San Diego

San Diego
	Bandeira
Epónimo	Diego de Alcalá
Localización
	32°42′54″N 117°09′45″O / 32.715, -117.1625
Estado	Estados Unidos de América
Estado federado	California
Condado	Condado de San Diego (pt)
Capital de	Condado de San Diego (pt)
Poboación
Poboación	1.386.932 (2020) (1.437,98 hab./km²)
Número de fogares	511.662 (2020)
Xeografía
Situado na entidade territorial estatística	San Diego metropolitan area (en) (Poboación:3.298.634)
Superficie	964,497168 km²
Auga	12,6773 % (1 de abril de 2010)
Altitude	128,6 m
Creación	16 de xullo de 1769
Organización política
• Mayor of San Diego (en)	Todd Gloria (pt) (2020–)
Órgano lexislativo	San Diego City Council (en) , (Escano: 9)
Identificador descritivo
Código postal	92101–92117, 92101, 92104, 92105, 92110, 92113 e 92116
Fuso horario	Zona horaria do Pacífico; UTC−08:00, horario estándar; UTC−07:00, horario de verán; America/Los_Angeles
Prefixo telefónico	619 e 858
Outro
Irmandado con	Edimburgo (1977–)
Páxina web	sandiego.gov

San Diego é unha cidade situada no extremo suroeste do estado de California (Estados Unidos) e, polo tanto, ao extremo suroeste continental dos Estados Unidos. O condado fai fronteira con Tijuana, Baixa California, México. Capital do Condado de San Diego, a cidade ten fama polo seu clima tépedo e as súas numerosas praias. No censo de 2000 tiña unha poboación total de 1.223.400 habitantes. É a segunda cidade máis grande de California e a sétima do país.

San Diego acolle varias bases militares, incluíndo portos da armada estadounidense e bases de infantaría de mariña. É ademais a sede da maior frota naval no mundo, incluíndo dous super-portaavións da armada, o USS Nimitz (CVN-68) e o USS Ronald Reagan (CVN-76) Arquivado 10 de xaneiro de 2016 en Wayback Machine., cinco naves de asalto anfibio, varios submarinos nucleares e moitas naves menores. Un dos dous centros de recrutamento da infantaría de mariña sitúase aquí.

Como proba da súa vinculación histórica coa mariña estadounidense, varios buques desta chamáronse USS San Diego para honrar á cidade. A base naval de North Island tamén é coñecida como o Berce da Aviación Naval nos Estados Unidos, aínda que a base naval de Pensacola, en Florida, tamén reivindica este título.

Historia

A área orixinalmente foi habitada polo pobo indíxena Kumeyaay, que hoxe en día mantén unha presenza no Condado. Non foi ata 1542 cando se deu o descubrimento europeo coa chegada dunha expedición liderada por Juan Rodrígues Cabrillo, mariño portugués baixo a bandeira española. Orixinalmente este púxolle o nome San Miguel. A baía de San Diego e a área da cidade moderna recibiron o seu nome de Sebastián Vizcaíno, o cal cartografaba a Alta California para España en 1602. Os exploradores acamparon preto dunha aldea india que se chamou "Nipaguay" e tiveron unha misa en honra a San Diego de Alcalá. Por ese entón California formaba parte do vicerreinado da Nova España.

En 1769, Gaspar de Portolá e a súa expedición fundaron un presidio, e o domingo 16 de xullo, os frades franciscanos Frei Junípero Serra, Juan Vizcaíno e Fernando Parrón alzaron e bendixeron unha cruz, establecendo así a primeira misión na Alta California, a Misión de San Diego de Alcalá. Os colonos empezaron a chegar no ano 1774, pero os indios nativos da zona rebeláronse ao ano seguinte. Mataron o misioneiro e a outras dúas persoas, e queimaron a misión. Frei Junípero Serra organizou a reconstrución, e dous anos despois, empezouse a construír un edificio de adobe. Para o 1797 a misión era a maior de California, con máis de 1400 indios encomendados. O asentamento foi gañando en prosperidade salvo incidentes menores como o envelenamento de Frei Pedro Panto en 1812 por parte do seu cociñeiro indio Nazario.

