Jump to content

Յուլիա Տիմոշենկո

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Յուլիա Տիմոշենկո
ուկրաիներեն՝ Ю́лія Володи́мирівна Тимошенко
 
Կուսակցություն՝ Բատկիվշչինա
Կրթություն՝ «Դնեպրոպետրովսկի պոլիտեխնիկ» ազգային տեխնիկական համալսարան և Դնեպրոպետրովսկի Օլես Գոնչարի անվան ազգային համալսարան
Գիտական աստիճան՝ տնտեսագիտական գիտությունների թեկնածու
Մասնագիտություն՝ տնտեսագետ, քաղաքական գործիչ և ձեռնարկատեր
Դավանանք ուղղափառություն
Ծննդյան օր նոյեմբերի 27, 1960(1960-11-27)[1] (64 տարեկան)
Ծննդավայր Դնեպր, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն  ԽՍՀՄ և  Ուկրաինա
Ի ծնե անուն ուկրաիներեն՝ Юлія Володимирівна Грігян
Հայր Volodymyr Hrihyan?
Մայր Lyudmila Telehina?
Ամուսին Օլեկսանդր Տիմոշենկո
Զավակներ Եվգենիա Տիմոշենկո
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ

Յուլիա Տիմոշենկո (ուկրաիներեն՝ Юлія Володимирівна Тимошенко, նոյեմբերի 27, 1960(1960-11-27)[1], Դնեպր, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ուկրաինացի պետական և քաղաքական գործիչ։ Ուկրաինայի ժողովրդական պատգամավոր (1997-2000, 2002-2005, 2006-2007, 2007, 2014 թվականից)։

Նա 2005 թվականի հունվարի 8-ից մինչև սեպտեմբերի 24-ը և 2007 թվականի դեկտեմբերի 18-ից մինչև 2010 մարտի 4-ը Ուկրաինայի վարչապետն էր։

Ուկրաինայի պատմության մեջ առաջին և առայժմ միակ կին վարչապետը, ինչպես նաև առաջին կինը, որն այդ պաշտոնը զբաղեցնում էր ԱՊՀ երկրներում։ 2004 թվականին Տիմոշենկոն (Վիկտոր Յուշչենկոյի հետ) Նարնջագույն հեղափոխության կազմակերպիչն ու առաջնորդն էր։ 2005 թվականին Ֆորբս ամսագրի վարկանիշում աշխարհի ազդեցության մակարդակով երրորդ կինն է[2]։

Վիկտոր Յանուկովիչի նախագահության ժամանակ Յուլիա Տիմոշենկոյի դեմ մի շարք քրեական գործեր են հարուցվել։ 2011 թվականի օգոստոսի 5-ին Տիմոշենկոն ձերբակալվել էր, 2011 թվականի հոկտեմբերի 11-ին դատապարտվել 7 տարվա ազատազրկման՝ 2009 թվականի հունվարին Ռուսաստանի հետ գազային պայմանագրեր կնքելիս իշխանության և ծառայողական լիազորությունների չարաշահման գործով[3][4]։ Դանիայի Հելսինկյան կոմիտեն, հետևելով դատական գործընթացին, հանգել է նրա քաղաքական մոտիվացիայի և մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի կոպիտ խախտումների մասին եզրակացության[5][6]։ Մի շարք իրավապաշտպաններ Յուլիա Տիմոշենկոյին քաղբանտարկյալ են համարում[7]։ Նույն մտքին է նաև Եվրոպայի Խորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողովի «քաղաքական և քրեական պատասխանատվության բաժանման մասին» պաշտոնական զեկույցը, որը 2013 թվականի ապրիլի 23-ին հավանության է արժանացել Մարդու իրավունքների և իրավական հարցերի հանձնաժողովի կողմից[8][9][10]։ 2014 թվականի փետրվարի 22-ին իշխանափոխությունից հետո Գերագույն Ռադան Տիմոշենկոյին ազատ էր արձակել կալանքից։

2014 թվականի ապրիլի 14-ին Ուկրաինայի Գերագույն դատարանը բոլոր պալատների համատեղ նիստի ընթացքում 48 դատավորներից 42-ի որոշմամբ փակել էր Յուլիա Տիմոշենկոյի «գազային» գործը[11]։

Իր թեկնածությունն առաջադրել Է Ուկրաինայի նախագահի պաշտոնում երեք անգամ՝ 2010, 2014 և 2019 թվականներին։ Ուկրաինայի նախագահական ընտրություններում 2019 թվականի մարտի 31-ին զբաղեցրել է 3-րդ տեղը՝ ստանալով ընտրողների ձայների 13,40 %-ը՝ այդպիսով չանցնելով երկրորդ փուլ։

Ծագում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յուլիա Գրիգյանը ծնվել է Դնեպրոպետրովսկում 1960 թվականի նոյեմբերի 27-ին Վլադիմիր Աբրամովիչ Գրիգյանի և Լյուդմիլա Նիկոլայի Տելեգինայի ընտանիքում։ Հայրը թողել է ընտանիքը, երբ Յուլիան 3 տարեկան էր։

Մայրը՝ Լյուդմիլա Նիկոլայի Տելեգինան ծնվել է 1937 թվականի օգոստոսի 11-ին Դնեպրոպետրովսկում[12], աշխատել է որպես դիսպետչեր տաքսոպարկում[13]։

Հայրը՝ Վլադիմիր Աբրամովիչ Գրիգյանը, ծնվել է 1937 թվականի դեկտեմբերի 3-ին Դնեպրոպետրովսկում, Ուկրաինայի գերմանական օկուպացիայի ժամանակ (1941-1943 թվականներին) մոր հետ բնակվել է Դնեպրոպետրովսկում[14]։ Նրա մայրը՝ Գրիգյան Մարիա Իոսիֆի (ծնված 1909 թվականին)։

Հայրական պապը՝ Աբրամ Քելմանովիչ Կապիտելմանը (ծնված 1914 թվականին), Դնեպրոպետրովսկի պետական համալսարանի ավարտից հետո՝ 1940 թվականին, աշխատել է Արևմտյան Ուկրաինայում (Իվանո-Ֆրանկովսկի շրջանի ժողովրդական կրթության բաժին)[14]։ 1940 թվականի աշնանը զորակոչվել է բանակ, զոհվել է ռազմաճակատում 1944 թվականի նոյեմբերի 8-ին, ունեցել է կապի զորքերի ավագ լեյտենանտի կոչում[14]։

Մեծ պապը՝ Քելման Գդալիևիչ Կապիտելմանը, մինչև Հայրենական մեծ պատերազմը ապրել Է Կիևում[15]։

Հարազատներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոր մորաքույրը՝ Անտոնինա Նիկոլաևնա Ուլյախինան (ծնված 1949 թվականի հուլիսի 18), Դնեպրոպետրովսկի «Բատկիվշչինա» կուսակցության մարզային կազմակերպության նախագահ, Դնեպրոպետրովսկի մարզային խորհրդի պատգամավոր է եղել, զբաղվել է կաթնային բիզնեսով, ամուսնացած է եղել Վալերի Ալեքսանդրովիչ Ուլյախինի հետ, երկու գիրք է գրել Յուլիա Տիմոշենկոյի մասին՝ «Յուլիա, Յուլիչկա» (Դնեպրոպետրովսկ, 2007) և «Յուլիա, Յուլիա Վլադիմիրովնա» (Դնեպրոպետրովսկ, 2007)[12][16][17][18]։

Զարմիկ Տատյանա Վալերիևնա Շարապովան (1972 թվականի մարտի 24-ից 2019 թվականի սեպտեմբերի 2[19]), Դնեպրոպետրովսկի «Ոսկե ձկնիկ» սրճարանի սեփականատեր, Անտոնինա Ուլյախինայի դուստրը։ Զարմուհու ամուսին Ռուսլան Յուրիևիչ Շարապովը (ծնված 1971 թվականի մարտի 31-ին), գործարար, «Բեյուտագա» ընկերության նախկին ղեկավար, որը զբաղվում է կարմիր գրանիտի արդյունահանմամբ և վաճառքով[20][21][22]։ Յուլիա Տիմոշենկոյի զարմուհին՝ Քրիստինա Ռուսլանովնա Ռեզվորովիչը, եղել է Դնեպրոպետրովսկի Կիրովի շրջանային խորհրդի պատգամավոր «Բատկիվշչինա» կուսակցությունից, զարմուհու ամուսինը՝ Վլադիսլավ Օլեգ Ռեզվորովիչը (ծնված 1990 թվականին), 2017 թվականից Դնեպր քաղաքի Շևչենկովսկի շրջանի նախագահի տեղակալ[17][23][24][25][26][27][28]։

Կրթություն և բիզնես կարիերա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1977 թվականին Յուլիա Տիմոշենկոն ավարտել է Դնեպրոպետրովսկ քաղաքի № 75 միջնակարգ դպրոցը։ Մինչ օրս օգնում է դպրոցին[29]։ Դպրոցն ավարտելուց առաջ վերցրել է մոր՝ Տելեգինի ազգանունը[30]։

1978 թվականին ընդունվել է Դնեպրոպետրովսկի լեռնային ինստիտուտի ավտոմատացման-հեռուստամեխանիկայի ֆակուլտետ։ Հաջորդ տարի ամուսնացել է Ալեքսանդր Տիմոշենկոյի հետ, 1980 թվականին դուստր է ունեցել։ 1981 թվականին տեղափոխվել է Դնեպրոպետրովսկի պետական համալսարանի տնտեսագիտության ֆակուլտետ։

1984 թվականին ավարտել է համալսարանը ճարտարագետ-տնտեսագետի որակավորմամբ[31]։

1999 թվականին Կիևի ազգային տնտեսագիտական համալսարանում պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն «տնտեսության կառավարման, պլանավորման և կարգավորման կազմակերպություն» մասնագիտության «հարկային համակարգի պետական կարգավորում» թեմայով։ Ստացել է տնտեսագիտության թեկնածուի գիտական աստիճան[32]։

Աշխատանքային գործունեության սկիզբ, ձեռներեցություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1984-1988 թվականներին աշխատել է Դնեպրովի մեքենաշինական գործարանում որպես ինժեներ-տնտեսագետ։

1988 թվականին (վերակառուցման սկզբում) Յուլիան և Ալեքսանդր Տիմոշենկոն գրավեցին 5000 ռուբլի և բացեցին «տեսավարձույթի կետ» կոոպերատիվը, հավանաբար, նրանց օգնություն ցուցաբերեց Գենադի Տիմոշենկոն (Ալեքսանդր Տիմոշենկոյի հայրը), որը գլխավորում էր «կինովարձույթի բաժինը» Դնեպրոպետրովսկի մարզում[33]։

1989 թվականին Յուլիան Ալեքսանդրի հետ ստեղծել է «տերմինալ» երիտասարդական կենտրոնը (Դնեպրոպետրովսկի կոմսոմոլի մարզկոմի հովանու ներքո)[34]։ 1989-1991 թվականներին Յուլիա Տիմոշենկոն այդ կենտրոնի կոմերցիոն տնօրենն էր։

1991 թվականին հիմնադրել է ամուսնու հետ «Ուկրաինական Բենզին» կորպորացիան։ 1991 թվականից «Ուկրաինական բենզին կորպորացիա» ՀՁ-ի առևտրային, ապա գլխավոր տնօրեն (խորանարդ)։ 1995-1996 թվականներին գլխավորել Է Կուբայի հիման վրա ստեղծված «Ուկրաինայի միասնական էներգետիկ համակարգեր» կորպորացիան[35][36][37]։

