ไซดิสม์
สาขาของศาสนาอิสลามชีอะห์

ไซดิส
โลโก้ตัวอักษรที่ใช้โดย Ansar Allah ซึ่งเป็นกลุ่มชีอะห์ Zaydi ในเยเมนที่เรียกกันทั่วไปว่าฮูตี พร้อมข้อความภาษาอาหรับว่า "โอ้ ผู้ศรัทธาทั้งหลาย จงสนับสนุนอัลลอฮ์" (อัลกุรอาน 61:14)
ผู้ก่อตั้ง
ซายด์ อิบน์ อาลี
ภูมิภาคที่มีประชากรจำนวนมาก
ทางตะวันตกเฉียงเหนือของเยเมนทางตอนใต้ของซาอุดิอาระเบีย
ส่วนหนึ่งของซีรีส์เกี่ยวกับ
ศาสนาอิสลามชีอะ
ความเชื่อและการปฏิบัติ
วันแห่งการรำลึก
ประวัติศาสตร์
สาขาและนิกาย
อาห์ล อัล-คิซา
สตรีศักดิ์สิทธิ์
icon พอร์ทัลอิสลามชีอะห์

ไซดีสม์ ( อาหรับ : الزَّيْدِيَّة , โรมัน :  az-Zaydiyya ) เป็นหนึ่งในสามสาขาหลัก[1]ของศาสนาอิสลามชีอะที่เกิดขึ้นในศตวรรษที่แปดหลังจากการกบฏที่ไม่ประสบความสำเร็จของไซด์ อิบน์ อาลีต่อรัฐเคาะลีฟะฮ์อุมัยยัด [ 2]โดยทั่วไปแล้วไซดีสม์ถือเป็นสาขาหนึ่งของศาสนาอิสลามชีอะที่ใกล้เคียงกับซุนนี มากที่สุด แม้ว่ารูปแบบ "คลาสสิก" ของไซดีสม์ (มักเรียกว่าฮาดาวี ) ตลอดหลายศตวรรษได้เปลี่ยนจุดยืนของตนเกี่ยวกับประเพณีซุนนีและชีอะหลายครั้ง จนถึงจุดที่การตีความไซดีเป็นชีอะมักจะขึ้นอยู่กับการยอมรับอาลีในฐานะผู้สืบทอดที่ถูกต้องของศาสดามูฮัมหมัด[3]กระแสหลัก (" weltyr ") ชีอะบางครั้งถือว่าไซดีสม์เป็น " สำนักที่ห้า " ของศาสนาอิสลามนิกายซุนนี[4]ชาวไซดีถือว่าลัทธิเหตุผลนิยมมีความสำคัญมากกว่าการตีความคัมภีร์อัลกุรอานอย่างแท้จริงและในอดีตพวกเขาค่อนข้างยอมรับลัทธิซุนนีชาฟิซึ่งเป็นศาสนาของชาวเยเมนประมาณครึ่งหนึ่ง[ 5 ]

ชาว ไซดีส่วนใหญ่ของโลกตั้งอยู่ในเยเมน ตอนเหนือ และใน เขต นาจรานของซาอุดีอาระเบีย

ประวัติศาสตร์

ในศตวรรษที่ 7 ชาวมุสลิมยุคแรกบางคนคาดหวังว่าอาลีจะเป็นเคาะลีฟะฮ์ องค์แรก ผู้สืบทอดตำแหน่งจากมูฮัม หมัด หลังจากที่อาบู บักรขึ้น ครองราชย์ ผู้สนับสนุนอาลี (และชีอะห์ในอนาคต) ยังคงเชื่อว่ามีเพียงคนจากครอบครัวของศาสดาเท่านั้นที่มีคุณสมบัติเป็นผู้ปกครอง และเลือกผู้นำหนึ่งคน คือ อิหม่าม จากแต่ละรุ่น (ในทางตรงกันข้าม สุหนี่ยุคแรกยอมรับอาบูบักรเป็นเคาะลีฟะฮ์องค์แรกที่ถูกต้องตามกฎหมาย ) [5]ชาวไซดีเกิดขึ้นโดยเคารพการลุกฮือที่ล้มเหลวของไซด์ อิบน์ อาลีต่อต้านเคาะลีฟะฮ์อุมัยยัดฮิชาม อิบน์ อับดุลมาลิก ( ครองราชย์  724–743 ) ในขณะที่ชาวชีอะห์ยุคแรกส่วนใหญ่ยอมรับพี่ชายของไซด์ มูฮัมหมัด อัล-บากิรเป็นผู้นำคนที่ห้า บางคนถือว่าไซด์เป็นอิหม่ามคนที่ห้า ดังนั้นในศตวรรษที่ 8 จึง ก่อตั้งไซด์หรือ " กลุ่ม แยกตัว " ของศาสนาอิสลาม[5]

ชาวไซดีได้ก่อตั้งรัฐต่างๆ ในพื้นที่ที่ปัจจุบันเรียกว่าอิหร่านตอนเหนือ ( Tabaristan , 864 CEโดยHasan ibn ZaydและขยายไปยังDaylamและGilan ) และต่อมาในเยเมน (893 CE โดยal-Hadi ila'l-Haqq Yahya ) ชาวไซดีบนทะเลแคสเปียนได้เปลี่ยนมานับถือนิกายชีอะห์สิบสองอิมาม อย่างแข็งกร้าว ในศตวรรษที่ 16 [6]

ชาวไซดีในเยเมนเคยอาศัยอยู่บนที่สูงและดินแดนทางตอนเหนือ แต่ขอบเขตการปกครองของพวกเขานอกเมืองหลวงของพวกเขาซึ่งมีอายุกว่า 7 ศตวรรษอย่างซาดานั้นเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลาราชวงศ์ราสซิดก่อตั้งขึ้นหลังจาก การรุกรานของ ออตโตมันในศตวรรษที่ 16 หลังจากปฏิสัมพันธ์อีกครั้งกับออตโตมัน ราชวงศ์ใหม่ก็เริ่มต้นในศตวรรษที่ 19 โดยมูฮัมหมัด บิน ยาห์ยา ฮามิด อัด-ดินราชวงศ์ทั้งสองนี้ปกครองเยเมนโดยมีช่วงเวลาหยุดชะงักเพียงเล็กน้อย จนกระทั่งมีการก่อตั้งสาธารณรัฐอาหรับเยเมนในปี 1962 แม้ว่าผู้ปกครองจะปฏิบัติตามกฎหมายฮาดาวี (หรือที่เรียกว่า "อิมาเมต") อย่างชัดเจน แต่หลักคำสอนนั้นจะต้องมีการปรับเปลี่ยนเพื่อให้สามารถเลือกอิมามได้ตามสายเลือด ไม่ใช่การคัดเลือกตามคุณธรรมแบบดั้งเดิม[7]

การสิ้นสุดการปกครองของอิหม่ามในปี 1962 โดยผู้ปกครองใหม่ในเยเมนไม่ปฏิบัติตามข้อกำหนดของศาสนาไซดีอีกต่อไป ทำให้นักวิชาการของศาสนาไซดีเรียกร้องให้ฟื้นฟูอิหม่าม เหตุการณ์นี้ส่งผลให้เกิดสงครามกลางเมืองในเยเมนเหนือซึ่งกินเวลาตั้งแต่ปี 1962 ถึง 1970 [8]การปรองดองแห่งชาติในปี 1970 ทำให้การสู้รบระหว่างชาวไซดีที่หวาดกลัวต้องยุติลง โดยพวกเขาต้องเดินทางตามเส้นทางหลัก 3 เส้นทาง ได้แก่[9]

