شهرآورد

شهرآورد، داربی^[۱] (در تلفظ انگلیسی بریتانیایی)، یا دربی (در تلفظ انگلیسی آمریکایی)، به مسابقه ورزشی میان دو باشگاه همشهری که هم‌آورد هم شناخته می‌شوند، گفته می‌شود. شهرآورد بیشتر در ورزش‌های گروهی و به ویژه در فوتبال و راگبی کاربرد دارد. واژهٔ شهرآورد از برابرهای نهاده‌های فرهنگستان زبان فارسی است. این واژه از «آورد» (نبرد)، و به معنی «نبرد شهر» است.^[۲]

اگرچه شهرآورد معنی کامل دربی نیست؛ دربی به بازی‌های برجسته‌تری که نبرد تیم‌های همشهری نیست اما حساسیت بسیار بالایی دارد و هواداران نیز به مانند نبرد همشهری‌ها تعصب روی آن دارند مانند: بازی‌های اینترمیلان - یوونتوس آوازه‌یافته به دربی ایتالیانو، رئال مادرید - بارسلونا آوازه‌یافته به ال‌کلاسیکو، دورتموند - بایرن مونیخ آوازه‌یافته به دِرکلاسیکر و منچستریونایتد - لیورپول آوازه‌یافته به دربی انگلیس نیز گفته می‌شود.^{^{[نیازمند منبع]}}

شهرآوردها

فوتبال

ایران

در ایران مهم‌ترین شهرآورد بازی فوتبال میان دو تیم تهرانی استقلال و پرسپولیس است.

شهرآورد تهران: (شهرآورد سرخابی) شهرآورد پرآوازه کشور ایران در شهر تهران، میان تیم‌های استقلال و پرسپولیس
سوپرکلاسیکو ایران: رقابت میان تیم های استقلال و سپاهان گفته می شود که از رقابت های جذاب در فوتبال ایران است.
شهرآورد ایران آوازه‌یافته به ال کلاسیکوی ایران بین دو تیم باشگاه پرسپولیس و باشگاه سپاهان یا باشگاه پرسپولیس و تراکتور تبریز یا باشگاه استقلال یا باشگاه استقلال و باشگاه سپاهان برگزار می‌شود.
شهرآورد اصفهان: شهرآورد اصفهان در شهر اصفهان، بین تیم‌های سپاهان اصفهان و ذوب آهن اصفهان
شهرآورد تبریز: شهرآورد تبریز در شهر تبریز، بین تیم‌های تراکتور تبریز، ماشین‌سازی تبریز
شهرآورد اهواز: شهرآورد اهواز در شهر اهواز، بین تیم‌های فولاد خوزستان و استقلال اهواز
دربی خوزستان: در شهرهای اهواز، آبادان و مسجدسلیمان، بین تیم‌های فولاد خوزستان، صنعت نفت آبادان و نفت مسجدسلیمان
شهرآورد بوشهر: قدیمی‌ترین شهرآورد فعلی ایران بین تیم‌های شاهین بوشهر و ایرانجوان بوشهر و پارس جنوبی جم
شهرآورد گیلان: شهرآورد گیلان معروف به ال گیلانو در شهرهای انزلی و رشت، بین تیم‌های ملوان بندر انزلی، سپیدرود رشت و داماش گیلان
ال مسینو (دربی کرمان): تقابل دو تیم مس کرمان و مس رفسنجان
شهر آورد کوچک تهران : بین تیم هایی بجز استقلال و پرسپولیس یعنی تیم های هوادار - پیکان - سایپا و آریو اسلامشهر صورت میگیرد
شهرآورد شیراز: شهرآورد شیراز در شهر شیراز، بین تیم‌های فجر شهید سپاسی شیراز، شهر راز شیراز صورت می گیرد
شهرآورد کرمان:شهرآورد کرمان در شهرهای کرمان، رفسنجان - سیرجانو شهر بابک بین تیم‌های باشگاه فوتبال مس کرمان، باشگاه فوتبال مس رفسنجان - باشگاه فوتبال مس شهربابک و باشگاه فوتبال گل گهر سیرجان انجام می پذیرد

