ซาดร์ อัล-ดีน อัล-กุนาวี

ส่วนหนึ่งของซีรีส์เกี่ยวกับศาสนาอิสลาม ซูฟี
ไอเดีย อับดาล อัล-อินซาน อัล-คามิล บาก้า ดาร์วิช ดอว์ค ฟาคีร์ ฟาน่า ฮาล ฮักกีกา อิซาน อิรฟาน อิชค คารามัต กัชฟ์ ลาไตฟ์ มันซิล มาริฟา มะกัม มูริด มุรชิด นาฟส์ นูร์ กาลันดาร์ กุฏบ์ ซิลซิลา จักรวาลวิทยาของสุฟี สุฟีอภิปรัชญา ปรัชญาซูฟี บทกวีซูฟี จิตวิทยาของสุฟี ซาลิก ทัสเคียะห์ วาลี ยากีน
การปฏิบัติ อนาชีด ดิกร์ ฮาดรา มูรากาบะห์ กาวาลี ซามะ การหมุนวน ซิยารัต
คำสั่งของสุฟี มนุษย์ต่างดาว บา อาลาวี เบคตาชี กาดิรี ชิสติ นัคช์บันดี ชาดิลี สุฮราวาร์ดี ริฟาอี ขัลวาตี ราห์มานี บาดาวี เดอซูกิ ติจานี ดาร์กาวี อิดริซี่ เซนุสิ บายรามี เยลเวติ ไมซบันดารี Malamati Mouridi Sülaymaniyya Salihiyya Azeemia Kubrawi Mevlevi Shattari Uwaisi Hurufi Ni'matullāhī Nuqtavi Qalandari Safavi Zahabiya Akbari Galibi Haqqani Anjuman Inayati Issawiyya Jerrahi Madari Mahdavi Noorbakshi Zahedi Zikri
List of sufis Notable early Notable modern Singers
Topics in Sufism Tawhid Sharia Tariqa Haqiqa Ma'rifa Art History Sufi music Persecution Ziyarat
Islam portal
v t e

ซาดร์ อัล-ดีน มูฮัมหมัด อิบน์ อิสฮาก อิบน์ มูฮัมหมัด อิบน์ ยูนุส คูนาวี [หรือ คูนาวี, คูเนียวี] ( เปอร์เซีย : صدر الدین قونوی ; 1207–1274) เป็น นักปรัชญา ชาวเปอร์เซีย^{[1] [2]}และเป็นหนึ่งในนักคิดที่มีอิทธิพลมากที่สุดในปรัชญาแบบลึกลับหรือซูฟี เขามีบทบาทสำคัญในการศึกษาความรู้หรือปรัชญาญาณวิทยา ซึ่งในบริบทของเขาหมายถึงการอธิบายเชิงทฤษฎีเกี่ยวกับความเข้าใจแบบลึกลับ/ทางปัญญาโดยเฉพาะ เขาได้รวมนักคิดลึกลับที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวอย่าง Muḥyī al-Dīn Ibn 'Arabī ^[3] (ค.ศ. 1165-1240/ค.ศ. 560-638) ซึ่งคำสอนลึกลับของเขาที่ Qūnavī รวบรวมเป็นประมวลและช่วยรวมเข้ากับประเพณีทางปัญญาที่เฟื่องฟูก่อนยุคออตโตมัน ในด้านหนึ่ง กับนวัตกรรมทางตรรกะ/ปรัชญาของ Ibn Sīnā (ละติน: Avicenna ) ในอีกด้านหนึ่ง^[4]แม้ว่าชาวตะวันตกจะไม่ค่อยคุ้นเคยนัก แต่ลักษณะทางจิตวิญญาณและเป็นระบบของแนวทางการใช้เหตุผลของ Qūnawī ในความหมายที่กว้างที่สุดของคำนี้ ได้พบกับดินที่อุดมสมบูรณ์ในตุรกี แอฟริกาเหนือและอิหร่านในปัจจุบัน ไม่ต้องพูดถึงอินเดีย จีน บอลข่าน และที่อื่นๆ ตลอดหลายศตวรรษ

มีข้อมูลน้อยมากเกี่ยวกับชีวิตส่วนตัวของกูนาวี เมื่อยังเป็นเด็กชาย ซาดร์ อัล-ดีนได้รับการรับเลี้ยงโดยอิบนุ อาราบี^[5]ซึ่งเป็นลูกศิษย์ของเขา แม้ว่าเขาจะสืบเชื้อสายมาจากเปอร์เซีย^{[1] [2]}แต่เขาก็ยังอาศัยและสอนหนังสือในเมืองคอนยา (ปัจจุบันคือประเทศตุรกี ซึ่งเขาเป็นที่รู้จักในชื่อซาดเรดดิน โคเนวี)

ที่นั่นเขาได้ใกล้ชิดกับMawlāna Jalāl-e Dīn Rūmī อย่างมาก และเข้าร่วมในกลุ่มจิตวิญญาณของเขา อาจารย์แห่งฮาดีษ ผู้คนเดินทางมาที่Konyaจากดินแดนที่ห่างไกลเพียงเพื่อศึกษาภายใต้การดูแลของเขา แม้ว่าเขาจะมีชื่อเสียงในเรื่องความเข้าใจอันลึกซึ้งในคัมภีร์อัลกุรอานและฮาดีษ แต่ เขาก็รู้จักปรัชญา โบราณแบบ เพริพาเตติก เป็นอย่างดี ซึ่งไม่ต้องสงสัยเลยว่าต้องขอบคุณ Ibn Sīnā เป็นหลัก ซึ่งได้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับผลงานของอริสโตเติลอย่างละเอียด อย่างไรก็ตาม Qūnawī เองอาจได้ศึกษาการแปลภาษาอาหรับของ "Metaphysics" ของอริสโตเติล โดยเป็นหนึ่งในนักวิจารณ์อริสโตเติลหลังยุคอวิเซนนันเพียงไม่กี่คนที่เข้าใจอย่างลึกซึ้ง แม้ว่าเขาจะไม่ใช่ผู้วิจารณ์เต็มตัวในจิตวิญญาณของIbn Rushdก็ตาม