  • เข้าร่วมระบบการเมืองใหม่ ( พรรคศาสนาแห่งความจริงก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2533)
  • การฟื้นฟูมรดกทางจิตวิญญาณและวัฒนธรรมของศาสนาไซดิซึมโดยการเปิดศูนย์ศาสนาและส่งเสริมให้ชนเผ่าส่งเยาวชนของตนไปศึกษาที่นั่น
  • เตรียมพร้อมสำหรับการสู้รบในอนาคต ( ผู้ก่อตั้งขบวนการฮูซี ฮุสเซนอัลฮูซีกำลังเตรียมความพร้อมให้กับกองกำลังกึ่งทหาร)

กฎ

ในเรื่องของนิติศาสตร์อิสลามชาวไซดีปฏิบัติตาม คำสอนของ ไซด อิบน์ อาลีซึ่งมีบันทึกอยู่ในหนังสือของเขาที่ชื่อว่าMajmu' Al-Fiqh ( อาหรับ : مجموع الفِقه ) ฟิกห์ ของไซดี มีความคล้ายคลึงกับ สำนัก ฮานาฟีของนิติศาสตร์อิสลามซุนนี[10]เช่นเดียวกับสำนักอิบาดี อบู ฮานีฟะฮ์ผู้ก่อตั้งสำนักฮานาฟี เป็นผู้ให้การสนับสนุนและบริจาคเงินให้กับไซดีด้วยซ้ำ[11]ชาวไซดีปฏิเสธการเสแสร้งทางศาสนา ( ตะกียะฮ์ ) [12]ชาวไซดีไม่ได้พึ่งพาหะดีษ มากนัก แต่ใช้หะดีษที่สอดคล้องกับคัมภีร์กุรอานและเปิดกว้างต่อหะดีษแหล่งข้อมูลบางแห่งโต้แย้งว่าชาวไซดีเป็นเพียงปรัชญาของการปกครองทางการเมืองที่ให้เหตุผลในการโค่นล้มผู้ปกครองที่ไม่ยุติธรรมและให้ความสำคัญกับผู้ที่เป็นบานูฮาชิม[13 ]

เทววิทยา

[14]ไฮเดอร์ระบุว่าลัทธิซัยดี (ฮาดาวี) กระแสหลักเป็นผลจากปฏิสัมพันธ์ของกระแสสองกระแส คือลัทธิบาตริสต์และจารูดีซึ่งผู้ติดตามของทั้งสองลัทธิรวมตัวกันในช่วงกบฏของไซด์ดั้งเดิม[15]ชื่อเหล่านี้ ซึ่งกำหนดให้เป็นบาตริสต์และจารูดีด้วย ไม่จำเป็นต้องแสดงถึงกลุ่มคนที่เหนียวแน่น เช่น แนวคิดของลัทธิบาตริสต์ (ซุนนีดั้งเดิม) มีอิทธิพลเหนือไซด์ในศตวรรษที่ 8 และลัทธิจารูดี (ชีอะ) เข้ามาแทนที่ในศตวรรษที่ 9 [14] [16]ตารางต่อไปนี้สรุปความแตกต่างระหว่างความเชื่อของบาตริสต์และจารูดีตามไฮเดอร์: [17]

บาตรี ปะทะ จารูดี
บาตรีจารุดี
มูฮัมหมัดกำหนดให้อาลีเป็นเคาะลีฟะฮ์โดยปริยายอาลีได้รับการตั้งชื่ออย่างชัดเจนจากศาสดา
ฝ่ายตรงข้ามของอาลีตกเป็นเหยื่อของการตัดสินใจที่ผิดพลาด พวกเขาไม่ควรถูกสาปแช่งหรือถูกประกาศว่าเป็นพวกนอกรีตฝ่ายตรงข้ามของอาลีเป็นพวกนอกรีตและอาจถูกสาปแช่งได้
อิหม่ามสามารถไปหาผู้สมัครที่ด้อยค่ากว่าได้เฉพาะผู้ที่มีคุณสมบัติเหมาะสมที่สุดเท่านั้นจึงจะสามารถเป็นอิหม่ามได้
อำนาจทางกฎหมายอยู่ในชุมชนมุสลิมทั้งหมดมีเพียงลูกหลานของอาลีและฟาติมาเท่านั้นที่มีอำนาจตามกฎหมาย
หลักคำสอนของraj'a , taqiyya , bada'นั้นไม่ถูกต้องยอมรับราชา ทากิยะ และบาดา

วรรณกรรมเทววิทยาของ Zaydis เน้นย้ำถึงความยุติธรรมทางสังคมและความรับผิดชอบของมนุษย์ รวมถึงนัยทางการเมือง กล่าวคือ ชาวมุสลิมมีภาระผูกพันทางจริยธรรมและทางกฎหมายตามศาสนาของตนที่จะต้องลุกขึ้นมาโค่นล้มผู้นำที่ไม่ยุติธรรม รวมทั้งสุลต่านและเคาะลีฟะฮ์ที่ไม่ชอบธรรม[18]

ความเชื่อ

ชาวไซดีเชื่อว่าไซด์ อิบน์ อาลีเป็นผู้สืบทอดตำแหน่งที่ถูกต้องของอิหม่าม เนื่องจากเขาเป็นผู้นำกบฏต่อราชวงศ์อุมัยยะฮ์ ซึ่งเขาเชื่อว่าเป็นรัฐเผด็จการและทุจริต มูฮัมหมัด อัล-บากิรไม่ได้มีส่วนร่วมในกิจกรรมทางการเมือง และผู้ติดตามของไซด์เชื่อว่าอิหม่ามที่แท้จริงจะต้องต่อสู้กับผู้ปกครองที่ทุจริต[19]นักกฎหมายชาวมุสลิมที่มีชื่อเสียงอย่างอาบู ฮานีฟะฮ์ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ก่อตั้งนิกายฮานาฟีของศาสนาอิสลามนิกายซุนนีได้ออกคำฟัตวาหรือคำแถลงทางกฎหมายเพื่อสนับสนุนไซด์ในการกบฏต่อผู้ปกครองราชวงศ์อุมัยยะฮ์ เขายังกระตุ้นให้ผู้คนเข้าร่วมการลุกฮือในความลับ และมอบเงินให้กับไซด์[20]

ต่างจาก ชีอะห์ทเวลเวอร์และ อิสมาอิลี ไซดิสไม่เชื่อในความไม่ผิดพลาดของอิหม่าม[21] [22]และปฏิเสธแนวคิดเรื่องนาสอิมาเมต [ 21] แต่เชื่อว่าอิหม่ามสามารถสืบเชื้อสายมาจากฮัสซัน อิบน์ อาลี หรือฮุซัยน์ อิบน์ อาลี ไซดิสเชื่อว่าไซด อิบน์ อาลีถูกทรยศโดยผู้คนในคูฟาใน ชั่วโมงสุดท้ายของเขา [ จำเป็นต้องอ้างอิง ]

ชาวไซดีปฏิเสธแนวคิดการอุปมาอุปไมยและแทนที่จะทำเช่นนั้น พวกเขากลับใช้แนวทางแบบเหตุผลนิยมกับการใช้สำนวนอุปมาอุปไมยในพระคัมภีร์แทน ดังที่แสดงให้เห็นในผลงานต่างๆ เช่นKitāb al-Mustarshid ของอิหม่ามชาวไซดี อัล-กอซิม อัล-ราสซีในศตวรรษที่ 9 [23]