دربی های منطقه ای : این دسته از هماوردی ها یا به اصطلاح دربی ها شامل یک استان نیست و ممکن است شمال یک قوم ، منطقه و... باشد

برای مثال دربی شمال کشور که بین تیم های ملوان بندر انزلی ، داماش گیلان ، سپیدرود رشت و دیگر تیم های استان گیلان با تیم هایی همچون نساجی مازندران و خونه به خونه بابل و دیگر تیم های استان مازندران صورت میگیرد یا دربی آذربایجان که بین تیم های استان‌های آذربایجان شرقی ، آذربایجان غربی ، اردبیل و زنجان صورت میگیرد

از اینگونه هماوردی ها در بین اقوام مختلف ایران نیز وجود دارد

ایتالیا

شهرآورد میلان: (دِلا مادونینا) شهرآورد مشهور کشور ایتالیا در شهر میلان، بین تیم‌های آث میلان و اینتر میلان
شهرآورد رم: (دِلا کاپیتاله) شهرآورد مشهور کشور ایتالیا در شهر رم، بین تیم‌های آ اس رم و لاتزیو
شهرآورد تورین: (دِلا موله) شهرآورد مشهور کشور ایتالیا در شهر تورین، بین تیم‌های یوونتوس و تورینو
دربی ایتالیا: بازی سنتی کشور ایتالیا بین تیم‌های اینتر میلان،یوونتوس، میلان و ناپولی (البته این بازی شهراورد نام ندارد اما تماماً یک دربی است)

شهرآورد دل سوله: دیدار دو تیم ناپولی و رم که به شهرآورد دل سوله معروف است

انگلستان

شهرآورد منچستر: شهرآورد مشهور کشور انگلستان در شهر منچستر، بین تیم‌های منچستر یونایتد و منچستر سیتی
هماوردی لیورپول و منچستر یونایتد : شهراورد مشهور کشور انگلستان در انگلیس، بین تیم‌های منچستر یونایتد و لیورپول
شهرآورد لندن: شهرآورد مشهور کشور انگلستان در شهر لندن، بین تیم‌های آرسنال و چلسی
دربی شمال لندن: شهرآورد مشهور کشور انگلستان در شهر لندن، بین تیم‌های آرسنال و تاتنهام
شهرآورد لندن: شهرآورد مشهور کشور انگلستان در شهر لندن، بین تیم‌های تاتنهام و چلسی
شهرآورد غرب لندن: دربی کشور انگلستان بین تیم‌های چلسی و فولام
شهرآورد لیورپول (مرسی ساید): شهرآورد مشهور کشور انگلستان در شهر لیورپول، بین تیم‌های لیورپول و اورتون
شهرآورد تایمیر: شهر آورد کشور انگلستان در شمال انگلیس بین تیم‌های ساندرلند و نیوکاسل یونایتد (البته این بازی شهراورد نام ندارد اما تماماً یک دربی است)
هماوردی لیورپول و منچستر یونایتد: شهر آورد کشور انگلستان در انگلیس بین تیم‌های لیورپول و منچستر یونایتد (البته این بازی شهراورد نام ندارد اما تماماً یک دربی است)

اسپانیا

ال کلاسیکو: بازی سنتی کشور اسپانیا، بین تیم‌های رئال مادرید و بارسلونا (البته این بازی شهراورد نام ندارد اما تماماً یک دربی است)
شهرآورد بارسلون: شهرآورد مشهور کشور اسپانیا در شهر بارسلون، بین تیم‌های بارسلونا و اسپانیول
شهرآورد مادرید: شهرآورد مشهور کشور اسپانیا در شهر مادرید، بین تیم‌های رئال مادرید و اتلتیکو مادرید