อิทธิพลโดยรวมของ Qūnawī ดูเหมือนจะมีกลยุทธ์มากกว่าจะกว้างไกล นอกจากนี้ ลูกศิษย์ของเขาบางคนยังมีชื่อเสียงอีกด้วย เขาสอนQutb al-Din al-Shiraziซึ่งต่อมาได้เขียนบทวิจารณ์เรื่องḤikmat al-IshrāqของSuhrawardi ซึ่งปัจจุบันก็เป็นที่รู้จักดี ลูกศิษย์อีกคนของ Qūnawī คือกวีชาวซูฟีชื่อFakhr-al-Din Iraqiซึ่งมีบทบาทสำคัญในการแนะนำ Ibn 'Arabī ให้รู้จักกับภาษาเปอร์เซีย^[6]

หลังจากที่ได้ไปเยี่ยมหลุมศพของอิบนุ อาราบี หลังจากที่อาจารย์และพ่อตาของเขาเสียชีวิต กุนาวีได้เล่าถึงประสบการณ์ลี้ลับที่เขามีเกี่ยวกับอาจารย์ของเขา อิบนุ อาราบี ดังนี้:

วันหนึ่งฉันเดินท่ามกลางทุ่งโล่งในเทือกเขาทอรัส ลมตะวันออกพัดดอกไม้ให้พลิ้วไหว ฉันมองดูดอกไม้และไตร่ตรองถึงพลัง อำนาจ และความยิ่งใหญ่ของพระเจ้า (ขอพระองค์ทรงยกย่อง) ความรักของพระผู้ทรงเมตตากรุณา (พระผู้เป็นเจ้า) ทำให้ฉันเต็มไปด้วยความหลงใหลอย่างแรงกล้าจนฉันพยายามจะละทิ้งสิ่งที่พระเจ้าทรงสร้าง จากนั้น วิญญาณของชีค อิบนุ อาหรับี ก็กลายเป็นรูปเป็นร่างที่งดงามที่สุดสำหรับฉัน ราวกับว่าเขาเป็นแสงสว่างที่บริสุทธิ์ พระองค์เรียกฉันว่า “โอ้ ผู้ที่สับสน จงดูฉัน! หากพระผู้เป็นเจ้าผู้ทรงยิ่งใหญ่และเหนือโลกได้แสดงพระองค์ให้ฉันเห็นในชั่วพริบตาจากการสำแดงพระองค์อันสูงส่งของแก่นสารแล้ว เจ้าก็หายไปจากฉันในนั้นแม้เพียงแวบเดียว” ฉันตกลงทันที และราวกับว่าเขายืนอยู่ตรงนั้น [ร่างกาย] ต่อหน้าต่อตาฉัน เชคอัล-อักบัร [หรือ อิบนุ อาราบิ] ทักทายฉันด้วยคำทักทายที่แสดงถึงการกลับมาพบกันอีกครั้งหลังจากการจากลา และโอบกอดฉันด้วยความรักใคร่ โดยกล่าวว่า “ขอสรรเสริญแด่พระผู้เป็นเจ้าผู้ทรงเปิดผ้าคลุมและทรงนำผู้ที่รักของกันและกันมาพบกันอีกครั้ง ไม่มีเป้าหมาย ความพยายาม หรือความรอดใดที่ล้มเหลว” ^[7]

การที่เขาจำความฝันนี้ได้ดูเหมือนจะไม่ได้แค่แสดงถึงความเคารพต่อครูของเขาเท่านั้น แต่ยังรวมถึงสิ่งที่เขาเห็นว่าเป็นจุดจบของเหตุผลในทางปฏิบัติด้วย แม้ว่ากูนาวีจะเป็นคนที่มีสติปัญญาแตกต่างจากครูที่เสียชีวิตไปแล้ว แต่เขาก็เป็นนักพรตที่ปฏิบัติธรรมเช่นกัน ไม่ใช่แค่เป็นนักคิดและครูเท่านั้น กล่าวอีกนัยหนึ่ง เขาเป็นนักพรตที่เก่งในศาสตร์เชิงรูปแบบ เช่น การศึกษาวิชาหัฏีษ การตีความคัมภีร์กุรอาน (ตัฟซีร) เทววิทยาเชิงวิภาษ (คาลัม) นิติศาสตร์ (ฟิกห์) และปรัชญา และเขายังได้ติดต่อกับผู้ร่วมสมัย เช่น นาซีร อัล-ดิน ฏีซี ซึ่งการค้นพบทางคณิตศาสตร์และดาราศาสตร์ของพวกเขาได้กลายมาเป็นส่วนหนึ่งของวิทยาศาสตร์ที่เรารู้จักในปัจจุบัน

ความสำคัญของกูนาวีเกิดขึ้นจากตำแหน่งที่มั่นคงของเขาในช่วง "หลังอวิเซนนา" (หรือจะพูดให้ชัดเจนกว่านั้นก็คือหลังฟัลซาฟะห์) ของศาสนาอิสลาม ซึ่งนักวิชาการยุโรปละติน (ซึ่งกำลังต่อสู้กับปัญหาที่อวิเซนนาเสนอ) อาจไม่รู้ตัว อย่างไรก็ตาม กระแสปัญญาที่เขาสังกัดอยู่ได้ให้บริบทสำหรับการพัฒนาอื่นๆ รวมถึงการพัฒนาของเหตุผลเชิงระบบและประเพณีปรัชญาอันซับซ้อนที่เกิดขึ้นในอิหร่าน ซึ่งรวมถึงซาดร์ อัล-ดิน ชิราซี ผู้หลงทาง ซึ่งเรียกอีกอย่างว่ามุลลา ซาดรา [ ^4]