ประวัติศาสตร์

สถานภาพของเคาะลีฟะฮ์และเศาะฮาบะห์

มีความคิดเห็นที่แตกต่างกันในหมู่สหายและผู้สนับสนุนของซัยด์ อิบน์ อาลี เช่น อบู อัล-จารุด ซียัด อิบน์ อาบี ซียัด, สุไลมาน อิบน์ จารีร, คาธีร์ อัล-นาวา อัล-อับตาร์ และฮะซัน อิบน์ ซาลิห์ เกี่ยวกับสถานะของ เคาะลีฟะฮ์ รอชิดีน สามองค์แรก ที่สืบทอดอำนาจทางการเมืองและการบริหารของมุฮัมหมัด กลุ่มแรกที่เรียกว่าจารุดียะห์ (ตั้งชื่อตามอบู อัล-จารุด ซียัด อิบน์ อาบี ซียัด) คัดค้านการรับรองสหายบางคนของศาสดาพวกเขาถือว่าศาสดาให้คำอธิบายเพียงพอแล้วว่าทุกคนควรยอมรับอาลีว่าเป็นเคาะลีฟะฮ์ที่ถูกต้อง ดังนั้น พวกเขาจึงคิดว่าสหายผิดที่ไม่ยอมรับอาลีว่าเป็นเคาะลีฟะฮ์ที่ถูกต้อง และปฏิเสธความชอบธรรมของอาบูบักรอุมัรและอุษมานอย่างไรก็ตาม พวกเขาหลีกเลี่ยงที่จะกล่าวหาพวกเขา[24]

จารุดียะห์มีบทบาทอย่างมากในช่วงปลายของอาณาจักรอุมัยยัดและช่วงต้นของ อาณาจักร อับบาซี ยะ ฮ์ ทัศนคติของจารุดียะห์ แม้จะโดดเด่นในหมู่ชาวไซดีในยุคหลัง โดยเฉพาะในเยเมนภายใต้การปกครองของฮาดาวี แต่ก็ได้สูญพันธุ์ไปในอิรักและอิหร่านเนื่องจากราชวงศ์ซาฟาวิดบังคับให้เปลี่ยนนิกายปัจจุบันเป็นชีอะห์สิบสองนิกาย[25] [24]

กลุ่มที่สองซึ่งเรียกว่าสุไลมานียะห์ ตั้งชื่อตามสุไลมาน อิบนุ ญะรีร เห็นว่าเรื่องอิมามควรเป็นเรื่องที่ต้องปรึกษาหารือกัน พวกเขารู้สึกว่าสหาย รวมทั้งอาบูบักรและอุมัร ได้ผิดพลาดที่ไม่ปฏิบัติตามอาลี แต่ก็ไม่ถือเป็นบาป[ ต้องอ้างอิง ]

กลุ่มที่สามนี้รู้จักกันในชื่อBatriyya , Tabiriyya หรือ Salihiyya ตามคำกล่าวของ Kathir an-Nawa al-Abtar และ Hasan ibn Salih ความเชื่อของพวกเขาแทบจะเหมือนกันกับความเชื่อของ Sulaymaniyya เพียงแต่พวกเขามองว่า Uthman ก็มีความผิดพลาดเช่นกันแต่ไม่ใช่บาป[26]

คำว่า "รา ฟิฎา " เป็นคำที่ไซด อิบนุ อาลีใช้เรียกผู้ที่ปฏิเสธเขาในช่วงสุดท้ายของชีวิต เนื่องจากเขาปฏิเสธที่จะประณามเคาะลีฟะฮ์สององค์แรกของโลกมุสลิม คือ อาบูบักรและอุมัร[27] ไซดตำหนิอย่างรุนแรงต่อ "ผู้ปฏิเสธ" ( ราฟิฎา ) ที่ทอดทิ้งเขา ซึ่งเป็นชื่อเรียกที่ซาลัฟฟี ใช้ เรียกชีอะห์สิบสององค์จนถึงทุกวันนี้[28]

กลุ่มผู้นำของพวกเขามารวมตัวกันต่อหน้าเขา (ซัยด์) และกล่าวว่า “ขออัลลอฮ์ทรงเมตตาคุณ! คุณมีอะไรจะพูดเกี่ยวกับเรื่องของอาบูบักรและอุมัรหรือไม่?” ซัยด์กล่าวว่า “ฉันไม่เคยได้ยินใครในครอบครัวของฉันปฏิเสธพวกเขาทั้งสองคนหรือพูดอะไรเกี่ยวกับพวกเขาแต่ในทางที่ดี...เมื่อพวกเขาได้รับความไว้วางใจให้ปกครอง พวกเขาก็ประพฤติตนอย่างยุติธรรมกับประชาชนและปฏิบัติตามคัมภีร์อัลกุรอานและซุนนะห์” [29]

ตามประเพณีของ Zaydi, RāfiḍaหมายถึงKufansที่หนีทัพและปฏิเสธที่จะสนับสนุนZayd ibn Aliซึ่งมีทัศนคติที่ดีต่อสองRashidunแรก[30] [31] [32] [33]คำว่า " Rāfiḍa " กลายเป็นคำดูถูกที่นิยมใช้โดยนักวิชาการ Zaydi ต่อชีอะห์ Imami เพื่อวิพากษ์วิจารณ์การปฏิเสธ Zayd ibn Ali ของพวกเขา[ 34 ] [35]

การอ้างอิงถึงซัยด์ของชีอะห์สิบสองคน

แม้ว่าจะไม่ได้เป็นหนึ่งในสิบสองอิมามที่ได้รับการยอมรับโดยศาสนาชีอะห์สิบสองอิมาม แต่ไซด อิบน์ อาลีก็ปรากฏตัวในบันทึกประวัติศาสตร์ในวรรณกรรมสิบสองอิมามทั้งในแง่บวกและแง่ลบ

ในบันทึกสิบสองอิหม่ามอาลี อัล-ริฎอได้เล่าว่า ปู่ของเขา คือญะอ์ฟัร อัล-ซาดิกยังสนับสนุนการต่อสู้ของเซด อิบน์ อาลี อีกด้วย:

เขาเป็นหนึ่งในปราชญ์จากครอบครัวของมุฮัมหมัดและโกรธเพราะเห็นแก่พระผู้เป็นเจ้าผู้ทรงเกียรติ เขาต่อสู้กับศัตรูของพระผู้เป็นเจ้าจนกระทั่งเขาถูกสังหารในเส้นทางของพระองค์ มูซา อิบนุ ญะอ์ฟัร บิดาของฉันเล่าว่าเขาได้ยินบิดาของเขา ญะอ์ฟัร อิบนุ มุฮัมหมัด พูดว่า "ขอพระเจ้าทรงอวยพรลุงซัยดของฉัน... เขาปรึกษากับฉันเกี่ยวกับการลุกฮือของเขาและฉันก็บอกเขาว่า "โอ้ ลุงของฉัน! จงทำเช่นนี้หากคุณพอใจที่จะถูกสังหารและศพของคุณถูกแขวนคอที่บริเวณอัลโคนาซา" หลังจากซัยดไปแล้ว อัสซาดิกก็พูดว่า "วิบัติแก่ผู้ที่ได้ยินคำเรียกของเขาแต่ไม่ช่วยเหลือเขา!"