ԵԷՍ-ի գործունեության գագաթնակետին հասել է 1996-1997 թվականներին։ Համացանցում կան պնդումներ, որ ԵՏՄ տարեկան շրջանառությունը կազմում է 11 միլիարդ դոլար, բայց դա անհավանական թիվ է, քանի որ գազի գինը այդ տարիներին ցածր էր (մոտ 30 դոլար)։ Եվ նման գումարի հասնելու համար անհրաժեշտ կլիներ 366 միլիարդ խմ-ի խմբաքանակ։ Իրականում ԵՏՄ-ի միջոցով գազի մատակարարումները տասն անգամ փոքր էին, քանի որ այդ տարիներին Ուկրաինան Ռուսաստանից գազ էր գնում տարեկան մոտ 60 միլիարդ խորանարդ մետր (2013 թվականին՝ 26 միլիարդ խորանարդ մետր, 2014 թվականի պլաններով՝ 18 միլիարդ խորանարդ մետր)[38][39]։

Քաղաքական կարիերայի սկիզբ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Ռեպրեսիաների» պատճառով քաղաքականություն նրա առաջին արշավի նախօրեին նրա բիզնես-կորպորացիան՝ ԵԷՍՈՒ-ն, հիմնովին ավերվել էր։ «Թողել էին այրված հողը»-սիրում է կրկնել Տիմոշենկոն[40]։

1997 թվականի հունվարի 16-ից 1998 թվականի մայիսի 12-ը՝ Ուկրաինայի ժողովրդական պատգամավոր (Գերագույն ռադայի երկրորդ գումարմաբ)։ Ընտրվել է Կիրովոգրադի մարզի № 229 Բոբրինեցկի ընտրատարածքից։ Այն ժամանակ Տիմոշենկոյի օգտին քվեարկել Էր ընտրողների 92,3 %-ը[41]։

1998 թվականի մայիսի 12-ից 2000 թվականի մարտի 2-ը՝ Ուկրաինայի ժողովրդական պատգամավոր (Գերագույն Ռադա III գումարմանբ)։ Ընտրվել է Կիրովոգրադի մարզի № 99 ընտրատարածքից[42][43][44][45]։ 1999 թվականի մարտին ստեղծվել է «Բատկիվշչինա» պատգամավորական խմբակցությունը[46]։ Եղել է «Բատկիվշչինա» «համաուկրաինական միավորում» քաղաքական կուսակցության հիմնադիրներից մեկը, որը ստեղծվել է 1999 թվականի հուլիսին[47]։ Նույն թվականի դեկտեմբերի 18-ին ընտրվել է կուսակցության նախագահ[48]։

Յուլիա Տիմոշենկոն 2002 թվականին

1999 թվականի դեկտեմբերի 30-ին նշանակվել է Վիկտոր Յուշչենկոյի կառավարությունում վառելիքաէներգետիկ համալիրի փոխվարչապետ։ Այդ պաշտոնում Տիմոշենկոն աշխատեց վառելիքաէներգետիկ համալիրում և պետբյուջե հավաքեց զգալի գումարներ։ Այդ գործողությունները առաջացրել են նախագահ Լեոնիդ Կուչմայի թիմի դիմադրությունը, և 2000 թվականի օգոստոսին ձերբակալվել է Յուլիա Տիմոշենկոյի ամուսինը։

2001 թվականի փետրվարի 9-ին Տիմոշենկոյի նախաձեռնությամբ ստեղծվեց ազգային փրկության ֆորումը՝ հասարակական-քաղաքական միավորում, որն ընդդիմադիր էր Կուչմայի ռեժիմին[49]։ 2001 թվականի հունվարի 19-ին Տիմոշենկոն ազատվել է իր պաշտոնից, և փետրվարի 13-ին ձերբակալվել է։ Նա ազատ է արձակվել՝ 42 օր անցկացնելով մեկուսարանում[50]։

2001 թվականի օգոստոսի 9-ին Կիևի մարզի Կիևո-Սվյատոշինսկի դատարանի որոշմամբ ազատ է արձակվել կալանքից Ալեքսանդր Տիմոշենկոն[51][52]։ 2002 թվականի ապրիլի 30-ին Կիևո-Սվյատոշինսկի դատարանը փակել է Յուլիա և Ալեքսանդր Տիմոշենկոյի նկատմամբ հարուցված քրեական գործերը ՝ դրանք անօրինական համարելով[53]։ 2003 թվականի ապրիլի 9-ին այդ որոշումը հաստատեց Կիևի Վերաքննիչ դատարանը[54]։ 2004 թվականի սեպտեմբերին Տիմոշենկոն դատի էր տվել Ուկրաինայի Գլխավոր դատախազության գործողություններին՝ պահանջելով վերջնականապես փակել ԵՏՄ-ի վերաբերյալ բոլոր գործերը։

2001 թվականի սեպտեմբերի 5-7-ը Կրինիցայում (Լեհաստան) կայացած տնտեսական համաժողովի ժամանակ Յուլիա Տիմոշենկոն Ուկրաինան ներկայացրել է «Կենտրոնական-Արևելյան Եվրոպայի Տարվա մարդ» կոչման հավակնորդների ցուցակում (հավակնորդների մեջ միակ կինը)[55]։

2001 թվականի նոյեմբերին Ազգային փրկության ֆորումի հիման վրա ստեղծվեց Յուլիա Տիմոշենկոյի դաշինքը[56]։

Դեր Նարնջագույն հեղափոխությունում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիմնական հոդված՝ Նարնջագույն հեղափոխություն
Նարնջագույն հեղափոխության ժամանակ Տիմոշենկոն բազմիցս ելույթ է ունեցել Կիևի Անկախության Մայդանում հավաքված մարդկանց առջև, 2004 թվականի նոյեմբերի 25

2003-2014 թվականների ընթացքում շարունակվել են բանակցությունները Յուլիա Տիմոշենկոյի դաշինքի, «Մեր Ուկրաինան» դաշինքի և Սոցիալիստական կուսակցության միջև՝ կոալիցիա ստեղծելու և Ուկրաինայի նախագահի պաշտոնի համար միասնական թեկնածու առաջադրելու շուրջ[57][58]։ Յուլիա Տիմոշենկոն հրաժարվել է պաշտպանել Վիկտոր Յուշչենկոյի թեկնածությունը[59][60]։

2004 թվականի հուլիսի 2-ին Յուլիա Տիմոշենկոն Յուշչենկոյի անունից ստորագրեց նախագահական ընտրություններում Վիկտոր Յուշչենկոյի օգտին ստեղծված «ժողովրդի ուժը»[61] կոալիցիա ստեղծելու մասին համաձայնագիրը, որը Տիմոշենկոյի համար ապագա կառավարությունը ղեկավարելու հնարավորություն էր նախատեսում։

2004 թվականի հուլիսի 3-ին սկսվեց նախագահական քարոզարշավը։  Նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ Յուշչենկոն սովորաբար ավելի շատ ուշադրություն դարձնել հայրենասիրական թեմային, իսկ Տիմոշենկոն ավելի հաճախ հանդես է եկել «օլիգարխների դեմ պայքարի» թեմայով, որի նպատակն է բարելավել կյանքը ժողովրդի, փոքր և միջին բիզնեսի համար։ Տիմոշենկոն ազդեցություն է ունեցել նաև «հայրենասեր ընտրողի» վրա։

Ընտրությունների երկրորդ փուլի նախօրեին Տիմոշենկոն ընդդիմության կողմնակիցներին կոչ է արել նոյեմբերի 21-22-ին հավաքվել Կիևի Անկախության Մայդանում՝ իրենց կամարտահայտության արդյունքները պաշտպանելու համար[62]։ 2004 թվականի նոյեմբերի 21-ին, երբ հայտնի դարձավ, որ ընտրությունները կեղծված են, նա կոչ է արել դուրս գալ գործադուլի[63]։ Տիմոշենկոն դարձել է նախագահական ընտրությունների կեղծման դեմ զանգվածային բողոքների առաջնորդներից մեկը, որոնք ստացել են «նարնջագույն հեղափոխություն» անվանումը։

Նարնջագույն հեղափոխությանը Տիմոշենկոն ակտիվորեն մասնակցել է որպես երկրորդ առաջնորդ Վիկտոր Յուշչենկոյից հետո։

Տիմոշենկոն եղել է ազգային փրկության կոմիտեի ղեկավարներից մեկը՝ «Ուկրաինայի Սահմանադրության պաշտպանության ժողովրդական մարմինը», որը ստեղծվել է 2004 թվականի նոյեմբերի 25ին[64][65]։ 2004 թվականի դեկտեմբերի 26-ին Ուկրաինայի նախագահի ընտրությունների երկրորդ փուլում կրկնակի քվեարկության արդյունքում հաղթանակ տարավ Վիկտոր Յուշչենկոն՝ ձայների 51,99 % արդյունքով։ Վիկտոր Յանուկովիչին պաշտպանել Է ընտրողների 44,2 %-ը[66]։

Ռուսաստանում Յուլյա Տիմոշենկոյի դեմ հարուցված քրեական գործ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2004 թվականի հունիսին՝ Ուկրաինայում նախագահական ընտրությունների մեկնարկից առաջ, Ռուսաստանի գլխավոր զինվորական դատախազությունը Տիմոշենկոյի նկատմամբ միջազգային հետախուզում էր հայտարարել «ՌԴ պաշտպանության նախարարության բարձրաստիճան պաշտոնյաներին կաշառք տալու մեղադրանքով՝ ակնհայտորեն ուռճացված գներով շինանյութերի մատակարարման պայմանագիր կնքելու նպատակով»։ Ուկրաինայում Տիմոշենկոյի դեմ գործը կարճվել է «նարնջագույն հեղափոխության» հաղթանակից հետո, իսկ Ռուսաստանի դատախազության քրեական գործը փակվել է 2005 թվականի դեկտեմբերին՝ վաղեմության ժամկետի լրանալու առիթով[67]։

2005 թվականի հունվարի վերջին՝ Տիմոշենկոյի վարչապետի պաշտոնակատարի նշանակումից երկու օր անց, Ռուսաստանի գլխավոր դատախազ Ուստինովը հայտարարել էր, որ Տիմոշենկոյի՝ Ռուսաստան ժամանելու դեպքում նա կձերբակալվի։ Սակայն փետրվարի 15-ին, այն բանից հետո, երբ Գերագույն ռադան հաստատել է Տիմոշենկոյին պաշտոնում, գլխավոր դատախազ Ուստինովը հայտարարել է, որ «ոչ մի խնդիր չի լինի, եթե նա ցանկանա ժամանել Մոսկվա», բայց քրեական գործը չի փակվել։ «Տիմոշենկոյի ժամանման հնարավորությունը և նրա նկատմամբ քրեական գործի հետաքննության շարունակումը ոչ մի կապ չունեն, հետաքննությունը կշարունակվի»,- ասել է Ուստինովը։

Մարտի 19-ին կայացել է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի այցը Կիև։ Մասնավորապես, Վլադիմիր Պուտինն առաջին անգամ հանդիպել Է Յուլիա Տիմոշենկոյի հետ։ Յուլիա Տիմոշենկոն հայտարարել է, որ Ուկրաինայի և Ռուսաստանի միջև ոչ մի չլուծված խնդիր չկա։ Նա հավաստիացրել է հյուրին, որ պատրաստ է աջակցել այցի պահին քննարկված բոլոր ռուսական նախաձեռնություններին, բացի միասնական տնտեսական տարածքի ստեղծումից։