آلمان

کلاسیک آلمان (درکلاسیکر) :رقابت سنتی مشهور کشور آلمان بین تیم‌های بایرن مونیخ و دورتموند (البته این بازی شهراورد نام ندارد اما تماماً یک دربی است)
شهرآورد مونیخ: شهرآورد مشهور کشور آلمان در شهر مونیخ، بین تیم‌های بایرن مونیخ و مونیخ ۱۸۶۰
شهرآورد دورتموند (داربی روهر یا رودخانه): شهرآورد مشهور کشور آلمان در شهر گلزن کرشن، بین تیم‌های بروسیا دورتموند و شالکهو گلادباخ و کلن
شهرآورد هامبورگ: شهرآورد مشهور کشور آلمان در شهر هامبورگ، بین تیم‌های هامبورگ و سن پائولی
شهر آورد لاور ساکسونا:شهر آورد کشور آلمان بین تیم‌های اینتراخت برانشوایگ و هانوفر ۹۶
شهرآورد برلین: شهرآورد کشور آلمان بین تیم‌های باشگاه فوتبال هرتابرلین و باشگاه فوتبال یونیون برلین

آرژانتین

سوپر کلاسیکو: شهر آورد مشهور کشور آرژانتین در شهر بوینس آیرس بین تیم‌های بوکا جونیورز و ریور پلات (البته این بازی شهراورد نام ندارد اما تماماً یک دربی است)

پرتغال

شهرآورد لیسبون: شهرآورد مشهور کشور پرتغال در شهر لیسبون، بین تیم‌های اسپورتینگ لیسبون و بنفیکا
شهرآورد پرتغال: شهرآورد مشهور کشور پرتغال در شهر پورتو و لیسبون، بین تیم‌های پورتو و اسپورتینگ لیسبون و بنفیکا

اسکاتلند

شهرآورد گلاسگو (دربی اولد فرم شرکت قدیمی): شهرآورد مشهور کشور اسکاتلند در شهر گلاسگو، بین تیم‌های سلتیک گلاسکو و گلاسکو رنجرز

اتریش

شهرآورد وین: شهرآورد مشهور کشور اتریش در شهر وین، بین تیم‌های راپیدوین و آستریاوین

عربستان

شهرآورد ریاض: شهرآورد مشهور کشور عربستان سعودی در شهر ریاض، بین تیم‌های الهلال و النصر
شهرآورد جده: شهرآورد مشهور کشور عربستان سعودی در شهر جده، بین تیم‌های الاتحاد و الاهلی
سعودی ال کلاسیکو :شبه شهر آورد (شهر آورد رقابتی) مشهور کشور عربستان سعودی بین تیم‌های الهلال و الاتحاد (البته این بازی شهراورد نام ندارد اما تماماً یک دربی است)
سعودی سوپر کلاسیکو :بازی مشهور کشور عربستان سعودی بین تیم‌های الهلال و الاهلی (البته این بازی شهراورد نام ندارد اما تماماً یک دربی است)

مصر

شهرآورد قاهره: شهرآورد مشهور کشور مصر در شهر قاهره، بین تیم‌های الاهلی و زمالک

صربستان

شهرآورد بلگراد: شهرآورد مشهور کشور صربستان در شهر بلگراد بین تیم‌های پارتیزان و ستاره سرخ

برزیل

دربی برزیل: دربی مشهور بین دو تیم فلومیننزه و فلامینگو (البته این بازی شهراورد نام ندارد اما تماماً یک دربی است)

منابع

↑ «از داربی تا هت‌تریک؛ اصطلاحات فوتبالی از کجا آمده‌اند؟». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۷ مارس ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۲۲.
↑ شهرآورد در زبان انگلیسی Local derby و به اختصار derby نامیده می‌شود که برگرفته از نام شهر داربی در انگلستان است.

* مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «derby Local derby». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۰.

[1] «از داربی تا هت‌تریک؛ اصطلاحات فوتبالی از کجا آمده‌اند؟». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۷ مارس ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۲۲.

[2] شهرآورد در زبان انگلیسی Local derby و به اختصار derby نامیده می‌شود که برگرفته از نام شهر داربی در انگلستان است.

[۱]

[۲]