Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τακτικοί αριθμοί

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τακτικοί και απόλυτοι αριθμοί
Απόλυτοι ένα δύο τρία τέσσερα
1 2 3 4
Τακτικοί πρώτο δεύτερο τρίτο τέταρτο
1ο 2ο 3ο 4ο

Οι τακτικοί, διατακτικοί αριθμοί [1][2] ή τακτικά αριθμητικά στην γλωσσολογία είναι επίθετα τα οποία αντιπροσωπεύουν αριθμητική θέση ή τοποθεσία όπως πρώτο ή δεύτερο.[3] Για τον προσδιορισμό του αριθμού ολογράφως όπως ένα ή δύο χρησιμοποιούνται οι απόλυτοι αριθμοί.

Οι τακτικοί αριθμοί μπορούν να εκφραστούν και ως συνδυασμός αριθμητικών και αλφαβητικών στοιχείων, π.χ. 1ο, 2ο, 3ο κτλ, ως συντόμευση, ενώ η κατάληξη μπορεί να είναι αρσενική, θηλυκή, ή ουδέτερη, σε ενικό ή πληθυντικό, τόσο στην αλφαβητική εκδοχή (πρώτος, πρώτη, πρώτο, πρώτοι, πρώτες, πρώτα) όσο και στην αλφαριθμητική (1ος, 1η, 1ο, 1οι, 1ες, 1α) με τον πληθυντικό να χρησιμοποιείται σπάνια στην αλφαριθμητική μορφή. Η ουδέτερη αλφαβητική μορφή των αριθμών χρησιμοποιείται για την ολογράφως έκφραση των παρονομαστών των κλασμάτων, όπως π.χ. ένα τέταρτο (1/4), ένα τρίτο (1/3) κτλ.

Παραλλαγή των αριθμών αποτελεί η χρήση λέξεων όπως πρωτεύον (όπως πρωτεύον θηλαστικό), ή πρωτεύουσα (όπως πρωτεύουσα πόλη), ή δευτερεύουσα (όπως δευτερεύουσα σημασία), κτλ οι οποίες χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς της ταξινόμησης ή τον προσδιορισμό σημαντικότητας.

Στην αγγλική και αρκετές ρομανικές γλώσσες η χρήση προθεμάτων όπως proto-, deutero-, trito- (πρώτο-, δεύτερο-, τρίτο-) συναντάται σε αρκετούς τεχνικούς και φιλολογικούς όρους.[4]

φυσικοί αριθμοί τακτικοί αριθμοί

(ουδέτερη ενική μορφή)

1 πρώτο
2 δεύτερο
3 τρίτο
4 τέταρτο
5 πέμπτο
6 έκτο
7 έβδομο
8 όγδοο
9 ένατο
10 δέκατο
11 ενδέκατο
12 δωδέκατο
13-19 (συνδυασμοί των παραπάνω, π.χ. δέκατο τρίτο)
20 εικοστό
21-29 (συνδυασμοί των παραπάνω, π.χ. εικοστό πρώτο)
30 τριακοστό
40 τεσσαρακοστό
50 πεντηκοστό
60 εξηκοστό
70 εβδομηκοστό
80 ογδοηκοστό
90 ενενηκοστό
100 εκατοστό
101-999 (συνδυασμοί των παραπάνω, π.χ. τριακοσιοστό εικοστό πέμπτο για το 325)
1.000 χιλιοστό
10.000 δεκαχιλιοστό
100.000 εκατόν χιλιοστό
1.000.000 εκατομμυριοστό
1.000.000.000 δισεκατομυριοστό
  1. «English - Greek Dictionary of Pure and Applied Mathematics - Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο - Volume 2 - ordinal number, διατακτικός /τακτικός/ αριθμός». 
  2. «Αγγλοελληνικό Λεξικό Μαθηματικής Ορολογίας - Πανεπιστήμιο Κύπρου - σελίδα 228» (PDF). 
  3. «Λεξικό της κοινής νεοελληνικής». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2017. 
  4. N. Cloet (1852). De la restauration du Chant Liturgique. Plancy: Société de Saint-Victor pour la propagation des bons livres. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2011. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]