En 1821 España recoñeceu a independencia de México e o territorio pasou a control mexicano. O gobernador de California (que incluía o actual estado de California e a península de Baixa California trasladou o seu capital desde Monterrey a San Diego. En 1834 a misión foi secularizada e 432 persoas fixeron unha petición ao gobernador José Figueroa para formar unha cidade, petición que foi aprobada polo comandante Santiago Argüello. O primeiro alcalde elixido foi Juan María Osuna, gañándolle a Pío Pico nas 13 papeletas entregadas. Con todo, a poboación da cidade diminuíu ata o nivel dun pouco máis de 100 persoas, e para o final dos anos 1830 perdeu o seu status de cidade ata que a provincia da Alta California converteuse en estado estadounidense en 1848 tras ser arrebatada a México como consecuencia da guerra mexicano-estadounidense. O pobo foi designado sede do novo condado de San Diego, e volveu incorporarse como cidade.

En 1885, San Diego foi finalmente conectado ao resto dos Estados Unidos por ferrocarril. A significativa presenza da armada estadounidense empezou en 1907 co establecemento dunha base naval para o aprovisionamento de carbón dos buques. Paulatinamente o número de bases empezou a multiplicarse debido ás necesidades das forzas navais.

San Diego foi anfitrioa de dúas Feiras Mundiais, a Exposición Panamá-California en 1915 e a Exposición Internacional California-Pacífico en 1935.

Desde a segunda guerra mundial, as forzas armadas tiveron a posición dominante na economía local. Porén, desde o final da guerra fría, diminuíu considerablemente a presenza militar. Desde entón, San Diego chegou a ser un centro da industria biotecnolóxica e é a sede central da xigantesca corporación de telecomunicacións Qualcomm.

Debido en gran parte á forte presenza militar da cidade, os habitantes de San Diego teñen fama de ser máis conservadores que os residentes das outras cidades costeiras californianas. Esta reputación é máis indicativa das comunidades dentro do Condado de San Diego, dado que actualmente hai máis Demócratas rexistrados que Republicanos (39% contra 34%) dentro dos límites da cidade.

Demografía

Actualmente a cidade de San Diego conta cunha poboación de 1.261.251 persoas, dos cales [1]:

O 47'7% son brancos (descendentes de europeos).
O 27'1% son latinos ou hispanos (entre os que predominan os mexicanos).
O 15'3% son asiáticos.
O 6'9% son negros.
O resto confórmano persoas doutras razas.

A poboación de orixe latina/hispano é a de máis rápido crecemento, debido á alta taxa de fecundidade das mulleres latinas residentes nos Estados Unidos, e tamén debido á inmigración legal e ilegal proveniente de América Latina e o Caribe.

Segundo o censo do 2000, hai 1.223.400 persoas, 450.691 unidades de convivencia e 271.315 familias vivindo na cidade. A densidade de poboación é 1.456'4 hab/km². Hai 469.689 unidades de aloxamento cunha densidade media de 559'1 por km².

Hai 450.691 unidades de convivencia das cales o 30'2% ten fillos de menos de 18 anos que viven con eles, o 44'6% son parellas casadas que viven xuntas, o 11'4% ten un cabeza de familia feminino sen marido, e o 39'8% non son familias. O 28'0% de todos as unidades de convivencia consta de individuos e o 7'4% ten alguén de máis de 65 anos de idade vivindo só. A tamaña media da unidade de convivencia é 2'61 persoas e o tamaño da familia media é 3'30.

O 24'0% da poboación da cidade ten menos de 18 anos, o 12'4% entre 18 e 24, o 34'0% de 25 a 44, o 19'1% de 45 a 64 e o 10'5% 65 anos ou máis. A idade media é de 32 anos. Por cada 100 mulleres hai 101'7 homes. Por cada 100 mulleres con máis de 18 anos hai 100'4 homes.