แม้ว่า Qūnavī จะทุ่มเทให้กับกรอบปรัชญาทั่วไปแบบเดียวกับ 'Abd al-Raḥmān Jāmī ของ Ibn 'Arabī ^[8]แต่รับรองกับเราว่าแม้ลูกศิษย์จะพยายามเดินตามรอยเท้าทางจิตวิญญาณของเขาอย่างล้มเหลว[34] หากไม่ได้ศึกษาผลงานของ Qūnavī อย่างเหมาะสม เจตนาที่แท้จริงของ Ibn 'Arabī เกี่ยวกับหลักคำสอนที่เรียกว่า Waḥdat al-Wujūd (หลักคำสอนที่ลูกหลานของ Ibn 'Arabī มอบให้) ก็ไม่สามารถมองเห็นได้ในลักษณะที่สอดคล้องกับทั้งเหตุผลและกฎหมายศาสนา (Jāmī 556) แม้จะมีความสัมพันธ์ของเขากับครูผู้ชรา Qūnavī ก็ยังต้องวางสายสัมพันธ์ส่วนตัวของเขาเองกับความรู้ที่สูงขึ้น บางครั้งดูเหมือนว่าเขาจะห่างเหินจากอิบนุ อาราบีโดยสิ้นเชิงเนื่องจากเน้นที่พยานส่วนตัวมากกว่าการตีความประสบการณ์ของผู้อื่นโดยไม่คำนึงถึงสถานะทางสังคมหรือจิตวิญญาณของพวกเขาอัล-มูนาวี (เกิดเมื่อปี ค.ศ. 1265) อ้างคำพูดของเขาว่าครูของเขาพยายามอย่างหนักที่จะนำเขาไปสู่ระดับที่พระเจ้าแสดงพระองค์เองผ่านแสงวาบแห่งการแสดงให้ผู้แสวงหาทุกคนเห็น แต่เขาทำไม่ได้ (NJK 222) นักพรตอธิบายการแสดงลักษณะนี้ว่าเป็น "แสงวาบ" เพราะ "การเห็นแก่นสารโดยตรง" นั้นคล้ายคลึงกับแสง ความเร็ว และความเลือนลางของแสงวาบหรือสายฟ้าธรรมดาทั่วไป^[9]

อัล-กาชานีเปรียบเทียบ “แสงวาบ” กับ “แสงสว่างที่ปรากฏให้คนๆ หนึ่งเห็นและเชื้อเชิญให้มาอยู่ใกล้พระเจ้าเพื่อเดินทางภายในพระเจ้า” ^[10]อิบนุ อาราบี กล่าวถึงความสงบสุขอย่างล้ำลึกที่เหล่า “มิตรของพระเจ้า” ที่เป็นนักบุญ หรือ “อาวลียา” รู้สึกได้ ซึ่งพวกเขาได้พักผ่อนในความสงบสุขนั้น เนื่องจากความสงบสุขไม่ได้เกิดขึ้นกับพวกเขาเสมอไป พวกเขาจึงทำได้เพียงแต่แอบมองการปรากฎการณ์นั้นราวกับว่าเกิดขึ้นเพียงชั่วพริบตา (ฮากิม 660–61)

ในทางกลับกัน ความสัมพันธ์ของเขากับอิบนุ อาหรับบีกลับให้เหตุผลที่สมเหตุสมผลแก่กุนาวีในการแสวงหาเส้นทางแยกไปสู่การตรัสรู้ทางจิตวิญญาณ ในด้านหนึ่ง และในการพัฒนาเงื่อนไขที่เหมาะสมในการแสดงความจริงที่ครอบคลุม ในอีกแง่หนึ่ง ซึ่งในทางกลับกัน ความจริงเหล่านี้สามารถเข้าถึงได้ผ่านประสบการณ์ส่วนตัวเท่านั้น ไม่ใช่จากใครอื่น^[4]

คูนาวีถือว่าการบรรลุสิ่งที่อิบนุ ซีนาเริ่มต้นไว้ด้วยแนวคิดเรื่องความรู้ของอิชรากี เป็นภารกิจในชีวิตของเขา ก่อนอื่น เขาแบ่งปันกับอิบนุ ซีนาและอิบนุ อาราบีเกี่ยวกับเป้าหมายในการนำเสนอการเดินทางทางปัญญา/จิตวิญญาณในรูปแบบที่สื่อสารได้ เพื่อให้เข้าใจความรู้หรือการค้นพบทางปัญญาประเภทใดก็ตาม ความรู้หรือการค้นพบทางปัญญาจะต้องสามารถถ่ายทอดไปยังผู้อื่นได้ (นักเรียน เพื่อนร่วมงานที่มีความคิดเชิงคาดเดา ฯลฯ) แทนที่จะถูกกักตุนไว้ในอีเธอร์นามธรรมของจิตใจ ไม่ว่าจะมีความซับซ้อนทางเทคนิคใดๆ ก็ตาม ความรู้นั้นจะต้องมีความหมายในเชิงสั่งสอนภายในเวลาและสถานที่ที่เฉพาะเจาะจง แม้ว่าจะไม่หลงลืมวัตถุรากเหง้าของความรู้ก็ตาม^[4]

เขาได้นำเสนอหลักการของเขาในบทความหลายฉบับ โดยเนื้อหาที่กระชับและมีสาระสำคัญที่สุดประกอบด้วยบทนำเชิงทฤษฎีของผลงานชิ้นเอกของเขาเรื่อง "I'jāz al-bayān" ซึ่งเนื้อหาหลักประกอบด้วยการตีความเชิงลึกลับของ "Sūrat al-Fātiḥah" ซึ่งเป็นบทเปิดของคัมภีร์อัลกุรอาน ในบทนำนั้น Qūnavī ได้วางแผนการเปลี่ยนผ่านจากตรรกะเชิงอธิบายของ "วิทยาศาสตร์เทววิทยา " ของ Avicenna (' ilm ilāhī ) ไปสู่ ตรรกะประเภทอื่นที่อาจเรียกได้ว่าเป็น "ไวยากรณ์เชิงตีความ" ตามที่ Ibn 'Arabī สอนไว้โดยประมาณ

สำหรับผู้ติดตามของอิบนุ อาหรับ “ไวยากรณ์เชิงอรรถาธิบาย” นั้นเหมาะสมกว่ามากสำหรับการเคลื่อนไหวที่ขัดแย้งกันของจิตวิญญาณ “การสนทนา” กับพระเจ้า และในความหมายทางญาณวิทยาล้วนๆ “ความรู้เกี่ยวกับความจริง” ที่แท้จริง ซึ่งเป็นสำนวนที่คูนาวีถือว่าได้รับแรงบันดาลใจจากอวิเซนนันเป็นหลัก คูนาวีมีความกระตือรือร้นที่จะรักษาความเหนือโลกของพระเจ้าไว้ แต่ไม่ได้ลบกิจกรรมหรือความคิดริเริ่มของมนุษย์ออกไป คูนาวีจึงเข้าใจว่าความรู้ของพระเจ้าเกี่ยวกับพระองค์เองเป็นรากฐานของความรู้ทั้งหมด เมื่อมองเผินๆ การกำหนดสูตรนี้และผลสืบเนื่องทางตรรกะที่ไหลออกมาจากสูตรนี้ดูเหมือนจะปิดผนึกความไม่สามารถของมนุษย์ที่จะค้นพบ “ความจริงของสิ่งต่างๆ” ด้วยตนเอง (กล่าวคือ โดยความสามารถโดยกำเนิดของเขาเอง) ^[4]

