پرش به محتوا

ایرانیان کانادا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
ایرانیان کانادا
Iranian Canadians
کل جمعیت
۴۰۰٬۰۰۰ (آمار سال ۲۰۲۱)
مناطق با جمعیت چشمگیر
ریچموند هیل، تورنتو، ونکوور شمالی، مونترال، اتاوا
قومیت‌های وابسته
ایرانیان مقیم خارج (ایرانیان اماراتایرانیان کویتایرانیان بحرینایرانیان قطرایرانیان عمانایرانیان عراقایرانیان اسرائیلایرانیان بریتانیاایرانیان کاناداایرانیان آمریکاایرانیان آلمان)

ایرانیان کانادا یا افراد ایرانی-کانادایی،[۱][۲] شهروندان کانادا هستند که اصلیت ایرانی دارند یا دارای تابعیت دوگانه ایرانی و کانادایی می باشند.[۳] طبق آمار وزارت امور خارجه ایران در سال ۲۰۲۱ میلادی ۴۰۰٬۰۰۰ نفر ایرانی‌تبار در کانادا زندگی می‌کنند.[۴]شمار ایرانیان کانادا با موج مهاجرت ایرانیان از سال ۱۳۶۸ خورشیدی تاکنون رو به فزونی گذاشته‌است. پیش از انقلاب، ایرانی‌ها بیشتر برای فرصت‌های آموزشی و اقتصادی یا سرمایه‌گذاری به کانادا مهاجرت می‌کردند. اما پس از انقلاب به ویژه در دهه ۱۹۸۰، دلایل سیاسی و مذهبی، فرار از جنگ ایران و عراق دلایل مهاجرت ایرانیان به کانادا افزوده شده‌است. با ورود به قرن ۲۱، تعداد فزاینده‌ای از افراد وابسته به دولت ایران گاهی پس از اختلاس کلان مانند رئیس یکی از بانکها بنام بانک ملی ایران نیز به کانادا مهاجرت کردند.[۵] اما مشکلات فرهنگی و اقتصادی همچنان از عوامل عمده مهاجرت ایرانیان است. مستند "صد سال در کانادا", که توسط کانون ایرانیان دانشگاه‌های کانادا گردآوری و تهیه شده، نگاهی ست اجمالی بر تاریخ زیسته ایرانیان در کانادا از سال ۱۳۰۰ شمسی تا کنون.

تاریخچه

[ویرایش]

اولین ایرانیان در اوایل قرن بیستم وارد خاک کانادا شدند.[۶] تا پس از پایان جنگ جهانی دوم، تعداد ایرانیان ساکن کانادا انگشت شمار بود و هجوم زیاد گروه‌های مهاجر به کانادا پس از جنگ جهانی دوم شامل ایرانیان نبود. در طول دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ نیز، سالانه فقط ۱۰ تا ۱۰۰ ایرانی به کانادا مهاجرت می‌کردند.[۷] در واقع تا سال ۱۹۸۰ جامعه ایرانی-کانادایی توسعه قابل توجهی نیافت.[۶] این روند پس از انقلاب ۱۹۷۹ ایران که سلطنت را سرنگون و حکومت اسلامی را به قدرت رساند دچار تغییر گشت و شاخص مهاجرت به‌طور قابل توجهی افزایش یافت. در دهه ۱۹۸۰ و بیشتر از آن در دهه ۱۹۹۰، در هر سال چند هزار ایرانی به کانادا آمدند که این روند تا به امروز ادامه داشته‌است.[۵] در ۵ سالهٔ ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۵ تعداد ۱۵٬۵۳۵ نفر که در ایران متولد شده بودند به کانادا مهاجرت کردند. در ۴ سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰ این رقم ۲۴٬۶۶۵ نفر بوده و در ۵ سالهٔ ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶ نیز تعداد ۲۷٬۶۰۰ نفر دیگر مقیم کانادا شدند که متولد ایران بودند. این در حالی است که تعداد کل کاناداییان زادهٔ ایران پیش از سال ۱۹۹۱ فقط ۲۴٬۲۸۵ نفر بوده‌است.[۸] مهاجرت ایرانیان پس از سال ۱۳۸۸ (۲۰۰۹ میلادی) با موج جدیدی روبه رو شد و افزایش چشمگیری داشته‌است.[۹]

ایرانی‌تباران کانادا

[ویرایش]
پلازای ایرانیان واقع در محله لیتل پرشیا، یکی از مراکز اصلی خرید ایرانی در شمال خیابان یانگ، تورنتو
خیابان لانزدل، ونکوور با کوه کراس در پس زمینه. بسیاری از ایرانیان در این خیابان یا اطراف آن مشغول به کار یا زندگی هستند.