2005 թվականի ապրիլի 4-ին, այն ժամանակ, երբ նախագահ Վիկտոր Յուշչենկոն այցով մեկնել էր ԱՄՆ, Յուլիա Տիմոշենկոն հայտարարեց աշխատանքային այցով Ռուսաստան այցելելու հրավեր ստանալու մասին, որտեղ նախատեսվում էին նրա հանդիպումները ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի, վարչապետ Միխայիլ Ֆրադկովի, ինչպես նաև արդյունաբերողների և գործարարների ռուսական միության ներկայացուցիչների հետ։ Որպես այցի համաձայնեցված ժամկետներ նշվում էին ապրիլի 14-15-ը։

Սակայն ապրիլի 11-ին հնչել է գլխավոր դատախազ Ուստինովի հայտարարությունը, որ Տիմոշենկոյի նկատմամբ գործը չի դադարեցվել․ «նա նախկինի պես հետախուզման մեջ է»։ Սակայն նա անմիջապես հավելել է, որ այցը «կիրականացվի արձանագրությանը և միջազգային նորմերին համապատասխան»։

Ապրիլի 13-ին հայտնի դարձավ, որ այցը հետաձգվում է։ Նախագահ Յուշչենկոն հեռուստատեսությամբ ապրիլի 13-ի իր ելույթում վարչապետին խնդրել է զերծ մնալ արտերկիր մեկնելուց՝ «գարնանային-դաշտային աշխատանքների մեծ ծավալի, ինչպես նաև նավթամթերքների շուկայում խնդիրների անհապաղ լուծման անհրաժեշտության կապակցությամբ»։ Ուկրաինայի էկոնոմիկայի նախարար Սերգեյ Տերեխինը հայտարարել է. «երբ վարչապետի առաջին այցից առաջ նման հայտարարություններ են արվում դատախազին, դա միջազգային սկանդալ է»։

Ապրիլի 20-ին հայտարարվել էր, որ Տիմոշենկոյի փոխարեն Մոսկվա կայցելի Ուկրաինայի ազգային անվտանգության և պաշտպանության խորհրդի քարտուղար Պետրո Պորոշենկոն։

Ի վերջո, Յուլիա Տիմոշենկոն Ռուսաստան է այցելել միայն վարչապետի պաշտոնից հեռանալուց հետո՝ 2005 թվականի սեպտեմբերին։ Մոսկվայում նա հանդիպել է Գլխավոր դատախազության ներկայացուցիչների հետ, պատասխանել նրանց հարցերին և, Տիմոշենկոյի խոսքով, նրա դեմ բոլոր մեղադրանքները հանվել են։ Ռուսաստանի գլխավոր զինվորական դատախազությունը միայն 2005 թվականի դեկտեմբերի 26-ին հայտարարել է, որ Ռուսաստանում Յուլիա Տիմոշենկոյի նկատմամբ քրեական գործը կարճվել է վաղեմության ժամկետի լրանալու կապակցությամբ։ Սակայն Յուլիա Տիմոշենկոյի փաստաբանը ենթադրում է, որ անհեռանկար գործը փակելու համար դատախազության աշխատակիցները, հավանաբար, ստիպված են եղել վերաորակել նրան։

Ուկրաինայի վարչապետի պաշտոնում (2005 փետրվար-սեպտեմբեր)

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Յուլիա Տիմոշենկոն Գերագույն Ռադայում, 2005 թվականի փետրվարի 4-ին

2005 թվականի հունվարի 24-ին նշանակվել է Ուկրաինայի վարչապետի պաշտոնակատար։ 2005 թվականի փետրվարի 4-ին Ուկրաինայի Գերագույն ռադան Յուլիա Տիմոշենկոյին հաստատեց երկրի վարչապետի պաշտոնում՝ 375 «կողմ» (450-ից) ձայներով։ Դեռևս «ժողովրդի ուժը» կոալիցիայի մասին համաձայնագրերի շրջանակներում Տիմոշենկոի համար նախատեսված էր վարչապետի պաշտոնը։ Այդ նշանակման պարզաբանման ժամանակ Յուշչենկոն ասել է. «Եվ, հնարավոր է, ամենակարևորը, հասարակության մեջ մեծ հույսեր կան. նախագահ Յուշչենկոն, վարչապետ Յուլիա Տիմոշենկոն»[68]։

Հարկ է նշել, որ այդ նախարարների կաբինետում Տիմոշենկոյի դաշինքը չուներ ոչ մի նախարար։

Յուլիա Տիմոշենկոյի նախարարների կաբինետի ներքին տնտեսական գործունեությունը բնութագրող հիմնական կետերն էին.

  • աշխատավարձերի, կենսաթոշակների, կրթաթոշակների բարձրացում՝ մեկուկես-երկու անգամ (2005 թվականի սեպտեմբերին 2004 թվականի հունիսի համեմատ)[69][70]
  • կատարելով նախագահի նախընտրական խոստումները։ Յուշչենկոյի կառավարությունը 2005 թվականին 12 անգամ բարձրացրել է երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստի չափը[71][72]
  • «մաքսանենգություն-ստոպ» արշավն ու «օլիգարխիկ բիզնեսի» ստվերից դուրս բերումը։ Միևնույն ժամանակ, այդ «մաքսանենգության կանխման գործողությունները» վնասեցին միջին բիզնեսի մի մասը
  • 3000 ձեռնարկությունների զանգվածային վերաբաշխման անհրաժեշտության մասին հայտարարություններ։ Արդյունքում պետությանը վերադարձվել է վերահսկողությունը միայն «Կրիվորոժստալ» խոշորագույն մետկոմբինատի նկատմամբ (որը 2005 թվականի հոկտեմբերին վերավաճառել են վեց անգամ ավելի թանկ, այսինքն՝ գրեթե 4 միլիարդ դոլարով ավելի թանկ։ Միևնույն ժամանակ, 1991-2004 թվակասնների ընթացքում «Ուկրաինայում մասնավորեցումից ստացված մուտքերը» կազմել են ընդամենը մոտ 8.5 միլիարդ դոլար)։ 2005 թվականի հունիսի 16-ին Ուկրաինայի նախագահ Վիկտոր Յուշչենկոն, Գերագույն Ռադայի նախագահ Վլադիմիր Լիտվինը և Յուլիա Տիմոշենկոն ստորագրեցին հուշագիր սեփականության իրավունքների երաշխիքների և դրանց իրականացման ժամանակ օրինականության ապահովման մասին․ փաստաթղթի ստորագրումից հետո Վիկտոր Յուշչենկոն հայտարարել է, որ «ուկրաինական իշխանությունը վերջակետ է դրել մասնավորեցման խնդրահարույց հարցերի շուրջ բանավեճին», իբր, վերատեղաբաշխում չի լինի, քանի որ բյուջեում դրա համար միջոցներ չկան[73]

2005 թվականի ամռանը մամուլում հաղորդագրություններ հայտնվեցին, որ 2005 թվականի աշնանը Տիմոշենկոյի կաբինետը պաշտոնանկ կարվի, իսկ վարչապետի պաշտոնը կզբաղեցնի Պորոշենկոն։

Օգոստոսի 24-ին Ուկրաինայի Անկախության օրը Մայդանում ունեցած ելույթում նախագահ Յուշչենկոն Տիմոշենկոյի կառավարությունը լավագույնն է անվանել։ Սակայն 2005 թվականի սեպտեմբերի 8-ին՝ Ա. Զինչենկոյի ցուցադրական հեռանալուց երկու շաբաթ անց, որին Պորոշենկոյին մեղադրել էր «կոռուպցիայի և դավադրության» մեջ, Վիկտոր Յուշչենկոն պաշտոնաթող եղավ Յուլիա Տիմոշենկոյի կառավարությանը՝ իշխանության գործադիր ճյուղի ներսում տեղի ունեցած հակամարտությունների պատճառով։ Միևնույն ժամանակ Յուշչենկոն աշխատանքից ազատել է Ազգային անվտանգության խորհրդի քարտուղար Պորոշենկոյին, ով հայտնվել է կոռուպցիոն սկանդալի կիզակետում և բավարարել է պետքարտուղար Ալեքսանդր Զինչենկոյի հրաժարականի դիմումը[74][75][76]։ Տիմոշենկոյի կարծիքով՝ Յուշչենկոն իրեն պաշտոնանկ է արել իր շրջապատի ազդեցության տակ, «որպեսզի ուշադրությունը շեղվի իր շրջապատի կոռուպցիայի մեջ մեղադրանքներից», ինչպես նաև նրանով, որ նրա վարկանիշը գերազանցել Է նախագահի ժողովրդականությունը[77][78][79]։

Ընդ որում, Տիմոշենկոյի կառավարության ՀՆԱ աճի տեմպերը մի փոքր ավելի բարձր են եղել, քան Եվրամիությունում, թեև զգալիորեն ավելի ցածր են, քան Ռուսաստանում։

Դեռևս 2000 թվականին ՏԵԿ-ի գծով փոխվարչապետի պաշտոնում Յուշչենկո Տիմոշենկոն հայտարարել էր Ուկրաինայում օլիգարխների իշխանության սահմանափակման անհրաժեշտության մասին։ 2005 թվականի փետրվարին վարչապետ Տիմոշենկոն հայտարարել էր, որ Ուկրաինայի ազգային հարստությունները սեփականաշնորհվել են կոռուպցիոն սխեմաներով անգին լինելու պատճառով, ուստի անհրաժեշտ է անցկացնել երեք հազար ձեռնարկությունների սեփականաշնորհման օրինականության ստուգում[80]։ Այդ ուղղությամբ կառավարության կողմից կատարվել են հետևյալ քայլերը․

  • իրականացվել է Ուկրաինայի խոշորագույն մետալուրգիական կոմբինատի «Կրիվորոժստալի» (սեփականաշնորհումն իրականացվել է 2004 թվականին, առանց մրցույթի, Ախմետովի և Պինչուկի ընկերությունների կողմից), 2005 թվականի հոկտեմբերին, բաց մրցույթում, այդ ձեռնարկությունը վերավաճառվել է վեց անգամ ավելի թանկ, սեփականաշնորհումների միջև տարբերությունը 2004 թվականին և 2005 թվականին կազմել է 4 միլիարդ դոլար[81]
  • Տիմոշենկոն և նրա դաշինքը թույլ չեն տվել օրենքների ընդունում, որոնք ուղղված են Ուկրաինայի գյուղատնտեսական հողերի խոշոր կապիտալով սեփականաշնորհմանը[82]։ Տիմոշենկոն դեմ է հանդես եկել Ուկրաինայի գյուղատնտեսական հողերի վաճառքին ինչպես հայրենական օլիգարխներին, այնպես էլ օտարերկրյա՝ դրանով իսկ ձգտելով նպաստել միջին և փոքր բիզնեսի զարգացմանը
  • ուկրաինական պետությունը վերականգնել է վերահսկողությունը Կիևի «Արսենալի», Խարկովի «Տուրբոատոմի» (ատոմային էլեկտրակայանների համար տուրբինների արտադրության մոնոպոլիստ) և մի շարք այլ ընկերությունների նկատմամբ։ Տիմոշենկոն թույլ չի տվել մասնավորեցնել այնպիսի ռազմավարական ձեռնարկությունների, ինչպիսիք են Ուկրտելեկը, «Օդեսայի նավահանգստային գործարանը»։