—  อูยุน อัคบาร อัล-ริฎา , [36]หน้า. 466

ความรักของจาฟาร์ อัล-ซาดิกที่มีต่อเซด อิบน์ อาลีมีมากมายถึงขนาดที่เขาได้ร้องไห้ออกมาเมื่ออ่านจดหมายที่แจ้งให้ทราบถึงการเสียชีวิตของเขาและประกาศว่า:

เราเป็นมาจากพระเจ้า และเราจะต้องกลับไปหาพระองค์ ฉันขอพระเจ้าตอบแทนฉันในความหายนะครั้งนี้ เขาเป็นลุงที่ดีจริงๆ ลุงของฉันเป็นผู้ชายสำหรับโลกของเราและสำหรับโลกหน้า ฉันสาบานต่อพระเจ้าว่าลุงของฉันเป็นผู้พลีชีพเช่นเดียวกับผู้พลีชีพที่ต่อสู้ร่วมกับศาสดาของพระเจ้าหรืออาลีหรืออัลฮัสซันหรืออัลฮุเซน

—  อูยุน อัคบาร อัล-ริฎา , [36]หน้า. 472

อย่างไรก็ตาม ในหะดีษอื่นๆ ที่บันทึกไว้ในอัลกาฟีซึ่งเป็นหนังสือหะดีษหลักของชีอะห์ซายิด อิบน์ อาลี ถูกวิพากษ์วิจารณ์จากอิหม่าม มูฮัมหมัด อัล-บากิร พี่ชายต่างมารดาของเขา เกี่ยวกับการก่อกบฏต่อราชวงศ์อุมัยยัดตามคำกล่าวของอเล็กซานเดอร์ เชพเพิร์ด ผู้เชี่ยวชาญ ด้านการศึกษาอิสลาม หะดีษและเทววิทยาสิบสองบทส่วนใหญ่ถูกเขียนขึ้นเพื่อต่อต้านลัทธิซายิด[37]

อาณาจักร

จัสทานิด

ราชวงศ์จัสตานิด (เปอร์เซีย: جستانیان) เป็นผู้ปกครองส่วนหนึ่งของเดย์ลัม (เขตภูเขาของกิลาน) ตั้งแต่ปี 791 จนถึงปลายศตวรรษที่ 11 หลังจากที่มาร์ซูบัน อิบน์ จัสตานเปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลามในปี 805 ครอบครัวเก่าแก่ของจัสตานก็มีความเกี่ยวข้องกับตระกูลซัยดี อาลิดในภูมิภาคเดย์ลัม ราชวงศ์จัสตานิดรับเอารูปแบบซัยดีของนิกายชีอะห์มาใช้

ราชวงศ์คาร์คิยา

ราชวงศ์คาร์กียาหรือราชวงศ์เกีย เป็นราชวงศ์ชีอะห์ไซดีที่ปกครองบีอาพิช (กิลันตะวันออก) ระหว่างปี ค.ศ. 1370 ถึงปี ค.ศ. 1592 พวกเขาอ้างว่ามีบรรพบุรุษเป็นชาวซาซานิยะด้วย[38]

ราชวงศ์อาลิด

ราชวงศ์อลิดแห่งทาบาริสถาน ดูราชวงศ์อลิดทางตอนเหนือของอิหร่าน

ราชวงศ์อิดริซิด

ขอบเขตของราชวงศ์ไซดีในแอฟริกาเหนือ

ราชวงศ์อิดรีซิดเป็นราชวงศ์ไซดีที่มีศูนย์กลางอยู่ที่โมร็อกโกในปัจจุบัน ราชวงศ์นี้ได้รับการตั้งชื่อตามผู้นำคนแรก อิดรีซิด ที่ 1

บานู อุคไฮดิร์

Banu Ukhaidhirเป็นราชวงศ์ที่ปกครองในอัล-ยามามาห์ ( คาบสมุทร อาหรับตอนกลาง ) ตั้งแต่ปีค.ศ. 867 มาจนถึงอย่างน้อยกลางศตวรรษที่ 11

ราชวงศ์ฮัมมูดิด

ราชวงศ์ฮัมมูดิดเป็นราชวงศ์ไซดีในศตวรรษที่ 11 ในภาคใต้ของสเปน

มุตาวากิลี

ภูมิภาค Zaydi (สีส้ม) ในพื้นที่ภายในของเยเมน ไม่รวมTihamahบนชายฝั่ง

ราชอาณาจักรมูตาวักกิลีแห่งเยเมนหรือที่รู้จักกันในชื่อเยเมนเหนือ มีอยู่ระหว่างปี 1918 ถึง 1962 ในส่วนทางตอนเหนือของดินแดนที่ปัจจุบันคือเยเมน เมืองหลวงคือซานาจนถึงปี 1948 จากนั้นจึงเปลี่ยนเป็นตาอิซซ์

ชุมชนและอดีตรัฐ

เนื่องจากรูปแบบแรกสุดของลัทธิไซดีคือจารูเดียห์ [ 26]รัฐไซดีแห่งแรกๆ จำนวนมากเป็นผู้สนับสนุนจุดยืนของลัทธิไซดี เช่น ราชวงศ์อาลาวิดแห่งอิหร่าน ในจังหวัดมาซานดารัน ราชวงศ์บูยิดในจังหวัดกิลานและ ราชวงศ์ อาหรับของบานูอุคไฮดิร์[ ต้องการการอ้างอิง ]ของอัลยามามา ( ซาอุดีอาระเบีย ในปัจจุบัน ) และ ราชวงศ์ ราสซิดแห่งเยเมนราชวงศ์อิดริซิดในมาเกร็บ ตะวันตก เป็นราชวงศ์อาหรับอีกราชวงศ์หนึ่ง[39]ไซดี[40] [41] [42] [43] [44] [45]ซึ่งปกครองระหว่างปีค.ศ. 788–985

ชาวอลาวิดได้ก่อตั้งรัฐไซดีขึ้นในเดย์ลามันและทาบาริสถาน (ทางตอนเหนือของอิหร่าน) ในปีค.ศ. 864 [46]รัฐดังกล่าวคงอยู่จนกระทั่งผู้นำเสียชีวิตจากน้ำมือของชาวซุนนีซามานิดในปีค.ศ. 928 ประมาณสี่สิบปีต่อมา รัฐดังกล่าวก็ได้รับการฟื้นคืนขึ้นใหม่ในกิลาน (ทางตะวันตกเฉียงเหนือของอิหร่าน) และคงอยู่มาจนถึงปีค.ศ. 1126

ตั้งแต่ศตวรรษที่ 12–13 ชุมชน Zaydi ยอมรับอิหม่ามแห่งเยเมนหรืออิหม่ามคู่แข่งภายในอิหร่าน[47]

ราชวงศ์บูยิดเดิมทีคือไซดี[48]เช่นเดียวกับผู้ปกครองบานู อุคไฮดิร์แห่งอัลยามามะในศตวรรษที่ 9 และ 10 [49]

ผู้นำของชุมชน Zaidi ได้รับตำแหน่งเป็นเคาะลีฟะฮ์ดังนั้นผู้ปกครองเยเมนจึงเป็นที่รู้จักในนามเคาะลีฟะฮ์Al-Hadi ila'l-Haqq Yahyaซึ่งเป็นลูกหลานของ Imam Hasan ibn Ali ได้ก่อตั้งรัฐRassid นี้ที่ Sa'da al-Yaman ในราวปี 893–897 อิหม่าม Rassid ยังคงดำเนินต่อไปจนถึงกลางศตวรรษที่ 20 เมื่อมีการปฏิวัติในปี 1962 ขับไล่อิหม่ามออกจากตำแหน่ง หลังจากการล่มสลายของอิหม่าม Zaydi ในปี 1962 ชาวชีอะห์ Zaydi จำนวนมากในเยเมนตอนเหนือได้เปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลามนิกายซุนนี[50] [ น่าสงสัย – อภิปราย ]

