dal

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Translingual

[edit]

Alternative forms

[edit]

daL

Symbol

[edit]

dal

  1. (international standards) ISO 639-3 language code for Dahalo.
  2. (metrology) Symbol for decalitre, an SI unit of fluid measure equal to 101 litres.

See also

[edit]

English

[edit]
English Wikipedia has an article on:
Wikipedia

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Hindi दाल (dāl) or Bengali ডাল (ḍal).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

dal (countable and uncountable, plural dals)

  1. Any of many dried husked pulses (legume), including peas, beans and lentils.
  2. A dish made from lentils, cooked with spices, tomatoes and onions etc.
    • 1934, George Orwell, chapter 6, in Burmese Days[2]:
      A stout Burmese woman, wife of a constable, was kneeling outside the cage ladling rice and watery dahl into tin pannikins.
  3. A tropical herb with yellow flowers; the pigeon pea.

Synonyms

[edit]

Derived terms

[edit]

Translations

[edit]

See also

[edit]

References

[edit]

Anagrams

[edit]

Afrikaans

[edit]

Etymology

[edit]

From Middle Dutch dal, from Old Dutch dal, from Proto-West Germanic *dal (valley, dale).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

dal (plural dale)

  1. dale, valley

References

[edit]

Albanian

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Albanian *dala,[1] from Proto-Indo-European *dʰelh₁-. Compare Ancient Greek θάλλω (thállō, to grow, bloom, thrive), Welsh deillio (to emanate, derive).[2]

Verb

[edit]

dal (aorist dola, participle dalë) (active)

  1. (active voice) to exit, go out
  2. (active voice) to leave

Verb

[edit]

dílet (aorist -, participle dalë) (passive)

  1. (passive voice, impersonal, third person) to come; to do come

Antonyms

[edit]

Derived terms

[edit]

Further reading

[edit]
  • [3] active verb dal (aorist dola (dóla); dalë (dálë)) • Fjalor Shqip (Albanian Dictionary)
  • [4] passive (impersonal) verb dilet (dílet) (3rd person) • Fjalor Shqip (Albanian Dictionary)

References

[edit]
  1. ^ Orel, Vladimir E. (1998) “dal”, in Albanian Etymological Dictionary, Leiden, Boston, Köln: Brill, →ISBN, page 54
  2. ^ Demiraj, B. (1997) Albanische Etymologien: Untersuchungen zum albanischen Erbwortschatz (Leiden Studies in Indo-European; 7)‎[1] (in German), Amsterdam, Atlanta: Rodopi, page 120

Azerbaijani

[edit]

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

Cognate with Chagatai and Ottoman Turkish دال (dal, back). Compare also dialectal Turkish dal (back; arm; shoulder), Kyrgyz далы (dalı, shoulder blade).

Possibly of Mongolic origin; compare Mongolian дал (dal, shoulder; shoulder blade).

Noun

[edit]

dal (definite accusative dalı, plural dallar)

  1. back, rear
    Synonyms: arxa, ard
    Antonyms: qabaq, ön
  2. (anatomy) back
    Synonyms: bel, kürək
  3. bottom, buttocks, nates, posterior, seat
    Synonym: (vulgar) göt
  4. (dated) end
    Synonym: son
  5. (colloquial) sequel, continuation; something which is continued
    Synonyms: ard, davam
Declension
[edit]
    Declension of dal
singular plural
nominative dal
dallar
definite accusative dalı
dalları
dative dala
dallara
locative dalda
dallarda
ablative daldan
dallardan
definite genitive dalın
dalların
    Possessive forms of dal
nominative
singular plural
mənim (my) dalım dallarım
sənin (your) dalın dalların
onun (his/her/its) dalı dalları
bizim (our) dalımız dallarımız
sizin (your) dalınız dallarınız
onların (their) dalı or dalları dalları
accusative
singular plural
mənim (my) dalımı dallarımı
sənin (your) dalını dallarını
onun (his/her/its) dalını dallarını
bizim (our) dalımızı dallarımızı
sizin (your) dalınızı dallarınızı
onların (their) dalını or dallarını dallarını
dative
singular plural
mənim (my) dalıma dallarıma
sənin (your) dalına dallarına
onun (his/her/its) dalına dallarına
bizim (our) dalımıza dallarımıza
sizin (your) dalınıza dallarınıza
onların (their) dalına or dallarına dallarına
locative
singular plural
mənim (my) dalımda dallarımda
sənin (your) dalında dallarında
onun (his/her/its) dalında dallarında
bizim (our) dalımızda dallarımızda
sizin (your) dalınızda dallarınızda
onların (their) dalında or dallarında dallarında
ablative
singular plural
mənim (my) dalımdan dallarımdan
sənin (your) dalından dallarından
onun (his/her/its) dalından dallarından
bizim (our) dalımızdan dallarımızdan
sizin (your) dalınızdan dallarınızdan
onların (their) dalından or dallarından dallarından
genitive
singular plural
mənim (my) dalımın dallarımın
sənin (your) dalının dallarının
onun (his/her/its) dalının dallarının
bizim (our) dalımızın dallarımızın
sizin (your) dalınızın dallarınızın
onların (their) dalının or dallarının dallarının
Derived terms
[edit]