Այս բոլոր իրադարձությունները հողի, շելֆի և ռազմավարական ձեռնարկությունների սեփականաշնորհման շուրջ հսկայական ազդեցություն են ունեցել Ուկրաինայի քաղաքական կյանքի վրա և հանգեցրել են Տիմոշենկոյի քաղաքական խզմանը ոչ միայն Յանուկովիչի թիմի, այլ նաև նախագահ Յուշչենկոյի հետ։

Կառավարության ղեկավարի պաշտոնից Յուլիա Տիմոշենկոյի հրաժարականի հետ միաժամանակ Յուլիա Տիմոշենկոն ճանաչվել է Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայի Տարվա մարդ «տարածաշրջանի քաղաքական և սոցիալ-տնտեսական զարգացման գործում ունեցած նշանակալի դրական ավանդի և 2004-2005 թվականներին իր երկրում ունեցած ձեռքբերումների համար»։ Նման որոշում է կայացվել լեհական Կրինիցա Գուրսկայա քաղաքում կայացած XV միջազգային տնտեսական համաժողովում[83]։

Հակասություններ Տիմոշենկոյի և Յուշչեկոյի միջև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2005 թվականի ապրիլ-մայիս ամիսներին անցան այսպես կոչված «բենզինով և շաքարային ճգնաժամերը», երկու ճգնաժամերն էլ ունեին քարտային դավադրության նշաններ և քննվում էին հակամենաշնորհային կոմիտեի կողմից, որին գրեթե մեկ տարի պահանջվեց մեղավորներին գտնելու համար։ Դավադրության մեջ մեղադրվել և տուգանվել են շաքարի խոշորագույն արտադրողները՝ Իգոր Սուրկիսի և Վալենտին Զգուրսկու ուկրաինական պարենային ընկերությունը[84]։ Փոխվարչապետ Նիկոլայ Տոմենկոն «շաքարի ճգնաժամը» անվանել Է «Պորոշենկոյի ընտանիքի և շաքարի բիզնեսի ճգնաժամ»[85]։ «Նավթամթերքները, ինչպես կախարդական փայտիկի հարվածով, հայտնվել են նավթային օլիգարխների և Յուշչենկոյի զրույցի ժամանակ։ Տիմոշենկոն իրավունք էր տալիս, երբ խոսում էր շուկայում դավադրության մասին... Բենզինի և դիզելային վառելիքի մաքսատուրքի վերացում, ակցիզի սահմանային մակարդակի նվազում. վարչապետ Տիմոշենկոյի բոլոր այդ գործողությունները հնարավորություն էին տալիս մեկ շաբաթ, առավելագույնը երկու շաբաթ դուրս գալ վառելիքային քաոսից»,- նկատել է Իգոր Լուցենկոն[86][87]։

Տիմոշենկոյի կառավարությունը մեկ ամսվա ընթացքում վերացրել է բենզինի և ապրանքային ինտերվենցիաների մաքսատուրքերը չեղարկելու յուրաքանչյուր «ճգնաժամ» (մասնավորապես՝ եղեգնյա շաքար է ներկրվել)։ Սակայն նախագահ Յուշչենկոն անվտանգության խորհրդի նիստում խստորեն քննադատել է և Տիմոշենկոյի վրա ճնշում գործադրելու համար մեծածախ առևտրականների վրա բենզին է լցրել[88]։

Սա Յուշչենկոյի և Տիմոշենկոյի միջև հանրային հակասությունների առաջին դեպքն էր։

Շուտով Յուշչենկոն կառավարությանը մեղադրել է նաև ժամանակացույցից լուրջ հետ մնալու մեջ, որն Ուկրաինային կապահովի ԱՊՀ-ին անդամագրվելը արդեն 2005 թվականին։ Նրա կարծիքով՝ Տիմոշենկոն չափից շատ սահմանափակումներ է մտցրել ուկրաինական տնտեսության մի քանի ճյուղերում, ինչը նոր խոչընդոտներ է ստեղծել ԱՊՀ-ին անդամակցելու ճանապարհին։

Յուլիա Տիմոշենկոյի կառավարության հրաժարականից հետո Ուկրաինայի նախագահ Վիկտոր Յուշչենկոն «Associated Press» գործակալությանը տված հարցազրույցում 2005 թվականի սեպտեմբերի 13-ին մեղադրել էր Տիմոշենկոյին այն բանում, որ նա վարչապետի պաշտոնն օգտագործել է նախկին ԵԷՍ ընկերության պարտքերը 8 միլիարդ գրիվեն գումարի պետական բյուջեին դուրս գրելու համար[89][90]։ Հայտարարությունը Յուշչենկոն չի ունեցել ոչ մի շարունակելու, թեև այն, ինչպես նախագահը, հնարավորություն է ունեցել ազդեցության Ուկրաինայի անվտանգության ծառայությանը և գլխավոր դատախազություն. Տիմոշենկոն նախընտրել է չպատասխանել մեղադրանքներին, այլ հայտարարել Է, որ Յուշչենկոն իր դեմ կօգտագործի այն նույն մեթոդները, որոնք նախկինում օգտագործել է Կուչմայի վարչակազմը։

Ուկրաինական մի շարք ԶԼՄ-ներում լուրջ հետաքննությունների փորձերը ցույց են տվել, որ վիճելի գումարի չափը տատանվում է 5,2 միլիարդից մինչև 8 միլիարդ գրիվեն, իսկ գումարը պարտք չէ, այլ 3 ստուգումների արդյունքներով ԱԱՀ-ի նկատմամբ հաշվարկված տուգանային պատժամիջոցներ է[91]։

Տիմոշենկոյի և Պորոշենկոյի առճակատում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պետրո Պորոշենկոն նոր կառավարությունում հավակնում էր վարչապետի պաշտոնին։ 2005 թվականի փետրվարի 8-ին նա նշանակվել է Ուկրաինայի ԱԱՊԽ քարտուղարի պաշտոնում։ Սպասվում է, «որ ոլորտում անվտանգության խորհրդի մեջ մտնում են բոլոր հարցերը կառավարության»։ Ավելի ուշ Յուշչենկոն հայտարարել էր, որ ԱԱՊԽ-ն պետք է դառնա «միակ վայրը, որտեղ կընդունվեն բոլոր ռազմավարական որոշումները»։ Փաստորեն, Յուշչենկոն և Պորոշենկոն սկսել են ԱԱՊԽ-ից ստեղծել նախարարների կաբինետի կրկնօրինակման համակարգ։

2005 թվականի մարտի 29-ին Վիկտոր Յուշչենկոն հրապարակավ խոստովանեց, որ իր թիմում կոնֆլիկտ կա Յուլիա Տիմոշենկոյի և Պետրո Պորոշենկոյի միջև, և որ նա «փորձում է այդ տարաձայնությունները հարթել»։

Արդեն ապրիլի 14-ին Տիմոշենկոյի «Բատկիվշչինա» կուսակցության Ժիտոմիրի մարզային կազմակերպության ղեկավար Օլեգ Անտիպովը հայտարարել էր, որ Տիմոշենկոն իրեն ասել է, որ, հավանաբար, իրեն կառավարության ղեկավարի պաշտոնից կհեռացնեն մայիսին կամ սեպտեմբերին։

Ապրիլին, մամուլի հրապարակումներից հետո, Տիմոշենկոն ասել է. «միանգամայն ակնհայտ է, որ Ուկրաինայում կան որոշակի շրջանակներ, որոնք պարզապես զառանցում են իրադարձությունների նման զարգացման մասին»։ Սակայն նրանց երազանքները մարմնավորման ոչ մի շանս չունեն։ Վիկտոր Յուշչենկոն նաև հերքել է վարչապետ Յուլիա Տիմոշենկոյի հրաժարականի հնարավորության մասին լուրերը։ «Դա պարզապես հիմարություն է»,-ասել Է Յուշչենկոն։ «Յուլիա Վլադիմիրովնան երկար կաշխատի և երկար կապրի։ Աստված չանի, որ այնտեղ ինչ-որ կասկածներ լինեն»։

Ուկրաինայի վարչապետի պաշտոնում (2007—2010)

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ԱՄՆ նախագահ Ջորջ Բուշն ու Յուլիա Տիմոշենկոն, 2008 թվականի ապրիլի 1-ին:

2007 թվականի նոյեմբերի 29-ին Գերագույն ռադայի ընտրությունների արդյունքներով ստեղծվեց ԲՅՈՒԹ և ՆՈՒՆՍ խմբակցությունների կառավարող կոալիցիան, այդ խմբակցությունները հաշվեցին 229 պատգամավոր։ 2007 թվականի դեկտեմբերի 4-ին ԲՅՈՒԹ և ՆՈՒՆՍ կոալիցիան Յուլիա Տիմոշենկոյին առաջադրել Էր Ուկրաինայի վարչապետի պաշտոնում[92]։ 2007 թվականի դեկտեմբերի 18-ին իշխող կոալիցիան Ուկրաինայի նախարարների կաբինետի ղեկավարի պաշտոնում հաստատել է Յուլիա Տիմոշենկոյին (226 ձայն՝ համանուն քվեարկության ժամանակ, երկրորդ փորձից՝ դեկտեմբերի 11-ին նրա համար անհաջող քվեարկությունից հետո)։

2008 թվականի հունվարի 16-ին Տիմոշենկոն հաստատել է կառավարության «Ուկրաինական ճեղքում․ մարդկանց, այլ ոչ թե քաղաքական գործիչների համար» ծրագրի նախագիծը և քննարկման է հանձնել Գերագույն ռադա։  Ծրագիրը հիմնականում կրկնում էր նախընտրական ծրագիրը. նախատեսում էր աշխատավարձերի և կենսաթոշակների բարձրացում, արդյունաբերության զարգացում, կոռուպցիայի դեմ պայքարի ուժեղացում[93]։ Բացի այդ, վարչապետ Տիմոշենկոն հինգ գերակա խնդիր է սահմանել յուրաքանչյուր նախարարության համար[94]։

Վերատեղաբաշխման հարցեր չեն բարձրացվել, բայց ավելի խիստ են դարձել պետական ձեռնարկությունների սեփականաշնորհման պայմանները։ 2008 թվականի հունվարի 23-ին Յուլիա Տիմոշենկոն «մասնավորեցման պետական ծրագրի մասին» Ուկրաինայի օրենքի նոր խմբագրության նախագծի վերաբերյալ կառավարական ճեպազրույցի ժամանակ ասել էր․

Մենք ուզում ենք, որ օրենքում նորմ առաջանա, որ սեփականաշնորհման պայմանագրի պայմանները չկատարելու դեպքում նման սեփականաշնորհման պայմանագիրը կլուծարվի առանց այն գումարի վերադարձման, որը վճարվել է ձեռնարկության համար։

Կատարելով իր նախընտրական խոստումը՝ 2008 թվականի հունվարի 11-ին Տիմոշենկոն սկսեց վճարումներ կատարել ԽՍՀՄ Խնայբանկի ավանդատուներին, յուրաքանչյուր ավանդատուին վճարվեց հազար գրիվնա՝ 1 գրիվնա 1 խորհրդային ռուբլու դիմաց[95][96]։

