Jan Evangelista Purkyně

Jan Evangelista Purkyně
Persona informo
Jan Evangelista Purkyně
Naskiĝo	17-an de decembro 1787 (1787-12-17) en Libochovice
Morto	28-an de julio 1869 (1869-07-28) (81-jaraĝa) en Prago
Tombo	tombejo de Vyšehrad vd
Etno	ĉeĥoj vd
Lingvoj	latina • ĉeĥa • germana vd
Ŝtataneco	Aŭstrio-Hungario vd
Alma mater	Universitato de Karolo vd
Subskribo
Memorigilo
Familio
Edz(in)o	Julia Rudolphi (en) (1827–1835) vd
Infanoj	Rozálie Purkyňová (en) , Johana Purkyňová (en) , Emanuel von Purkyně (en) , Karel Purkyně vd
Parencoj	Jiří Purkyně (en) () vd
Profesio
Okupo	kuracisto tradukisto filozofo verkisto natursciencisto politikisto poeto universitata instruisto neŭrologo biologo fiziologo anatomo botanikisto vd
Laborkampo	Fiziologio vd
Aktiva en	Strážnice • Prago vd
Postenoj Postenoj Member of the Bohemian Diet (en) vd
Honorigoj Honorigoj (21-a de novembro 1850)  eksterlanda ano de la Reĝa Societo vd
Membrecoj Membrecoj Peterburga Akademio pri Sciencoj Prusa Akademio de Sciencoj Leopoldina Akademio Reĝa de Medicino de Belgio Rusia Akademio de Sciencoj Reĝa Societo de Londono Akademio de Sciencoj de Francio Silesian Society for Patriotic Culture (en) Krakova Scienca Societo vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Jan Evangelista PURKYNĚ (naskiĝis la 17-an de decembro 1787 en Libochovice, mortis la 28-an de julio, 1869 en Prago) estis ĉeĥa natursciencisto, kuracisto kaj fiziologo.

Lia familia nomo havis unue ortografion Purkinje, kiun transprenis ankaŭ PIV 1970, dum la nova PIV 2002 jam prezentas formon Purkinjo. Universitata profesoro en Vroclavo kaj Prago. Kunfondinto de eksperimenta fiziologio, kontribuis al formulado de teorio pri ĉeloj. Kelkaj malkovroj nomitaj laŭ li (ĉeloj de Purkinjo, filamentoj de Purkinjo, efiko de Purkinjo). Li fondis fiziologiajn institutojn en Vroclavo (1839) kaj Prago (1851). Purkyně ellaboris ĉeĥan natursciencan kaj medicinan terminarojn, kuneldonadis unuan sciencan gazeton en la ĉeĥa "Krok" (Paŝo), ekde 1862 "Časopis lékařů českých" (Gazeto de kuracistoj ĉeĥaj). Lian nomon portas la Purkinjo-universitato en Ústí nad Labem, fondiĝinta en 1991. Antaŭe, inter la jaroj 1960 kaj 1990 portis la saman nomon pro politikaj kialoj la Masaryk-universitato en Brno.

Lia filo Karel Purkyně apartenas al plej grandaj ĉeĥaj pentristoj.

Alia filo Emanuel Purkyně (1831-1882), estis eminenta botanikisto, kiu okupiĝis pri ampleksa anatomia dendrologia verko, instalis en Bohemio reton de ombromezuraj stacioj, eldonadis meteorologian monatgazeton. Kiel unua rimarkis du variojn de piceo (Picea excelsia Link, var. erythrocarpa Purk, kaj chlorocarp Purk.).

Ankaŭ la nepoj, filoj de Karel, estis gravaj sciencistoj.

Vidu ankaŭ

• Efiko de Purkinjo
• 3701 Purkyně, asteroido