References

[edit]
  • Sevortjan, E. V. (1980) Etimologičeskij slovarʹ tjurkskix jazykov (in Russian), volume III, Moscow: Nauka, pages 131-132

Etymology 2

[edit]

From Common Turkic *dal.

Noun

[edit]

dal (definite accusative dalı, plural dallar)

  1. (poetic) branch
    Synonym: budaq

Etymology 3

[edit]

Borrowed from Arabic دَال (dāl).

Noun

[edit]

dal (definite accusative dalı, plural dallar)

  1. the Arabic letter د
Declension
[edit]
    Declension of dal
singular plural
nominative dal
dallar
definite accusative dalı
dalları
dative dala
dallara
locative dalda
dallarda
ablative daldan
dallardan
definite genitive dalın
dalların
    Possessive forms of dal
nominative
singular plural
mənim (my) dalım dallarım
sənin (your) dalın dalların
onun (his/her/its) dalı dalları
bizim (our) dalımız dallarımız
sizin (your) dalınız dallarınız
onların (their) dalı or dalları dalları
accusative
singular plural
mənim (my) dalımı dallarımı
sənin (your) dalını dallarını
onun (his/her/its) dalını dallarını
bizim (our) dalımızı dallarımızı
sizin (your) dalınızı dallarınızı
onların (their) dalını or dallarını dallarını
dative
singular plural
mənim (my) dalıma dallarıma
sənin (your) dalına dallarına
onun (his/her/its) dalına dallarına
bizim (our) dalımıza dallarımıza
sizin (your) dalınıza dallarınıza
onların (their) dalına or dallarına dallarına
locative
singular plural
mənim (my) dalımda dallarımda
sənin (your) dalında dallarında
onun (his/her/its) dalında dallarında
bizim (our) dalımızda dallarımızda
sizin (your) dalınızda dallarınızda
onların (their) dalında or dallarında dallarında
ablative
singular plural
mənim (my) dalımdan dallarımdan
sənin (your) dalından dallarından
onun (his/her/its) dalından dallarından
bizim (our) dalımızdan dallarımızdan
sizin (your) dalınızdan dallarınızdan
onların (their) dalından or dallarından dallarından
genitive
singular plural
mənim (my) dalımın dallarımın
sənin (your) dalının dallarının
onun (his/her/its) dalının dallarının
bizim (our) dalımızın dallarımızın
sizin (your) dalınızın dallarınızın
onların (their) dalının or dallarının dallarının

Further reading

[edit]
  • dal” in Obastan.com.

Bouyei

[edit]

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

From Proto-Tai *taːᴬ (maternal grandfather). Cognate with Thai ตา (dtaa), Lao ຕາ (), ᦎᦱ (ṫaa), Shan တႃ (tǎa), Zhuang da.

Noun

[edit]

dal

  1. maternal grandfather

Etymology 2

[edit]

From Proto-Tai *p.taːᴬ (eye). Cognate with Thai ตา (dtaa), Northern Thai ᨲᩣ, Lao ຕາ (), ᦎᦱ (ṫaa), Tai Dam ꪔꪱ, Shan တႃ (tǎa), Aiton တႃ (), Ahom 𑜄𑜠 (ta) or 𑜄𑜡 (), Southern Kam dal, Zhuang da. Compare Old Chinese (*taːʔ, to see).