รัฐราสซิดก่อตั้งขึ้นภายใต้แนวคิดจารูดียะห์[10]อย่างไรก็ตาม การมีปฏิสัมพันธ์ที่เพิ่มมากขึ้นกับ สำนัก ฮานาฟีและ ชา ฟิอีของศาสนาอิสลามนิกายซุนนีทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงไปสู่แนวคิดสุไลมานียะห์ โดยเฉพาะในกลุ่มย่อยฮาดาวี

ในศตวรรษที่ 21 ขบวนการ Zaidi ที่โดดเด่นที่สุดคือShabab Al Mu'mineenหรือที่รู้จักกันทั่วไปในชื่อHouthisซึ่งมีส่วนร่วมในการก่อกบฏต่อต้านรัฐบาลเยเมน ส่งผลให้เกิดวิกฤตด้านมนุษยธรรมร้ายแรงในเยเมนตอนเหนือ[51] [52]

ตำนานของชาวเปอร์เซียและอาหรับบางเรื่องบันทึกไว้ว่าชาวไซดีหลบหนีจากราชวงศ์อุมัยยัดไปยังจีนในช่วงศตวรรษที่ 8 [53]

ฮูตีเยเมน

ธงของกลุ่มฮูซีที่เกี่ยวข้องกับหลักคำสอนของไซดิต

ตั้งแต่ปี 2004 ในเยเมนนักรบ Zaidi ได้ก่อการจลาจล ต่อต้านกลุ่มต่างๆ ที่เป็น ชาวซุนนีซึ่งเป็นชนกลุ่มใหญ่ในประเทศ กลุ่มฮูตีซึ่งมักถูกเรียกว่ากลุ่มนี้ ได้ยืนยันว่าการกระทำของพวกเขาเป็นไปเพื่อปกป้องชุมชนของตนจากรัฐบาลและการเลือกปฏิบัติ แม้ว่ารัฐบาลเยเมนจะกล่าวหาว่าพวกเขาต้องการโค่นล้มชุมชนและสถาปนากฎหมายศาสนาก็ตาม[54]

เมื่อวันที่ 21 กันยายน 2014 ได้มีการลงนามข้อตกลงในซานาภายใต้ การอุปถัมภ์ ของสหประชาชาติซึ่งให้กลุ่มฮูตีมีอำนาจควบคุมรัฐบาลหลังจากความขัดแย้งยาวนานกว่าทศวรรษ[55]จากนั้น กองกำลังติดอาวุธของชนเผ่าก็เคลื่อนไหวอย่างรวดเร็วเพื่อรวบรวมตำแหน่ง ของตน ในเมืองหลวง โดยกลุ่มดังกล่าวได้ประกาศอย่างเป็นทางการว่าสามารถควบคุมรัฐได้โดยตรงเมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2015 [56]ผลลัพธ์นี้เกิดขึ้นหลังจากที่ประธานาธิบดีอาลี อับดุลลาห์ ซาเลห์ แห่งเยเมน ถูกปลดออก จาก ตำแหน่งในปี 2012 ท่ามกลาง การประท้วงอาหรับ สปริง ที่ยืดเยื้อ ซาอุดีอาระเบียได้ใช้อิทธิพลภายนอกที่โดดเด่นในเยเมนตั้งแต่กองกำลังสำรวจอียิปต์ของนัส เซอร์ถอนตัวออกไป ซึ่งถือเป็นจุดสิ้นสุดของ สงครามกลางเมืองเยเมนเหนืออัน ขมขื่น [57] [58]

มีกลุ่มต่อต้านในประเทศมากมายที่ต่อต้านการปกครองของกลุ่มฮูตีในเยเมน ตั้งแต่พรรคซุนนีอิสลาห์ ที่อนุรักษ์นิยม ไปจนถึงขบวนการสังคมนิยมทางใต้ ที่เป็นฆราวาส ไปจนถึงกลุ่มอิสลามหัวรุนแรงของอัลกออิดะห์ในคาบสมุทรอาหรับและตั้งแต่ปี 2014 ก็รวมถึงกลุ่มรัฐอิสลามในจังหวัดเยเมนด้วย [ 59] [60] [61]

อิหม่ามแห่งไซดีส

อิหม่ามแห่งเยเมนถือเป็นสายหนึ่งของอิหม่ามไซดี

ไทม์ไลน์ที่บ่งชี้ถึงอิหม่าม Zaidi ในช่วงแรกๆ ท่ามกลางอิหม่ามชีอะฮ์อื่นๆ ตามที่ระบุในAl-Masaabeeh fee As-Seerahโดย Ahmad bin Ibrahim มีดังนี้: [ จำเป็นต้องอ้างอิง ]

  1. อาลี อิบนุ อาบีฏอลิบ
  2. อัล-ฮะซันบินอะลี บิน อบีฏอลิบ
  3. อัลฮุเซนบินอาลี บิน อบีฏอลิบ
  4. อาลี ซัยน์ อัล-อาบีดีน บินอัล-ฮูซายน์บิน อาลี
  5. ฮะซัน อัล-มุธานนา บิน อั ลฮะซัน บินอาลี
  6. ซัยด์ บิน ʿอาลี ซัยน์ อัล-อาบีดีน บินอัล-ฮุซัยน
  7. ยะฮ์ยา บิน ซัยด์ บิน อาลี ซั ยน์อัล-อาบีดีน
  8. มูฮัมหมัด อัล-นาฟส์ อัล-ซากิยะห์ บิน อับดุลลอฮ์ อัล-กามีล บินฮะซัน อัล-มุตะนา
  9. อิบราฮิมบิน อับดุลลอฮฺ อัล-กามิลบินฮะซัน อัล-มุธานนา
  10. อับดุลลอฮ์ บินมูฮัมหมัด อัล-นาฟส์ อัล-ซะกิยะห์ บิน อับดุลลอฮฺ อัล-กามีล บินฮะซัน อัล-มุธานนา
  11. อัล-ฮะซัน บินอิบรา ฮิม บินอับดุลลอฮ์ อัล-กามิล บิน ฮะ ซันอัล-มุธานนา
  12. อัล-ฮูซัยน์ บิน ʿอาลี อัล-ʿอาบิด บิน ฮะซัน อัล-มุตัลลัท บินฮะซัน อัล-มุธานนา
  13. อิศา(บิดาของอะหมัด )อิบนุซัยด์อิบนุอาลี ซัยน์ อัล-อาบีดีน
  14. ยาห์ยา บินอับดุลลอฮฺ อัล-กามิล บินฮะซัน อัล-มุธานนา
  15. อิดริส อิบนุ อับดุลลอฮฺ อัล-กามิล บินฮะซัน อัล-มุธานนา
  16. มูฮัมหมัด บิน อิบราฮิม Ṭอาบาฏบา บิน อิสมาอาอิล อัล-ดีบาจ บิน อิบราฮิม อัล-กัมร์ บิน อัล-ฮาซัน อัล-มุธานนา
  17. มูฮัมหมัด บิน มูฮัมหมัด บิน ซัยด์ บิน ʿ อาลีซัยน์ อัล-อาบีดีน
  18. มูฮัมหมัด บิน สุลัยมาน บิน ดาวูด บิน อัล-ฮะซัน อัล-มุธานนา
  19. อัล-กอซิม บิน อิบราฮิม ฏาบาฏบา บิน อิสมาอาอิล อัล-ดีบาจ บิน อิบราฮิม อัล-กัมร์ บินอัล-ฮาซัน อัล-มุธานนา
  20. ยะฮยา บิน อุมัร บิน ยะห์ยา บิน อัล-ฮุซัยน ดุลดามอา บิน ซัยด์ บิน ʿ อาลีซัยน์ อัล-อาบีดีน


