Saltu al enhavo

Progrespartio (Islando)

Nuna versio (nereviziita)
El Vikipedio, la libera enciklopedio
Progrespartio
emblemo
Nordic agrarian parties (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata
Komenco 16-a de decembro 1916 vd
Lando(j) Islando vd
Sidejo Rejkjaviko
Ideologio

liberalismo • agrarismo

Retejo Oficiala retejo
vdr
Progrespartio
Nordic agrarian parties
Ideologio liberalismo, agrarismo
Retejo www.framsokn.is
vdr

La Progrespartio (islande Framsóknarflokkurinn) estas politika partio en Islando. Ekde la malfondigo de la malmulte pli malnova Popolpartio (ambaŭ fondiĝis en 1916) ĝi estas la plej malnova aktuala politika partio en Islando.

La Progrespartio fondiĝis en 1916 kiam parlamentanoj de la Farmistpartio kaj Nedependaj farmistoj kunigis iliajn partiojn. Samjare partiano Sigurður Jónsson partoprenis kiel laborministro en la unua registaro en Islando.

Krom esti la partio de farmistoj, la partio baldaŭ ankaŭ ligiĝis al la kooperativa movado en Islando.

Dum la unuaj jardekoj la partio estis iaspeca fratpartio de la samtempe fondita Popolpartio. Parte la samaj homoj partoprenis en la fondigo de ambaŭ partioj, ekzemple Jónas Jónsson. Komence la partioj ne metis kandidatojn en la samaj distriktoj: la urboj kaj vilaĝoj apartenis al la Popolpartio, la cetera apartenis al la Progrespartio. Multaj partianoj vidis la partion kiel centra partio, kiu ĉiam havus la decidpovon ĉu la burĝa(j) partio(j) aŭ la Popolpartio partoprenus en registaro (la tielnomata “Partisistemo de Jónas Jónsson”).

La Progrespartio venkis dum la parlamentelekto en 1927 kaj povis fondi registaron kun la neŭtraleco de la Popolpartio.

Estas mencienda ke la elektodistrikta sistemo tre favoris la Progrespartion, kiu ĉefe ricevis eksterurbajn voĉojn. La kialo estis ke nombro de parlamentanoj de ĉiu distrikto ŝanĝiĝis multe malpli rapide ol la nombro de homoj kiuj translokiĝis el la kamparo en la urboj.

Kontraste al la Popolpartio, la Progrespartio ne trovis ke oni devus haste ŝanĝi la sistemon, sed tio estis unu de plej grandaj malkonsentoj kiuj kaŭzis ke la Popolpartio ne plu pretis kontribui ĝian neŭtralecon al la registaro.

Okazis parlamenta elekto en 1931. La registaro estis tre populara, kaj la Progrespartio sole ekhavis plejparton de la parlamentanoj – sed nur kun 35,9% de la voĉoj. Do, estis malvenko en la venko, ĉar la elektado tre evidentigis la netaŭgecon de la sistemo.

Post tio, la partio havis tradicie 20-25% de la voĉoj (kaj similan proporcion de parlamentanoj), kaj tre multe partoprenis en registaroj (inter 1971 kaj 1991 la partio estis nur eksterregistare dum kelkaj monatoj). Dum la lastaj jaroj la partio malkreskadis post longa registara kunlaboro kun la Sendependecpartio. La tabelo montras la voĉajn elcentojn.

Jaro % Jaro % Jaro %
1919 13,3 * 1949 24,5 * 1978 16,9
1923 26,5 * 1953 21,9 * 1979 24,9
1927 29,8 * 1956 15,6 * 1983 19
1931 35,9 * 1959 27,2 * 1987 18,9
1933 23,9 * 1959 25,7 * 1991 18,9
1934 21,9 * 1963 28,2 * 1995 23,3
1937 24,9 * 1967 28,1 * 1999 18,4
1942 27,6 * 1971 25,3 * 2003 17,7
1942 26,6 * 1974 24,9 * 2007 11,7
1946 23,1 *

Partiestroj

[redakti | redakti fonton]

Dum la lastaj jaroj tre rapide anstataŭis partiestroj. Jen listo de la partiestroj de la Progrespartio:

Ólafur Briem: 1916 ĝis 1920

Sveinn Ólafsson: 1920 ĝis 1922

Þorleifur Jónsson: 1922 ĝis 1928

Tryggvi Þórhallsson: 1928 ĝis 1932

Ásgeir Ásgeirsson: 1932 ĝis 1933

Sigurður Kristinsson: 1933 ĝis 1934

Jónas Jónsson: 1934 ĝis 1944

Hermann Jónasson: 1944 ĝis 1962

Eysteinn Jónsson: 1962 ĝis 1968

Ólafur Jóhannesson: 1968 ĝis 1979

Steingrímur Hermannsson: 1979 ĝis 1994

Halldór Ásgrímsson: 1994 ĝis 2006

Jón Sigurðsson: 2006 ĝis 2007

Guðni Ágústsson: 2007 ĝis 2008

Valgerður Sverrisdóttir: 2008 ĝis 2009

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson: 2009

Aliaj gravaj anoj

[redakti | redakti fonton]