa się z wielu członków, a wszystkie członki ciała, mimo iż są liczne, stanowią jedno ciało, tak też jest i z Chrystusem. Wszyscyśmy bowiem w jednym Duchu zostali ochrzczeni, [aby stanowić] jedno Ciało (... (pl)
- Органици́зм — методологический принцип, в соответствии с которым те или иные социальные феномены рассматриваются по аналогии с явлениями живой природы, разъясняет специфику публичных процессов и отношений ссылками на закономерности природных явлений. Мир, как организм, имеет части менее важные и более важные, высшие и низшие; и отношение между этими частями таково, что они представляют одно целое, в котором нет ничего ни лишнего, ни бесполезного. (ru)
|