Noun

[edit]

dal

  1. eye

Czech

[edit]

Pronunciation

[edit]

Participle

[edit]

dal

  1. masculine singular past active participle of dát

Danish

[edit]

Etymology 1

[edit]

From Old Norse dalr (valley).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

dal c (singular definite dalen, plural indefinite dale)

  1. dale, valley (elongated depression between hills or mountains)
Inflection
[edit]

Etymology 2

[edit]

See the etymology of the corresponding lemma form.

Verb

[edit]

dal

  1. imperative of dale

Dutch

[edit]

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

From Middle Dutch dal, from Old Dutch dal, from Proto-Germanic *dalą.

Noun

[edit]

dal n (plural dalen, diminutive dalletje n)

  1. valley
Derived terms
[edit]
Descendants
[edit]
  • Afrikaans: dal

Etymology 2

[edit]

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Noun

[edit]

dal m (plural dallen, diminutive dalletje n)

  1. a type of stone to pave the floor with, flagstone

Elfdalian

[edit]

Etymology

[edit]

From Old Norse dalr.

Noun

[edit]

dal m

  1. valley

Inflection

[edit]
The template Template:ovd-decl-blank-full does not use the parameter(s):
stem=strong ''i''-stem
Please see Module:checkparams for help with this warning.

Extremaduran

[edit]

Etymology

[edit]

From Latin dāre, present active infinitive of (give).

Verb

[edit]

dal

  1. to give

Gothic

[edit]

Romanization

[edit]

dal

  1. Romanization of 𐌳𐌰𐌻

Hungarian

[edit]
 dal on Hungarian Wikipedia

Etymology

[edit]

An onomatopoeia. It is also possible that it is a back-formation from dalol.[1]

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

dal (plural dalok)

  1. song
    Synonyms: ének, nóta; see also Thesaurus:ének

Declension

[edit]
Inflection (stem in -o-, back harmony)
singular plural
nominative dal dalok
accusative dalt dalokat
dative dalnak daloknak
instrumental dallal dalokkal
causal-final dalért dalokért
translative dallá dalokká
terminative dalig dalokig
essive-formal dalként dalokként
essive-modal
inessive dalban dalokban
superessive dalon dalokon
adessive dalnál daloknál
illative dalba dalokba
sublative dalra dalokra
allative dalhoz dalokhoz
elative dalból dalokból
delative dalról dalokról
ablative daltól daloktól
non-attributive
possessive - singular
dalé daloké
non-attributive
possessive - plural
daléi dalokéi
Possessive forms of dal
possessor single possession multiple possessions
1st person sing. dalom dalaim
2nd person sing. dalod dalaid
3rd person sing. dala dalai
1st person plural dalunk dalaink
2nd person plural dalotok dalaitok
3rd person plural daluk dalaik

Derived terms

[edit]
Compound words with this term at the beginning
Compound words with this term at the end

References

[edit]
  1. ^ Eőry, Vilma. Értelmező szótár+ (“Explanatory Dictionary Plus”). Budapest: Tinta Könyvkiadó, 2007. →ISBN

Further reading

[edit]
  • dal in Bárczi, Géza and László Országh. A magyar nyelv értelmező szótára (“The Explanatory Dictionary of the Hungarian Language”, abbr.: ÉrtSz.). Budapest: Akadémiai Kiadó, 1959–1962. Fifth ed., 1992: →ISBN
  • dal in Nóra Ittzés, editor, A magyar nyelv nagyszótára (Nszt.), Budapest: Akadémiai Kiadó, 2006–2031 (work in progress; published a–ez as of 2024).

Icelandic

[edit]

Noun

[edit]

dal

  1. inflection of dalur:
    1. indefinite accusative singular
    2. indefinite dative singular

Italian

[edit]

Contraction

[edit]

dal

  1. Contraction of da il; from the
  2. since
    dal 1963since 1963
[edit]

Ladin

[edit]

Etymology

[edit]

From da +‎ l.