بر اساس نتایج آمار سرشماری سال ۲۰۱۶ که توسط مرکز آمار و داده‌های کانادا منتشر شد بیش از ۲۱۰ هزار نفر ایرانی در کانادا زندگی می‌کنند.[۱۰]

همچنین بر پایه آمار رسمی ارائه شده از سوی مرکز آمار کانادا در سال ۲۰۱۱ در این کشور ۱۶۳٬۲۹۰ نفر ایرانی‌تبار زندگی می‌کرده‌اند که ۸۳٬۴۹۵ نفر از ایشان مرد و ۷۹٬۸۰۰ نفر زن بوده‌اند.[۱۱] این آمار بیش از ۳۴٪ رشد جامعه ایرانیان کانادا را طی ۵ سال را نشان می‌دهد.

در سرشماری سال ۲۰۰۶ تعداد ۱۲۱٬۵۰۵ نفر گزارش کرده‌اند که اصالت ایرانی دارند. ۹۹۲۲۵ نفر اصل و نسب خود را تنها به ایران منتسب کرده‌اند و ۲۲٬۲۸۰ نفر بخشی از تبار خود را به ایران مرتبط دانسته‌اند که حداقل برخی از اجداد آنان از ایران بوده‌اند. این آمار جهش قابل توجهی را نسبت به آخرین سرشماری پنج سال قبل نشان می‌دهد که در آن ۸۸٬۲۲۰ نفر در پاسخ به سؤال منشأ قومی، ایران را عنوان کرده بودند. ۷۳٬۴۵۰ نفر از ایشان تنها به ایران اشاره کردند و ۱۴۷۷۰ نفر ایران را به عنوان بخشی از تبار خود گزارش کرده بودند.[۶] همچنین از کل این تعداد ۹۵٬۴۲۰ نفر اظهار کردند که مستقیم از ایران مهاجرت کرده‌اند که قابل مقایسه با ۶٬۴۵۲٬۳۰۵ نفر جمعیت کل مهاجران در سراسر کانادا است.[۶]

از ۹۲٬۰۹۰ مهاجر ایرانی ساکن کانادا در سال ۲۰۰۶، تعداد ۲۷٬۶۰۰ نفر بین سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۶ وارد کانادا شده بودند، که رشد جهشی و قابل توجهی از جمعیت ایران را نشان می‌دهد. ۲۴٬۶۶۵ مهاجر ایرانی بین سال‌های ۱۹۹۶ و ۲۰۰۰ و تعداد ۱۵٬۵۳۵ نفر دیگر بین سال‌های ۱۹۹۱ و تعداد ۱۹۹۵ و ۲۴٬۲۸۵ نفر دیگر پیش از سال ۱۹۹۱ به کانادا وارد شده‌اند.[۸]

نتایج جدیدترین سرشماری کانادا نشان می‌دهد نسل جدید ایرانی‌تبارهای ساکن کانادا، راحت‌تر از نسل‌های قبلی خود با دیگر قومیت‌ها و نژادها ازدواج می‌کنند. در اوایل سال ۲۰۱۸ اداره آمار کانادا اعلام کرد اگر نسل اول مهاجران ایرانی که به کانادا آمده‌اند، تمایل زیادی به ازدواج با غیرایرانی‌ها نداشته‌اند و فقط ۱۵ درصد آنها عضو یک جامعه چندنژادی بوده‌اند، این میزان در نسل دوم مهاجران ایرانی کانادا به حدود ۵۰ درصد رسیده‌است و حالا نتایج جدیدترین سرشماری‌ها نشان می‌دهد این میزان در نسل سوم مهاجران ایرانی‌تبار حدود ۸۰ درصد است.[۱۲]

مناطق ایرانی‌نشین کانادا

[ویرایش]
جمعیت ایرانی-کانادایی‌ها در شهرهای کانادا بر اساس آمار سال ۲۰۰۱[۷]
جمعیت ایرانی-کانادایی‌ها در استانهای کانادا بر اساس آمار سال ۲۰۰۱[۷]

تجمع اصلی ایرانیان کانادا را می‌توان به ترتیب در جنوب استان انتاریو، بریتیش کلمبیا، کبک و آلبرتا پیدا کرد. در سال ۲۰۰۱ نسبت ایرانیان در این استان‌ها به ترتیب ۵۸٪، ۲۵٪، ۱۱٪، ۴٪ بوده و فقط ۲٪ از ایرانیان در سایر استان‌ها و مناطق کانادا ساکن بوده‌اند.[۷]

