ผลข้างเคียงจากยา
โรคที่เกี่ยวข้องกับสาร

ผลกระทบของยาเสพติดที่เข้าสู่ร่างกาย (หรืออีกชื่อหนึ่งคือทฤษฎีก้าวกระโดดสมมติฐานการเพิ่มขึ้นหรือสมมติฐานความก้าวหน้า ) เป็นวลีเด็ด ที่ครอบคลุม สำหรับผลกระทบที่มักสังเกตได้บ่อยครั้งว่าการใช้สารออกฤทธิ์ต่อจิตประสาทมีความเกี่ยวข้องกับความน่าจะเป็นที่เพิ่มขึ้นของการใช้สารอื่นๆ เหตุผลที่เป็นไปได้สำหรับการเชื่อมโยงนี้ ได้แก่อิทธิพลของสิ่งแวดล้อมคนหุนหันพลันแล่นที่แสวงหาทั้งยาเสพติดอ่อนและยาเสพติดแข็ง (หมายถึงคนที่ใช้ยาชนิดหนึ่งมีแนวโน้มที่จะใช้ยาอีกชนิดหนึ่งเนื่องจากบุคลิกภาพ และไม่ใช่ยาตัวแรกที่นำไปสู่การใช้ยาอีกชนิดหนึ่ง ) [1]การเปลี่ยนแปลงในสมองอันเนื่องมาจากการได้รับสารก่อนหน้านี้ ตลอดจนทัศนคติที่คล้ายคลึงกันของผู้ที่ใช้สารต่างชนิด และด้วยเหตุนี้จึงประสบกับ "ความเสี่ยงร่วมกันในการติดยา" [2]ในปี 2020 สถาบันแห่งชาติเพื่อการปราบปรามยาเสพติดได้เผยแพร่รายงานการวิจัยซึ่งสนับสนุนข้อกล่าวหาว่ากัญชาเป็น "ช่องทาง" [3]สู่การใช้สารอันตรายมากขึ้น บทความวิจัย ที่ผ่านการตรวจสอบโดยผู้ทรงคุณวุฒิซึ่งอ้างอิงในรายงานระบุว่าแม้ว่า "การศึกษาวิจัยบางกรณีจะพบว่าการใช้ยาที่ถูกกฎหมายหรือกัญชาไม่ใช่ข้อกำหนดในการดำเนินไปสู่ยาเสพติดชนิดอื่นที่ผิดกฎหมาย [...] แต่การศึกษาวิจัยส่วนใหญ่สนับสนุน "ลำดับเกตเวย์" [4]อย่างไรก็ตามการทบทวนวรรณกรรม ในปี 2018 ซึ่งดำเนินการโดยสถาบันยุติธรรมแห่งชาติซึ่งวิเคราะห์งานวิจัยที่ผ่านการตรวจสอบโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 23 ชิ้น สรุปว่า "การวิจัยทางสถิติและการวิเคราะห์ที่มีอยู่ซึ่งเกี่ยวข้องกับสมมติฐาน "เกตเวย์" นั้นให้ผลลัพธ์ที่หลากหลาย" [5]และ "ไม่ สามารถอ้างความเชื่อมโยง เชิงสาเหตุระหว่างการใช้กัญชาและการใช้ยาเสพติดชนิดอื่นที่ผิดกฎหมายได้ในขณะนี้" [5]

ประวัติศาสตร์

ในขณะที่วลีที่ว่ายาเสพติดเป็นช่องทางเข้า สู่ยาเสพติดนั้นได้รับความนิยมเป็นครั้งแรก โดยนักเคลื่อนไหวต่อต้านยาเสพติด เช่นโรเบิร์ต ดูพองต์ในช่วงทศวรรษ 1980 แนวคิดพื้นฐานนั้นก็ได้รับการถกเถียงกันไปแล้วตั้งแต่ทศวรรษ 1930 โดยใช้วลีที่ว่าทฤษฎีก้าวสำคัญสมมติฐานการเพิ่มขึ้นหรือสมมติฐานความก้าวหน้า[6] [7]

การอภิปรายทางวิทยาศาสตร์และการเมืองมีความเข้มข้นมากขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2518 หลังจากการตีพิมพ์ผลการศึกษาวิจัยตามยาวหลายฉบับโดยDenise Kandelและคนอื่นๆ[8] [9] [10]

ในปี 2019 รายงานการวิจัยของสถาบันแห่งชาติเพื่อการปราบปรามยาเสพติดระบุว่าการใช้กัญชา "มีแนวโน้มที่จะเกิดขึ้นก่อนการใช้สารอื่นๆ ทั้งที่ถูกกฎหมายและผิดกฎหมาย" และอ้างถึงการศึกษาวิจัยในระยะ ยาวซึ่งพบว่า "ผู้ใหญ่ที่รายงานว่าใช้กัญชาในช่วงแรกของการสำรวจมีแนวโน้มที่จะเกิดความผิดปกติจากการใช้ แอลกอฮอล์ ภายใน 3 ปี มากกว่าผู้ใหญ่ที่ไม่ได้ใช้กัญชาผู้ที่ใช้กัญชาและมีอาการผิดปกติจากการใช้แอลกอฮอล์ตั้งแต่เริ่มต้นมีความเสี่ยงที่ความผิดปกติจากการใช้แอลกอฮอล์จะแย่ลงมากกว่า" [3]พวกเขายังอ้างอีกว่าการใช้กัญชา "ยังเชื่อมโยงกับความผิดปกติจากการใช้สารอื่นๆ รวมถึง การติด นิโคติน ด้วย " [3]ในขณะที่ระบุว่า "ผลการค้นพบของพวกเขาสอดคล้องกับแนวคิดที่ว่ากัญชาเป็น "ยาเสพติดที่นำไปสู่อาการเสพติด" [3]พวกเขายอมรับว่า "คนส่วนใหญ่ที่ใช้กัญชาจะไม่ใช้สารอื่นที่ "รุนแรงกว่า" [3]และว่า " การทำให้เกิดความไวข้ามกันไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะกับกัญชาเท่านั้น แอลกอฮอล์และนิโคตินยังช่วยเตรียมสมองให้ตอบสนองต่อยาอื่นๆ ได้ดีขึ้น และเช่นเดียวกับกัญชา มักจะใช้ก่อนที่บุคคลจะเปลี่ยนไปใช้ยาอื่นที่เป็นอันตรายมากกว่า" [3]