2008 թվականի օգոստոսին ռուս-վրացական ռազմական հակամարտության ժամանակ վարչապետ Տիմոշենկոն հավասարակշռված դիրքորոշում էր որդեգրել (ի տարբերություն Յուշչենկոյի հայտարարությունների, որը շուտով այցելեց Թբիլիսի)։ Տիմոշենկոն սահմանափակվել է ռազմական գործողությունների անհապաղ դադարեցման կոչով։ Դրան ի պատասխան՝ նախագահ Յուշչենկոյի քարտուղարության պաշտոնյաները նրան մեղադրել են «հայրենիքի դավաճանության մեջ»[97]։ Մեկնաբանելով այդ մեղադրանքը՝ Տիմոշենկոն ասել է, որ «անհրաժեշտ է ատաղձագործներ վարձել և Ուկրաինայի նախագահի քարտուղարության ցուցանակը փոխել «թիվ 6 պալատ»»։

Յուլիա Տիմոշենկոյի երկրորդ վարչապետությունը 2008-2009 թվականների համաշխարհային ֆինանսա-տնտեսական ճգնաժամի ժամանակաշրջանում էր, որը կառավարության առաջ բազմաթիվ ոչ ստանդարտ մարտահրավերներ էր դրել։ Մյուս կողմից, իրավիճակը բարդացրել Է նախագահի հետ առճակատումը, որն ակտիվորեն միջամտում էր նախարարների կաբինետի աշխատանքին[98][99]։ Յուշչենկոյի ներկայացուցիչները մեծամասնություն էին կազմում կառավարության կազմում[100]։

2008 թվականի սեպտեմբերի 16-ին իշխող կոալիցիայից դուրս եկավ ՆՈՒՆՍ խմբակցությունը և պաշտոնապես հայտարարվեց ԲՅՈՒԹ-ի հետ կոալիցիայի փլուզման մասին[101]։ Սակայն չկարողանալով վերստեղծել կոալիցիան՝ 2008 թվականի հոկտեմբերի 8-ին Ուկրաինայի նախագահ Վիկտոր Յուշչենկոն հայտարարեց Գերագույն ռադայի լուծարման մասին, հրամանագրում սահմանված է արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների օրը՝ 2008 թվականի դեկտեմբերի 7-ը[102][103]։ Երկու օր անց՝ հոկտեմբերի 10-ին, ԲՅՈՒԹԸ բոլոր փաստաթղթերը պատրաստել է արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների վերաբերյալ Ուկրաինայի նախագահի որոշման դատական բողոքարկման համար[104]։ Եվ արդեն 2008 թվականի հոկտեմբերի 10-ին Կիևի շրջանային վարչական դատարանը կասեցրեց Գերագույն ռադայի լիազորությունների վաղաժամկետ դադարեցման մասին Ուկրաինայի նախագահի հրամանագրի գործողությունը[105]։ Քաղաքական ճգնաժամն ավարտվեց Վլադիմիր Լիտվինի ընտրությամբ Գերագույն ռադայի խոսնակի պաշտոնում 2008 թվականի դեկտեմբերի 8-ին։ Հաջորդ օրը Վլադիմիր Լիտվինը հայտնել է ժողովրդավարական կոալիցիայի վերականգնման մասին, որում այժմ ընդգրկվել է նաև Լիտվինի դաշինքը։ Կոալիցիոն համաձայնագիրը ստորագրել են 226 պատգամավորներ. Տիմոշենկոյի կառավարությունը շարունակել է աշխատանքը[106]։

2008 թվականի դեկտեմբերի 18-ին Տիմոշենկոն առաջին անգամ Ազգային բանկին մեղադրել էր գրիվնայի գիտակցված մանիպուլյացիայի մեջ, իսկ նախագահ Յուշչենկոյին՝ Ազգային բանկի ղեկավարության հետ դավադրության մեջ, որը հանգեցրել է ազգային արժույթի փոխարժեքի անկմանը՝ ԱՄՆ դոլարի դիմաց մինչև 8 գրիվնայի մակարդակի[107]։ 2009 թվականի փետրվարի 25-ին վարչապետը կրկին մեղադրել էր Ուկրաինայի կենտրոնական բանկի ղեկավարությանը գրիվնայի փոխարժեքի գիտակցված մանիպուլյացիան շարունակելու մեջ[108]։

2008 թվականի հուլիսի 11-ին և 2009 թվականի փետրվարի 5-ին Գերագույն ռադան երկու անգամ չաջակցեց Տիմոշենկոյի կառավարությանն անվստահություն հայտնելու Ռեգիոնների կուսակցության նախաձեռնությանը[109][110]։

Յուլիա Տիմոշենկոյի կառավարության հաջողությունների շարքում կարելի է առանձնացնել հետևյալը[98][111]․

  • համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամի թեժ պահին հաջողվել է թույլ չտալ երկրի դեֆոլտ, որի անխուսափելիության մասին հայտարարել Է նախագահ Յուշչենկոն[112][113]
  • հակաճգնաժամային աջակցություն լեռնամետալուրգիական համալիրին, ագրարային հատվածին, քիմիական արդյունաբերությանը, շինարարությանը[114][115][116][117]
  • հացահատիկի ռեկորդային բերքատվությունը և ԱԱՀ-ում արտադրության անկում թույլ չտալը[118][119]
  • բարձր տեխնոլոգիական և գիտատար արտադրությունների, մասնավորապես, տիեզերական և ավիաշինարարության, Ան մակնիշի ինքնաթիռների սերիական արտադրության նորացման վերածնունդ[120]
  • ժամանակին վճարում բյուջետային հիմնարկների աշխատավարձերը, կենսաթոշակները, կրթաթոշակները ճգնաժամային ժամանակահատվածում, հավելավճարը ուսուցիչներին, բժիշկներին և գրադարանավարներին[121][122]
  • դրամական միջոցների վերադարձ խնդրահարույց բանկերի ավանդատուներին[123][124][125][126]
  • բնակչության համար բնական գազի և էլեկտրական էներգիայի կայուն սակագներ[127][128]
  • գազի ոլորտում ՌԴ-ի հետ ուղղակի առևտրային հարաբերությունների անցում[129][130]
  • 2008 թվականի մայիսի 16-ին Ուկրաինայի կողմից Առևտրի համաշխարհային կազմակերպությանը լիիրավ անդամակցություն ստանալը[131]
  • ԵՄ-ի հետ ասոցացման և ազատ առևտրի գոտու շուրջ բանակցությունների մեկնարկը, ուղեցույցի մշակումը[132]
  • Սև ծովի շելֆում նավթագազային հանքավայրերի վերադարձը պետական վերահսկողության տակ, որոնք 2007 թվականին Յանուկովիչի կառավարությունը փոխանցել է Ախմետովի և Ֆիրտաշի ընկերություններին[133][134][135]
  • հակակոռուպցիոն քաղաքականության հարցերով կառավարության լիազորած ինստիտուտի հիմնումը[136], հակակոռուպցիոն օրենքների և կառավարության նորմատիվ ակտերի փաթեթի ընդունումը[137]
  • երեխայի ծննդյան օգնության ավելացում[138]
  • շուրջ 6 հազար բնակարանների հերթագրվածներին անվճար հատկացում[139][140]
  • ԽՍՀՄ Խնայբանկում ավանդների փոխհատուցման վճարումը ավելի քան 6 միլիոն քաղաքացիների[98][141]
  • հողամասերի նկատմամբ սեփականության պետական ակտի քաղաքացիներին անվճար ձևակերպումը[142][143][144]
  • ՈՒԵՖԱ-ի վերջնական որոշումը Ուկրաինայում Եվրո-2012-ի անցկացման մասին (Ուկրաինայի չորս քաղաքներում խաղերի և Կիևի եզրափակիչ խաղի անցկացման իրավունք)[145]
  • բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում ընդունելության համար արտաքին անկախ գիտելիքների գնահատման ներդրումը[146]
  • Լվովում շուրջօրյա ջրամատակարարում է իրականացվել, որտեղ իրականացվել է տաք և սառը ջրամատակարարման համակարգերի լայնածավալ վերակառուցում[147]
  • խաղային բիզնեսի փակում[148][149][150][151]։

Յուլիա Տիմոշենկոյի երկրորդ վարչապետության շրջանում՝ 2008 թվականի փետրվարին, նրա գլխավորած կուսակցությունը «Բատկիվշչինա» դարձավ Եվրոպական ժողովրդական կուսակցության (ԵԺԿ) ասոցացված անդամ՝ Եվրոպայի կենտրոնամետ և Քրիստոնեա-դեմոկրատական կուսակցությունների միավորումը[152]։

2009 թվականի հունիսի 7-ին Յուլիա Տիմոշենկոն բանակցություններ է սկսել Վիկտոր Յանուկովիչի Ռեգիոնների կուսակցության հետ Ուկրաինայի Սահմանադրության մեջ փոփոխություններ կատարելու (փոփոխություններ կատարելու համար պահանջվում է 300 ձայն) և «լայն կոալիցիայի» մասին Ռեգիոնների կուսակցության հետ։ Այդ փոփոխությունները պետք է նվազեցնեին նախագահ Յուշչենկոյի լիազորությունները, սակայն Վիկտոր Յանուկովիչը վճռորոշ պահին հայտարարեց բանակցային գործընթացից դուրս գալու մասին (կողմերը չէին վստահում միմյանց, քաղաքական գործիչներն ու մամուլը նույնպես չափազանց թերահավատորեն էին վերաբերվում նման համագործակցության հնարավորությանը)[153][154]։ Այնուամենայնիվ, այդ բանակցություններն, այնուամենայնիվ, արդյունք տվեցին. նախագահ Յուշչենկոն մինչև 2009 թվականի վերջ արդեն չէր փորձում պաշտոնանկ անել Տիմոշենկոյի կառավարությանը։

2009թ. սեպտեմբերին Կիևի Պեչերսկի շրջանային դատարանն արգելել էր կառավարության ղեկավարի գործունեության մասին «անբարեխիղճ գովազդի ցանկացած հրապարակում» և Տիմոշենկոյի նախընտրական արշավի կարգախոսի օգտագործումը «Այն աշխատում է»[155]։

2008 թվականի համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամի հետևանքով Ուկրաինայում տեղի է ունեցել․

  • արտաքին պարտքի ավելացումը 2007 թվականին ՀՆԱ-ի 12,31 %-ից 2009 թվականին մինչև 35,38 %[156]
  • 2008 թվականին գրիվնան արժեզրկվել է 60 %-ով
  • 2009 թվականին Ուկրաինայի ՀՆԱ-ն կրճատվել է 14,8 %-ով[157]
  • 2008 և 2009 թվականներին գնաճը Ուկրաինայում կազմել է 25,2% և 15,9% համապատասխանաբար[158]։

Քաղաքական հետապնդում Վիկտոր Յանուկովիչի նախագահության ժամանակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիմնական հոդված՝ Յուլիա Տիմոշենկոյի նկատմամբ քրեական հետապնդում (2011-2014)
Տիմոշենկոն և Հիլարի Քլինթոնը, 2010 թվականի հունիսի 2