ในความหมายเชิงตัวแทน ความรู้ของมนุษย์อาจกล่าวได้ว่ามีพื้นฐานอยู่บนความสัมพันธ์ระหว่าง "ความจริง" สองอย่างที่แตกต่างกันและไม่สามารถย่อทอนลงได้ นั่นคือ ประธานและกรรม เมื่อพิจารณาถึงความแตกต่างระหว่างประธานและกรรมและข้อจำกัดของความสามารถของเราเองแล้ว เราจะรู้ได้อย่างไรว่าอะไรคือ "ความจริงของสิ่งต่างๆ" หัวข้อนี้แทรกซึมอยู่ในผลงานของคูนาวีแทบทั้งหมด ในบทนำ เขาได้กล่าวถึงข้อความหลายตอนจาก "อัล-ตาลิกอต" (สมุดบันทึก) ของอิบนุ ซีนา หลังจากที่เขาเสียชีวิต แหล่งข้อมูลเดียวที่เขาสนใจจะกล่าวถึงสำหรับการไตร่ตรองของอิบนุ ซีนาเกี่ยวกับ "ความจริง" นั้น "ตาลิกอต" มีข้อสังเกตที่ตรงไปตรงมาอย่างผิดปกติว่ามนุษย์ไม่สามารถรู้ความจริงของสิ่งต่างๆ ได้ เขาหยิบยกประเด็นเดียวกันนี้ขึ้นมาด้วย Naṣīr al- Dīn Ṭūsī (เสียชีวิตในปี 672/1274) ในจดหมายโต้ตอบทางปรัชญาที่น่าสนใจ ซึ่งกล่าวถึง "tashkīk" ("ความคลุมเครืออย่างเป็นระบบ" ซึ่งเป็นแนวคิดที่สำคัญของปรัชญาในยุคหลัง) ในการโต้วาทีครั้งนั้น นักคิดของเราพยายามแสดงให้เห็นว่าภายใต้เงื่อนไขใด มนุษย์จึงจะรู้จักพระเจ้าได้ ซึ่งเป็นเป้าหมายที่เขาแบ่งปันกับทั้งนักปรัชญาและนักลึกลับ

ในความหมายที่กว้างขึ้น คูนาวีสามารถทำให้การเปลี่ยนแปลงของเหตุผลทางปรัชญาที่เริ่มต้นโดยบรรพบุรุษของเขามีความลึกซึ้งยิ่งขึ้นด้วยข้อเท็จจริงง่ายๆ ที่ไม่อาจโต้แย้งได้: ตรรกะเชิงกลของปรัชญา Peripatetic ไม่สามารถเอาชนะความแตกต่างระหว่างประธานและกรรม ("ความจริง" พื้นฐานที่สุดสองประการในการกระทำแห่งการรับรู้ทุกประการ) ได้อย่างสมบูรณ์ ยกเว้นโดยการติดต่อ การเกิดขึ้นพร้อมกัน ฯลฯ^[4]ในทางกลับกัน ศูนย์กลางของโครงการของเขาคือการเปิดเผยตนเองของพระเจ้า ในเรื่องนี้ อิบนุ อาหรับบีได้ใช้การใช้เหตุผลที่สับสนอย่างโจ่งแจ้ง มักจะโดยการเชื่อมโยงและการระเบิดอารมณ์ที่ไม่ต่อเนื่อง แต่เช่นเดียวกับเขา คูนาวีมองว่าการเปิดเผยตนเองของพระเจ้าหรือการสำแดงตนเป็นการเปิดเผย "หนังสือ" ที่เขียนขึ้นในรูปแบบของคำพูดที่ถูกสร้างขึ้น

โดยสรุป การเปิดเผยตนเองคือความจริงที่อยู่เบื้องหลังความจริงทั้งหมด เพื่อขยายความหลักการของการเปิดเผยตนเอง เขาใช้ตรรกะเชิงสาธิตที่สนับสนุนโดยทั้งนักปรัชญากรีกของศาสนาอิสลาม เช่น อิบนุ ซีนา และนักเทววิทยาอิสลามจำนวนมากอย่างถี่ถ้วน แต่การสังเคราะห์ใหม่ที่เขากระตือรือร้นที่จะอธิบายสำหรับ "วิทยาศาสตร์เทววิทยา" หรือ 'ilm ilāhī จะต้องยึดอย่างเหมาะสมกับโลโก้ที่แสดงความเป็นรูปธรรมลักษณะเดียวกันกับที่เขาคุ้นเคยจากคำพูดของพระเจ้า "การสื่อสารของพระเจ้า" กับมนุษย์ (เช่น "คัมภีร์กุรอาน") ^[4]ดังนั้น เขาจึงได้อนุมานไวยากรณ์เชิงอรรถาธิบายประเภทลึกลับจากตรรกะแบบดั้งเดิม ซึ่งมี "มาตราส่วน" หรือมาตรฐานสำหรับการสร้างทฤษฎีของตัวเอง ซึ่งมีรอยประทับพิเศษของเขา

ในบันทึกชีวประวัติอย่างเป็นทางการของชนชั้นปัญญาชนแห่งคอนยา อัฟลากีได้บรรยายถึงชุมชนนักลึกลับและนักวิชาการที่ผูกพันกันอย่างแน่นแฟ้นซึ่งมีท่าทีทางจิตวิญญาณที่ไม่ถูกยับยั้งอย่างน่าประหลาดใจในคอนยา อย่างไรก็ตาม การอพยพไปยังอานาโตเลียอย่างต่อเนื่องได้ทำให้เมืองหลวงชายแดนแห่งนี้มีลักษณะเฉพาะที่เป็นสากล ทำให้เป็นที่อิจฉาของบรรดาผู้แสวงหาความรู้ทุกคน ไม่ว่าจะเป็นมุสลิม กรีก และอาร์เมเนีย รวมถึงศัตรูอีกนับไม่ถ้วน^[11]