ในทางกลับกัน รายงานประจำปี 2018 ที่ออกโดยสถาบันยุติธรรมแห่งชาติระบุว่า "สถานะปัจจุบันของการวิจัยเกี่ยวกับปัญหานี้ยังจำกัดอยู่ และการศึกษาวิจัยที่ดำเนินการไปแล้วประสบปัญหาในการรวบรวมข้อมูลและนำผลการศึกษาไปใช้กับประชากรจำนวนมาก นอกจากนี้ รายงานยังระบุเพิ่มเติมว่า แม้ว่าการศึกษาวิจัยที่ผ่านการตรวจสอบหลายชิ้นจะพบความสัมพันธ์ที่มีนัยสำคัญทางสถิติระหว่างการใช้กัญชาและการใช้ยาเสพติดผิดกฎหมายอื่นๆ ในภายหลังของผู้ใช้ แต่ปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานที่ชัดเจนว่าการใช้กัญชาทำให้เกิดการใช้ยาเสพติดที่ร้ายแรงกว่าในภายหลัง" [5]

ลำดับการใช้ครั้งแรก

แนวคิดทั่วไป

แนวคิดของยาที่เข้าสู่ร่างกายนั้นขึ้นอยู่กับการสังเกตพบว่าลำดับการใช้ยาครั้งแรกนั้นไม่ได้เป็นแบบสุ่มแต่จะแสดงแนวโน้มโดยอาศัยเทคนิคที่ได้รับการยอมรับในการศึกษาวิจัยในระยะยาวแนวโน้มดังกล่าวสามารถอธิบายได้อย่างแม่นยำในแง่ของความน่าจะเป็นทางสถิติสำหรับการตีความแนวโน้มที่สังเกตได้นั้น สิ่งสำคัญคือต้องสังเกตความแตกต่างระหว่างลำดับและสาเหตุ ทั้งสองอย่างสามารถเชื่อมโยงกันได้ แต่ไม่จำเป็นต้องเชื่อมโยงกัน ซึ่งเป็นประเด็นที่ต้องมีการศึกษาวิจัยเพิ่มเติม เช่นการทดลองทางสรีรวิทยา[11]

จากกลุ่มตัวอย่าง 6,624 คนซึ่งไม่เคยใช้ยาเสพติดผิดกฎหมายชนิดอื่นมาก่อนจะบริโภคกัญชา พบว่าความน่าจะเป็นโดยรวมของการใช้ยาเสพติดผิดกฎหมายชนิดอื่นในภายหลังอยู่ที่ 44.7% การวิเคราะห์กลุ่มย่อยแสดงให้เห็นว่าเงื่อนไขส่วนบุคคลและสังคม เช่น เพศ อายุ สถานภาพสมรส ความผิดปกติทางจิต ประวัติการใช้สารเสพติดในครอบครัว ช่องทางการจำหน่ายยาเสพติดผิดกฎหมายที่ทับซ้อนกัน ความผิดปกติจากการใช้แอลกอฮอล์ การติดนิโคตินเชื้อชาติความเป็นเมืองและผลการศึกษา มีอิทธิพลต่อความน่าจะเป็นสูงสุด[12] [13]

การศึกษาการใช้ยาเสพติดของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 14,577 คนในสหรัฐอเมริกา แสดงให้เห็นว่าการดื่มแอลกอฮอล์มีความเกี่ยวข้องกับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นในการใช้ยาสูบกัญชา และยาเสพติดผิดกฎหมายอื่นๆ ในภายหลัง วัยรุ่นที่สูบ บุหรี่ก่อนอายุ 15 ปี มีแนวโน้มที่จะใช้ยาเสพติดผิดกฎหมายมากกว่าถึง 80 เท่า[14]การศึกษาระบุว่าการสูบบุหรี่ไฟฟ้าเป็นช่องทางสู่การสูบบุหรี่แบบดั้งเดิมและการใช้กัญชา[15]

การศึกษาวิจัยใน ระยะยาว ขนาดใหญ่ในสหราชอาณาจักรและนิวซีแลนด์ระหว่างปี 2015 และ 2017 แสดงให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างการใช้กัญชาและความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของอาการผิดปกติในภายหลังจากการใช้ยาอื่น[16] [17] [18]

นักศึกษาที่ดื่มเครื่องดื่มชูกำลัง ที่มีคาเฟอีนเป็นประจำ มีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดอาการผิดปกติจากการใช้แอลกอฮอล์ การใช้โคเคน และการใช้ยาที่สั่งจ่ายโดยผิดวิธี ความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นยังคงอยู่หลังจากคำนึงถึงการใช้สารเสพติดก่อนหน้านี้และปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ[19]

การวิเคราะห์เชิงอภิมานเกี่ยวกับการใช้บุหรี่ไฟฟ้าในปี 2561 ระบุว่า "เนื่องจากคำว่า 'เกตเวย์' ถูกใช้ในเชิงสนทนาที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับวิทยาศาสตร์มาโดยตลอด และยังไม่มีคำจำกัดความที่ชัดเจน จึงไม่ได้ใช้ในรายงานฉบับนี้" [20]

การเชื่อมโยงนอกเหนือจากการใช้งานครั้งแรก

บทบาทของการใช้กัญชาต่อการใช้แอลกอฮอล์และความผิดปกติจากการใช้แอลกอฮอล์ (AUD) ยังคงไม่เข้าใจอย่างสมบูรณ์ การศึกษาวิจัยบางกรณีแนะนำให้ผู้ที่ใช้กัญชาเข้ารับการบำบัดแอลกอฮอล์ได้สำเร็จ ในขณะที่การศึกษาวิจัยอื่นๆ กลับพบว่าตรงกันข้าม[21]การตรวจสอบการศึกษาวิจัย 39 รายการในปี 2016 ซึ่งตรวจสอบความสัมพันธ์ระหว่างการใช้กัญชาและการใช้แอลกอฮอล์พบว่ามีการศึกษาวิจัย 16 รายการสนับสนุนแนวคิดที่ว่ากัญชาและแอลกอฮอล์เป็นสิ่งทดแทนซึ่งกันและกัน การศึกษาวิจัย 10 รายการพบว่าเป็นสิ่งเสริมซึ่งกันและกัน การศึกษาวิจัย 12 รายการพบว่าไม่ใช่สิ่งเสริมซึ่งกันและกันหรือเป็นสิ่งทดแทนซึ่งกันและกัน และการศึกษาวิจัย 1 รายการพบว่าเป็นทั้งสองอย่าง[22]