طبق آمار ۲۰۰۱ میلادی بیشتر ایرانیان به ترتیب در کلان‌شهرهای تورنتو (۴۴٪)، ونکوور (۲۲٪)، مونتریال (۱۰٪)، اتاوا (۵٪) و سایر شهرها ۱۹٪ بوده‌است.[۷]

اکثریت قریب به اتفاق ایرانیان در حومه شمالی کلان‌شهر تورنتو مانند نورث یورک، ویلودیل، تورن هیل، وان، مارکام، ریچموند هیل، آرورا و نیومارکت زندگی می‌کنند. پلازای ایرانیان واقع در محله لیتل پرشیای تورنتو یکی از مراکز اصلی خرید ایرانیان در شمال خیابان یانگ می‌باشد. همچنین در ونکوور بزرگ ایرانیان زیادی در نورث ونکوور، وست ونکوور و ترای سیتیز (شامل کوکیتلام، پورت کوکیتلام و پورت مودی) ساکن هستند.[۱۳][۱۴][۱۵] همچنین جمعیت مهاجران ایرانی مقیم آلبرتا نزدیک به ۹۰۰۰ نفر است. اکثریت ایرانیان مقیم آلبرتا در دو شهر بزرگ این استان (ادمونتون و کلگری) زندگی می‌کنند. بنا بر اداره آمار کانادا در سال ۲۰۱۶ بیشتر از ۲۶۰۰ مهاجر ایرانی در ادمونتون و ۵۶۰۰ در کلگری ساکن بودند.[۱۶][۱۷] همچنین ایرانیان مقیم آلبرتا در ۳۰ سال گذشته چندین انجمن فرهنگی ایرانیان را تشکیل دادند که به برگزاری مراسم نوروز و معرفی فرهنگ ایران به جامعه کانادا می‌پردازند.[۱۸] انجمن فرهنگی ایرانیان کلگری از جمله این انجمن‌های فرهنگی هستند.[۱۹] با اینحال در سال‌های اخیر و به خاطر سیاست‌های مهاجرپذیری استان ساسکاچوان جمعیت ایرانیان در این استان افزایش چشمگیری داشته‌است. در سال ۲۰۱۷ جمعیت ایرانیان شهر سسکتون به ۲۵۰۰ نفر (دانشجو و مقیم) رسید.[۲۰] با اینحال داده‌های دولت کانادا نشان می‌دهد هنوز هم بیشتر ایرانیان تازه‌وارد به کانادا استان‌های انتاریو و بریتیش کلمبیا را برای زندگی انتخاب می‌کنند.[۲۱]

رسانه‌ها

[ویرایش]

در کانادا به‌ویژه در شهرهای تورنتو و ونکوور تعداد زیادی نشریه، تلویزیون و رادیوی پارسی‌زبان فعالیت دارند؛ که با توجه به جامعه در حال رشد ایرانیان روز به روز بر شمار آن‌ها افزوده می‌شود. عمده نشریات به صورت هفته‌نامه منتشر می‌شوند و تلویزیون‌های فارسی چند ساعت برنامه در هفته پخش می‌کنند. بیشتر فعالیت این رسانه‌ها در راستای آگهی‌های مشاغل و مسائل جامعه ایرانیان مهاجر است.

ایرانی-کانادایی‌های سرشناس

[ویرایش]
فضل‌الله رضا (۱۲۹۳–۱۳۹۸)، استاد دانشگاه و رئیس پیشین دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی آریامهر (شریف)
رضا مریدی، سیاستمدار ایرانی-کانادایی، نماینده شهر ریچموند هیل در مجلس استانی اونتاریو

شمار ایرانیان موفق در کانادا بسیار زیاد است و با توجه به جامعه در حال رشد کانادایی-ایرانی‌ها و جا افتادن نسبی آنها رو افزایش نیز هست. اسامی برخی از کانادایی-ایرانی‌های سرشناس به این ترتیب است:

علوم و صنایع

[ویرایش]

فعال مدنی و سیاسی

[ویرایش]

کارآفرین

[ویرایش]

رسانه‌ها

[ویرایش]

ادبیات

[ویرایش]

معماری

[ویرایش]

هنر

[ویرایش]

موسیقی

[ویرایش]

فیلم‌سازی

[ویرایش]

