Mendebaldeko margolaritzaren historia
Mendebaldeko margolaritzaren historia Antzinatean sortutako tradizio jarraitua da, etenak eten [1]. XIX. mendearen erdialdera arte, irudikatzeko era eredu klasiko figuratiboari lotzen zitzaion, eta, handik aurrera, irudi modernoagoak, abstraktuak eta kontzeptualak nagusitu ziren. [2] Beste tokietako arteek (afrikarra, islamdarra, indiarra, txinatarra eta japoniarra) eragina izan dute Mendebaldeko margolaritzaren gainean, eta alderantziz ere bai.
Hastapenean erlijioaren, botere zibilen eta pertsonaia pribatuen babespean, geroago, margolaritzak aristokrazian eta klase ertainetan aurkitu zuen nori zuzendu. Erdi Aroa ezkero eta Pizkundean, margolariek Eliza eta aristokrazia aberatsa zituen bezero [3]. Barrokoarekin batera, artistak hasi ziren klase ertain aberatsagoen enkarguak jasotzen [4]. Artea arte hutsagatik delako ideia Erromantizismoan hasi zen zabaltzen, Francisco Goya, John Constable eta JMW Turner gisako margolariei esker [5]. XIX. mendean arte galeriak sortu ziren, XX. mendean beharrezko babesa ematen zutenak.
Europako Pizkundean aurkikuntza ugari egin ziren margolaritzaren aldetik (perspektiba, esaterako), eta konplexutasuna garatu. Horren haritik, Mendebaldeak ondare aberatsa izan du, hurrengo mendeetan areago aberastu dena.
Antzinako Aroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Sennedjem idi pare batekin lurra lantzen ari dela, K. a. 1200 i.
-
Antzinako Egipto,Isis Jainkosa, hormako pintura, K. a. 1360
-
Antzinako Egipto, Nefertari erregina
-
Antzinako Egipto, papiro bat
-
Pitsako panelak, Grezia Arkaikotik geratu den panel bakanetakoa, K. a. 540–530 i.
-
Paestum hiriko hilobi baten irudia, K. a. 480 i. Greziako artea
Erdi Aroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Bizantzioko ikonoa, VI. mendea
-
Ravenako mosaiko bizantiarrak
-
Bizantzioko artea, VI. mendea
-
Jerusalem atzemanda Lehen Gurutzadan, 1099 i.
-
Morgan orria, Winchesterko Bibliakoa, 1160–75. Daviden bizitzaren irudiak
-
Yaroslavlen ebanjelioak, 1220 i.
-
San Marko karolingiarra
-
Ebanjelari baten irudia
-
Andrei Rublev, Ikogundea, 1408
-
Bonaventura Berlinghieri, San Frantzisko Asiskoa, 1235
Pizkundea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Masaccio Adam eta Eva Paradisutik bidaliak, zaharberritu aurretik eta zaharberritu ondotik
Barroko eta Rokoko
[aldatu | aldatu iturburu kodea]XIX. mendea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Jacques-Louis David 1787
-
John Singleton Copley, 1778
-
Antoine-Jean Gros, 1804
-
John Constable 1802
-
Francisco Goya 1814
-
Théodore Géricault 1819
-
Caspar David Friedrich 1822 i.
-
Eugène Delacroix, 1830
-
J. M. W. Turner 1838
-
Gustave Courbet 1849–1850
-
Jan Matejko 1862
-
Camille Corot 1867 i.
-
Albert Bierstadt 1886
-
Claude Monet 1872
-
Edgar Degas 1876
-
Édouard Manet 1882
-
Aleksander Gierymski 1884
-
Vincent van Gogh 1888
-
Józef Chełmoński 1896
-
Paul Gauguin 1897–1898
-
Georges-Pierre Seurat 1884–1886
-
Thomas Eakins, 1884–1885
-
Albert Pinkham Ryder, 1890
-
Winslow Homer 1899
-
Witold Wojtkiewicz 1905
-
Paul Cézanne 1906
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Art of the Western World: From Ancient Greece to Post Modernism, Bruce Cole, Simon and Shuster, 1981.
- ↑ Explaining Modernism W. Stephen Croddy
- ↑ Discussion of the role of patrons in the Renaissance.
- ↑ History 1450–1789: Artistic Patronage.
- ↑ Victorianweb.org, Aesthetes, Decadents, and the Idea of Art for Art's Sake George P. Landow, Professor of English and the History of Art, Brown University,