การศึกษาวิจัยที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลที่รายงานด้วยตนเองจากกลุ่มตัวอย่างจำนวน 27,461 คน ได้ตรวจสอบความสัมพันธ์ระหว่างการใช้กัญชาและ AUD ผู้ตอบแบบสอบถามเหล่านี้ไม่มีการวินิจฉัย AUD มาก่อน จากผู้คนจำนวน 27,461 คน มี 160 คนที่รายงานว่าใช้กัญชาภายในปีที่ผ่านมา เมื่อสิ้นสุดระยะเวลาสามปี พบว่าผู้ที่รายงานการใช้กัญชาไว้ก่อนหน้านี้มีความเกี่ยวข้องกับโอกาสที่จะได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น AUD มากกว่าผู้ที่ไม่ได้รายงานถึง 5 เท่า หลังจากปรับปัจจัยรบกวนที่เลือกไว้ (อายุ เชื้อชาติ สถานะสมรส รายได้ และการศึกษา) โอกาสเหล่านี้ลดลงเหลือความเสี่ยงที่สูงกว่าสองเท่า ตัวอย่างข้อมูลที่รายงานด้วยตนเองอีกตัวอย่างหนึ่งจากผู้คนจำนวน 2,121 คนรวมถึงเฉพาะผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น AUD แล้ว ในกลุ่มตัวอย่างนี้ พบว่าผู้ที่รายงานการใช้กัญชาในปีที่ผ่านมา (416 คน) มีความเกี่ยวข้องกับโอกาสที่ AUD จะคงอยู่ต่อไปสูงกว่า 1.7 เท่าในอีกสามปีต่อมา หลังจากปรับปัจจัยรบกวนเดียวกันก่อนหน้านี้แล้ว อัตราต่อรองเหล่านี้ลดลงเหลือ 1.3 [23] [24]

สาเหตุ

เนื่องจากลำดับการใช้ครั้งแรกสามารถบ่งชี้ความเป็นไปได้เท่านั้น – แต่ไม่สามารถระบุข้อเท็จจริง – ของความสัมพันธ์เชิงสาเหตุเบื้องหลัง ทฤษฎีต่างๆ เกี่ยวกับแนวโน้มที่สังเกตได้จึงได้รับการพัฒนา การอภิปรายทางวิทยาศาสตร์ (สถานะในปี 2016) เน้นที่แนวคิดสองแนวคิด ซึ่งดูเหมือนจะครอบคลุมการเชื่อมโยงเชิงสาเหตุที่เป็นไปได้เกือบทั้งหมดหากใช้ร่วมกันอย่างเหมาะสม ทฤษฎีเหล่านี้ได้แก่ ทฤษฎีการเปลี่ยนแปลงทางชีวภาพในสมองอันเนื่องมาจากการใช้ยาในช่วงก่อนหน้านี้ และทฤษฎีทัศนคติที่คล้ายคลึงกันในยาต่างๆ[2] [25] [26]

การเปลี่ยนแปลงในสมอง

หนูวัยรุ่นที่ถูกฉีดเตตระไฮโดรแคนนาบินอล ซ้ำๆ กัน จะทำให้การใช้เฮโรอีน ในตัวเองเพิ่มขึ้น (ผลการศึกษาจากหนูตัวผู้ 11 ตัว[27]และหนูตัวผู้มากกว่า 50 ตัว[28] ) มอร์ฟีน (การศึกษาจากหนูตัวผู้ 12 ตัว) [29]และนิโคติน (หนู 34 ตัว) [30]มีข้อบ่งชี้โดยตรงว่าการเปลี่ยนแปลงประกอบด้วย การเปลี่ยนแปลง ทางกายวิภาค ที่ยั่งยืน ในระบบรางวัลของสมอง[27] [28]เนื่องจากระบบรางวัลนั้นมีลักษณะทางกายวิภาคสรีรวิทยาและการทำงานเกือบจะเหมือนกันในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ทุก ชนิด[31] [32] [33]ความสำคัญของการค้นพบจากการศึกษาสัตว์สำหรับระบบรางวัลในสมองมนุษย์ที่เกี่ยวข้องกับความเสี่ยงต่อการใช้ยาเพิ่มเติมนั้นได้รับการชี้ให้เห็นในบทวิจารณ์หลายฉบับ[34] [ 35] [36] [37]

ในหนูนิโคตินเพิ่มโอกาสในการบริโภคโคเคน ในภายหลัง และการทดลองทำให้สามารถสรุปผลที่เป็นรูปธรรมเกี่ยวกับ การเปลี่ยนแปลง ทางชีววิทยาระดับโมเลกุลในสมองได้[38]การเปลี่ยนแปลงทางชีววิทยาในหนูสอดคล้องกับ การสังเกต ทางระบาดวิทยาในมนุษย์ที่พบว่าการบริโภคนิโคตินมีความเกี่ยวข้องกับโอกาสในการใช้กัญชาและโคเคนในภายหลังที่เพิ่มขึ้น[39]เช่นเดียวกับยาอื่นๆ[40]

ในหนู แอลกอฮอล์เพิ่มโอกาสในการติดโคเคนในภายหลัง และพบการเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวข้องอีกครั้งในระบบรางวัล[41] [42]ข้อสังเกตเหล่านี้สอดคล้องกับการค้นพบทางระบาดวิทยาที่ว่าการบริโภคแอลกอฮอล์ในมนุษย์มีความเกี่ยวข้องกับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นในภายหลังของการเปลี่ยนจากการใช้โคเคนไปสู่การติดโคเคน[43] [44]

