Ordinara karpodako
 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ordinara karpodako
| ||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Carpodacus erythrinus (Pallas, 1770) | ||||||||||||||
| Konserva statuso | ||||||||||||||
 Natura arealo
| ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||
La ordinara karpodako aŭ karmina karpodako (Carpodacus erythrinus) aŭ eĉ pli maltaŭge Ruĝa pirolo (maltaŭge ĉar piroloj estas malproksimaj kaj malsimilaj al tiu specio) estas birdo de la familio de fringedoj. Tiu specio estas kutime lokata en la genro Carpodacus, sed ili ŝajne apartenus al distinga genro Burrica. Karpodakoj estas birdoj brunecaj, kun ruĝaj aŭ rozkoloraj ĝeneralaj nuancoj aŭ markoj sur kapo, brusto, pugo ktp.
Ĝi estas la plej disvastiĝanta kaj ofta karpodako de Eŭropo, kien ĝi etendiĝis okcidenten el Azio antaŭ jardekoj: oni konstatis ĝin reproduktanta en Anglio iam. Ordinaraj karpodakoj reproduktiĝas el la valo de la Danubo, Svedio, kaj Siberio al Beringa Maro; Kaŭkazo, norda Irano kaj Afganio, Pakistano kaj okcidenta Himalajo, Tibeto kaj Ĉinio; al Japanio inter latitudoj 25° kaj 68°. Vintre ili troviĝas el suda Irano al sudorienta Ĉinio, Barato, Birmo kaj Hindoĉinio.
Matura masklo havas brilan rozkarminajn kapon (kun bruna traokula strizono nuance al orelareo), bruston (nuance al blankeca ventro iom punkteca supre) kaj pugon; mallongan fortikan bekon; brunan dorson kaj malhelbrunajn flugilojn kun du ne tre markitaj strioj kaj malhelbruna forkoforma vosto. Inoj kaj junaj maskloj estas pli senkoloraj kun flavecbruna supre, pli brilaj en pugo kaj pli grizaj en kapo; sablokoloraj sube.
Ili troviĝas somere en bordoj de arbustaroj kaj arbaroj ĉe riveroj kaj vintre en ĝardenoj kaj fruktoĝardenoj, humidejoj kaj loke en sekaj kverkarbaroj.
La nesto situas malalte en arbusto; la ino demetas 5 malhelbluajn ovojn kun disaj malhelbrunaj punktoj.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- BirdLife International (2004). Carpodacus erythrinus. Internacia Ruĝa Listo de Endanĝeritaj Specioj, eldono de 2006. IUCN 2006. Elŝutita 12a Majo 2006. Malplej Zorgiga.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Oiseaux fotoj
- OBC Arkivigite je 2017-08-03 per la retarkivo Wayback Machine 39 fotoj (vidu menuon sube)
- Avibase[rompita ligilo]
| ||||||||||||||||||
