A Pescaría, A Coruña

A Pescaría, A Coruña
Rúa de San Nicolao.
Concello	A Coruña
Coordenadas	43°22′12″N 8°24′03″O
Poboación	8913 hab. (2015)
[ editar datos en Wikidata ]

A Pescaría é un barrio da Coruña, situado no istmo da península sobre a que se levanta a cidade. Foi o primeiro que se construíu extra muros por mor do aumento da poboación na Cidade Vella.

Toponimia

O seu nome débese ao feito de ser unha zona inicialmente habitada polos pescos (ou pescadores) da Coruña, pero foi traducido ao castelán por Pescadería. Os procesos de normalización lingüística non resultaron na simple recuperación do topónimo medieval, senón que supuxeron tamén a tradución literal do termo hexemónico en castelán polas palabras galegas que designan o lugar de venda do peixe: Peixería, Peixaría ou o híbrido Pescadaría.

Historia

Rúa Real.

Situación da Pescaría (vermello) no concello da Coruña. En amarelo María Pita, en laranxa O Orzán e en verde os xardíns do Recheo.

A Pescaría xurdiu fóra da muralla debido ao crecemento da poboación a partir do século XIV. Xa en 1456 o concello pediu ao rei Henrique IV medidas para evitar o traslado da poboación dende a Cidade Vella.

A partir de entón, a Pescaría converteuse no núcleo comercial e pesqueiro, e contaba con dúas parroquias, a de San Xurxo e a de San Nicolao. A importancia da zona, que a principios do século XVI xa duplicaba a poboación da Cidade, provocou a mellora das condicións urbanas, ademais da necesidade de construír fortificacións. No século XVII estableceuse o primeiro convento do barrio, da Compañía de Xesús.

As melloras culminaron no século XVIII coa construción de edificios como as Casas de Paredes, a Aduana ou o Consulado.

No século XIX a expansión do barrio produciuse cara ao Orzán co establecemento dalgunhas fábricas, ademais de pola construción do “Recheo”, que supuxo a ampliación do porto e a aparición dos Xardíns de Méndez Núñez.

Coa demolición das murallas conectouse a Pescaría coa Cidade Vella pola zona próxima á praza de María Pita e comezou a ampliación da cidade co proxecto do Primeiro Ensanche no Campo de Carballo. Dentro dos plans de aliñamento de principios do século XX leváronse a cabo o proxecto do que foi o mercado de Santo Agostiño e a apertura da rúa de Durán Loriga para conectar mellor a Pescaría co novo ensanche.

Descrición

A diferenza do plano da Cidade Vella, a Pescaría ten un trazado lonxitudinal. Isto é debido a que esta zona cumpría a función de unir o núcleo primitivo cos camiños de saída, orixinariamente as rúas Real e de Santo André.

Dentro da Pescaría existían dous espazos morfolóxicos diferentes: o sector de San Nicolao tiña quinteiros pequenos e rúas entrecortadas, mentres que na zona de Santo André había quinteiros máis amplos con hortas no seu interior.

Véxase tamén

Bibliografía

• Bello, José María; Barral, Dolores; Saavedra, Mª Carmen; De Artaza, Manuel Mª; Colino, Ana; Grandío, Emilio (2001). Historia de A Coruña. Vía Láctea Editorial. ISBN 84-89444-85-4. 

Outros artigos

• Rúa do Orzán

Ligazóns externas

• Historia de la Zona Obelisco Arquivado 04 de marzo de 2016 en Wayback Machine.
• Mapa antigo
• Estudio MMASA; Ergosfera; Desescribir; Pescadería 20; Grupo Dodó (2011). "Pescadería. Un barrio oculto no centro". Colexio de Arquitectos de Galicia. Consultado o 24 de febreiro de 2016.