Մարիա Շելլ

Մարիա Շելլ
Ծնվել է	հունվարի 15, 1926[…]
Ծննդավայր	Վիեննա, Առաջին Ավստրիական Հանրապետություն
Մահացել է	ապրիլի 26, 2005[…] (79 տարեկան)
Մահվան վայր	Preitenegg, Wolfsberg District, Կարինտիա, Ավստրիա
Գերեզման	Կարինտիա
Քաղաքացիություն	Շվեյցարիա և Ավստրիա
Մասնագիտություն	դերասանուհի, գրող, կենսագիր, կինոդերասանուհի և թատրոնի դերասանուհի
Ծնողներ	հայր՝ Հերման Ֆերդինանդ Շելլ, մայր՝ Margarethe Noé von Nordberg?
Ամուսին(ներ)	Horst Hächler? և Veit Relin?
Երեխա(ներ)	Marie Theres Kroetz-Relin?
Պարգևներ և մրցանակներ	Լավագույն դերասանուհի և Վոլպի գավաթ կնոջ լավագույն դերակատարման համար

Մարիա Շելլ (գերմ.` Maria Schell, ամբողջ անունը` Մարիա Մարգարետ Աննա Շելլ (Maria Margarete Anna Schell), հունվարի 15, 1926(1926-01-15)^[1]^[2]^[3]^[…], Վիեննա, Առաջին Ավստրիական Հանրապետություն^[4] - ապրիլի 26, 2005(2005-04-26)^[1]^[5]^[2]^[…], Preitenegg, Wolfsberg District, Կարինտիա, Ավստրիա^[4]), ավստրիական ծագումով շվեյցարական դերասանուհի։ 1950-1960-ական թվականների գերմանալեզու կինեմատոգրաֆի առավել հայտնի դերասանուհիներից մեկն է։

Կենսագրությունը

Մարիա Շելլը ծնվել է շվեյցարիական գրող Գերման Ֆերդինանդ Շելլի և վիեննական դերասանուհի Մարգարետե Նոե ֆոն Նորդբերգի ընտանիքում։ Իր եղբայրներ Մաքսիմիլիան Շելլի, Կառլ Շելլի և քրոջ` Իմմի Շելլի հետ միասին, Մարիան մեծացել է Ավստրիայում։ Ավստրիայի Գերմանիային միավորվելուց հետո, նրանց ընտանիքը 1938 թվականին տեղափոխվել է Ցյուրիխ։

1942 թվականին Մարիան թողել է իր ուսումը կոմերցիոն գործերում` այն բանից հետո, երբ նրա դերասանական տաղանդը նկատել է Զիգֆրիտ Շտայները։ Նրա կինոդեբյուտը կայացել է «Քարհատարան» («Փլուզում» 1942թ.) կինոնկարում։ Չունենալով մասնագիտական կրթություն, Մարիա Շելլը սկսել է ուսումնասիրել դերասանական վարպետություն և մի քանի թատերական խմբերից ստացել է աշխատանքային առաջարկներ։ 1948 թվականին Մարիան իր ուշադրությունը կրկին սևեռել է կինեմատոգրաֆի վրա։

Մարիա Շելլի առաջին գլխավոր դերը «Հրեշտակը շեփորով» («Վիեննական հեծելախումբ» 1948թ.) կինոնկարում էր։ 1954 թվականին նկարահանված Հելմուտ Կոյտների «Վերջին կամուրջը» կինոնկարը, Կաննի կինոփառատոնում Մարիա Շելլին բերեց մրցանակ` կանացի լավագույն դերի համար։ Նույն թվականին նա արժանացավ նաև Վենետիկի կինոփառատոնի Վոլպիի գավաթին` «Ժերվեզա» կինոնկարում լվացարարուհու գլխավոր դերը կատարելու համար։ Այդ ֆիլմը առաջադրվել էր նաև «Օսկար» մրցանակի, որպես օտարալեզու լավագույն ֆիլմ։ Հոլիվուդում գտնվելու ժամանակ, Մարիան ծանոթացել էր Յուլ Բրինների հետ, ով առաջարկել էր նրան նկարահանվել «Կարամազով եղբայրները» (1958թ.) կինոնկարում։ Մարիա Շելլը նկարահանվել է նաև Գերի Կուպերի, Գլեն Ֆորդի, Մառլոն Բրանդոյի, Սյուզի Դելերի, Մարչելլո Մաստրոյանիի և այլ կինոաստղերի հետ։