Contraction

[edit]

dal

  1. from the (masculine singular)

Mauritian Creole

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

From Hindi दाल (dāl).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

dal

  1. any of many dried husked pulses (legume), including peas, beans and lentils; dahl
  2. a dish made from lentils, cooked with spices, tomatoes and onions etc.

Middle Dutch

[edit]

Etymology

[edit]

From Old Dutch dal, from Proto-Germanic *dalą.

Noun

[edit]

dal n

  1. valley
  2. dip, lower area in the landscape
  3. hole

Inflection

[edit]

This noun needs an inflection-table template.

Derived terms

[edit]

Descendants

[edit]

Further reading

[edit]
  • dal”, in Vroegmiddelnederlands Woordenboek, 2000
  • Verwijs, E., Verdam, J. (1885–1929) “dal”, in Middelnederlandsch Woordenboek, The Hague: Martinus Nijhoff, →ISBN

Northern Sami

[edit]

Pronunciation

[edit]
  • (Kautokeino) IPA(key): /ˈtal/

Adverb

[edit]

dal

  1. now

Further reading

[edit]
  • Koponen, Eino, Ruppel, Klaas, Aapala, Kirsti, editors (2002–2008), Álgu database: Etymological database of the Saami languages[5], Helsinki: Research Institute for the Languages of Finland

Norwegian Bokmål

[edit]
Norwegian Wikipedia has an article on:
Wikipedia no

Etymology

[edit]

From Old Norse dalr (dale, valley).

Noun

[edit]

dal m (definite singular dalen, indefinite plural daler, definite plural dalene)

  1. a valley

Derived terms

[edit]

Norwegian Nynorsk

[edit]
Norwegian Nynorsk Wikipedia has an article on:
Wikipedia nn

Etymology

[edit]

From Old Norse dalr. Cognate with English dale.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

dal m (definite singular dalen, indefinite plural dalar, definite plural dalane)

  1. a valley

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]

References

[edit]

Occitan

[edit]

Alternative forms

[edit]

Contraction

[edit]

dal

  1. Contraction of de + lo

Old Dutch

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Germanic *dalą.

Noun

[edit]

dal n

  1. valley

Inflection

[edit]

This noun needs an inflection-table template.

Descendants

[edit]

Further reading

[edit]
  • dal”, in Oudnederlands Woordenboek, 2012

Old English

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Germanic *dailą.

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

dāl n

  1. division

Descendants

[edit]

Old Norse

[edit]

Noun

[edit]

dal

  1. accusative/dative singular of dalr

Old Saxon

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Germanic *dalą.

Noun

[edit]

dal n

  1. valley

Descendants

[edit]

Old Swedish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

From Old Norse dalr, from Proto-Germanic *dalą.

Noun

[edit]

dal m

  1. valley

Declension

[edit]

Descendants

[edit]
  • Swedish: dal c

Papiamentu

[edit]

Etymology

[edit]

The conjugation of this verb in Papiamentu follows that of former Dutch verbs.

Therefore more probably from Dutch douwen (push).

And less probably from Spanish dale: da + le ("give it").

Verb

[edit]

dal

  1. to hit
  2. to beat

Polish

[edit]
Polish Wikipedia has an article on:
Wikipedia pl

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *dalь.

Noun

[edit]

dal f

  1. (literary) distance (space located at a very large distance)
    Synonym: oddal
    z dalafrom a distance/from afar/from far away
    skok w dallong jump
Derived terms
[edit]
adjectives
[edit]
adverbs
noun

Etymology 2

[edit]

Borrowed from Hindi दाल (dāl).