ช่วงเวลาดังกล่าวเป็นช่วงเวลาที่พ่อของคูนาวี^[12]มัจด์ อัล-ดีน อิสฮาก เริ่มอาชีพนักการเมือง และสะท้อนให้เห็นถึงความแพร่หลายของลัทธิลึกลับ จึงได้รับสถานะของบุคคลทางจิตวิญญาณที่ได้รับการเคารพนับถือ ในการเดินทางกลับจากการแสวงบุญไปยังนครเมกกะอันศักดิ์สิทธิ์ อิสฮากได้เดินทางไปพร้อมกับมุฮิดดีน อิบน์ อาหรับบีซึ่งเขาได้สร้างมิตรภาพอันลึกซึ้งกับมุฮิดดีน เมื่ออิสฮากเสียชีวิต มีรายงานว่าเพื่อนของเขาได้กลายเป็นพ่อเลี้ยงของซาดร์ อัล-ดีน โดยแต่งงานกับแม่ม่าย^[13]แม้ว่าเราจะไม่ได้รับการยืนยันโดยตรงเกี่ยวกับการแต่งงานครั้งนี้จากงานเขียนของอิบนุ อาราบีหรือกุนาวี แต่เราก็รู้ว่ากุนาวีได้กลายเป็นสาวกที่ใกล้ชิดของอิบนุ อาราบีและได้รับอนุญาตให้สอนผลงานทั้งหมดของเขา^[14]และในที่สุดลักษณะทางจิตวิญญาณและวัฒนธรรมของอานาโตเลียก็เริ่มมีรูปร่างที่ชัดเจนขึ้น

ภาษาถือเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุดสำหรับกิจกรรมทางจิตวิญญาณและจิตใจทั้งหมด เราต้องพิจารณาเพียงนวัตกรรมทางภาษาของกวีลึกลับเช่นรูมี ซึ่งมีส่วนสนับสนุนการพัฒนาวรรณกรรมเปอร์เซียรูปแบบชั้นสูงในทางโลก ในทางกลับกัน ความชอบเฉพาะตัวของกูนาวีที่มีต่อภาษาศาสตร์อาหรับทำให้เขาสามารถอยู่ในวัฒนธรรมชั้นสูงของอาหรับได้อย่างสบายๆ แม้ว่า "ไวยากรณ์การตีความ" อันลึกลับของเขาจะต้องไม่ล่มสลายไปกับไวยากรณ์อาหรับแบบเดิมก็ตาม^[4]

ภาษาอาหรับเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้ชาวคูนาวีสามารถเชื่อมโยงกับศูนย์กลางการเรียนรู้แบบดั้งเดิม (ดามัสกัส อเลปโป ไคโร เป็นต้น) ได้อย่างไม่สะดุด โดยที่ศาสตร์ทางศาสนาสอนกันเกือบเฉพาะในภาษาอาหรับเท่านั้น ก่อนหน้านี้ ราชวงศ์อัยยูบิด ได้สร้างโรงเรียนและวิทยาลัยหลายแห่ง ในซีเรียและอียิปต์ ซึ่งผู้คนจากทั่วโลกอิสลามศึกษาภาษาอาหรับ

ในผลงานสำคัญของเขาที่มีชื่อว่า "al-Nafaāt al-ilāhīyah" คูนาวีได้กล่าวถึงเรื่องราวของ "al-kitābah al-ūlā al-ilāhīyah" (งานเขียนเกี่ยวกับพระเจ้าหลัก ซึ่งเป็นคุณลักษณะสำคัญของหลักคำสอนของเขา) ที่ปรากฏในฉบับก่อนหน้านี้ในเมืองดามัสกัส ดามัสกัสในเวลานั้นได้ส่งเสริมให้เกิดความเป็นพี่น้องทางปัญญาที่กว้างขวางซึ่งรู้สึกได้จากแนวทางดั้งเดิมของนิติศาสตร์แม้ว่าศาสตร์ทางศาสนาจะมีรากฐานที่ลึกซึ้งและหลากหลายกว่าในเมืองคอนยาก็ตาม สาขาเฉพาะทาง เช่น การศึกษาวิชาฮาดิษ ซึ่งคูนาวีเป็นผู้มีอำนาจและเป็นครู มีมาตรฐานการยอมรับหลักคำสอนที่เข้มงวดน้อยกว่า ศูนย์กลางที่มีชื่อเสียงที่สุดแห่งหนึ่งซึ่งก่อตั้งขึ้นในช่วงต้นศตวรรษที่ 12 คือ Dār al-Ḥadīth al-Ashrafīyah ซึ่งชีคคนแรกได้รับการยกย่องให้เป็น Shafi'ī muḥaddith Ibn al-Ṣāliḥ al-Shahrazūrī (เสียชีวิตในปี 643/1245) ซึ่งแตกต่างจาก Ibn 'Arabī ซึ่งละหมาดในฐานะMālikī Qūnavī มีความ รู้ด้านนิติศาสตร์ของ Shafi'ī เป็นอย่างดี โดยผู้ปฏิบัติธรรมของ Qūnavī นั้นมีจำนวนมากในโรงเรียนต่างๆ แม้ว่าขอบเขตอิทธิพลจะกระจายตัวค่อนข้างเท่าเทียมกันในระดับสูงของวิชาการในศูนย์กลางต่างๆ เช่น อัชราฟียะห์ แต่บรรดานักวิชาการบางคนก็ใช้อิทธิพลทางปัญญาเกินสัดส่วนเมื่อเทียบกับจำนวนของพวกเขา ตัวอย่างที่โดดเด่นคืออบู ชามา นักประวัติศาสตร์ทางการของดามัสกัสซึ่งมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับกลุ่มมาลิกีจากมาเกร็บและอิบนุ อาราบีเอง^[15]