การศึกษาในสัตว์และมนุษย์ที่ควบคุมแสดงให้เห็นว่าคาเฟอีน ( เครื่องดื่มชูกำลัง ) เมื่อรวมกับแอลกอฮอล์จะเพิ่มความอยากแอลกอฮอล์มากกว่าแอลกอฮอล์เพียงอย่างเดียว[45]ผลการศึกษานี้สอดคล้องกับข้อมูลระบาดวิทยาที่ระบุว่าผู้ที่บริโภคเครื่องดื่มชูกำลังโดยทั่วไปมีแนวโน้มที่จะดื่มแอลกอฮอล์และสารอื่นๆ มากขึ้น[46] [19]

ปัจจัยส่วนบุคคล สังคม และพันธุกรรม

ตามแนวคิดเกี่ยวกับทัศนคติที่คล้ายคลึงกันในยาต่างๆ ( ความเสี่ยงทั่วไปในการเสพติด ) ปัจจัยส่วนบุคคล สังคม พันธุกรรม และสิ่งแวดล้อมจำนวนหนึ่งอาจนำไปสู่ความสนใจในยาต่างๆ ที่เพิ่มขึ้นโดยทั่วไป ลำดับการใช้ครั้งแรกจะขึ้นอยู่กับปัจจัยเหล่านี้[2] [47]การละเมิดลำดับทั่วไปของการใช้ยาเสพติดครั้งแรกถือเป็นเครดิตของทฤษฎีนี้ ตัวอย่างเช่น ในญี่ปุ่น ซึ่งการใช้กัญชาไม่ค่อยเกิดขึ้น ผู้คน 83.2% ที่ใช้สารเสพติดไม่ได้ใช้กัญชาเป็นอย่างแรก[2]แนวคิดนี้ได้รับการสนับสนุนเพิ่มเติมจากการวิเคราะห์ทางพันธุกรรมขนาดใหญ่ที่แสดงให้เห็นพื้นฐานทางพันธุกรรมสำหรับการเชื่อมโยงระหว่างการสูบบุหรี่และการใช้กัญชาในช่วงชีวิตของบุคคล[48]

ผลการศึกษาฝาแฝดแสดงให้เห็นว่าปัจจัยทางพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อมในครอบครัวไม่สามารถอธิบายความสัมพันธ์เหล่านี้ได้อย่างสมบูรณ์ และอาจเกี่ยวข้องกับลำดับของยาบางชนิดเท่านั้น ในคู่แฝดเพศเดียวกันและไม่ใช่เพศเดียวกัน 219 คู่ในเนเธอร์แลนด์ ฝาแฝดคนหนึ่งรายงานว่าใช้กัญชาตั้งแต่ก่อนอายุ 18 ปี ในขณะที่อีกคนหนึ่งไม่เป็นเช่นนั้น ในกลุ่มที่ใช้กัญชาอัตราการเกิดของการใช้ยาเสพติดในช่วงชีวิตที่รายงานในภายหลังนั้นสูงกว่า 4 เท่า และอัตราการเกิดของการใช้ยาเสพติดที่รุนแรงในช่วงชีวิตที่รายงานในภายหลังนั้นสูงกว่าในกลุ่มที่ไม่ได้ใช้กัญชาถึง 7 เท่า ผู้เขียนสรุปได้ว่าอย่างน้อยอิทธิพลของครอบครัว ทั้งทางพันธุกรรมและทางสังคม ก็ไม่สามารถอธิบายความแตกต่างได้ การศึกษาระบุว่า นอกเหนือจากบทบาทเชิงสาเหตุที่อาจเกิดขึ้นของการใช้กัญชาแล้ว ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมที่ไม่ได้แบ่งปันกันก็อาจมีบทบาทในความสัมพันธ์ได้ เช่น ความเกี่ยวข้องของเพื่อนที่แตกต่างกันก่อนที่จะใช้กัญชา[49] [50]

การศึกษาฝาแฝดอีกกรณีหนึ่ง (ที่ทำกับคู่แฝดเพศเดียวกัน 510 คู่) ยังได้ตรวจสอบความสัมพันธ์ระหว่างการใช้กัญชาในช่วงแรกและการใช้ยาเสพติดในภายหลัง เช่นเดียวกับการศึกษาอื่นๆ การศึกษาดังกล่าวได้ตรวจสอบความแตกต่างในการใช้ยาในภายหลังระหว่างพี่น้อง โดยพี่น้องคนหนึ่งใช้กัญชาในช่วงแรกและอีกคนไม่ใช้ การศึกษาดังกล่าวได้ตรวจสอบฝาแฝดเหมือนกัน (ซึ่งมียีนร่วมกันประมาณ 100%) และฝาแฝดที่ไม่เหมือนกัน (ซึ่งมียีนร่วมกันประมาณ 50%) แยกกัน และปรับปัจจัยรบกวนเพิ่มเติม เช่น การใช้ยาของเพื่อน พบว่าหลังจากปรับปัจจัยรบกวนแล้ว ความสัมพันธ์กับการใช้ยาเสพติดในภายหลังมีอยู่เฉพาะในฝาแฝดที่ไม่เหมือนกันเท่านั้น ซึ่งบ่งชี้ถึงปัจจัยทางพันธุกรรมที่สำคัญที่ส่งผลต่อความเป็นไปได้ของการใช้ยาเสพติดในภายหลัง การศึกษาดังกล่าวแนะนำว่าบทบาทเชิงสาเหตุของการใช้กัญชาต่อการใช้ยาเสพติดในภายหลังนั้นมีน้อยมาก หากมีอยู่เลย และการใช้กัญชาและการใช้ยาเสพติดในภายหลังมีปัจจัยที่มีอิทธิพลเหมือนกัน เช่น พันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม[51] [50]