ملکه زیبایی

[ویرایش]

ورزش

[ویرایش]

مذهبی

[ویرایش]

سایر

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. "PM meets with representatives of the Persian-Canadian community - Prime Minister of Canada". Pm.gc.ca. 2009-08-04. Archived from the original on 2012-03-06. Retrieved 2012-09-10.
  2. "Nazanin Afshin-Jam: TD Bank 'Misinterpreting' Iran Sanctions In Shutting Persian-Canadians' Accounts". HuffingtonPost.ca. 2012-09-12. Archived from the original on 14 November 2018. Retrieved 2015-04-27.
  3. «Ethnic origins, 2006 counts, for Canada, provinces and territories - 20% sample data». اداره آمار کانادا. ۲۰۰۹-۱۰-۱۱.
  4. iranian.mfa.ir (PDF) https://iranian.mfa.ir/files/mfairanian/Amar.pdf. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۷. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ «Iranian Canadians». The Canadian Encyclopedia. دریافت‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۶.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ Azim Ahmed (۲۰۰۸-۰۶-۲۳). «Iranians in Canada By the Numbers». Payvand Iran News. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۶-۱۵.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ ۷٫۴ Vahid Garousi (۲۰۰۵). «Iranians in Canada: A Statistical Analysis» (PDF). Department of Systems and Computer Engineering, Carleton University. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۸ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۶.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ «Immigrant population by place of birth and period of immigration (2006 Census)». Statistics Canada. ۱۴ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۶.
  9. علی رنجی پور (۱۲ سپتامبر ۲۰۱۶). «ایرانیان کانادا؛ 'جمعیت' پریشان یا 'جامعه' خاموش». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۶.
  10. «Why Canada is an attractive destination for Iranian immigrants | Canada Immigration News». www.cicnews.com (به انگلیسی). ۲۰۲۲-۰۲-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۳۰.
  11. «NHS Profile, Canada, 2011». Statistics Canada. ۲۰۱۵-۱۱-۲۷. دریافت‌شده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۶.[پیوند مرده]
  12. «ایرانی-کانادایی‌ها بیشتر از گذشته با اقوام دیگر ازدواج می‌کنند». آتش به نقل از گلوب‌اندمیل. ۱۱ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۵ ژانویه ۲۰۱۸.
  13. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Iranian Canadians». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۶.
  14. آشنایی با محلات ایرانی نشین در شهرهای مختلف کانادا
  15. ایرانتو، مدیریت (۲۰۱۵-۱۰-۲۵). «خارجی‌ها، خریداران کانادایی را از بازار مسکن بیرون می‌کنند!». IRANTO: Iranian Canadians. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۲۵.
  16. https://www12.statcan.gc.ca/census-recensement/2016/dp-pd/prof/details/page.cfm?Lang=E&Geo1=CSD&Code1=4806016&Geo2=PR&Code2=48&SearchText=calgary&SearchType=Begins&SearchPR=01&B1=Immigration%20and%20citizenship&TABID=1&type=0
  17. https://www12.statcan.gc.ca/census-recensement/2016/dp-pd/prof/details/page.cfm?Lang=E&Geo1=CSD&Code1=4811061&Geo2=PR&Code2=48&SearchText=edmonton&SearchType=Begins&SearchPR=01&B1=Immigration%20and%20citizenship&TABID=1&type=0
  18. http://www.gahshenood.com/?p=4728
  19. https://www.iran.ca/en/events/alberta/edmonton/performing-arts/master-violinist-at-university-of-alberta/
  20. ایران سسک، مدیریت (۲۰۱۷-۱۲-۲۵). «ایرانیان سسکتون». IranSask: Saskatoon Iranians. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۲۵.
  21. مجله مهاجرت کانادا (2018-02-17). "Iranian Immigrants to Canada". The Canadian Magazine of Immigration (به انگلیسی). Retrieved 2018-02-17.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)
  22. «پویان یزدانجو - ویکی پدیفا». wikipedifa.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۳۱.
  23. بابک (۲۰۲۳-۰۱-۱۷). «پویان یزدانجو کیست و به چه فعالیتی مشغول است؟». idat.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۷.
  24. «Telic Team Inc. · 25 Sheppard Avenue West, unit 300, Toronto, ON M2N 6S6». opengovca.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۷.
  25. علی (۲۰۲۲-۰۴-۰۷). «دانلود آهنگ مسعود غفاریون دل من». موزیکدل. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۷.

پیوند به بیرون

[ویرایش]