  1. อิดริสที่ 2อิบน์อิดริสที่ 1 [ จำเป็นต้องอ้างอิง ]
  2. มุฮัมหมัด อิบนุ อิดริสที่ 2 [ จำเป็นต้องมีการอ้างอิง ]
  3. อาลี อิบนุ มูฮัมหมัด
  4. ยะห์ยา อิบนุ มุฮัมหมัด
  5. ยะห์ยาที่ 2 อิบนุ ยะห์ยาที่ 1
  6. อาลีที่ 2อิบนุอุมัร อิบนุอิดริสที่ 2 [ จำเป็นต้องอ้างอิง ]
  7. ยะห์ยาที่ 3อิบนุ อัล-กอซิม อิบนุ อิดริสที่ 2 [ จำเป็นต้องอ้างอิง ]
  8. ยะฮ์ยาที่ 4บิน อิดริส บิน อุมัร บินอิดริสที่ 2
  9. อัล-ฮะซัน ที่ 1 บิน มูฮัมหมัด บิน อัล-กาซิม บินอิดริสที่ 2 [ ต้องการอ้างอิง ]
  10. อัลกอซิม เกนนูน บินมูฮัมหมัด บิน อัลกอซิม บินอิดริสที่ 2 [ ต้องการอ้างอิง ]
  11. อบุลไอช อะหมัด บิน อัลกอซิม เกนนูน
  12. อัล-ฮะซันที่ 2บิน อัลกอซิม เกนนูน


  1. ฮะซัน บิน ไซดบิน มูฮัมหมัด บิน อิสมาอาอิล บินฮะซัน บิน ซัยด์ บิน ฮะซัน
  2. มูฮัมหมัด บิน ซัยด์ บิน มูฮัมหมัด
  3. ฮะซัน อัล-อุตรุช บินอะลี บิน อัล-ฮะซัน บิน อะลี บิน อุมัร อัล-อัชราฟ บิน ʿอาลี ซัยน์อัล-อาบีดีน
  4. Hasan ibn Al-Qasim ibn Al-Hasan ibn Ali ibn Abd al-Rahman ibn Al-Qāsīm ibn Hasan ibn Zayd ibn Hasanหรือ Abu Muhammad Hasan ibn Qāsīm [ ต้องการอ้างอิง ]
  5. อะหมัด บิน ฮะซัน หรือ อบู'ล-ฮุเซน อะหมัด บิน ฮะซัน
  6. ญะฟัร บิน ฮะซัน หรือ อบูลกอซิม ญะอ์ฟัร บิน ฮะซัน
  7. มูฮัมหมัด บิน อาหมัด หรือ อบู อาลี มูฮัมหมัด บิน อาหมัด
  8. ฮุเซน บิน อะหมัด หรือ อบูญะอ์ฟัร ฮุเซน บิน อะหมัด


  1. อิสมาอิล บิน ยูซุฟ อูʾล-อุคัยฮิร บิน อิบรอฮิม บิน มูซา อัล-เญาว์น(น้องชายของมูฮัมหมัด บิน ยูซูฟู ʾล-อุคัยดิร์ )
  2. มูฮัมหมัด บิน ยูซูฟู ʾล-อุคัยดิร์ บิน อิบราฮิม บิน มูซา อัล-เญาน์( น้องชายของอิสมาอิล บิน ยูซุฟ อู อุคัยร์ )
  3. ยูซุฟ บิน มูฮัมหมัด บิน ยูซูฟู ʾล-อุคัยḍir (บุตรของมูฮัมหมัด บิน ยูซูฟู ʾl-Ukhayḍirหลานชายของ Yūsūfū ʾl-Ukhayḍir ibn Ibrahīm ibn Mūsā al-Jawn) & (บุตรของ #2)
  4. อิสมาอิล บิน ยูซุฟ บิน มูฮัมหมัด(บุตรคนที่ 3)
  5. อัล-ฮะซัน บิน อิสมาอิล บิน มูฮัมหมัด(บุตรคนที่ 4)
  6. อะหมัด อิบนุ อัลฮะซัน อิบนุ ยูซุฟ(ลูกชายของ #5)
  7. อบูล์-มุกอลิด ญะอ์ฟัร บิน อะหมัด บิน อัล-ฮะซัน(บุตรคนที่ 6)


  1. อัล-ฮะดี อิลาล-ฮัก ยะห์ยา บินอัล-ฮูซัยน บินอัล-กาซิม บิน อิบราฮิม ฏาบาฏบา
  2. อัล-มุรตะดา มูฮัมหมัดบินยาห์ยา บินอัล-ฮุเซน
  3. อัน-นะซิร อะหมัด บินยาห์ยา บินอัล-ฮุเซน
  4. อัล-มุนตะคับ อัล-ฮะซัน บินอัน-นาซีร์ อะหมัด บิน ยาห์ยา[ ต้องการอ้างอิง ]