ดูเพิ่มเติม

อ้างอิง

  1. ^ "สมมติฐานยาเกตเวย์ | ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับนโยบายยาเสพติด"
  2. ^ abcd Vanyukov MM, Tarter RE, Kirillova GP และคณะ (มิถุนายน 2012). "ความรับผิดร่วมกันต่อการติดยาและ "สมมติฐานเกตเวย์": มุมมองเชิงทฤษฎี เชิงประจักษ์ และเชิงวิวัฒนาการ" Drug Alcohol Depend (Review). 123 (ฉบับเพิ่มเติม 1): S3–17. doi :10.1016/j.drugalcdep.2011.12.018. PMC 3600369 . PMID  22261179. 
  3. ^ abcdef "รายงานการวิจัยกัญชา: กัญชาเป็นยาเสพติดที่เข้าสู่ร่างกายหรือไม่" สถาบันแห่งชาติเพื่อการปราบปรามยาเสพติด กรกฎาคม 2020 สืบค้นเมื่อ7 พฤศจิกายน 2020
  4. ^ Secades-Villa R, Garcia-Rodríguez O, Jin CJ, Wang S, Blanco C (2015). "ความน่าจะเป็นและตัวทำนายของผลกระทบจากกัญชา: การศึกษาระดับชาติ" Int J Drug Policy . 26 (2): 135–42. doi :10.1016/j.drugpo.2014.07.011. PMC 4291295 . PMID  25168081 {{cite journal}}: CS1 maint: หลายชื่อ: รายชื่อผู้เขียน ( ลิงค์ )
  5. ^ abc "กัญชาเป็นประตูสู่ยาเสพติดหรือ ไม่? ผลการวิจัยที่สำคัญและการทบทวนวรรณกรรม" สถาบันยุติธรรมแห่งชาติสืบค้นเมื่อ2022-04-01
  6. ^ DB Kandel (Ed.): Stages and Pathways of Drug Involvement: Examining the Gateway Hypothesis , Cambridge University Press, 2002, ISBN 978-0-521-78969-1 , หน้า 4. 
  7. ^ Erich Goode: การใช้กัญชาและการพัฒนาไปสู่ยาเสพติดอันตรายใน: Miller, Loren, ed. (1974). Marijuana Effects on Human Behavior . Burlington: Elsevier Science. หน้า 303–338 ISBN 978-1-4832-5811-9-
  8. ^ Kandel, D (1975). "ขั้นตอนในการมีส่วนร่วมของวัยรุ่นในการใช้ยาเสพติด". Science . 190 (4217): 912–914. Bibcode :1975Sci...190..912K. doi :10.1126/science.1188374. hdl : 10983/25298 . PMID  1188374. S2CID  30124614.
  9. ^ Yamaguchi, K; Kandel, DB (1984). "รูปแบบการใช้ยาตั้งแต่วัยรุ่นจนถึงวัยผู้ใหญ่ตอนต้น: II. ลำดับการดำเนินโรค". American Journal of Public Health . 74 (7): 668–672. doi :10.2105/ajph.74.7.668. PMC 1651663 . PMID  6742252. 
  10. ^ Kandel, D; Yamaguchi, K (1993). "จากเบียร์สู่แคร็ก: รูปแบบการพัฒนาของการมีส่วนเกี่ยวข้องกับยา". American Journal of Public Health . 83 (6): 851–855. doi :10.2105/ajph.83.6.851. PMC 1694748 . PMID  8498623. 
  11. ^ DB Kandel (Ed.): Stages and Pathways of Drug Involvement: Examining the Gateway Hypothesis , Cambridge University Press, 2002, ISBN 978-0-521-78969-1 , หน้า 3-10 
  12. ^ Secades-Villa, R; Garcia-Rodríguez, O; Jin, CJ; Wang, S; Blanco, C (2015). "ความน่าจะเป็นและตัวทำนายของผลกระทบจากกัญชา: การศึกษาระดับชาติ". International Journal of Drug Policy . 26 (2): 135–142. doi :10.1016/j.drugpo.2014.07.011. PMC 4291295 . PMID  25168081. 
  13. ^ Kluger B, Triolo P, Jones W, Jankovic J (2015). "ศักยภาพในการบำบัดของแคนนาบินอยด์สำหรับความผิดปกติของการเคลื่อนไหว" Movement Disorders . 30 (3): 313–27. doi :10.1002/mds.26142. PMC 4357541 . PMID  25649017. 
  14. ^ Kirby, T; Barry, AE (2012). "Alcohol as a gateway drug: A study of US 12th graders" (PDF) . Journal of School Health . 82 (8): 371–9. doi :10.1111/j.1746-1561.2012.00712.x. PMID  22712674. เก็บถาวรจากแหล่งดั้งเดิม(PDF)เมื่อ 2016-06-04 . สืบค้นเมื่อ 2016-05-26 .
  15. ^ Fadus, Matthew C.; Smith, Tracy T.; Squeglia, Lindsay M. (2019). "การเพิ่มขึ้นของบุหรี่ไฟฟ้า อุปกรณ์ pod mod และ JUUL ในหมู่เยาวชน: ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการใช้ ผลกระทบต่อสุขภาพ และผลกระทบต่อเนื่อง" Drug and Alcohol Dependence . 201 : 85–93. doi :10.1016/j.drugalcdep.2019.04.011. ISSN  0376-8716. PMC 7183384 . PMID  31200279. 
  16. ^ Courtney KE, Mejia MH, Jacobus J (2017). "การศึกษาวิจัยในระยะยาวเกี่ยวกับสาเหตุของความผิดปกติในการใช้กัญชา: การทบทวน" Current Addiction Reports . 4 (2): 43–52. doi :10.1007/s40429-017-0133-3. PMC 5644349 . PMID  29057198 
  17. ^ Badiani A, Boden JM, De Pirro S, Fergusson DM, Horwood LJ, Harold GT (2015). "การสูบบุหรี่และการใช้กัญชาในกลุ่มประชากรที่เกิดตามยาว: หลักฐานของความสัมพันธ์เชิงสาเหตุซึ่งกันและกัน". Drug and Alcohol Dependence . 150 : 69–76. doi :10.1016/j.drugalcdep.2015.02.015. hdl : 10523/10359 . PMID  25759089.
  18. ^ Taylor M, Collin SM, Munafò MR, MacLeod J, Hickman M, Heron J (2017). "รูปแบบการใช้กัญชาในช่วงวัยรุ่นและความเชื่อมโยงกับพฤติกรรมการใช้สารอันตราย: ผลการวิจัยจากกลุ่มประชากรที่เกิดในสหราชอาณาจักร" Journal of Epidemiology and Community Health . 71 (8): 764–770. doi :10.1136/jech-2016-208503. PMC 5537531 . PMID  28592420. 
  19. ^ ab "เครื่องดื่มชูกำลังและความเสี่ยงต่อการใช้สารเสพติดในอนาคต" www.drugabuse.gov . สถาบันแห่งชาติเพื่อการปราบปรามการใช้ยาเสพติด 8 สิงหาคม 2017 เก็บถาวรจากแหล่งเดิมเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2020 . สืบค้นเมื่อ29 มีนาคม 2019 .
  20. ^ สถาบันวิทยาศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ และการแพทย์แห่งชาติ (2018). สแตรตตัน, แคธลีน; ควาน, เลสลี วาย; อีตัน, เดวิด แอล (บรรณาธิการ). ผลกระทบต่อสาธารณสุขจากบุหรี่ไฟฟ้า . สำนักพิมพ์ National Academies Press. หน้า 496. doi :10.17226/24952. ISBN 978-0-309-46834-3. รหัส PMID  29894118{{cite book}}: CS1 maint: หลายชื่อ: รายชื่อผู้เขียน ( ลิงค์ )