2010 թվականի մայիսից ի վեր Յուլիա Տիմոշենկոյի դեմ մի շարք գործեր են բացվել, առավել հայտնի են գործերը՝ Կիոտոյի փողերով, գյուղական բժշկության համար նախատեսված մեքենաներով։ 2010 թվականի մայիսից քրեական գործեր են հարուցվել Տիմոշենկոյի համախոհների, «Տիմոշենկոյի երկրորդ կառավարության» պաշտոնյաների դեմ (նրանցից ոմանք 8-14 ամիս անցկանցրել են մեկուսարանում), նրանց հիմնականում մեղադրանք է առաջադրվել ծառայողական լիազորությունները չարաշահելու համար[159][160][161][162]։ 2010 թվականի ապրիլի 28-ին Ուկրաինայի վարչապետ Ազարովը հայտարարել էր, որ Տիմոշենկոյի կառավարության գործողությունները պետությանը 100 միլիարդ գրիվնա վնաս են հասցրել, ինչի կապակցությամբ Տիմոշենկոն և պաշտոնատար անձինք պետք է քրեական պատասխանատվություն կրեն։ 2010 թվականի մայիսի 12-ին Յուլիա Տիմոշենկոն Ուկրաինայի գլխավոր դատախազությունում որոշում էր հանձնել իր նկատմամբ քրեական գործ հարուցելու մասին՝ դատավորներին կաշառք տալու փորձի մեղադրանքով (հենց «փորձ», այլ ոչ թե «կաշառք տալու փաստի» վերաբերյալ) 2003-2004 թվականներին, թեև այդ գործն արդեն փակվել էր դեռևս 2004 թվականին, նախագահ Կուչմայի օրոք[163][164]։ Այդ ժամանակ էլ իրավապահ մարմինները մի շարք քրեական գործեր են հարուցել Յուլիա Տիմոշենկոյի համախոհների, այդ թվում՝ պաշտոնատար անձանց նկատմամբ, հիմնականում նրանց մեղադրել են պաշտոնեական լիազորություններն անցնելու մեջ[159]։

2010 թվականի սեպտեմբերի 30-ին կայացած տեղական ընտրություններից հետո Վերահսկիչ-վերստուգիչ վարչությունը ավարտել Է Տիմոշենկոյի կառավարության աուդիտը[165][166]։ Աուդիտի հիման վրա, որին միացվել են ԱՄՆ-ի ընկերությունները (սակայն ԱՄՆ-ի դեսպանատունը փախել է այդ ֆիրմաներից), հայտարարվել է 43 միլիարդ գրիվեն «չարաշահումների» մասին։ Այնուհետև, մեկ ամիս անց, այդ գումարը կրճատվել է ավելի քան տասն անգամ՝ մինչև 320 միլիոն եվրո, և ոչ թե յուրացումներ են եղել, այլ Կիոտոյի արձանագրության շրջանակներում ստացված միջոցների ոչ նպատակային օգտագործում։ «Կիոտոյի արձանագրության» կանոնների համաձայն՝ այդ գումարը պետք է ծախսվեր անտառների ափհանման համար, սակայն գումարն ուղղվեց Ուկրաինայի կենսաթոշակային հիմնադրամին։ Դրանից հետո գործը վերաորակավորվել է որպես միջոցների ոչ նպատակային օգտագործում[167]։

Յուլիա Տիմոշենկոյի դեմ ամենահայտնի քրեական գործեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2010 թվականի դեկտեմբերի 2-ին Տիմոշենկոն կանչվել է առաջին հարցաքննության «Կիոտոյի փողերի» մասին։ Գլխավոր դատախազությունը Տիմոշենկոյին մեղադրել է Կիոտոյի արձանագրությամբ ստացված միջոցներն օգտագործելու մեջ՝ բնակչությանը 2009 թվականի ճգնաժամային տարում թոշակներ վճարելու համար[168]։ 2010 թվականի դեկտեմբերի 30-ին նրան հարցաքննել են 12 ժամվա ընթացքում։

Երկրորդ հայտնի գործը գյուղական վայրերում բժշկական օգնության մեքենաների գնման գործն է։ Գլխավոր դատախազությունը խախտումներ է տեսել այն բանում, որ հազար ավտոմեքենա է ձեռք բերվել վարկով (2010 թվականի վճարով) և դրանց ձեռքբերումը նախատեսված չէր 2009 թվականի բյուջեով[169]։ Հետագայում՝ 2010 թվականին, Ուկրաինայի Հաշվիչ պալատի աուդիտի արդյունքներով ապացուցվեց, որ այդ ավտոմեքենաների ձեռքբերումը նախատեսված էր պետական բյուջեով[170], բյուջետային օրենսգրքով[171] և «պետական նպատակային ծրագրերի մասին» օրենքով[172]։

2010 թվականի դեկտեմբերի 30-ին ԱՄՆ-ի Պետդեպարտամենտը Ուկրաինայի կառավարությանը հայտնել էր իր անհանգստությունների մասին, և նշել էր, որ «հետապնդումը չպետք է ընտրովի կամ քաղաքականապես մոտիվացված լինի»[173]։

2011 թվականի հունվարի 13-ին Չեխիան քաղաքական ապաստան է տրամադրել էկոնոմիկայի նախկին նախարար Բոգդան Դանիլիշինին[174]

Յուլիա Տիմոշենկոն և Անգելա Մերկելը «Եվրոպական ժողովրդական կուսակցության» 2011 թվականի մարտի 24-ի գագաթնաժողովում

[175]։ 2014 թվականի օգոստոսի 7-ին պետական գանձապետական ծառայության նախագահ Տատյանա Սլյուզը հաստատել է, որ Տիմոշենկոյի կառավարությունը երբեք «Կիոտոյի փողեր» չի ծախսել, դրանք գտնվել են հատուկ հաշվարկների վրա և 2010 թվականին փոխանցվել Յանուկովիչի կառավարությանը[176]։

Չնայած աղմկահարույց մեղադրանքներին՝ Տիմոշենկոյի քաղաքական ժողովրդականությունը մնացել է բարձր մակարդակի վրա։ 2013 թվականի դեկտեմբերին անցկացված սոցհարցման արդյունքներով Տիմոշենկոն պահպանել է ընդդիմադիր առաջնորդների շրջանում ամենաբարձր վարկանիշը, և գրեթե յուրաքանչյուր երրորդ ուկրաինացին (31,6 %) ընդդիմության առաջնորդ է համարում նախկին վարչապետ Յուլիա Տիմոշենկոյին պատիժը կրող[177][178]։

Ռուսաստանում անցկացված սոցիոլոգիական հարցումների արդյունքներով Տիմոշենկոն ճանաչվել է «օտարերկրյա քաղաքական գործիչ, որին առավել հաճախ են հիշատակել ռուսական ԶԼՄ-ները 2012 թվականին», իսկ Ուկրաինայում նրան անվանել են «Ուկրաինայի լավագույն վարչապետ» (2012 թվականի դեկտեմբերին անցկացված հարցումը՝ Տիմոշենկո՝ 19,5 %, Յանուկովիչ՝ 11,4 %, Ազարով՝ 8,6 %, Կուչմա՝ 5,6 %, Յուշչենկո՝ 3,9 %)[179][180]։

Քրեական գործ՝ «գազային համաձայնագրերի» վերաբերյալ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2011 թվականի մարտի 17-ին «Ռեգիոնների կուսակցության» նախաձեռնությամբ Գերագույն ռադայում ստեղծվել է ժամանակավոր քննչական հանձնաժողով «Նաֆտոգազ Ուկրաինա» և «Գազպրոմ» ընկերությունների միջև 2009 թվականի գազային համաձայնագրերի կնքման հանգամանքների հետաքննության նպատակով[181]։ 2011-ի ապրիլի 11-ին Ռենատ Կուզմինը հայտարարել է «2009 թվականին Ռուսաստանի հետ գազային համաձայնագրեր կնքելիս իշխանության և ծառայողական լիազորությունների չարաշահման համար» նոր գործ հարուցելու մասին։ Տիմոշենկոյի և նրա համախոհների կարծիքով, նրան դատում են այն բանի համար, որ Ռուսաստանի հետ պայմանավորվածությամբ այդ բանակցություններում վերացվել է գազի առևտրի միջնորդ Դմիտրի Ֆիրտաշ Ռոսուկրէներգոյի ընկերությունը[182][183]։

2011 թվականի հունիսի 24-ին Կիևի Պեչերյան շրջանային դատարանում սկսվեց այդ գործով դատավարությունը[184]։

ԵՄ-ն, ԱՄՆ-ն և միջազգային կազմակերպությունները հայտարարել են, որ դատավարությունը քաղաքական դրդապատճառներ ուներ, այդ դատավճիռը անվանել են «քաղաքական ընդդիմախոսների ընտրական հետապնդում» և նախազգուշացրել, որ դա կարող է խանգարել Եվրամիությանը Ուկրաինայի ինտեգրմանը[185]։ Կանադայի վարչապետ Սթիվեն Հարփերը Յանուկովիչին կոչ է արել «հարգել դատական իշխանության անկախությունը, դադարեցնել ընդդիմության ներկայացուցիչների հետապնդումը և անցկացնել իսկապես ազատ և արդար ընտրություններ»[186]։

Սակայն, չնայած դրան, 2011 թվականի օգոստոսի 5-ին Պեչերյան դատարանը որոշում է կայացրել Տիմոշենկոյին դատարանի դահլիճում կալանավորելու մասին, քանի որ նա, ըստ դատավորի, «խոչընդոտել է վկաների հարցաքննությանը», նկատի է առնվել վարչապետ Ազարովի հետ Տիմոշենկոյի բանավեճը նրա հարցաքննության ժամանակ։ Տիմոշենկոն Ազարովին բազմաթիվ հարցեր է ուղղել «Ռոսուկրէներգոյի հետ կոռուպցիոն կապերի» և Ազարովի որդու բիզնեսի մասին[187][188]։

Կալանավայրում գտնվելու առաջին ժամերին Տիմոշենկոն հայտարարություն է գրել, որ ինքը վախենում է իր կյանքի համար և հայտարարում է, որ «երբեք ինքնասպան չի լինի» և նրա բանտապահները «չարժե նրա հետ հնարքներ անել ինչպես Կուբայով և (ոստիկանության նախարար) Կրավչենկոյի հետ»[189]։

Ձերբակալման փաստով նույն օրը հայտարարություն են արել․

  • Ուկրաինայի ընդդիմադիր քաղաքական գործիչների մեծ մասը (բացի Յուշչենկոյից և Տյագնիբոկից) կտրուկ դեմ են արտահայտվել Տիմոշենկոյի ձերբակալությանը։
  • Բատկիվշչինա կուսակցությունը հայտարարել է բողոքի անժամկետ ակցիաների մասին և Կրեշչատիկայում տեղադրել է «վրանային ավան» (20 վրան)։
  • Փոքր և միջին բիզնեսի ձեռնարկատերերի «Ընդհանուր գործ» կազմակերպությունը («հարկային Մայդանի-2010» զանգվածային ելույթների կազմակերպիչները) հայտարարել են կողմնակիցների մոբիլիզացիա և ընդհանուր հանրահավաքի անցկացում[190]։
  • «Ուկրաինացիների համաշխարհային կոնգրեսը» կոչ է արել անհապաղ ազատ արձակել նախկին վարչապետ Տիմոշենկոյին[191]։
  • «Freedom House»-ը պահանջել է անհապաղ ազատ արձակել Տիմոշենկոյին[192]։
  • ԵՄ-ի անունից հայտարարություններ են արել Եվրահանձնաժողովի փոխնախագահ Քեթրին Էշթոնը և Եվրոպական հարևանության քաղաքականության հարցերով եվրահանձնակատար Շտեֆան Ֆյուլեն[193]։
  • Ռուսաստանի ԱԳՆ-ն Տիմոշենկոյի ձերբակալությունից մի քանի ժամ անց հայտարարել է, որ 2009 թվականի «բոլոր «գազային» համաձայնագրերը կնքվել են երկու պետությունների ազգային օրենսդրությանը և միջազգային իրավունքին խիստ համապատասխան, և դրանց ստորագրման համար ստացվել են Ռուսաստանի և Ուկրաինայի նախագահների անհրաժեշտ ցուցումները»։