O ingreso medio para unha unidade de convivencia en San Diego é US$43.733, e o ingreso medio por familia é US$67.060. Os homes teñen un ingreso medio de US$36.984 por US$31.076 das mulleres. O ingreso per cápita para a cidade é US$67.609. O 14'6% da poboación e o 10'6% das familias está por baixo da liña da pobreza. Da poboación total, o 20% dos menores de 18 anos e o 7'6% dos maiores de 65 están debaixo da liña da pobreza.

Clima

San Diego, a sétima cidade máis grande do país, ten un clima tan magnífico que a revista Holiday Magazine dixo que ¡é o único lugar cun clima perfecto! Cun clima mediterráneo, os días en San Diego son cálidos e asollados con baixa humidade. A media de temperatura diaria é 70 °F e temperaturas do inverno raramente baixan ata 40 °F.

Transporte

San Diego ten sistemas de tren lixeiro (LRT), autobuses [2] Arquivado 06 de agosto de 2007 en Wayback Machine., tren coaster e Amtrak. Ademais, esta cidade ten algúns dos sistemas de transporte máis desenvolvidos nos Estados Unidos. A pesar diso, a gran maioría da poboación transpórtase en automóbil privado.

San Diego conta cunha serie de autoestradas de alto nivel e grande extensión, que comunican a toda a cidade en si co resto do país. Case todas as autoestradas importantes da nación cruzan San Diego. Naturalmente, estas son de extrema importancia para a economía e o transporte local.

Instalacións militares

Naval Air Station North Island (Estación Aérea Naval North Island)
Naval Amphibious Base Coroado (Base Anfibia Naval Coroado) As bases de NAS North Island e NAB Coroado están consolidadas nunha chamada Naval Base Coroado.
Naval Station San Diego (Estación Naval de San Diego. A base ten o alcume de Estación Naval da Rúa 32, pola súa localización entre a rúa 32 e Harbor en San Diego)
Naval Base Point Loma (Base Naval Point Loma - submarinos)
Marine Corps Recruit Depot (Centro de Recrutamento da Infantaría da Mariña estadounidense)
Marine Corps Air Station Miramar (Estación Aérea da ÍDEME, Miramar)
Marine Corps Base Camp Pendleton (Base da ÍDEME Camp Pendleton)
SPAWAR - Space and Naval Warfare Systems Command (Mando de Sistemas de Guerra Espacial e Naval)
Fort Rosecrans Military Reservation (Reserva Militar Fort Rosecrans)

Cidades irmás

Véxase tamén

Ligazóns externas

Páxina oficial de San Diego (en inglés)

↑ Annual Estimates of the Resident Population for Incorporated Places of 50,000 or More, Ranked by July 1, 2017

[1] Annual Estimates of the Resident Population for Incorporated Places of 50,000 or More, Ranked by July 1, 2017

[1]

Listaxe	Cidade	Estado	Pob.	Listaxe	Cidade	Estado	Pob.
1	Nova York	Nova York	8.622.698	11	Austin	Texas	950.715
2	Os Ánxeles	California	3.999.759	12	Jacksonville	Florida	892.062
3	Chicago	Illinois	2.716.450	13	San Francisco	California	884.363
4	Houston	Texas	2.312.717	14	Columbus	Ohio	879.170
5	Phoenix	Arizona	1.626.078	15	Fort Worth	Texas	874.168
6	Filadelfia	Pensilvania	1.580.863	16	Indianapolis	Indiana	863.002
7	San Antonio	Texas	1.511.946	17	Charlotte	Carolina do Norte	859.035
8	San Diego	California	1.419.516	18	Seattle	Washington	724.745
9	Dallas	Texas	1.341.075	19	Denver	Colorado	704.621
10	San Jose	California	1.035.317	20	Washington, D.C.	Distrito de Columbia	693.972
Datos do censo de 2017.^[1]