  21. ^ Subbaraman, MS (2014). "กัญชาสามารถถือเป็นยาทดแทนแอลกอฮอล์ได้หรือไม่?". Alcohol and Alcoholism . 49 (3): 292–8. doi :10.1093/alcalc/agt182. PMC 3992908 . PMID  24402247. 
  22. ^ Subbaraman, MS (18 กันยายน 2016). "การทดแทนและการเติมเต็มของแอลกอฮอล์และกัญชา: การทบทวนวรรณกรรม" การใช้สารเสพติดและการใช้ในทางที่ผิด . 51 (11): 1399–414. doi :10.3109/10826084.2016.1170145. PMC 4993200 . PMID  27249324. 
  23. ^ Yurasek Ali M., Aston Elizabeth R., Metrik Jane (2017). "การใช้แอลกอฮอล์และกัญชาร่วมกัน: บทวิจารณ์" Current Addiction Reports . 4 (2): 184–193. doi :10.1007/s40429-017-0149-8. PMC 7363401 . PMID  32670740 {{cite journal}}: CS1 maint: หลายชื่อ: รายชื่อผู้เขียน ( ลิงค์ )
  24. ^ Weinberger, AH; Platt, J; Goodwin, RD (2016). "การใช้กัญชาสัมพันธ์กับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของการเกิดและการคงอยู่ของโรคการใช้แอลกอฮอล์หรือไม่? การศึกษาเชิงคาดการณ์ล่วงหน้าสามปีในผู้ใหญ่ในสหรัฐอเมริกา" Drug and Alcohol Dependence . 161 : 363–7. doi :10.1016/j.drugalcdep.2016.01.014. PMC 5028105 . PMID  26875671 
  25. ^ Morral, AR; McCaffrey, DF; Paddock, SM (2002). "การประเมินผลกระทบจากกัญชาอีกครั้ง" Addiction . 97 (12): 1493–1504. doi :10.1046/j.1360-0443.2002.00280.x. PMID  12472629. S2CID  2833456(ทบทวน).
  26. ^ Fergusson, DM; Boden, JM; Horwood, LJ (2006). "การใช้กัญชาและการใช้ยาเสพติดผิดกฎหมายอื่นๆ: การทดสอบสมมติฐานประตูสู่กัญชา" Addiction . 101 (4): 556–569 doi :10.1111/j.1360-0443.2005.01322.x PMID  16548935
  27. ^ ab Ellgren, M; Spano, SM; Hurd, YL (2007). "การได้รับกัญชาในวัยรุ่นเปลี่ยนแปลงการบริโภคยาโอปิออยด์และประชากรเซลล์ประสาทลิมบิกของโอปิออยด์ในหนูโตเต็มวัย" Neuropsychopharmacology . 32 (3): 607–615. doi : 10.1038/sj.npp.1301127 . PMID  16823391
  28. ^ โดย Tomasiewicz HC, Jacobs MM, Wilkinson MB, Wilson SP, Nestler EJ, Hurd YL (2012). "Proenkephalin เป็นตัวกลางถึงผลกระทบที่คงอยู่ของการสัมผัสกับกัญชาในวัยรุ่นที่เกี่ยวข้องกับความเสี่ยงต่อการใช้ยาฝิ่นในผู้ใหญ่" Biol Psychiatry . 72 (10): 803–10. doi :10.1016/j.biopsych.2012.04.026. PMC 3440551 . PMID  22683090 {{cite journal}}: CS1 maint: หลายชื่อ: รายชื่อผู้เขียน ( ลิงค์ )
  29. ^ Cadoni, C; Pisanu, A; Solinas, M; Acquas, E; Di Chiara, G (2001). "การสร้างความไวต่อพฤติกรรมหลังจากการสัมผัสซ้ำกับ Delta 9-tetrahydrocannabinol และการสร้างความไวต่อมอร์ฟีนร่วมกัน" Psychopharmacology . 158 (3): 259–266. doi :10.1007/s002130100875. PMID  11713615. S2CID  24008118
  30. ^ Panlilio, LV; Zanettini, C; Barnes, C; Solinas, M; Goldberg, SR (2013). "การสัมผัส THC ล่วงหน้าเพิ่มผลการเสพติดของนิโคตินในหนู" Neuropsychopharmacology . 38 (7): 1198–1208. doi :10.1038/npp.2013.16. PMC 3656362 . PMID  23314220 
  31. ^ O'Connell LA, Hofmann HA (2011). "ระบบรางวัล mesolimbic ของสัตว์มีกระดูกสันหลังและเครือข่ายพฤติกรรมทางสังคม: การสังเคราะห์เชิงเปรียบเทียบ". J Comp Neurol . 519 (18): 3599–639. doi : 10.1002/cne.22735 . PMID  21800319. S2CID  34009440.
  32. ^ Alcaro A, Panksepp J (2011). "จิตที่แสวงหา: พื้นฐานทางประสาท-อารมณ์เบื้องต้นสำหรับสภาวะแรงจูงใจที่อยากอาหารและพลวัตทางพยาธิวิทยาในการเสพติดและภาวะซึมเศร้า" Neurosci Biobehav Rev . 35 (9): 1805–20. doi :10.1016/j.neubiorev.2011.03.002. PMID  21396397. S2CID  6613696.
  33. ^ Panksepp J (2011). "วงจรอารมณ์พื้นฐานของสมองของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม: สัตว์มีชีวิตทางอารมณ์หรือไม่" (PDF) Neurosci Biobehav Rev . 35 (9): 1791–804. doi :10.1016/j.neubiorev.2011.08.003. PMID  21872619. S2CID  207089299
  34. ^ Panlilio LV, Justova Z (2018). "การศึกษาก่อนทางคลินิกเกี่ยวกับรางวัลจากแคนนาบินอยด์ การรักษาโรคการใช้กัญชา และผลกระทบที่เกี่ยวข้องกับการติดสารแคนนาบินอยด์" Neuropsychopharmacology . 43 (1): 116–141. doi :10.1038/npp.2017.193. PMC 5719102 . PMID  28845848 
  35. ^ Parsons LH, Hurd YL (2015). "การส่งสัญญาณเอนโดแคนนาบินอยด์ในรางวัลและการเสพติด" Nature Reviews. Neuroscience . 16 (10): 579–94. doi :10.1038/nrn4004. PMC 4652927 . PMID  26373473 (ทบทวน).
  36. ^ Covey DP, Wenzel JM, Cheer JF (2015). "การปรับแคนนาบินอยด์ของรางวัลยาและผลที่ตามมาของการทำให้กัญชาถูกกฎหมาย" Brain Research . 1628 (Pt A): 233–43. doi :10.1016/j.brainres.2014.11.034. PMC 4442758 . PMID  25463025 , PDF (บทวิจารณ์).
  37. ^ Renard J, Rushlow WJ, Laviolette SR (2016). "What Can Rats Tell Us about Adolescent Can ... Seed To Us About Adolescent Can Can Can Can Seed To Us Insights from Preclinical Research." วารสารจิตเวชศาสตร์ของแคนาดา . 61 (6): 328–34. doi :10.1177/0706743716645288. PMC 4872245. PMID  27254841 . , PDF (บทวิจารณ์).
  38. ^ ER Kandel ; DB Kandel (2014). "พื้นฐานทางโมเลกุลสำหรับนิโคตินในฐานะยาประตูสู่การเสพติด". New England Journal of Medicine . 371 (10): 932–943. doi :10.1056/NEJMsa1405092. PMC 4353486 . PMID  25184865. 