พี่น้องมาลิกีเป็นกรณีพิเศษ เนื่องจากจำนวนนักเรียนในโรงเรียนของพวกเขาที่น้อยนั้นขัดแย้งกับอิทธิพลที่แผ่กว้างของพวกเขา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในศาสตร์เกี่ยวกับอัลกุรอาน การที่พวกเขามีคะแนนเสียงเป็นเอกฉันท์ในการอ่านอัลกุรอานและไวยากรณ์^[15]ทำให้ผู้คนหันมาสนใจในศาสตร์เกี่ยวกับภาษาอาหรับมากขึ้น ด้วยความสัมพันธ์พิเศษระหว่างเขากับอิบนุ อาหรับบี คูนาวีจึงสามารถเข้าถึงแหล่งข้อมูลการตีความของพวกเขาได้อย่างง่ายดาย อย่างไรก็ตาม นอกจากธีมที่เป็นลักษณะเฉพาะของอิบนุ อาหรับบีแล้ว ก็มีหลักฐานเพียงเล็กน้อยที่บ่งชี้ว่าผลงานของคูนาวีเป็นผลงานของมาลิกีหรือมาเกรบีโดยเฉพาะ ซึ่งรวมถึงไวยากรณ์ด้วย^[4]ความสัมพันธ์ของเขายังคงใกล้ชิดกับศูนย์กลางการเรียนรู้แบบดั้งเดิมทางตะวันออก ซึ่งพี่น้องมาลิกีมีตัวแทนน้อยกว่า อย่างไรก็ตาม ดามัสกัสไม่ใช่สถานที่เดียวที่คูนาวีไปเยี่ยมเยียนเป็นประจำ เขาเดินทางไปยังอาเลปโปและไคโร ซึ่งที่นั่นมีผู้ติดตามอย่างเหนียวแน่น

น่าสนใจยิ่งกว่านั้นคือการที่สายสัมพันธ์ทางจิตวิญญาณระหว่างกูนาวีกับรูมี ผู้เป็นปราชญ์ในตัวของตัวเองแต่ประกาศตัวว่าเป็นคู่ต่อสู้ของปราชญ์ด้านหนังสือ ได้พัฒนาไปถึงจุดที่ชื่นชมซึ่งกันและกัน ตามที่อัฟลากีกล่าว ขณะที่กูนาวียังคงผลิตผลงานที่ยากจะทัดเทียมใน "ศาสตร์อาหรับ" ต่อไป (ฮวาร์ต 281–82)

ภาษาเป็นยานพาหนะหลักในการแสดงออกของมนุษย์ จึงมีศักยภาพในการถ่ายทอดประสบการณ์ที่ลึกซึ้งที่สุดที่มนุษย์สามารถสัมผัสได้ สำหรับกูนาวี “อุปกรณ์ในการถ่ายทอด” (adawāt al-tawṣīl) ของภาษาได้เปิดเผยถึง “ความหมายที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม” ซึ่งเขาได้สำรวจในระยะห่างจากประสบการณ์ดั้งเดิมที่สันนิษฐานว่าเป็นแก่นกลาง เขาอาจไม่แตกต่างจากรูมีมากนักในเรื่องนี้ แต่เขาไม่ใช่ “นักวรรณกรรม” (กล่าวคือ กวี) ตามแบบฉบับของรูมี และเขาก็ไม่ใช่แม้แต่นักไวยากรณ์ตามอาชีพด้วยซ้ำ^[4]

ความท้าทายก็คือการนำวิทยาศาสตร์เชิงสาธิตของปรัชญาแบบดั้งเดิมมาใช้ในการตีความไวยากรณ์ที่สามารถทำหน้าที่เป็นภาษาแห่งประสบการณ์โดยสมบูรณ์ โดยที่ความรู้หมายถึงภาระผูกพันในการสั่งสอนความซับซ้อนของการเดินทางทางจิตวิญญาณ แต่จะไม่แทนที่ความรู้ที่ได้รับนี้ด้วยประสบการณ์ส่วนตัวโดยตรง รูปแบบนี้ยังคงถูกต้องตราบเท่าที่ข้อเท็จจริงหลักและความเป็นหนึ่งเดียวทางความหมายของคำพูดของพระเจ้ายังคงดำรงอยู่^[4]

สิ่งที่เราพบในข้อคิดเชิงลึกลับของอิบนุ อาหรับีและคูนาวีนั้นเหมือนกันคือถ้อยคำที่เข้ารหัสซึ่งแสดงถึงการแบ่งแยกที่ไม่สมดุลระหว่างส่วนประกอบของความรู้เชิงสั่งสอนสองส่วน ในเชิงปรัชญา พวกมันประกอบด้วยมอว์ดู (ประธาน) และมัตลุบ (วัตถุแห่งการสืบค้น) ในวิภาษวิธีทางเทววิทยาและศาสตร์ทางศาสนา พวกมันมักเรียกกันทั่วไปว่าอาศล (ราก) และฟาร์ (กิ่งก้าน) ดังนั้น ในมุมมองของคูนาวี แนวคิดนั้นไม่ได้เป็นเพียงการตั้งสมมติฐานถึง "ราก" เท่านั้น แต่คือการรู้จักมันและกำหนดรูปแบบที่แน่นอนของความรู้ของเราเกี่ยวกับมัน การรับรู้พื้นฐานทางศาสนาที่กำหนดไว้ล่วงหน้าอย่างเรียบง่ายและไม่ไตร่ตรองในลักษณะที่อิบนุ ตัยมียะห์ ที่มีใจแบบซาลัฟีสนับสนุน ยังคงเป็นความรู้ แต่ไม่มีอะไรสามารถแยกมันออกจากอิทธิพลทางโลกที่ปกติจะกระทบต่อความสามารถในการเข้าใจของมนุษย์ได้^[4]

คำถามสำคัญที่ถูกตั้งขึ้นใน “วิทยาศาสตร์เทววิทยา” ที่อิบนุ ซีนาจินตนาการไว้ก็คือคำถามเรื่อง “การดำรงอยู่” ในรูปแบบของการใช้เหตุผลเชิงตรรกะ ความรู้เทววิทยาที่มันถ่ายทอดออกมาประกอบด้วยข้อสมมติฐานที่พิสูจน์ไม่ได้และข้อสรุป สิ่งที่พิสูจน์ไม่ได้นั้นถูกกำหนดให้เป็นองค์ประกอบในการใช้เหตุผลเชิงตรรกะ (“สิ่งที่กำหนด” ถูกตั้งขึ้นผ่านประสาทสัมผัส จินตนาการ สติปัญญา ฯลฯ) ในฐานะวิทยาศาสตร์ แนวคิดที่ยิ่งใหญ่ของเทววิทยานี้รวบรวมสิ่งที่กำหนดไว้ล่วงหน้าทั้งหมดที่ได้มาจากวิทยาศาสตร์ที่ต่ำกว่าซึ่งอยู่ภายใต้เขตอำนาจของมันเอง เนื่องจากวิทยาศาสตร์เทววิทยาเป็นพื้นฐานของวิทยาศาสตร์ทั้งหมด^[4]

