Assimilaasje (taalkunde)
Assimiliaasje is in fonetysk proses. Der binne twa soarten assimilaasje, lofter- en rjochterassimilaasje. Lofterassimilaasje komt folle mear foar.
Lofterassimilaasje
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Assimilaasje fan plak
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]By de assimilaasje fan plak wurdt de 'n' fan syn artikulaasjeplak skuord. De n wurdt trochstings dentaal útsprutsen.
- Foar de felare k/g feroaret de n yn de felare ŋ (in gadingmakker wurdt [iŋɡa:dɪŋmakr]).
- Foar de bilabiale m/p/b feroaret de n yn de bilabiale m (dyn mem wurdt [dimɛm])
Assimilaasje fan stim
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]By assimilaasje fan stim binne der twa haadregels.
- Stimleaze ploffer
De regel is sa; in stimleaze ploffer + stimhawwende ploffer wurdt in stimhawwende kloft. Opbealgje wurdt dêrby [obɪ.əlgjə].
- Stimleaze rûzer
De regel is sa; in stimleaze rûzer + stimhawwend foneem wurdt in stimhawwende kloft. Dêrby feroaret raas ris yn [ra:zrəs].
Rjochterassimilaasje
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- Stimleaze rûzer of ploffer + d fan lytse wurdsjes as de, dy, dit, dat, dizze, dan, der, doe en t. Op dy wize' wurdt dan [optivi:zə].
- De s fan it foarnamwurd se feroaret yn z wêrby hie se bygelyks feroaret yn [hi.əzə].