  39. ^ Keyes, KM; Hamilton, A; Kandel, DB (2016). "การวิเคราะห์กลุ่มตัวอย่างที่เกิดจากการสูบบุหรี่ในวัยรุ่นและการใช้กัญชาและโคเคนในเวลาต่อมา". American Journal of Public Health . 106 (6): 1143–9. doi :10.2105/AJPH.2016.303128. PMC 4880234 . PMID  27077359. 
  40. ^ Ren M, Lotfipour S (2019). "ผลกระทบของ Nicotine Gateway ต่อการใช้สารเสพติดในวัยรุ่น" West J Emerg Med . 20 (5): 696–709. doi :10.5811/westjem.2019.7.41661. PMC 6754186 . PMID  31539325. 
  41. ^ Griffin EA, Melas PA, Zhou R, Li Y, Mercado P, Kempadoo KA (2017). "การใช้แอลกอฮอล์ก่อนหน้านี้ช่วยเพิ่มความเสี่ยงต่อการใช้โคเคนด้วยตนเองอย่างไม่สามารถควบคุมได้ โดยส่งเสริมการย่อยสลายของ HDAC4 และ HDAC5". Sci Adv . 3 (11): e1701682. Bibcode :2017SciA....3E1682G. doi :10.1126/sciadv.1701682. PMC 5665598 . PMID  29109977. {{cite journal}}: CS1 maint: หลายชื่อ: รายชื่อผู้เขียน ( ลิงค์ )
  42. ^ Anderson EM, Penrod RD, Barry SM, Hughes BW, Taniguchi M, Cowan CW (2019). "It is a complex issue: emerging connectivity between epigenetic controllers in drug addiction". Eur J Neurosci . 50 (3): 2477–2491. doi :10.1111/ejn.14170. PMID  30251397. S2CID  52816486.{{cite journal}}: CS1 maint: หลายชื่อ: รายชื่อผู้เขียน ( ลิงค์ )
  43. ^ Lopez-Quintero C, Pérez de los Cobos J, Hasin DS, Okuda M, Wang S, Grant BF (2011). "ความน่าจะเป็นและตัวทำนายการเปลี่ยนผ่านจากการใช้ครั้งแรกไปสู่การติดนิโคติน แอลกอฮอล์ กัญชา และโคเคน: ผลลัพธ์ของการสำรวจระบาดวิทยาแห่งชาติเกี่ยวกับแอลกอฮอล์และภาวะที่เกี่ยวข้อง (NESARC)" Drug Alcohol Depend . 115 (1–2): 120–30. doi :10.1016/j.drugalcdep.2010.11.004. PMC 3069146 . PMID  21145178. {{cite journal}}: CS1 maint: หลายชื่อ: รายชื่อผู้เขียน ( ลิงค์ )
  44. ^ Bickel WK, Snider SE, Quisenberry AJ, Stein JS, Hanlon CA (2016). "ทฤษฎีระบบการตัดสินใจทางพฤติกรรมประสาทที่แข่งขันกันของการติดโคเคน: จากกลไกสู่โอกาสในการบำบัด" Prog Brain Res . 223 : 269–93. doi :10.1016/bs.pbr.2015.07.009. PMC 5495192 . PMID  26806781 {{cite journal}}: CS1 maint: หลายชื่อ: รายชื่อผู้เขียน ( ลิงค์ )
  45. ^ Curran CP, Marczinski CA (2017). "ทอรีน คาเฟอีน และเครื่องดื่มชูกำลัง: การตรวจสอบความเสี่ยงต่อสมองของวัยรุ่น" Birth Defects Res . 109 (20): 1640–1648. doi :10.1002/bdr2.1177. PMC 5737830 . PMID  29251842 
  46. ^ Arria AM, Caldeira KM, Kasperski SJ, O'Grady KE, Vincent KB, Griffiths RR (2010). "การบริโภคแอลกอฮอล์ที่เพิ่มขึ้น การใช้ยาตามใบสั่งแพทย์ที่ไม่ได้มาจากแพทย์ และการใช้ยาเสพติดผิดกฎหมายมีความเกี่ยวข้องกับการบริโภคเครื่องดื่มชูกำลังในหมู่นักศึกษา" J Addict Med . 4 (2): 74–80. doi :10.1097/ADM.0b013e3181aa8dd4. PMC 2923814 . PMID  20729975. {{cite journal}}: CS1 maint: หลายชื่อ: รายชื่อผู้เขียน ( ลิงค์ )
  47. ^ Degenhardt, L; Dierker, L; Chiu, WT; Medina-Mora, ME; Neumark, Y; Sampson, N; Alonso, J; Angermeyer, M; Anthony, JC; Bruffaerts, R; De Girolamo, G; De Graaf, R; Gureje, O; Karam, AN; Kostyuchenko, S; Lee, S; Lépine, JP; Levinson, D; Nakamura, Y; Posada-Villa, J; Stein, D; Wells, JE; Kessler, RC (2010). "การประเมินทฤษฎี "เกตเวย์" การใช้ยาโดยใช้ข้อมูลข้ามชาติ: ความสอดคล้องและความสัมพันธ์ของลำดับการเริ่มใช้ยาในหมู่ผู้เข้าร่วมในแบบสำรวจสุขภาพจิตโลกของ WHO" Drug and Alcohol Dependence . 108 (1–2): 84–97. doi :10.1016/j.drugalcdep.2009.12.001. PMC 2835832 . PMID  20060657 
  48. ↑ สตริงเกอร์, เอส; มินิกา, ซีซี; เวอร์ไวจ์, เคเจ; เอ็มบาเร็ก, เอช; เบอร์นาร์ด, เอ็ม; เดอร์ริงเกอร์, เจ; ฟาน ไอค์, KR; อิเซน เจดี; ลูโคลา, เอ; แมคเยจิวสกี้ DF; มิไฮลอฟ อี; ฟาน เดอร์ โมสต์, พีเจ; ซานเชซ-โมรา, ซี; รูส, แอล; เชอร์วา ร.; วอลเตอร์ส อาร์; แวร์ เจเจ; อับเดลลาอุย, เอ; บิ๊กเดลี วัณโรค; บรานเย, เอสเจ; บราวน์, เซาท์แคโรไลนา; บรุยเนนเบิร์ก, เอ็ม; คาซ่า, เอ็ม; เอสโก, ที; การ์เซีย-มาร์ติเนซ, ฉัน; กอร์ดอน, เซาท์แคโรไลนา; แฮร์ริส เจเอ็ม; ฮาร์ทแมน แคลิฟอร์เนีย; เฮนเดอร์ส อลาสก้า; และคณะ (2559) "การศึกษาการเชื่อมโยงทั่วทั้งจีโนมของการใช้กัญชาตลอดชีวิตโดยอิงจากตัวอย่างการวิเคราะห์เมตาขนาดใหญ่ที่มีผู้เข้าร่วม 32,330 รายจาก International Cannabis Consortium" จิตเวชศาสตร์การแปล . 6 (3): e769. doi :10.1038/tp.2016.36. PMC 4872459 . PMID  27023175 
  49. ^ Lynskey, MT; Vink, JM; Boomsma, DI (2006). "การใช้กัญชาในระยะเริ่มต้นและความก้าวหน้าไปสู่การใช้ยาชนิดอื่นในกลุ่มตัวอย่างฝาแฝดชาวดัตช์" Behavior Genetics . 36 (2): 195–200. CiteSeerX 10.1.1.79.4510 . doi :10.1007/s10519-005-9023-x. PMID  16402286. S2CID  8263454. , PDF เก็บถาวร 2019-05-24 ที่เวย์แบ็กแมชชีน
  50. ^ ab Agrawal A, Lynskey MT (2014). "ข้อโต้แย้งเกี่ยวกับกัญชา: พันธุกรรมสามารถให้ข้อมูลในการศึกษาโรคร่วมได้อย่างไร" Addiction . 109 (3): 360–70. doi :10.1111/add.12436. PMC 3943474 . PMID  24438181 (ทบทวน).
  51. ^ Cleveland, HH; Wiebe, RP (2008). "การทำความเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างการใช้กัญชาในวัยรุ่นและการใช้ยาเสพติดอย่างรุนแรงในภายหลัง: ผลกระทบทางอ้อมหรือวิถีการพัฒนา?" Development and Psychopathology . 20 (2): 615–32. doi :10.1017/S0954579408000308. PMID  18423097. S2CID  19232946