นอกจากนี้ อิบนุ ซีนา มองว่าการดำรงอยู่เป็นสิ่งที่ต้องการมากกว่าแค่การรับรู้ตามธรรมชาติต่อสิ่งต่างๆ ใน ​​"Nafaḥāt ilāhiyyah" ของเขา คูนาวียอมรับว่าในความหมายที่ซ้ำซากจำเจนั้น เราอาจโต้แย้งได้ว่าการรับรู้ถึงการดำรงอยู่ถูกตั้งขึ้นโดยสัญชาตญาณในฐานะ "การรับรู้ประการแรก" ซึ่งไม่มีหลักฐานที่พิสูจน์ได้หรือคำจำกัดความที่แท้จริง และมีเพียงความเป็นหนึ่งเดียวที่ไม่ชัดเจน อย่างไรก็ตาม อิบนุ ซีนายืนกรานว่านี่ไม่ใช่ปัญหาที่ใหญ่ที่สุด ความยากลำบากเกิดขึ้นกับ "การรับรู้ประการที่สอง" กล่าวคือ ความรู้เกี่ยวกับ "ความจริงที่แยกแยะได้ในตัวมันเองจากความจริงอื่นๆ" กล่าวอีกนัยหนึ่งคือ ความเป็นเอกลักษณ์ของความจริง

สิ่งนี้ถือเป็นจุดเปลี่ยนของปัญหาทางปรัชญาคลาสสิกที่ครอบงำกูนาวี เป้าหมายของความรู้คือ “ความรู้เกี่ยวกับความเป็นจริงของสิ่งต่างๆ” เราอาจปฏิเสธความรู้นี้ต่อมนุษย์ด้วยเหตุผลว่าความสามารถตามธรรมชาติของเขานั้นไม่สมบูรณ์ หรืออาจยืนยันความรู้นี้โดยเสี่ยงต่อการได้รับความรู้ที่แท้จริงจากเขา เมื่อเทียบกับความรู้ประการที่สอง ความรู้ประการแรกมีอยู่ ซึ่งประกอบด้วย “การรับรู้ถึงการดำรงอยู่” และการรับรู้ถึง “ความเป็นสิ่งของ” ของมัน การแบ่งแยกระหว่างสิ่งที่ไม่ชัดเจนนี้กับความเป็นจริงเฉพาะนั้นสอดคล้องกับการแบ่งทางเทววิทยาของ “ผู้เป็นประธาน” (mawḍūc) และ “วัตถุแห่งการสืบค้น” (maṭlūb) ซึ่งก็คือสิ่งที่ได้รับและสิ่งที่แสวงหาโดยผ่านความรู้ ความจริงในรูปพหูพจน์ประกอบด้วยสาขาต่างๆ ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่หลากหลายของสาระสำคัญอันศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งพระเจ้าใช้แสดงพระองค์เอง^[4]

เบื้องหลังมุมมองเชิงโครงสร้างหรือการกำหนดสูตรนี้ยังคงมีคำถามที่น่าหนักใจอยู่ว่า สิ่งที่แสวงหาในการแสวงหาความรู้ควรถือเป็นเพียงสิ่งที่รู้เบื้องต้นเท่านั้นหรือไม่ เนื่องจาก shay' (สิ่ง) ถูกกำหนดให้เป็นประธาน เช่นเดียวกับ mawjūd (มีอยู่) “สาเหตุของความรู้คือการครอบงำของหลักการที่ทำให้มีความเป็นหนึ่งเดียวกับ [สิ่ง] ที่รู้ ไม่ว่าสิ่งนั้นจะเป็นอะไรก็ตาม” ^[16] “ความเป็นหนึ่ง” ระหว่างผู้รู้และผู้รู้นี้คือสิ่งที่การอ้างสิทธิ์ใดๆ เพื่อความรู้เกี่ยวกับความเป็นจริงนั้นต้องอาศัยในที่สุด แต่เป็นความเป็นหนึ่งซึ่งบ่งชี้ว่าเรารู้จักความเป็นจริงในลักษณะที่มันเปิดเผยตัวเองต่อความเป็นจริงอีกแบบหนึ่ง นั่นคือความเป็นจริงของผู้รู้ และไม่ใช่อัตลักษณ์ที่เรียบง่ายของสองสิ่ง

อย่างไรก็ตาม ความแตกต่างอย่างสุดขั้วของผู้รู้คือสิ่งที่ทำให้ความเป็นหนึ่งเดียวอย่างง่ายๆ เป็นไปไม่ได้ แล้วเราจะคาดหวังได้อย่างไรว่ามนุษย์ในความจำกัดและความไม่สมบูรณ์แบบของเขาจะไม่เพียงแต่รู้ "ความจริงของสิ่งต่างๆ" เท่านั้น แต่ยังรู้พระเจ้าผู้สร้างและความจริงสูงสุดของเขาด้วย อย่างไรก็ตาม ความเป็นหนึ่งเดียวสามารถเกิดขึ้นได้ในแง่การสอนผ่านแนวคิดเรื่อง "ความสอดคล้อง" ระหว่างความจริงสองประการโดยผ่านคุณสมบัติที่โดดเด่นของพวกมัน ซึ่งเป็นไปได้ด้วยคุณสมบัติของ "ความรู้ที่มีอยู่ก่อน" เท่านั้น ดังนั้น ในปรัชญา กระบวนการค้นพบจะเคลื่อนไปอย่างเป็นขบวนจากสิ่งที่รู้ไปสู่สิ่งที่ไม่รู้ "ศาสตร์ทางเทววิทยา" ทุกแขนงตั้งแต่ของอริสโตเติลไปจนถึงของอิบน์ ซีนา และของคูนาวี ไม่ว่าคำพูดของมันจะเป็นทางการเพียงใด ไพเราะเพียงใด หรือเพียงแต่จิตวิญญาณที่อ่อนแอเพียงใด ต่างก็ยอมรับหลักการพื้นฐานนี้^[4]

ด้วยความดีความชอบของ Qūnavī เขาพยายามอธิบายข้อความหรือการแทนที่ที่เกิดขึ้นพร้อมกับความรู้เกี่ยวกับสิ่งนั้นในฐานะความจริงเฉพาะตัวโดยผ่าน "ความเป็นหนึ่ง" พิเศษผ่านความสอดคล้องกัน กล่าวอีกนัยหนึ่ง ความรู้เกี่ยวกับสิ่งนั้นในรูปแบบของวัตถุแห่งการสืบเสาะหรือ "สาขา"

การเคลื่อนไหวในที่นี้ไม่ใช่การเปลี่ยนผ่านจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่งโดยกลไก ความเป็นไปได้ของการเปลี่ยนแปลงในระดับหนึ่งที่กำหนดไว้ของความเหมือนกันระหว่างความจริงสองประการที่แตกต่างกัน (ผู้รู้และสิ่งที่รู้) เปิดขึ้นผ่านความสอดคล้องกันหรือมูนาซาบาห์ของทั้งสอง

• อิญาซ อัล-บายัน ฟี ตะอวีล อุมม์ อัล-กิตาบ ฉบับพิมพ์ครั้งที่สอง ไฮเดอราบาด เดคคาน: มัทบากัต มาจลิส ดาอิรัต อัล-มาอาริฟ อัล-อุษมานียะห์ 1368 AH/1949 CE (มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า "ตัฟซีร อัล-ฟาติฮะห์")การตีความคัมภีร์กุรอานที่คัดเลือกมาอย่างยาวนานและผลงานที่สำคัญที่สุดของเขา
• กิตาบ อัล-ฟูกูก (หรือเรียกอีกอย่างว่า “ฟักก์ อัล-คูทุม”) บทนำ., เอ็ด. มูฮัมหมัด ควาจาวี. เตหะราน: อินติชาราต เมาลา, 1371 AHS/1413 AH, หน้า 177-316 นี่คือความเห็นสั้นๆ เกี่ยวกับ "ฟุชซูช อัล-ฮิกัม" ของอิบนุ อาราบี
• กิตาบ อัล-มุฟาวาดัต. Briefwechsel Zwischen şadr ud- Dīn -ee Qūnawī (gest. 673/1274) und Naṣīr ud-dīn Ṭūsī (gest. 672/1274) วิทยานิพนธ์ระดับปริญญาเอก เรียบเรียงและแสดงความคิดเห็นโดย Gudrun Schubert จดหมายโต้ตอบของเขากับNasir al-Din al-Tusiซึ่งประกอบด้วย “al-Ajwibah”, “al-As'ilah” และ “al-Mufṣiḥah”
• กิตาบ อัล-นาฟาฮาต อัล-อิลาฮิยาห์ (หรือ กิตาบ อัล-นาฟาฮาต อัล-รอบบานียะห์) นางสาว 1354. ปารีส: Bibliothèque Nationale.
• กิตาบ อัล-นูซซูช. คัดลอกโดย Ibrāhīm al-Lārījānī, 1315. พิมพ์หิน, เตหะราน: Kitābkhānah Ḥāmidī, Jamādī al-Thānī 1395 AH/1354 AHS; ฟอล 274-300.
• มิฟตาฮ์ อัล-กายิบ อัล-ญัม' วา อัล-วูจูด (บนขอบของมิฟตาฮ์ อัล-อุนส์ ฟี ชาร์ฮ์ มิฟตาฮ์ กายิบ อัล-ญัม' วา อัล-วูจูด ชามส์ มูฮัมหมัด บี. ฮัมซาห์ บี. มูฮัมหมัด อัล-อุษมานี หรือ อิบนุ อัล-ฟานารี อัล-ฮานาฟี พิมพ์หินในเตหะราน 1323 AHหนึ่งในผลงานสำคัญของกุวนาวี ได้ถูกสอนให้กับนักเรียนในโรงเรียนสอนศาสนาของอิหร่านที่เชี่ยวชาญตำราปรัชญาที่ยากที่สุดมาเป็นเวลานานแล้ว
• Sharḥ al-arba'īn ḥadīthan แก้ไขและอธิบายโดย ดร. Ḥasan Kāmil Yılmaz อิสตันบูล: Yıdızlar Matbaası, 1990 ตีพิมพ์ในชื่อ Tasavvufî Hadîs Şerhleri ​​ve Konevînin Kırk Hadîs Şerhiงานที่ยังไม่เสร็จสมบูรณ์เกี่ยวกับคำพูดอันโด่งดัง 40 คำของศาสดาแห่งศาสนาอิสลาม Qunawi เสียชีวิตก่อนที่จะทำงานนี้เสร็จ แต่เขาได้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับ 29 ฮะดีษ ซึ่งให้คำอธิบายที่สำคัญเกี่ยวกับ "จินตนาการ" และแนวคิดอื่นๆ
• Sharḥ al-asmā' al-husnā (ดู “บทนำ” สำหรับข้อมูลบรรณานุกรมของต้นฉบับที่ใช้)คำอธิบายสั้นๆ เกี่ยวกับพระนามของพระเจ้าทั้งเก้าสิบเก้าพระนามและผลกระทบต่อมนุษย์

• อิบนุ อาราบี
• กุฏบ์ อัล-ดิน ชิราซี
• นาซีร อัล-ดิน ตูซี
• มุลลาห์ ชามส์ อัด-ดิน อัล-ฟานารี

• Feuillebois, Ève (2017) “อิรากี ฟาคร อัล-ดีน ” ในฟลีท เคท; Krämer, กุดรุน ; มาทรินจ์, เดนิส; นาวาส, จอห์น; โรว์สัน, เอเวอเรตต์ (บรรณาธิการ). สารานุกรมอิสลาม (ฉบับที่ 3) สุดยอดออนไลน์ISSN  1873-9830.
• พีค็อก, ACS (2019). อิสลาม วรรณกรรม และสังคมในอานาโตเลียมองโกล. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ISBN 978-1108499361-