1960-ական թվականներին Մարիան կրկին վերադարձավ թատրոնի բեմ, աշխատելով նաև հեռուստատեսությունում։ Վերջին անգամ Մարիա Շելլը էկրանին հայտնվել է 1996 թվականին՝ «Հանցագործության վայրը» հեռուստասերիալում։ Կյանքի վերջին տարիները նա անց է կացրել միայնության մեջ` Կարինտիայի Պրայտենեգ համայնքում գտնվող իր հայրական տանը։ 2002 թվականին Մաքսիմիլիան Շելլը նրա մասին նկարահանել է «Իմ քույր Մարիան» վավերագրական կինոնկարը։

Անձնական կյանքը

1957-1965 թվականներին Մարիա Շելլը ամուսնացած է եղել ռեժիսոր Հորստ Հեխլերի հետ, իսկ 1966-1986 թվականներին` ռեժիսոր Ֆայտ Ռելինի հետ։ Առաջին ամուսնությունից ունեցել է մեկ որդի, իսկ երկրորդից` մեկ դուստր։ Դուստրը` Մարի-Թերեզը, նույնպես դերասանուհի է դարձել։

1991 թվականին Մարիա Շելլը փորձել էր ինքնասպանություն գործել։ Այդ հանգամանքը գրավել էր բազմաթիվ լրատվամիջոցների ուշադրությունը։ Նա մահացել է 2005 թվականի ապրիլի 26-ին` թոքաբորբից և թաղված է Պրայտենեգում` իր մոր կողքին։