ดูเพิ่มเติม

อ้างอิง

  1. ^ Haider 2010, หน้า 436.
  2. ^ Stephen W. Day (2012). ภูมิภาคและการกบฏในเยเมน: สหภาพแห่งชาติที่มีปัญหา . สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์. หน้า 31. ISBN 9781107022157-
  3. ^ ไฮเดอร์ 2021, หน้า 203.
  4. ^ Fatah, Khaled (11 พฤษภาคม 2012). "Yemen's Sectarian Spring". Sada . Carnegie Endowment . สืบค้นเมื่อ11 กันยายน 2024 .
  5. ^ abc Salmoni, Loidolt & Wells 2010, หน้า 285.
  6. ^ Salmoni, Loidolt & Wells 2010, หน้า 285–286
  7. ^ Salmoni, Loidolt & Wells 2010, หน้า 286.
  8. ^ Obaid 2023, หน้า 73.
  9. ^ Obaid 2023, หน้า 74.
  10. ↑ ab บทความโดย Sayyid 'Ali ibn 'Ali Al-Zaidi, At-tarikh aṣ-ṣaghir 'an ash-shia al-yamaniyeen (อาหรับ: التاري الصير عن الشيعة اليمنيين, ประวัติศาสตร์โดยย่อของชีอะต์เยเมน), 2005
  11. ^ สารานุกรมพรินซ์ตันว่าด้วยความคิดทางการเมืองอิสลามหน้า 14, เกอร์ฮาร์ด โบเวอริง , แพทริเซีย โครเน, มหาน มิร์ซา - 2012
  12. ^ Regional Surveys of the World: The Middle East and North Africa 2003 . ลอนดอน, อังกฤษ: Europa Publications. 2003. หน้า 149. ISBN 978-1-85743-132-2-
  13. ↑ มายซา ชูจา อัล-ดีน. "การแข่งขันด้านการศึกษาศาสนาของเยเมน" กองทุนคาร์เนกีเพื่อสันติภาพระหว่างประเทศ สืบค้นเมื่อ7 มิถุนายน 2564 .
  14. ↑ ab Haider 2021, หน้า 203–204.
  15. ^ Haider 2010, หน้า 203–204.
  16. ^ ไฮเดอร์ 2021, หน้า 436.
  17. ^ ไฮเดอร์ 2021, หน้า 209.
  18. ^ Abdullah, Lux (ฤดูร้อน 2009). "อิหม่าม Zaydi คนสุดท้ายของเยเมน: ชะบับอัลมุอ์มินมาลาซิมและฮิซบุลลอฮ์ในความคิดของฮุซัยน์ บัดร์ อัลดิน อัลฮูซี" Contemporary Arab Affairs . 2 (3): 369–434. doi :10.1080/17550910903106084.
  19. ^ ราชวงศ์อิสลามแห่งอาหรับตะวันออก: รัฐและอารยธรรมในยุคกลางตอนปลายโดย Abdul Ali, MD Publications Pvt. Ltd., 1996, หน้า 97
  20. ↑ อะห์กัม อัล-กุรอานโดย อบู บักร์ อัล-ญัสซาส อัล-ราซี, เล่ม 1 หน้า 100, จัดพิมพ์โดย ดาร์ อัล-ฟิคร์ อัล-เบรุติยา
  21. ^ ab Robinson, Francis (1984). Atlas of the Islamic World Since 1500.นิวยอร์ก: Facts on File . หน้า 47 ISBN 0871966298-
  22. ↑ "ไซดียะห์". พจนานุกรมฟรี
  23. ↑ อับราฮัมอฟ, บินยามิน (1996) มานุษยวิทยาและการตีความอัลกุรอานในเทววิทยาของอัลกอซิม อิบน์ อิบราฮิม: กิตาบ อัล-มุสตาร์ชิด อีเจ บริลล์. ไอเอสบีเอ็น 9789004104082-
  24. ^ ab Immortal: A Military History of Iran and Its Armed Forces . Steven R Ward, หน้า 43
  25. ^ อิหร่านยุคใหม่: รากฐานและผลลัพธ์ของการปฏิวัติ . Nikki R Keddie, Yann Richard, หน้า 13, 20
  26. ↑ ab บทความโดย Sayyid 'Ali ibn 'Ali Al-Zaidi, At-tarikh aṣ-ṣaghir 'an ash-shia al-yamaniyeen (อาหรับ: التاريك الصير عن الشيعة اليمنيين, ประวัติศาสตร์โดยย่อของชีอะห์เยเมน), 2005 อ้างอิง : Momen หน้า 50, 51. และ SS Akhtar Rizvi, "นิกายชีอะห์"
  27. ^ การเสื่อมถอยของอาณาจักรอุมัยยะฮ์โดย Tabarī, Carole Hillenbrand, 1989, หน้า 37
  28. ^ The Encyclopedia of Religion Vol.16, Mircea Eliade, Charles J. Adams, Macmillan, 1987, p. 243. “พวกเขาถูกเรียกว่า “ราฟิดา” โดยผู้ติดตามของ Zayd...คำนี้กลายเป็นชื่อเล่นที่ดูถูกในหมู่ชาวมุสลิมนิกายซุนนี ซึ่งใช้คำนี้เพื่ออ้างถึงการปฏิเสธของอิมามียะห์ต่อเคาะลีฟะฮ์สามองค์แรกก่อนอาลี...”
  29. ^ การเสื่อมลงของอาณาจักรอุมัยยัดโดย Tabarī, Carole Hillenbrand, 1989, หน้า 37, 38
    สารานุกรมศาสนา Vol. 16, Mircea Eliade, Charles J. Adams, Macmillan, 1987, หน้า 243
  30. ^ Ahmad Kazemi Moussavi; Karim Douglas Crow (2005). Facing One Qiblah: Legal and Doctrinal Aspects of Sunni and Shi'ah Muslims . Pustaka Nasional Pte Ltd. หน้า 186 ISBN 9789971775520-
  31. ^ Najam Haider (26 กันยายน 2011). ต้นกำเนิดของชีอะห์: อัตลักษณ์ พิธีกรรม และพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ในคูฟาศตวรรษที่ 8.สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ หน้า 196–7 ISBN 9781139503310-
  32. ↑ นาญีบาบาดี, อักบาร์ (2000) ประวัติศาสตร์อิสลาม เล่มที่ 2 สำนักพิมพ์ดารุสซาลาม พี 229. ไอเอสบีเอ็น 978-9960892863-
  33. ^ สุไลมาน, ยาซิร, บรรณาธิการ (21 เมษายน 2010). Living Islamic History: Studies in Honour of Professor Carole Hillenbrand (บรรณาธิการมีภาพประกอบ) Oxford University Press . หน้า 11. ISBN 9780748642199-
  34. ^ Kohlberg, Etan (1979). "คำว่า "Rāfida" ในการใช้ Imāmī Shīʿī". Journal of the American Oriental Society . 99 (4): 677–679. doi :10.2307/601453. ISSN  0003-0279. JSTOR  601453.
  35. ^ The Encyclopedia of Religion Vol.16, Mircea Eliade, Charles J. Adams, Macmillan, 1987, p. 243. “พวกเขาถูกเรียกว่า “ราฟิดา” โดยผู้ติดตามของ Zayd...คำนี้กลายเป็นชื่อเล่นที่ดูถูกในหมู่ชาวมุสลิมนิกายซุนนี ซึ่งใช้คำนี้เพื่ออ้างถึงการปฏิเสธของอิมามียะห์ต่อเคาะลีฟะฮ์สามองค์แรกก่อนอาลี...”
  36. ↑ อิ บนุ บาบาวัยห์ อัล-กุมมี, มูฮัมหมัด บิน อาลี. อูยุน อัคบาร อัล-ริฎา .
  37. ^ '“การโต้เถียงเรื่องนิกายของอัลกุไลนี: หะดีษต่อต้านซัยดีและต่อต้านกุลัตในวรรณกรรมสิบสองภาษา” ศูนย์ศึกษาตะวันออกกลาง อาคารการศึกษาระดับโลกและระหว่างประเทศ 5 พฤศจิกายน 2019 'https://www.academia.edu/video/lvaQP1
  38. ^ Kasheff, Manouchehr (2001). "GĪLĀN v. ประวัติศาสตร์ภายใต้ราชวงศ์ซาฟาวิด" สารานุกรม Iranica เล่ม X ฟาสค. 6. หน้า 635–642
  39. ^ ฮอดจ์สัน, มาร์แชลล์ (1961), Venture of Islam , ชิคาโก: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยชิคาโก, หน้า 262
  40. ↑ อิบนุ อบี ซะรฺ อัล-ฟาซี, อาลี บิน อับดุลลอฮ์ (1340), รอว์ฎ อัล-กิรฎาส: อานีส อัล-มุṭrib บิ-เราอด อัล-กิรทาส ฟี อัคบาร มูลูก อัล-มักริบ วะ-ฏอรีค มาดีนัต ฟาส , อัร-รอบาฏ: ดาร์ อัล-มานซูร์ (เผยแพร่เมื่อ 1972), หน้า 1. 38
  41. ↑ "حين يكتشف المجاربة انهم كانوا شيعة وکوارج قبل ان يصبحوا مالكيين !". เฮสเพรส .คอม . สืบค้นเมื่อ 30 พฤศจิกายน 2556 .
  42. ↑ โกลด์ซิเฮอร์, อิกนาค; ฮาโมริ, อันดราส; จูลด์ซีฮาร์, อิจนาส (1981) ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับเทววิทยาและกฎหมายอิสลาม สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน. ไอเอสบีเอ็น 978-0691100999. ดึงข้อมูลเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน 2556 – ผ่านทาง Google Books
  43. ^ เฮสติ้งส์, เจมส์ (2003). สารานุกรมศาสนาและจริยธรรม. เคสซิงเจอร์. ISBN 9780766137042. ดึงข้อมูลเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน 2556 – ผ่านทาง Google Books
  44. ^ "สถาบันการศึกษาอิสมาอีลี – จุดหมายปลายทางแรกของอาณาจักรฟาฏิมียะห์: เยเมนหรือมัฆริบ?" Iis.ac.uk . สืบค้นเมื่อ30 พฤศจิกายน 2013 .
  45. ^ "25. หลักคำสอนของชีอะห์เกี่ยวกับคำถามของอิมาม" Muslimphilosophy.com สืบค้นเมื่อ30 พฤศจิกายน 2013
  46. ↑ บทความโดย Sayyid 'Ali ibn 'Ali Al-Zaidi, At-tarikh aṣ-ṣaghir 'an ash-shia al-yamaniyeen (อาหรับ: التاريك الصير عن الشيعة اليمنيين, ประวัติศาสตร์โดยย่อของชีอะต์เยเมน), พ.ศ. 2548 อ้างอิง: อิทธิพลของอิหร่านต่อ วรรณกรรมมุสลิม
  47. ↑ บทความโดย Sayyid 'Ali ibn 'Ali Al-Zaidi, At-tarikh aṣ-ṣaghir 'an ash-shia al-yamaniyeen (อาหรับ: التاريك الصير عن الشيعة اليمنيين, ประวัติศาสตร์โดยย่อของชีอะต์เยเมน), พ.ศ. 2548 อ้างอิง: สารานุกรมอิหร่าน
  48. ^ วอล์กเกอร์, พอล เออร์เนสต์ (1999), ฮามิด อัล-ดิน อัล-กิรมานี: ความคิดของอิสมาอีลีในยุคของอัลฮากิม , ชุดมรดกอิสมาอีลี, เล่ม 3, ลอนดอน; นิวยอร์ก: IB Tauris ร่วมกับสถาบันอิสมาอีลีศึกษา, หน้า 13, ISBN 978-1-86064-321-7
  49. ^ Madelung, W. "al-Uk̲h̲ayḍir." สารานุกรมอิสลาม . บรรณาธิการ: P. Bearman, Th. Bianquis, CE Bosworth, E. van Donzel และ WP Heinrichs. Brill, 2007. [1]
  50. ^ อาร์ดิก นูรุลเลาะห์. อิสลามและการเมืองของลัทธิฆราวาส: อาณาจักรเคาะลีฟะฮ์และตะวันออกกลาง .
  51. ^ "แผนที่ : อิสลาม". Gulf2000.columbia.edu . สืบค้นเมื่อ30 พฤศจิกายน 2013 .
  52. ↑ "โครงการเดอะกัลฟ์/2000 – SIPA – มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย". Gulf2000.columbia.edu . สืบค้นเมื่อ 30 พฤศจิกายน 2556 .
  53. ^ Donald Daniel Leslie (1998). "The Integration of Religious Minorities in China: The Case of Chinese Muslims" (PDF) . บทบรรยายเรื่องชาติพันธุ์วิทยาของ George Ernest Morrison ครั้งที่ 59 หน้า 6 . สืบค้นเมื่อ30 พฤศจิกายน 2553 .
  54. ^ "ระเบิดร้ายแรงโจมตีมัสยิดในเยเมน" BBC News. 2 พฤษภาคม 2551 . สืบค้นเมื่อ11 พฤศจิกายน 2552 .
  55. ^ Hamdan Al-Rahbi (26 ตุลาคม 2014). "Houthis secure six ministerial portfolio in new Yemeni cabinet". ASharq Al-Awsat . เก็บถาวรจากแหล่งเดิมเมื่อ 29 ตุลาคม 2014 . สืบค้นเมื่อ 24 เมษายน 2021 .
  56. ^ "Yemen's Shia rebels finalize coup, vow to collapse parliament". The Globe and Mail. 6 กุมภาพันธ์ 2015 . สืบค้นเมื่อ6 กุมภาพันธ์ 2015 .
  57. ^ "รัฐบาลเยเมนบรรลุข้อตกลงกับกบฏชีอะฮูตี" The Guardian . 21 กันยายน 2014 เก็บถาวรจากแหล่งเดิมเมื่อ 22 กันยายน 2014
  58. ^ al-Zarqa, Ahmed (22 กันยายน 2014). "Yemen: Saudi Arabia accepts new balance of power in Sanaa as Houthis topple Muslim Brothers". Al-Akhbar . สืบค้นเมื่อ8 กุมภาพันธ์ 2015 .
  59. ^ "ISIS gaining ground in Yemen". CNN . 21 มกราคม 2015. สืบค้นเมื่อ14 มกราคม 2016 .
  60. ^ "หลังการยึดครอง กบฏชีอะห์ของเยเมนวิจารณ์เรื่อง 'การรัฐประหาร'". The Washington Post. 7 กุมภาพันธ์ 2015. เก็บถาวรจากแหล่งเดิมเมื่อ 9 กุมภาพันธ์ 2015 . สืบค้นเมื่อ 8 กุมภาพันธ์ 2015 .
  61. ^ "Shiite leader in Yemen says coup protects from al Qaeda". Business Insider . 7 กุมภาพันธ์ 2015 . สืบค้นเมื่อ8 กุมภาพันธ์ 2015 .