Noun

[edit]

dal f

  1. dal (Indian lentil dish)
Declension
[edit]

Further reading

[edit]
  • dal in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • dal in Polish dictionaries at PWN

Romagnol

[edit]

Preposition

[edit]

dal

  1. feminine plural of da (from; by) (used before a consonant)

Salar

[edit]

Etymology

[edit]

Cognate with Azerbaijani dal (branch).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

dal

  1. tree

References

[edit]
  • 林莲云 (1985) “dal”, in 撒拉语简志[6], Beijing: 民族出版社: 琴書店, →OCLC, page 25
  • 马伟, 朝克 (2014) “dal”, in 撒拉语366条会话读本[7], 1st edition, 社会科学文献出版社, →ISBN, page 105

Southern Kam

[edit]

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

dal

  1. eye

Sumerian

[edit]

Romanization

[edit]

dal

  1. Romanization of 𒊑

Swedish

[edit]
Swedish Wikipedia has an article on:
Wikipedia sv

Etymology

[edit]

From Old Swedish dal, from Old Norse dalr.

Noun

[edit]

dal c

  1. valley, dale

Declension

[edit]

Derived terms

[edit]

References

[edit]

Turkish

[edit]

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

From Ottoman Turkish دال (dal), from Proto-Turkic *tāl, *dal.

Noun

[edit]

dal (definite accusative dalı, plural dallar)

  1. branch
  2. (slang) cigarette, joint
Declension
[edit]
Inflection
Nominative dal
Definite accusative dalı
Singular Plural
Nominative dal dallar
Definite accusative dalı dalları
Dative dala dallara
Locative dalda dallarda
Ablative daldan dallardan
Genitive dalın dalların
Possessive forms
Nominative
Singular Plural
1st singular dalım dallarım
2nd singular dalın dalların
3rd singular dalı dalları
1st plural dalımız dallarımız
2nd plural dalınız dallarınız
3rd plural dalları dalları
Definite accusative
Singular Plural
1st singular dalımı dallarımı
2nd singular dalını dallarını
3rd singular dalını dallarını
1st plural dalımızı dallarımızı
2nd plural dalınızı dallarınızı
3rd plural dallarını dallarını
Dative
Singular Plural
1st singular dalıma dallarıma
2nd singular dalına dallarına
3rd singular dalına dallarına
1st plural dalımıza dallarımıza
2nd plural dalınıza dallarınıza
3rd plural dallarına dallarına
Locative
Singular Plural
1st singular dalımda dallarımda
2nd singular dalında dallarında
3rd singular dalında dallarında
1st plural dalımızda dallarımızda
2nd plural dalınızda dallarınızda
3rd plural dallarında dallarında
Ablative
Singular Plural
1st singular dalımdan dallarımdan
2nd singular dalından dallarından
3rd singular dalından dallarından
1st plural dalımızdan dallarımızdan
2nd plural dalınızdan dallarınızdan
3rd plural dallarından dallarından
Genitive
Singular Plural
1st singular dalımın dallarımın
2nd singular dalının dallarının
3rd singular dalının dallarının
1st plural dalımızın dallarımızın
2nd plural dalınızın dallarınızın
3rd plural dallarının dallarının

Etymology 2

[edit]

Noun

[edit]

dal

  1. Letter of the Arabic alphabet: د

Welsh

[edit]

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

From Proto-Brythonic *dalɣ-, from Proto-Celtic *dalsketi and *delgeti, from Proto-Indo-European *delgʰ- (to become fixed).[1] Cognate with Latin indulgeo.[2]

Verb

[edit]

dal (first-person singular present daliaf)

  1. (North Wales) to catch
  2. (North Wales) to capture
  3. (North Wales) to hold
  4. to continue
Conjugation
[edit]
Alternative forms
[edit]
Derived terms
[edit]

Mutation

[edit]
Mutated forms of dal
radical soft nasal aspirate
dal ddal nal unchanged

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Welsh.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

Etymology 2

[edit]

See the etymology of the corresponding lemma form.

Adjective

[edit]

dal

  1. Soft mutation of tal.

Mutation

[edit]
Mutated forms of tal
radical soft nasal aspirate
tal dal nhal thal

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Welsh.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

References

[edit]
  1. ^ R. J. Thomas, G. A. Bevan, P. J. Donovan, A. Hawke et al., editors (1950–present), “dal”, in Geiriadur Prifysgol Cymru Online (in Welsh), University of Wales Centre for Advanced Welsh & Celtic Studies
  2. ^ Morris Jones, John (1913) A Welsh Grammar, Historical and Comparative, Oxford: Clarendon Press, § 110 ii (2)