Νομός Ηλείας
| Ηλεία | ||
| Περιφερειακή ενότητα | ||
| ||
 | ||
| Χώρα |  Ελλάδα
| |
| Πρωτεύουσα | Πύργος | |
| Δήμοι | 7 | |
| Διοίκηση | ||
| • Αντιπεριφερειάρχης | Νικόλαος Κοροβέσης | |
| Διοικητική διαίρεση | ||
| • Περιφέρεια | Δυτική Ελλάδα | |
| Έτος δημιουργίας νομού | 1930 | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος | |
| Έκταση | ||
| • Συνολική | 2.619 τ.χλμ | |
| • Κατάταξη | 20η | |
| Πληθυσμός | ||
| • Συνολικός | 150.408 (2021) | |
| • Κατάταξη πληθ. | 19η | |
| • Πυκνότητα | 57,0 κάτ./χλμ² | |
| • Κατάταξη πυκν. | 29η | |
| Ταχ. κώδικες | 27* ** | |
| Ιστότοπος | http://www.1724.syzefxis.gov.gr/main/ | |
Ο Νομός Ηλείας βρίσκεται στην Δυτική Πελοπόννησο και είναι ένας από τους 51 νομούς της Ελλάδας, ενώ από το 2011 αποτελεί την Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας, μία από τις 74 περιφερειακές ενότητες της χώρας και υπάγεται διοικητικά στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.[1]
Βρίσκεται γεωγραφικά στην Πελοπόννησο, και σύμφωνα με την εθνική απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 149.350 κατοίκων.[1] Πρωτεύουσα του νομού είναι ο Πύργος (οικισμός: 24.359 κάτοικοι, δημοτική κοινότητα: 25.180 κάτοικοι, δημοτική ενότητα (πρώην δήμος): 35.572 κάτοικοι)[1].
Ο νομός έχει έκταση 2,619 τ.χλμ και βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Πελοποννήσου. Παλαιότερη διοικητική διαίρεση του νομού αποτελούσαν οι επαρχίες Ηλείας και Ολυμπίας[2].
Ιστορικά ο νομός Ηλείας περιλαμβάνει την επικράτεια των αρχαίων πόλεων-κρατών της Πίσσας, Τριφυλίας, Ακρώρειας και Ήλιδος[2]. Το έδαφος του νομού είναι πεδινό και κατά 80% ημιορεινό, με λίγα όρη στα ανατολικά και νότια, όπως η Φολόη, που αποτελεί προέκταση του Ερύμανθου του οποίου ένα μέρος του κυρίου όγκου του εκτείνεται εντός του νομού, το όρος Λαπίθας και η Μίνθη[2].
Κυριότεροι ποταμοί είναι ο Αλφειός και ο Πηνειός που στις ακτογραμμές έχουν δημιουργήσει λιμνοθάλασσες και σημαντικούς υδροβιότοπους, όπως η Στροφιλιά και του Καΐάφα[2].
Διοικητική διαίρεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο νομός Ηλείας, από το 2011 και με την εφαρμογή του Προγράμματος «Καλλικράτης», αποτελεί την Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας (με έδρα τον Πύργο) της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Με την συνένωση και συγχώνευση των δήμων από 22 σε 7 όπως προέβλεπε το Πρόγραμμα, οι νέοι δήμοι που προέκυψαν είναι οι:
| Δήμος | Έδρα | Πληθυσμός(2021) | Χάρτης |
|---|---|---|---|
| Ανδραβίδας - Κυλλήνης | Λεχαινά (Ιστορική έδρα: Βάρδα) | 22.615 |  |
| Ανδρίτσαινας - Κρεστένων | Κρέστενα (Ιστορική έδρα: Ανδρίτσαινα) | 11.273 |  |
| Αρχαίας Ολυμπίας | Αρχαία Ολυμπία | 11.307 |  |
| Ζαχάρως | Ζαχάρω | 8.606 |  |
| Ήλιδας | Αμαλιάδα | 29.409 |  |
| Πηνειού | Γαστούνη | 21.658 |  |
| Πύργου | Πύργος | 44.482 |  |
- Για την πλήρη διοικητική διαίρεση της Π.Ε. Ηλείας όπως ισχύει από το 2011 σύμφωνα με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης», δείτε: Διοικητική διαίρεση Π.Ε. Ηλείας.
- Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού έως το 2010 και σύμφωνα με το Πρόγραμμα Καποδίστριας, δείτε: Διοικητική διαίρεση νομού Ηλείας.
Πληθυσμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Πληθ. | ±% |
|---|---|---|
| 1856 | 62.247 | — |
| 1861 | 69.664 | +11.9% |
| 1870 | 76.938 | +10.4% |
| 1879 | 95.018 | +23.5% |
| 1889 | 112.973 | +18.9% |
| 1896 | 127.510 | +12.9% |
| 1907 | 143.329 | +12.4% |
| 1920 | 149.822 | +4.5% |
| 1928 | 174.620 | +16.6% |
| 1940 | 186.945 | +7.1% |
| 1951 | 188.274 | +0.7% |
| 1961 | 188.861 | +0.3% |
| 1971 | 165.056 | −12.6% |
| 1981 | 160.305 | −2.9% |
| 1991 | 174.287 | +8.7% |
| 2001 | 183.521 | +5.3% |
| 2011 | 159.300 | −13.2% |
| 2021 | 149.350 | −6.2% |
| Πηγή: Απογραφές Πληθυσμού ΕΛΣΤΑΤ 1856 - 2021 | ||
Ο πληθυσμός της Ηλείας είχε πολύ μεγάλη αύξηση μεταξύ του 1856 και του 1940. Ύστερα σταθεροποιήθηκε μέχρι και το 1961 και μειώθηκε σημαντικά μέχρι το 1991. Ο πληθυσμός αυξήθηκε στις επόμενες δύο απογραφές αλλά έχει μειωθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Ο μεγαλύτερος πληθυσμός καταγράφτηκε το 1961 (188.861) και ο μικρότερος το 1856 (62.247). Η μεγαλύτερη πληθυσμιακή αύξηση σημειώθηκε το 1879 (23,5%) και η μικρότερη το 1961 (0,3%). Η μεγαλύτερη μείωση πληθυσμού καταγράφτηκε το 2011 (13,2%) και η μικρότερη το 1981 (2,9%).
Διάγραμμα ιστορικής εξέλιξης πληθυσμού από το 1856
Οικισμοί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο νομός Ηλείας έχει δύο πόλεις: τον Πύργο και την Αμαλιάδα. Επιπλέον σημαντικά πληθυσμιακά κέντρα αποτελούν η Γαστούνη, η Ανδραβίδα, το Βαρθολομιό, η Ζαχάρω, τα Κρέστενα, η Αρχαία Ολυμπία και η Ανδρίτσαινα.
| Κατάταξη | Οικισμός | Πληθυσμός (2011) | Δήμος |
|---|---|---|---|
| 1 | Πύργος | 24.359 | Πύργου |
| 2 | Αμαλιάδα | 16.763 | Ηλίδας |
| 3 | Γαστούνη | 7.485 | Πηνειού |
| 4 | Ανδραβίδα | 3.981 | Ανδραβίδας - Κυλλήνης |
| 5 | Βαρθολομιό | 3.603 | Πηνειού |
| 6 | Ζαχάρω | 3.145 | Ζαχάρως |
| 7 | Λεχαινά | 2.641 | Ανδραβίδας - Κυλλήνης |
| 8 | Τραγανό | 2.509 | Πηνειού |
| 9 | Βάρδα | 2.291 | Ανδραβίδας - Κυλλήνης |
| 10 | Νέα Μανωλάδα | 2.006 | Ανδραβίδας - Κυλλήνης |
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 «ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Κωνσταντίνος Χρ. Νικολέντζος, Μυκηναϊκή Ηλεία: Πολιτιστική και Πολιτική Εξέλιξη, Εθνολογικά Δεδομένα και Προβλήματα, Διδακτορική Διατριβή, Τόμος Α΄, Πανεπιστήμιο Αθηνών-Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Αθήνα 2009, σελ. 6-10.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
- Κωνσταντίνος Χρ. Νικολέντζος, Μυκηναϊκή Ηλεία: Πολιτιστική και Πολιτική Εξέλιξη, Εθνολογικά Δεδομένα και Προβλήματα, Διδακτορική Διατριβή, Τόμος Α΄, Πανεπιστήμιο Αθηνών-Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Αθήνα 2009.
Γενική βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Επιμελητήριο Ηλείας, Ηλεία. Αγορά-Οικονομία, Ιστορία, Πολιτισμός (1821-1935), Πύργος 2016. ISBN 978-618-82413-0-5.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Τουριστικός οδηγός Ηλείας Αρχειοθετήθηκε 2017-01-04 στο Wayback Machine.. Ανακτήθηκε: 08/09/2016.
| ||
| Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας |  | |
| Π.Ε. Αχαΐας | ||
| Π.Ε. Ηλείας | ||
| ||
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη γεωγραφία της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |
.svg){kind=small} |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |