Μετάβαση στο περιεχόμενο

C/2023 A3 (Τσουτσίνσαν-ΑΤΛΑΣ)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
C/2023 A3 (Τσουτσίνσαν-ΑΤΛΑΣ)
Ο κομήτης στις 28 Σεπτεμβρίου 2024
Ανακάλυψη [1]
Ανακαλύφθηκε απόΑστεροσκοπείο του Πορφυρού Βουνού
ATLAS
Ανακαλύφθηκε στις9 Ιανουαρίου 2023
22 Φεβρουαρίου 2023
Χαρακτηριστικά τροχιάς [2]
Εποχή: J2000
Περιήλιο0,391 AM
Εκκεντρότητα1,000137
Κλίση139,12°
Μήκος του ανερχόμενου σημείου21,56°
Όρισμα του περιηλίου308,48°
Πιο πρόσφατο περίηλιο27 Σεπτεμβρίου 2024
Φυσικά χαρακτηριστικά
Απόλυτο μέγεθος6,1

Ο C/2023 A3 (Τσουτσίνσαν–ATLAS) είναι κομήτης από το Νέφος του Όορτ που ανακαλύφθηκε από το Αστεροσκοπείο του Πορφυρού Βουνού (Τσουτσίνσαν) στις 9 Ιανουαρίου 2023 και βρέθηκε ανεξάρτητα από το ATLAS στη Νότια Αφρική στις 22 Φεβρουαρίου 2023. Ο κομήτης πέρασε από περιήλιό του σε απόσταση 0,39 αστρονομικές μονάδες από τον Ήλιο στις 27 Σεπτεμβρίου 2024,[3] και έχει γίνει ορατός με γυμνό μάτι.[4][5]

Παρατηρησιακή ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακάλυψη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εικόνες του κομήτη C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS) που ελήφθησαν στις 24-02-2023 με απομακρυσμένα τηλεσκόπια από ερασιτέχνη αστρονόμο

Κατά τη διάρκεια της έρευνας που διεξήχθη από το Σύστημα Τελευταίας Προειδοποίησης Επίγειας Πρόσκρουσης Αστεροειδών (ATLAS) χρησιμοποιώντας ένα κατοπτρικό τηλεσκόπιο τύπου Σμιντ διαμέτρου 0,5-m f/2 στο Αστεροσκοπείο του Σάδερλαντ στη Νότια Αφρική, εντοπίστηκε ένα αστεροειδές αντικείμενο με εκτιμώμενο μέγεθος 18,1 σε εικόνες που τραβήχτηκαν στις 22 Φεβρουαρίου 2023, όταν ο κομήτης ήταν περίπου 7,3 ΑΜ (1,09 δις χιλιόμετρα) από τον Ήλιο.[1] Μετά τους πρώτους υπολογισμούς της τροχιάς, παρατηρήθηκε ότι ήταν το ίδιο με ένα αντικείμενο μεγέθους 18,7 που αναφέρθηκε στο Κέντρο Μικρών Πλανητών από το Αστεροσκοπείο του Πορφυρού Όρους, στην Κίνα, το οποίο εντοπίστηκε σε εικόνες που τραβήχτηκαν στις 9 Ιανουαρίου 2023. Εισήχθη στη λίστα αντικειμένων σε αναμονή επιβεβαίωσης, αλλά αφού δεν αναφέρθηκαν περαιτέρω παρατηρήσεις, αφαιρέθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2023 και θεωρήθηκε χαμένο.[1] Με βάση τις συμβάσεις ονομασίας των κομητών, ο κομήτης έλαβε το όνομα και των δύο αστεροσκοπείων.[1]

Το αντικείμενο εντοπίστηκε στη συνέχεια σε εικόνες που λήφθηκαν από την Εγκατάσταση Παροδικών Zwicky (ZTF) στο Αστεροσκοπείο του Πάλομαρ στις 22 Δεκεμβρίου 2022, όταν είχε μέγεθος 19,2–19,6. Αυτές οι εικόνες αποκάλυψαν επίσης ότι είχε πολύ συμπυκνωμένη κόμη και μια μικρή ευθεία ουρά μήκους 10", υποδεικνύοντας ότι ήταν κομήτης.[3] Περισσότερες ενδείξεις κομητικής δραστηριότητας αναφέρθηκαν από τους Χιντετάκα Σάτο, Μάικλ Ματιάτσο και Κριστοβάο Ζακ.[1]

Προς το περιήλιο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο κομήτης C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS) στις 10 Μαΐου 2024

Ο κομήτης μέχρι τον Ιανουάριο του 2024 είχε λαμπρύνει σε φαινόμενο μέγεθος 13,6 και σύμφωνα με τον Μπομπ Κινγκ ήταν ορατός μέσω τηλεσκοπίων 15 ιντσών σε μεγέθυνση x142.[6] Ο κομήτης τότε κινούνταν μέσα από τους αστερισμούς του Ζυγού και της Παρθένου.[6] Μέχρι τα τέλη Απριλίου είχε λαμπρύνει σε μέγεθος περίπου 10 και μπορούσε να παρατηρηθεί μέσω μικρών τηλεσκοπίων, παρουσιάζοντας μικρή ουρά.[7] Το φάσμα του κομήτη στις 31 Μαΐου 2024, όταν ο κομήτης βρισκόταν σε απόσταση 2,33 ΑΜ από τον Ήλιο, έδειξε ισχυρή εκπομπή κυανίου και ότι ο κομήτης ήταν φτωχός σε άνθρακα.[8] Ο κομήτης είχε υψηλή αναλογία σκόνης προς αέρια.[9]

Τον Μάιο και τον Ιούνιο ο ρυθμός αύξησης λαμπρότητας του κομήτη επιβραδύνθηκε, με τον κομήτη να παραμένει μεταξύ των μεγεθών 10 και 11, ενώ μια ουρά σκόνης μήκους 5 έως 15 λεπτών του τόξου παρατηρήθηκε οπτικά να εκτείνεται προς τα ανατολικά.[10] Ο Τσέχο-Αμερικανός αστρονόμος Ζντένεκ Σεκανίνα πρότεινε ότι αυτό δείχνει ότι ο πυρήνας του κομήτη έχει κατακερματιστεί, με τον κατακερματισμό να ξεκινά στα τέλη Μαρτίου, όπως υποδείκνυε η αύξηση του ρυθμού αύξησης της λαμπρότητας και την επακόλουθη μείωση της παραγωγής σκόνης, τη στενή ουρά σκόνης σε σχήμα δακρύου, και μη βαρυτικές αλλαγές στην τροχιά. Προέβλεψε ότι ο κομήτης θα αποσυντεθεί πριν από το περιήλιο. Οι παρατηρήσεις του κομήτη με το ρομποτικό τηλεσκόπιο TRAPPIST έδειξαν ότι η παραγωγή σκόνης έφτασε στο ελάχιστο τον Μάιο, όταν ο κομήτης βρισκόταν κοντά σε γωνία φάσης μηδέν, και άρχισε να αυξάνεται ξανά ένα μήνα αργότερα, ενώ οι ρυθμοί παραγωγής αερίου αυξάνονταν αργά καθόλο εκείνο το χρονικό διάστημα.[9] Στα μέσα Ιουνίου ο κομήτης εισήλθε στον αστερισμό του Λέοντα, στον βραδινό ουρανό.[6] Στις αρχές Ιουλίου παρατηρήθηκε φωτογραφικά μια αχνή ουρά ιόντων με μήκος περίπου μιάμιση μοίρα.[11] Μετά τα μέσα Ιουλίου, ο κομήτης χάθηκε στη λάμψη του Ήλιου μέχρι τον Σεπτέμβριο.[6] Τον Αύγουστο ο κομήτης παρατηρήθηκε από τη διαστημοσυσκευή STEREO να λαμπρύνει σταθερά σε φαινομενικό μέγεθος 7. [12] [13]

Κοντά στο περιήλιο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κομήτης ανακτήθηκε από τον Τέρρυ Λάβτζοϊ το πρωινό λυκόφως της 11ης Σεπτεμβρίου 2024, όταν βρισκόταν στον αστερισμό του Εξάντα, έχοντας φαινόμενο μέγεθος 5,5.[14] Ο κομήτης εντοπίστηκε με γυμνό οφθαλμό και φωτογραφήθηκε από τον αστροναύτη Μάθιου Ντόμινικ στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στις 20 Σεπτεμβρίου, ακολουθούμενος από τον συνάδελφο αστροναύτη Ντόναλντ Πετίτ δύο ημέρες αργότερα.[15] Η πρώτη παρατήρηση με γυμνό οφθαλμό του κομήτη από τη Γη αναφέρθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου, με τον κομήτη να έχει εκτιμώμενο μέγεθος 3,3, ενώ η ουρά του αναφέρθηκε ότι είχε μήκος 2,5 μοίρες όταν παρατηρήθηκε με κιάλια.[16] Την τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου ο κομήτης είναι στον πρωϊνό ουρανό, καλύτερα ορατός από το νότιο ημισφαίριο, και προβλέπεται να έχει φτάσει σε δεύτερο μέγεθος. Το περιήλιο έλαβε χώρα στις 27 Σεπτεμβρίου. Μετά από αυτό θα βρεθεί ξανά σε σύνοδο με τον Ήλιο.[6] Στις 9 Οκτωβρίου 2024 ο κομήτης θα απέχει 3,5 μοίρες από τον Ήλιο. Θα εμφανιστεί στον απογευματινό ουρανό στα μέσα Οκτωβρίου.[6]

Προβλέψεις φωτεινότητας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την ανακοίνωση της ανακάλυψης, ο κομήτης εκτιμήθηκε ότι έφτασε σε συνολικό μέγεθος +3 κατά τη διάρκεια του περιηλίου, υποθέτοντας ένα απόλυτο μέγεθος (H) 7 και 2,5n = 8, όταν θα είναι σε χαμηλή ηλιακή αποχή.[1] Θα είναι καλύτερα ορατός περίπου τρεις εβδομάδες μετά το περιήλιο, στα μέσα Οκτωβρίου, όταν εκτιμάται ότι θα είναι τέταρτου μεγέθους.[1] Ο Γκιντεόν φαν Μπούιτενεν υπολόγισε ότι ο κομήτης θα φτάσει σε μέγεθος 0,9 κατά τη διάρκεια του περιηλίου και −0,2 κατά τη στιγμή της πλησιέστερης προσέγγισης στη Γη, υποθέτοντας H = 5,2 και 2,5n = 10, και θα επωφεληθεί από το φαινόμενο της πρόσθιας σκέδασης.[17]

Αναθεωρημένα δεδομένα από τον Ιούνιο του 2024 υποδήλωναν ότι ο κομήτης θα λαμπρύνει σε φαινομενικό μέγεθος 2,2, υποθέτοντας H = 6 και 2,5n = 7,5, που είναι ο μέσος ρυθμός αύξησης της λαμπρότητας των κομητών μακράς περιόδου στο εσωτερικό ηλιακό σύστημα. Ωστόσο, ο κομήτης αναμένεται να είναι τουλάχιστον κατά ένα μέγεθος φωτεινότερος λόγω των επιπτώσεων της πρόσθιας σκέδασης, που θα μπορούσε να αυξήσει τη φωτεινότητα κατά αρκετά μεγέθη γύρω από την κορυφή του φαινομένου στις 9,8 Οκτωβρίου 2024.[10] Περισσότεροι υπολογισμοί από τις αρχές Σεπτεμβρίου έδειξαν ότι λαμβάνοντας υπόψη την πρόσθια σκέδαση, ο κομήτης θα είναι φωτεινότερος από το μέγεθος 0 μεταξύ 5 και 13 Οκτωβρίου και θα μπορούσε να φτάσει σε μέγεθος πάνω από -4 στις 9,4 Οκτωβρίου, όταν προβλέπεται ότι η πρόσθια σκέδαση θα μπορούσε να αυξήσει το μέγεθος του κομήτη έως 7 μεγέθη.[18]

Τροχιά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η κίνηση του C/2023 A3 γύρω από τον Ήλιο
  C/2023 A3 ·   Ήλιος ·   Ερμής ·   Αφροδίτη ·   Γη ·   Άρης

Ο κομήτης έχει ανάδρομη τροχιά, που βρίσκεται σε κλίση 139°. Ο κομήτης έχει το περιήλιό του στις 27 Σεπτεμβρίου 2024, σε απόσταση 0,391 ΑΜ. Η πλησιέστερη προσέγγιση στη Γη θα είναι στις 12 Οκτωβρίου 2024, σε απόσταση 0,47 ΑΜ. Ο κομήτης δεν πλησιάζει κοντά στους γιγάντιους πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος.[1] Η τροχιά ήταν ασθενώς συνδεδεμένη με τον Ήλιο πριν εισέλθει στην πλανητική περιοχή του Ηλιακού Συστήματος. Λόγω πλανητικών παρέλξεων, η εξερχόμενη τροχιά θα έχει μεγαλύτερη εκκεντρότητα από την εισερχόμενη τροχιά και δεν είναι συνδεδεμένη με τον Ήλιο καθώς είναι ασθενώς υπερβολική. Η ασθενώς υπερβολική τροχιά μπορεί ή όχι να έχει ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση του κομήτη από το Ηλιακό Σύστημα. Αναμένεται να απέχει 200 ΑΜ από τον Ήλιο το έτος 2237.[19]

  • Θέσεις του κομήτη C/2023 A3 κοντά στο περιήλιο του 2024
  • The position of comet C/2023 A3 in August and September 2024 with the expected apparent magnitudes. The comet is located in the constellation Leo (Leo) between the two stars 55 and 57 Leonis about six degrees south of the ecliptic at the beginning of August and then moves towards the constellation Sextans. With increasing apparent brightness, it turns back toward the constellation Leo in the second half of September at maximum southern ecliptic latitude (just under 14 degrees of arc).
    Η θέση του κομήτη C/2023 A3 τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2024 με τα αναμενόμενα φαινομενικά μεγέθη. Ο κομήτης βρίσκεται στο αστερισμός του Λέοντα ανάμεσα στα δύο αστέρια 55 και 57 Λέοντος περίπου έξι μοίρες νότια της εκλειπτικής στις αρχές Αυγούστου και στη συνέχεια κινείται προς τον αστερισμό του Εξάντα. Με αυξανόμενη φαινομενική φωτεινότητα, γυρίζει πίσω προς τον αστερισμό του Λέοντα το δεύτερο μισό του Σεπτεμβρίου στο μέγιστο νότιο γεωγραφικό πλάτος της εκλειπτικής (λίγο κάτω από τις 14 μοίρες).
  • The position of comet C/2023 A3 in October 2024. The comet is located in the southernmost tip of the constellation Leo about ten degrees south of the ecliptic and moves in the first half of the month with decreasing apparent brightness across the constellation Virgo. It then moves into the western head of the constellation Serpens Caput, and then moves across the constellation Ophiuchus. By the end of the month, the comet reaches a northern ecliptic latitude of just over 27 degrees of arc. Therefore, in the second half of October the comet should be well visible on the western horizon after sunset.
    Η θέση του κομήτη C/2023 A3 τον Οκτώβριο του 2024. Ο κομήτης βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο του αστερισμού του Λέοντα περίπου δέκα μοίρες νότια της εκλεκτικής και κινείται στο πρώτο μισό του μήνα με φθίνουσα φαινομενική φωτεινότητα στον αστερισμό της Παρθένου. Στη συνέχεια κινείται στον αστερισμό του Όφεος, και μετά κινείται κατά μήκος του αστερισμού του Οφιούχου. Μέχρι το τέλος του μήνα, ο κομήτης φτάνει σε βόρειο εκλειπτικό γεωγραφικό πλάτος λίγο περισσότερο από 27 μοίρες τόξου. Επομένως, στο δεύτερο μισό του Οκτωβρίου ο κομήτης θα πρέπει να είναι καλά ορατός στον δυτικό ορίζοντα μετά τη δύση του Ηλίου.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 «Electronic Telegram No. 5228». Central Bureau for Astronomical Telegrams. 28 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  2. ↑ https://ssd.jpl.nasa.gov/tools/sbdb_lookup.html#/?sstr=1003913
  3. ↑ 3,0 3,1 «MPEC 2023-D77 : COMET C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS)». minorplanetcenter.net. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  4. ↑ «New comet – C/2023 A3 – could be bright in 2024». earthsky.org. 3 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2023. 
  5. ↑ King, Bob (16 Μαρτίου 2023). «Anticipating Comet Tsuchinshan-ATLAS (C/2023 A3)». Sky and Telescope. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2023. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 King, Bob (31 Ιανουαρίου 2024). «The best comets in 2024». Sky and Telescope. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2024. 
  7. ↑ Atkinson, Stuart (26 Απριλίου 2024). «Have you seen Comet C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) yet? We've been keeping an eye on it...». www.skyatnightmagazine.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2024. 
  8. ↑ «ATel #16637: Molecular gas production rates of Comet C/2023 A3 (Tsuchinshan – ATLAS)». The Astronomer's Telegram. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2024. 
  9. ↑ 9,0 9,1 Jehin, E.; Vander Donckt, M.; Hmiddouch, S.; Manfroid, J. (12 July 2024). «ATel #16705: TRAPPIST bright comets production rates: 13P/Olbers, C/2023 A3 (Tsuchinshan – ATLAS) and C/2021 S3 (PanSTARRS)». The Astronomer's Telegram 16705. https://www.astronomerstelegram.org/?read=16705. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Green, Daniel (17 Ιουνίου 2024). «Electronic Telegram No. 5404: COMET C/2023 A3 (TSUCHINSHAN–ATLAS)». Central Bureau for Astronomical Telegrams. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2024. 
  11. ↑ Kizer Whitt, Kelly· Eddie, Irizarry (10 Ιουλίου 2024). «Comet Tsuchinshan-ATLAS may be disintegrating». earthsky.org. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2024. 
  12. ↑ Thomson, Jess (28 Αυγούστου 2024). «NASA reveals doomed comet survived—may become visible to the naked eye». Newsweek (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2024. 
  13. ↑ «Spaceweather.com Time Machine: Wednesday, Aug. 28, 2024». www.spaceweather.com. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2024. 
  14. ↑ King, Bob (12 Σεπτεμβρίου 2024). «Update: Comet Tsuchinshan-ATLAS Might Outshine Predictions». Sky&Telescope. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2024. 
  15. ↑ Todd, Iain. «"Totally awesome to see a comet from orbit". Astronauts photograph Comet C/2023 A3 from the Space Station». www.skyatnightmagazine.com. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2024. 
  16. ↑ «Observation list for C/2023 A3». cobs.si. COBS – Comet OBServation database. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2024. 
  17. ↑ «C/2023 A3 (Tsuchinshan–ATLAS)». astro.vanbuitenen.nl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2023. 
  18. ↑ Green, Daniel (10 Σεπτεμβρίου 2024). «Electronic Telegram No. 5445: COMET C/2023 A3 (TSUCHINSHAN–ATLAS)». Central Bureau for Astronomical Telegrams. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2024. 
  19. ↑ C/2023 A3 outbound at 200 AU
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=C/2023_A3_(Τσουτσίνσαν-ΑΤΛΑΣ)&oldid=10761747"