Մասնակի ֆիլմագրությունը

Թվական	Անվանում	Բնօրինակ անվանում	Կերպար
1942	Քարհատարան (Փլուզում)	Steibruch	Գրետել, Մեյտի
1948	Հրեշտակը շեփորով (Վիեննական հեծելախումբ)	Der Engel mit der Posaune	Սելմա Ռոսներ
1949	Վերջին գիշերը	Die letzte Nacht	-
1951	Դոկտոր Հոլլ	Dr. Holl	Անժելիկա Ալբերտի
1951	Ստվերում մնացածը	The Magic Box	Հելենա
1952	Երբ մենք կրկին հանդիպենք	Bis wir uns wiedersehn	Պամելա
1952	Այնքան քիչ է ժամանակը	So Little Time	Նիկոլ դե Մալվինես
1953	Երազող շուրթեր	Der träumende Mund	Էլիզաբեթ
1953	Քանի դեռ դու ինձ հետ ես	Solange Du da bist	Եվա Բերգեր
1953	Գործի էությունը	The Heart of the Matter	Հելեն Ռոլտ
1954	Վերջին կամուրջը	Die letzte Brücke	դոկ. Հելգա Ռեինբեկ
1954	Նապոլեոն	Napoléon	Մարիա-Լուիզա Ավստրիացի
1955	Առնետներ	Die Ratten	Պաուլինա Կարկա
1956	Ժերվեզա	Gervaise	Ժերվեզա
1956	Սեր	Liebe	Աննա Բալլարդ
1957	Ռոզա Բերնդ	Rose Bernd	Ռոզա Բերնդ
1957	Սպիտակ գիշերներ	Le notti bianche	Նատալյա
1958	Կարամազով եղբայրները	The Brothers Karamazov	Գրուշենկա
1958	Կյանք	Une vie	Ժաննա Լե Պերտյուի դե Վո
1958	Շինդերհաննես	Der Schinderhannes	-
1959	Կախյալների ծառը	The Hanging Tree	Էլիզաբեթ Մահլեր
1960	Նինոչկա	Ninotchka	Նինոչկա
1960	Սիմարոն	Cimarron	Սաբրա Կրավատ
1961	Դրոշմ	The Mark	Ռութ Լեյգհթոն
1961	Անիվ	Das Riesenrad	Էլիզաբեթ վոն Հիլլ
1963	Երկու վիսկի` սոդայով	Zwei Whisky und ein Sofa	Բեատա Դեն
1969	Հունգարական հարսանիք	Die ungarische Hochzeit	-
1969	Սատանային` պոչից	Le diable par la queue	կոմսուհի Դիանա
1969	99 կին	Der heiße Tod	Լեոնա Քերոլ
1970	Արյունարբու հրեշի գիշերը	Il trono di fuoco	մայր Ռոզա
1970	Պրովոկացիա	La provocation	Ժաննա
1971	Օլիմպիա - Օլիմպիա	Olympia - Olympia	-
1972	Մարիա	Marie	մայր
1974	«Օդեսա» գործը	The Odessa File	ֆրաու Միլլեր
1975	Համերգ	Das Konzert	Մարիա Հեյնկ
1976	Բուրժուական քմահաճություն	Folies bourgeoises	Գրետել
1976	Անիծվածների ճամփորդությունը	Voyage of the Damned	միսիս Հաուզեր
1978	Հիասքանչ ժիգոլո, դժբախտ ժիգոլո	Schöner Gigolo, armer Gigolo	-
1978	Սուպերմենը	Superman	Վոնդ-Ահ
1979	Առաջին պոլկան	Die erste Polka	Վալեսկա
1979	Անտառ	Der Wald	-
1979	Բարոյականություն	Moral	Լինա Բիրման
1980	Մարսյան ժամանակագրություն	The Martian Chronicles	Աննա Լուստիգ
1982	Անցորդուհին Սան-Սուսիից	La passante du Sans-Souci	Աննա Հելվիգ
1982	Երրորդ Ռեյխի ներսում	Inside the Third Reich	միսիս Սպիր
1982	Տիկին Ջեննի Թրեյբել	Frau Jenny Treibel	Ջեննի Թրեյբել
1982	Ծեր տիկնոջ այցը	Der Besuch der alten Dame	Կլարա Զախանասիան
1983	Եղիսաբեթ Անգլիացի	Elisabeth von England	Եղիսաբեթ II
1984	Սամսոն և Դալիլա	Samson and Delilah	Դեբորա
1984	Կեռնեխ թագավորը	Král Drozdia Brada	թագուհի
1985	1919	Nineteen Nineteen	Սոֆիա Ռուբին
1988	Աշունը Լուգանոյում	Herbst in Lugano	Լիլի

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Discogs — 2000.
↑ ^3,0 ^3,1 Encyclopædia Britannica
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Gadzinski A. KALLIOPE Austria (գերմ.): Frauen in Gesellschaft, Kultur und Wissenschaft — Wien: Bundesministerium für Europa, Integration und Äußeres, 2015. — S. 107—108. — ISBN 978-3-9503655-5-9
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Internet Broadway Database — 2000.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարիա Շելլ» հոդվածին։

[_21ea5f8eca6d9504-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_1b968e1cdc307e4f-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Discogs — 2000.

[_8b1a47ca13822aae-3] 3,0 ^3,1 Encyclopædia Britannica

[_07e97a67a3e2c7e5-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Gadzinski A. KALLIOPE Austria (գերմ.): Frauen in Gesellschaft, Kultur und Wissenschaft — Wien: Bundesministerium für Europa, Integration und Äußeres, 2015. — S. 107—108. — ISBN 978-3-9503655-5-9

[_8ac996e5787863c1-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Internet Broadway Database — 2000.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]