อ่านเพิ่มเติม

  • ฟาน อาเรนดอนก์, คอร์เนลิส (1960) Les débuts de l'imamat zaidite au Yemen (ภาษาฝรั่งเศส) ไลเดน: ยอดเยี่ยม
  • ไฮเดอร์ นาจาม (2010). "Zaydism: การสำรวจทางเทววิทยาและการเมือง" (PDF) . Religion Compass . 4 (7): 436–442. doi :10.1111/j.1749-8171.2010.00214.x.
  • ไฮเดอร์ นาจาม (2021). "Zaydism" (PDF) . คู่มือนิกายและขบวนการอิสลาม . สำนักพิมพ์ Brill . หน้า 204–234 ดอย :10.1163/9789004435544_013 ISBN 978-90-04-43554-4-
  • Madelung, W. (2002). "Zaydiyya" . ในBearman, PJ ; Bianquis, Th. ; Bosworth, CE ; van Donzel, E. & Heinrichs, WP (eds.). สารานุกรมอิสลาม ฉบับที่ 2 .เล่มที่ XI: W–Z . ไลเดน: EJ Brill. หน้า 477–481 doi :10.1163/1573-3912_islam_COM_1385 ISBN 978-90-04-12756-2-
  • Salmoni, Barak A.; Loidolt, Bryce; Wells, Madeleine (2010). "ภาคผนวก B: Zaydism: ภาพรวมและการเปรียบเทียบกับรูปแบบอื่นๆ ของ Shi'ism". Regime and Periphery in Northern Yemen (PDF) . Santa Monica, Calif.: Rand Corporation . หน้า 285–296 ISBN 978-0-8330-4933-9-
  • Obaid, SA (2023). Yemen's Road to War: Yemeni Struggle in the Middle East. สำนักพิมพ์ Austin Macauley. ISBN 978-1-64979-942-5. ดึงข้อมูลเมื่อ14 มกราคม 2024 .
  • ไซดีพอร์ทัล
  • มาจาลิส อัล โมฮัมเหม็ด
  • เรือแห่งความรอด
  • ไซดิยะห์
Retrieved from "https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Zaydism&oldid=1254891293"