2011 թվականի օգոստոսի 17-ին Ուկրաինայի նախկին նախագահ Վիկտոր Յուշչենկոն դատարանին առաջարկել էր որպես վկաներ կանչել «Գազպրոմի» ղեկավար Ալեքսեյ Միլլերին և Ռուսաստանի վարչապետ Վլադիմիր Պուտինին։ Նախկին վարչապետի դեմ «գազային» գործով մեղադրող դատախազ Միխայիլ Շորինը հայտարարել է, որ դրա անհրաժեշտությունը չի տեսնում[194]։

2011 թվականի հոկտեմբերի 11-ին Կիևի Պեչերսկի շրջանային դատարանը Տիմոշենկոյին մեղավոր էր ճանաչել Ուկրաինայի վարչապետի ծառայողական լիազորությունները գերազանցելու մեջ[195]։ Դատարանի կարծիքով՝ Տիմոշենկոն վարչապետի իր լիազորությունները գերազանցել է նրանով, որ 2009 թվականի հունվարի 19-ին Ռուսաստանի վարչապետ Պուտինի հետ բանակցություններից հետո կարգադրել է գազի մատակարարման և տարանցման մասին ռուս-ուկրաինական պայմանագրեր կնքել, ինչը, դատարանի կարծիքով, հանգեցրել է պետության՝ ի դեմս «Նավթոգազի»՝ 189,5 միլիոն դոլարի չափով կորուստների[196][197]։ Դատարանը Յուլիա Տիմոշենկոյին դատապարտել է 7 տարվա ազատազրկման, պետական իշխանության մեջ որոշակի պաշտոններ զբաղեցնելու իրավունքից զրկել հիմնական պատիժը կրելուց հետո 3 տարով, ինչպես նաև պարտավորեցրել է 189 միլիոն դոլարի վնասը փոխհատուցել «Նաֆտոգազին»[198][199]։ Յուլիա Տիմոշենկոյի և նրա համախոհների, ինչպես նաև ժողովրդավարական երկրների մի շարք առաջնորդների կարծիքով նրան դատապարտել են նաև այն բանի համար, որ Ռուսաստանի հետ պայմանավորվածությամբ այդ բանակցություններում վերացվել է գազի առևտրում ուկրաինացի միջնորդը՝ Շվեյցարիայում գրանցված Ռոսուկրէներգո ընկերությունը[200][201]։ Քաղաքական փորձագետները նաև նշում են, որ Յուլյա Տիմոշենկոն դատապարտվել Է Յանուկովիչի ցուցումով՝ 2015 թվականի նախագահական ընտրություններին մասնակցելուց նրան որպես գլխավոր մրցակից վերացնելու նպատակով[202][203]։

Ռուսաստանի կողմից Ուկրաինային գազի մատակարարման դադարեցումը 2009 թվականի հունվարի 1-ից

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2009 թվականի հունվարի 1-ի ժամը 9:00-ից «Գազպրոմն» ամբողջությամբ դադարեցրել է Ուկրաինա գազի մատակարարումը[204]։ 2009 թվականի հունվարի 4-ին ռուս մոնոպոլիստն առաջարկել էր գազ մատակարարել Ուկրաինային հունվարին 450 դոլար գնով 1000 խմ-ի համար[205]։ Տեպլոկոմմունէներգոյի ձեռնարկություններն աշխատել են հնարավորությունների սահմաններում, Ուկրաինական ողջ համակարգի կոլապսի սպառնալիք է առաջացել[206][207][208]։ Միևնույն ժամանակ, սկսվել է Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայի երկրներ գազի մատակարարման կրճատումը։ Հունվարի 7-ին Ռուսաստանն ամբողջությամբ դադարեցրել Է Ուկրաինայի տարածքով գազի տարանցումը[209]։ Եվրոպական միությունը հանդես է եկել մի շարք հայտարարություններով, որտեղ պահանջում էր Ռուսաստանի և Ուկրաինայի անհապաղ լուծել հակամարտությունը և վերականգնել գազի մատակարարումները ԵՄ երկրներ[210][211]։

Հունվարի 17-ին Ռուսաստանի նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը հայտարարել էր, որ բանակցություններում ուկրաինական պատվիրակության մի մասը պաշտպանում է միջնորդի պահպանման անհրաժեշտությունը՝ վկայակոչելով «վերևի ստացած հրահանգները»[212]։

«Գազային համաձայնագրերի» կնքում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2009 թվականի հունվարի 18-ին երկարատև բանակցությունների արդյունքում վարչապետներ Պուտինը և Տիմոշենկոն պայմանավորվել են վերականգնել գազի փոխադրումն Ուկրաինա և ԵՄ երկրներ։ Պայմանավորվածությունները ներառում էին հետևյալը. 1․ «Գազպրոմի» և «Նաֆտոգազի Ուկրաինայի» միջև ուղիղ պայմանագրային հարաբերությունների անցումը, ոչ թափանցիկ միջնորդների վերացումը վերացվել է «Ռոսուկրէներգոյի» միջնորդը։

2. Ուկրաինայի համար գնի ձևավորման ձևական սկզբունքի ներդրումը, որը բնորոշ է եվրոպական այլ երկրներին (բանաձևը ներառում էր համաշխարհային շուկաներում մազութի արժեքը և այլն), որը նախազգուշացնում էր գազի գնի մասին տարեկան վեճերը։

3. Տրանզիտային խաղադրույքի անցում (2,7 ԱՄՆ դոլար), որը մոտենում է միջին եվրոպական ցուցանիշներին։

Նոր գազային պայմանագրերի համաձայն՝ Ուկրաինայի համար ռուսական բնական գազի միջին գինը 2009 թվականին կազմել է 232,98 դոլար[213][214]։ Պայմանագրի ստորագրումից անմիջապես հետո Ռուսաստանը վերսկսել է գազի մատակարարումը Եվրոպա[215]։

2009 թվականի հունվարի 29-ին ԶԼՄ-ներում տեղեկություններ հայտնվեցին, որ «Ռոսուկրէներգոյի» ուկրաինացի համասեփականատերեր Դմիտրի Ֆիրտաշը և Իվան Ֆուրսինը Ռուսաստանում դաշնային հետախուզում են հայտարարվել Ս. Մոգիլևիչի գործունեությանը նրանց մասնակցության կապակցությամբ[216]։

Յուլիա Տիմոշենկոն «Եվրոպական ժողովրդական կուսակցության» կոնգրեսում, Բոնն, 2009 թվականի դեկտեմբերի 9

Ուկրաինայի էլեկտրաէներգետիկայի կարգավորման ազգային հանձնաժողովը, կատարելով ազգային անվտանգության և պաշտպանության խորհրդի հանձնարարականը նախագահ Յուշչենկոյի ղեկավարությամբ, 2008 թվականի դեկտեմբերի 1-ից բնակչության համար գազի գինը բարձրացրել է 35 %-ով[217]։ Բացի այդ, կառավարությունը ստիպված է եղել 2009 թվականի հունիսի 1-ից բարձրացնել գազի մեծ ծավալներ սպառող բնակչության համար գների 5-10%-ով՝ կապված սպառման կառուցվածքի փոփոխման հետ և, որպես հետևանք, «Նաֆտոգազ Ուկրաինայի» ՆԱԿ-ի ֆինանսական անհավասարակշռության հետ[218][219]։

