Զոնգուլդաք (քաղաք)

Զոնգուլդաք
	Զոնգուլդաք
Երկիր	Թուրքիա
Համայնք	Զոնգուլդաքի մարզ
Մակերես	272 կմ²
ԲԾՄ	60 մետր
Բնակչություն	▼101 749 մարդ (հունվարի 1, 2022)
Ժամային գոտի	UTC+3
Պաշտոնական կայք	zonguldak.bel.tr(թուրքերեն)
	Զոնգուլդաք (քաղաք) (Թուրքիա)
	Զոնգուլդաք (քաղաք) (Թուրքիա)
	Զոնգուլդաք Վիքիպահեստում

Զոնգուլդաք քաղաք, Զոնգուլդաքի մարզի մայրաքաղաքը։ Գտնվում է Թուրքիայի սևծովյան տարածաշրջանում։ Այն հիմնադրվել է 1849 թվականին՝ որպես քաղաք-նավահանգիստ Էրեղլիի մոտ գտնվող քարածխային հանքավայրերի համար, ածխի առևտուրը մնում է նրա հիմնական տնտեսական գործունեությունը^[փա՞ստ]: Ըստ 2009 թվականի մարդահամարի՝ Զոնգուլդաքի բնակչությունը կազմում է 108 792 մարդ։ Ներկայիս քաղաքապետը «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության ներկայացուցիչ Օմեր Սելիմ Ալանն է։

Ստուգաբանություն

Քաղաքի անվան ծագման հետ կապված կան մի քանի տարբեր վարկածներ.

այն ծագել է Զոն Գոլ-Դաղ-ից՝ ֆրանսիական և բելգիական հանքարդյունաբերական կազմակերպությունների^[1]^[2] կողմից ֆրանսիական «զոնա» և ֆրանսիական արտասանությամբ թուրքական Գոլդագի՝ Դևրեքի շրջանի ամենաբարձր լեռան անուններից,
անունը ծագել է թուրքական զոնգուրա կամ զոնգալիք բառից, որը նշանակում է ճահիճ,
անունը կարող է սկիզբ առնել Սանդարաքա կամ Սանդարաքե (հին հունարեն՝ Σανδαράκη) հինավուրց բնակավայրից,
այն կարող է ծագել «ջունգլի»՝ գումարած թուրքերեն դաղ (լեռ) բառից։

1920 թվականի զեկույցով Մեծ Բրիտանիայի արտաքին գործերի նախարարությունը անվանել է Զոնգուլդաք Զունգուլդաք^[3]։

Պատմություն

Զոնգուլդաք նավահանգստային քաղաքը Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ծանր ռմբակոծության է ենթարկվել Ռուսաստանի կողմից՝ ըստ «Լուբոկ» հայտնի տպագրության վերադրի^[4]։

1920 թվականի դրությամբ նավահանգիստը եղել է «Հերակլեա» ածխային ընկերության հսկողության տակ։ Ափի հյուսիսային հատվածը առանձնանում է մարդածին նավահանգստով՝ շոգենավ օգտագործելու համար։ Այդ ժամանակ նրանք ունեին 2 ամբարձիչներ, որոնք ածուխը բաշխում էին արտահանող նավերի միջև^[3]։

Կլիմա

Զոնգուլդաքն ունի մերձարևադարձային մուսսոնային կլիմա։ Ամռանը տաք է, միջին ջերմաստիճանը հուլիսին և օգոստոսին մոտ 23 °C է։ Ձմռանը ցուրտ է, միջին ջերմաստիճանը հունվարին և փետրվարին 6 °C է։ Տեղումները հաճախակի են հատկապես ցուրտ ամիսներին, ամենառատը աշնանը և ձմռանն է, ամենաթեթև՝ գարնանը։

Ջրի ջերմաստիճանը միշտ բավականին մեղմ է, տատանվում է 8-20 °C:

Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Զոնգուլդաք (քաղաք)ում
Ամիս	հունվ	փետ	մարտ	ապր	մայ	հուն	հուլ	օգոս	սեպ	հոկ	նոյ	դեկ

Առողջություն

Ածխի պատճառով այստեղ կան շատ թոքային հիվանդություններ^[5]։

Տնտեսություն

Թուրքիայի ածխի արդյունաբերության մեջ աշխատատեղերը կորչում են^[6], և ՎԶԵԲ-ն առաջարկել է արդար անցում^[7]։

Տրանսպորտ

Քաղաքը գտնվում է Իրմակի երկաթգծի սահմանին՝ 1937 թվականին կառուցված Զոնգուլդաքի երկաթգծի կայարանի հետ սահմանին։

Միջազգային հարաբերություններ

Զույգ քաղաքներ-քույր քաղաքներ

Զոնգուլդաքը քույր քաղաք է համարվում հետրևալ քաղաքների հետ^[8].

Բրինդիզի, Իտալիա
Կաստրոպ-Ռոքսել, Գերմանիա
Խերսոն, Ուկրաինա
Մոնֆալկոնե, Իտալիա

Հայտնի մարդիկ

Էրգյուն Պենբե - թուրք նախկին ֆուտբոլիստ

Մուրատ Բոզ - թուրք երգիչ-երգահան և դերասան

Ծանոթագրություններ

↑ Governorship of Zonguldak - A Brief History Արխիվացված Սեպտեմբեր 27, 2007 Wayback Machine (tr)
↑ Financial Manager's Office of Zonguldak - A General Description Արխիվացված Հոկտեմբեր 28, 2007 Wayback Machine (tr)
↑ ^3,0 ^3,1 Prothero, G.W. (1920). Anatolia. London: H.M. Stationery Office.
↑ “The Russian-Turkish War. Sinking Four Turkish Cargo Ships.” World Digital Library. Accessed May 11, 2015.
↑ Ugurtas, Selin (2020 թ․ ապրիլի 17). «Coronavirus outbreak exposes health risks of coal rush». Al-Monitor (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ մարտի 1-ին.
↑ «Ürettiği kömür kırıcılar 'kara elmas'ı sanayiye hazır hale getiriyor».
↑ «The EBRD just transition initiative».
↑ «Kardeş Kent İlişkileri». zonguldak.bel.tr (թուրքերեն). Zonguldak. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Զոնգուլդաք (քաղաք) կատեգորիայում։

Zonguldak Municipality official website Արխիվացված 2020-10-06 Wayback Machine (tr)
Provincial governor's official website (tr)
History of Zonguldak
History of Mind Արխիվացված 2017-06-13 Wayback Machine
Zonguldak Documentary

Տեսանյութեր

Video 1 Zonguldak Akşamları
Video 2 Resimlerle Zonguldak

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 702)։

[1] Governorship of Zonguldak - A Brief History Արխիվացված Սեպտեմբեր 27, 2007 Wayback Machine (tr)

[2] Financial Manager's Office of Zonguldak - A General Description Արխիվացված Հոկտեմբեր 28, 2007 Wayback Machine (tr)

[Prothero74-3] 3,0 ^3,1 Prothero, G.W. (1920). Anatolia. London: H.M. Stationery Office.

[4] “The Russian-Turkish War. Sinking Four Turkish Cargo Ships.” World Digital Library. Accessed May 11, 2015.

[5] Ugurtas, Selin (2020 թ․ ապրիլի 17). «Coronavirus outbreak exposes health risks of coal rush». Al-Monitor (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ մարտի 1-ին.

[6] «Ürettiği kömür kırıcılar 'kara elmas'ı sanayiye hazır hale getiriyor».

[7] «The EBRD just transition initiative».

[8] «Kardeş Kent İlişkileri». zonguldak.bel.tr (թուրքերեն). Zonguldak. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]