Fenĉolo

Ne konfuzu ĉi tiun artikolon kun Fenkolo aŭ Fenolo.

Fenĉolo

α-Fenĉolo β-Fenĉolo

Alternativa(j) Nomo(j)

Fenĉola alkoholo
Endo-Fenĉolo
2-Fenĉanolo
3,3-dimethyl-8,9-dinorbornan-2-ol

C₁₀H₁₇OH

1632-73-1

Kemiaj proprecoj

Aspekto

senkolora ĝis flaveca
solido aŭ duonsolida je
meditemperaturo kun
kamforeca odoro

Molmaso

154.135765 g mol⁻¹

Smiles

CC1(C2CCC(C2)(C1O)C)C

Denseco

0,942 g/cm³ (20 °C)

Refrakta indico

n_{761}^{20}

1,4625 ĝis

n_{761}^{20}

1,4780

Fandopunkto

39 to 45 °C
(102 to 113 ℉; 312 to 318 K)

Bolpunkto

201 °C (394 ℉; 474 K)

Ekflama
temperaturo

65 °C (149 ℉; 338 K)

Solvebleco

Akvo:tre malmulte solvebla
Tre solvebla en
Kloroformo
etanolo
acetono
etero
benzeno
tolueno.

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

T
Toksa

F
Brulema

Xi
Irita

GHS etikedigo de kemiaĵoj^[1]

GHS Damaĝo-piktogramo

GHS Signalvorto

Averto

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H315, H319, H335

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P261, P264, P271, P280, P302+352, P304+340, P305+351+338, P312, P321, P332+313, P337+313, P362, P403+233, P405, P501

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Fenĉolo aŭ Fenĉila alkoholo estas dicikla unuterpeno kaj izomero de la borneolo. Ĝi prezentiĝas laŭ kvar izomeraj stereokemiaj modifitaj, α-Fenĉolo (endo- kaj ekzo- tipaj) kaj β-Fenĉolo (endo- kaj ekzo- tipaj), kie la hidroksila grupo staras super kaj malsuper la nivelo de ties sesmembra grupo. Fenĉolo troviĝas en plantoj kiel Oficina rosmareno, Vera lupolo, Muskato, Pino kaj fruktoj kiel Limeo, Oranĝo kaj Grapfrukto.

La odoro varias el kamforsimila ĝis citroneca aŭ ligneca. La gusto estas amara kaj limeosimila. La α-izomeroj estas iritaj al la okuloj, haŭto kaj mukozaj membranoj. Kiam ingestita ĝi kaŭzas iriton al la digesta sistemo, kaj kiam inhalita ĝi estas irita al la spira sistemo. La Fenĉolo estas produkta elde la Fenĉono-reduktiĝo kaj rekristalizita per miksaĵo da benzeno kaj etero aŭ distilado. La Fenĉono same estas produktebla per malhidrogenizo de la Fenĉolo. Kiel gustigilo ĝi estas uzata en trinkaĵoj, glaciaĵoj, dolĉaĵoj kaj bakaĵoj. Fenĉolo estas antisepsa kaj neŭrotonika. En medicino ĝi estas aplikebla en kazoj de hepata kaj galvezika unsuficienco.