อ่านเพิ่มเติม

หนังสือเรียนวิทยาศาสตร์

  • DB Kandel (Ed.): ขั้นตอนและเส้นทางการมีส่วนร่วมของยา: การตรวจสอบสมมติฐานเกตเวย์ สำนักพิมพ์ มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ พ.ศ. 2545 ISBN 978-0-521-78969-1 
  • Wayne Hall , Rosalie Liccardo Pacula: กัญชาเป็นยาเสพติดที่นำไปสู่การเสพยาหรือไม่?ใน: ผู้เขียนคนเดียวกัน: Cannabis Use and Dependence. Public Health and Public Policy , Cambridge University Press, Cambridge, UK, New York, USA, 2003, ISBN 978-0-521-80024-2 , บทที่ 10, หน้า 104–114 

วางหนังสือวิทยาศาสตร์

  • Mark AR Kleiman, Jonathan P. Caulkins, Angela Hawken: กัญชาเป็น "ยาเสพติดที่นำไปสู่อาการเสพติด" หรือไม่?ใน: ผู้เขียนคนเดียวกัน: Drugs and Drug Policy. What Everyone Needs to Know , Oxford University Press, 2011, ISBN 978-0-19-983138-8 , บทที่ 4, คำถาม 8, หน้า 81–83 

สถานะการวิจัยก่อนปี พ.ศ.2517

  • กู๊ด, เอริช (1974). "การใช้กัญชาและการพัฒนาไปสู่ยาเสพติดอันตราย" ใน Miller, Loren (ed.). Marijuana Effects on Human Behavior . เบอร์ลิงตัน: ​​Elsevier Science. หน้า 303–338 ISBN 978-1-4832-5811-9-
ดึงข้อมูลจาก "https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Gateway_drug_effect&oldid=1241202738"