Գազի գնի ձևավորման շուկայական սկզբունքին անցումը առաջին խոշոր քայլն էր դեպի Ուկրաինայի էներգետիկ անկախությունը։ Նրա հետագա ամրապնդումն ուղղակիորեն կախված է Յուլիա Տիմոշենկոյի կառավարության կողմից սկսված էներգառեսուրսների աղբյուրների էներգախնայողության[220] և դիվերսիֆիկացման կուրսի զարգացումից[221][222]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  2. ↑ 100 самых влиятельных женщин мира Արխիվացված 2020-01-24 Wayback Machine.(անգլ.).
  3. ↑ «Суд приговорил Тимошенко к семи годам тюрьмы». korrespondent.net. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
  4. ↑ «Экс-премьера Украины Юлию Тимошенко перевезли из СИЗО в харьковскую колонию». Первый канал. 30.12.2011. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 30-ին. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 22-ին.
  5. ↑ «Хельсинкский комитет: Дела против оппозиционных политиков криминализируют обычные политические решения». ZN.UA. 16 августа 2011.
  6. ↑ «Датские правозащитники заподозрили неладное в процессе над Тимошенко». LB.ua. 10 октября 2011.
  7. ↑ «Захаров заявил, что Тимошенко - безусловно политзаключённая». ЛІГАБізнесІнформ. 7 червня 2012.
  8. ↑ «Keeping political and criminal responsibility separate. Report. Rapporteur: Mr Pieter Omtzigt» (PDF) (На английском). Парламентская ассамблея Совета Европы. 23 апреля 2013. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ նոյեմբերի 4-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  9. ↑ «Докладчик ПАСЕ: Тимошенко можно назвать политзаключённой». LB.ua. 28 июня 2013.
  10. ↑ «В ОБСЕ убедились, что Тимошенко - политзаключённая». Главком. 9 марта 2012.
  11. ↑ «Верховный суд закрыл «газовое дело» Тимошенко». fakty.ictv. 14 апреля 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 24-ին.
  12. ↑ 12,0 12,1 Неизвестная нам Юля или вся правда о роде Тимошенко! Часть № 1.
  13. ↑ https://ua.krymr.com/a/dosye-kandydata-13-faktiv-pro-tymoshenko/29821984.html
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Дмитро Чобит. Происхождение Ю. Тимошенко//Макуха или Штрихи к политическому портрету «Блока Юлии Тимошенко».
  15. ↑ Капительман Абрам Кельманович
  16. ↑ https://glavnoe.dp.ua/articles/Tetya-Yulii-Timoshenko-razozlila-ukraintsev-svoim-zayavleniem
  17. ↑ 17,0 17,1 «ТЕТЯ ТИМОШЕНКО ЗАНИМАЕТСЯ МОЛОЧНЫМ БИЗНЕСОМ И ВЛАДЕЕТ ЭЛИТНОЙ НЕДВИЖИМОСТЬЮ». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 1-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 24-ին.
  18. ↑ https://oblrada.dp.gov.ua/oblasna-rada/deputats/ульяхіна-антоніна-миколаївна/
  19. ↑ В семье Тимошенко случилось горе: стало известно, кто умер
  20. ↑ https://www.segodnya.ua/politics/biznec-cemi-timoshenko-jajtsa-muzha-i-hranit-na-million-dollarov-83871.html
  21. ↑ http://blog.i.ua/user/5563610/1174228/
  22. ↑ https://beyutaga.biz-gid.ru
  23. ↑ http://shevrada.dp.ua/zastupnik-golovi-rajonnoyi-u-misti-radi-z-pitan-diyalnosti-vikonavchih-organiv-3/
  24. ↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 24-ին.
  25. ↑ «Архивированная копия». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 2-ին.
  26. ↑ http://www.litsa.com.ua/show/a/17369
  27. ↑ https://blogs.korrespondent.net/blog/users/3234769-rodstvennyky-tymoshenko-pluiuit-na-ee-sudbu-foto
  28. ↑ СМИ: «Бездомная» Тимошенко живёт на роскошной вилле кузины по соседству с Ахметовым
  29. ↑ «Школы, которым повезло» (ռուսերեն). Комментарии.уа. 31.08.2011.
  30. ↑ Анна Усик: «У Юлии Тимошенко одноклассники списывали контрольные по математике». «Газета по-украински», № 1039 за 09.06.2010
  31. ↑ «Документальный фильм «Юлия»». Youtube.com. 25 января 2013.
  32. ↑ Тимошенко Ю. В. «Государственное регулирование налоговой системы: Диссертация на соискание ученой степени кандидата экономических наук». 1999. Национальная библиотека Украины им. В. И. Вернадского
  33. ↑ Александр Фидель, «Непотопляемая Тимошенко». Еженедельник «2000», № 3 (542), 21-27 января 2011 года Արխիվացված 2011-10-03 Wayback Machine.
  34. ↑ «Последний призыв комсомола». Коммерсантъ. 2017 թ․ հոկտեմբերի 29. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 2-ին.
  35. ↑ «Юлия Тимошенко». Коммерсантъ. 06.06.2014. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 23-ին.
  36. ↑ «Под высоким напряжением». Огонёк. 18.02.2001. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  37. ↑ «Документальный фильм «Юлия»». Youtube.com. 25 января 2013.
  38. ↑ Украина вылетела из тройки крупнейших клиентов «Газпрома». 14 августа 2013.
  39. ↑ Украина закупит у «Газпрома» в 2014 году 18 млрд кубометров газа. 14.06.2013 Արխիվացված 2014-08-31 Wayback Machine.
  40. ↑ «От вареничной до Roshen: Какой бизнес у кандидатов в президенты». Лига.нет. 4.04.2014.
  41. ↑ «Маленькие секреты Юлии Тимошенко». Комсомольская правда в Украине. 15.01.2010.
  42. ↑ «Юлия Тимошенко». Киевский форум. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 25-ին.
  43. ↑ «Бюджетный кодекс Украины». Верховная Рада Украины. 21.06.2001.
  44. ↑ «Предложения Президента в Бюджетный кодекс Украины». Верховная Рада Украины. 14.06.2001.
  45. ↑ «Руководители правительств Украины. Юлия Владимировна Тимошенко». Правительственный портал.
  46. ↑ Мицик Ю. А., Бажан О. Г., Власов В. С. Формирование предпосылок «Оранжевой революции» // История Украины. учебное пособие. — К.: Издательский дом «Киево-Могилянская академия», 2008.
  47. ↑ «Тимошенко и Ющенко-история взаимоотношений и путь к президентству (первая часть)». Политическая мысль. 4 января 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  48. ↑ «Ю. Тимошенко переизбрана председателем партии «Батькивщина»». РБК-Украина. 20.05.2011.
  49. ↑ «9 февраля - историческая дата?». Украинская правда. 9 февраля 2001.
  50. ↑ «ГПУ возобновила дело Тимошенко по ЕЭСУ». UNIAN.NET. 24.10.2011. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
  51. ↑ «Суд освободил экс-руководителей ЕЭСУ Тимошенко и Фальковича из-под ареста». Украинская правда. 2001 թ․ օգոստոսի 9.
  52. ↑ Бывшие руководители корпорации «Единые энергетические системы Украины» Александр Тимошенко и Валерий Фалькович освобождены из Житомирского СИЗО Радио Свобода, 10.08.2001
  53. ↑ «Юлия и Александр Тимошенко ОПРАВДАНЫ». Украинская правда. 8 мая 2002.
  54. ↑ «Тимошенко закрыла часть уголовных дел. Другие её не интересуют». Украинская правда. 9 апреля 2003.
  55. ↑ «Тимошенко привезла харизму». Поступ. 10 сентября 2002.
  56. ↑ «Создан блок Юлии Тимошенко». Украинская правда. 7 ноября 2001.
  57. ↑ «Тимошенко ставит условие Ющенко: или договариваемся, или я баллотируюсь». Украинская правда. 30 мая 2003.
  58. ↑ ««Наша Украина», БЮТ и СПУ готовятся выдвинуть единого кандидата». Украинская правда. 2 марта 2004.
  59. ↑ «Тимошенко сказала канадцам, что не будет участвовать в выборах». Украинская правда. 5 декабрь 2003.
  60. ↑ «Филенко: Я сожалею, что поддержал Ющенко во время «оранжевой революции»». ForUm. 24 ноября 2009.
  61. ↑ Союз Ющенко и Тимошенко теперь называется «Сила народа». Сайт «Украинская правда». Пятница, 2.7.2004.
  62. ↑ «Ющенко на Майдане организовывает праздник победы на выборах. Тимошенко придёт с дочкой». Украинская правда. 19 ноября 2004.
  63. ↑ «Тимошенко призывает граждан к забастовке». Украинская правда. 22 ноября 2004.
  64. ↑ «Ющенко издал первый декрет». Украинская правда. 25 ноября 2004.
  65. ↑ «Ющенко выдвигает Кучме ультиматум — иначе его заблокирует на даче. Сепаратизм придумал Пинчук». Украинская правда. 28 ноября 2004.
  66. ↑ «Выборы Президента Украины». Центральная избирательная комиссия.
  67. ↑ Уголовные дела, по которым проходила Юлия Тимошенко. Справка // РИА Новости, 9 сентября 2008
  68. ↑ Влад Красуцкий, «Трёхглавая Сила народа», Газета «Событие», 28.1.2005 Արխիվացված 2010-12-28 Wayback Machine.
  69. ↑ «Средняя зарплата на Украине: итоги 2008 года и прогнозы. Таблица 1. Динамика средней зарплаты по Украине, грн., 1995—2008 гг». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 10-ին.
  70. ↑ За год (июнь к июню) номинальная зарплата на Украине выросла почти на 40 % (сайт Медиапорт, 02.08.2005) Արխիվացված 2013-05-12 Wayback Machine.
  71. ↑ «Про Державний бюджет України на 2008 рік та про внесення змін до деяких законодавчих актів України» (ուկրաիներեն). Верховна Рада України. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  72. ↑ «Таблица. Помощь при рождении ребёнка (2001—2008)». Сайт «Киевский правовой портал» Արխիվացված 2013-11-03 Wayback Machine.
  73. ↑ Тмошенко может реприватизировать до 3000 предприятий, которые покрывал Кучма и Ко // «Украинская правда» 16 февраля 2005
  74. ↑ «Ющенко принял отставку Зинченко». Украинская правда. 3 сентября 2005.
  75. ↑ «Зинченко тоже обвиняет Порошенко, Третьякова и Мартыненко в коррупции. На его пресс-конференцию пришёл Порошенко». Украинская правда. 5 сентября 2005.
  76. ↑ «Все формальности соблюдены. Подписанные указы о Тимошенко, Порошенко и Третьякова». Украинская правда. 8 сентября 2005.
  77. ↑ «Тимошенко на Интере: Меня подставило окружения Ющенко». Украинская правда. 9 сентября 2005.
  78. ↑ «Ющенко уволил Тимошенко, потому что не знает как конкурировать с женщиной?». Украинская правда. 20 сентября 2005.
  79. ↑ Российский бизнесмен Борис Березовский, ныне проживающий в Лондоне, заявляет, что распад политического союза Президента Украины Виктора Ющенко и экс-премьер-министра Юлии Тимошенко был вполне прогнозируемым, передаёт Интерфакс-Украина. Сайт «Корреспондент.net», 12.9.2005.
  80. ↑ Юлия Тимошенко хочет вернуть государству три тысячи предприятий. Газета «Коммерсантъ», № 28 (3112), 17.02.2005.
  81. ↑ Тимошенко нашла деньги от продажи «Криворожстали»: Новости УНИАН.
  82. ↑ Тимошенко украла идею у «Свободы». Обозреватель.
  83. ↑ «Тимошенко стала человеком года». Украинская правда. 8 сентября 2005.
  84. ↑ Тимошенко спишет сахарный кризис-2005, сайт «proUA.com», 19.03.2009 Արխիվացված 2013-11-04 Wayback Machine.
  85. ↑ Экс вице-премьер Николай Томенко обвинил экс-первого помощника президента Александра Третьякова и экс-секретаря СНБО Петра Порошенко в причастности к бензиновому и сахарному кризису. Об этом он заявил в интервью газете «Дело», которое будет опубликовано в среду (19.5.2005). Сайт «Украинская правда» (www.pravda.com.ua); вторник, 08.11.2005 Արխիվացված 2011-05-22 Wayback Machine.
  86. ↑ Игорь Луценко, экономист, «Бензиновый кризис, часть вторая», сайт «Украинская правда», 24.5.2005.
  87. ↑ «Бензиновый кризис: хроника событий», «РБК-Украина», 01.04.2010.
  88. ↑ Федор Румянцев. «Ющенко послал Тимошенко „дудеть в дудки“», сайт «Газета. Ru», 21.5.2005.
  89. ↑ Би-би-си | Главная | Ющенко обвиняет Тимошенко в злоупотреблениях.
  90. ↑ Трибуна \ Бокий требует от Ющенко публичных обвинений в адрес Тимошенко Արխիվացված 2011-05-24 Wayback Machine.
  91. ↑ Судебно-политическая ретроспектива исков к ЕЭСУ — Газета — Зеркало недели. Украина.
  92. ↑ «Коалиция согласовала Яценюка и Тимошенко». Украинская правда. 4 декабря 2007.
  93. ↑ «Украинский прорыв»: иммунитет правительства или путеводитель для страны? | Газета «День».
  94. ↑ Распоряжение Кабинета Министров Украины «Об одобрении приоритетов деятельности министерств на 2008 год».
  95. ↑ Кабмин утвердил механизм компенсационных выплат по обесцененным сбережениям вкладчиков Сбербанка СССР Արխիվացված 2009-01-23 Wayback Machine.
  96. ↑ Вкладчики Сбербанка: «Надо побыстрее получить тысячу, пока Юлю не турнули». Последние новости Украины. Мёрзнущие в многочасовых очередях пенсионеры ругают и хвалят премьер-министра.
  97. ↑ Секретариат президента Украины: премьер Тимошенко работает на Россию. NEWSru.com 18 августа 2008 г.
  98. ↑ 98,0 98,1 98,2 «Тимошенко и Ющенко-история взаимоотношений и путь к президентству (вторая часть)». Политическая мысль. 10 января 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  99. ↑ «Ющенко систематически вмешивается в работу Кабмина». Зеркало недели. 28 марта 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 6-ին.
  100. ↑ «Новые министры для Тимошенко». Украинская правда. 18 декабря 2007.
  101. ↑ Новости NEWSru.com:: На Украине официально распалась «оранжевая» коалиция: её хватило на год.
  102. ↑ Указ Президента Украины № 911/2008 — Официальное представительство Президента Украины.
  103. ↑ BBC: Ющенко назначил дату внеочередных выборов в Раду.
  104. ↑ БЮТ обжалует указ президента о роспуске Рады Արխիվացված 2014-07-31 Wayback Machine.
  105. ↑ Киевский суд отменил досрочные выборы в Раду.
  106. ↑ В Раде создана «коалиция трёх» (16.12.2008): Сегодня в Верховной раде было подписано коалиционное соглашение между фракциями БЮТ, НУ-НС и блоком Литвина Արխիվացված 2019-03-31 Wayback Machine.
  107. ↑ «Ющенко назначил дату внеочередных выборов в Раду». BBCRussian. 09.10.2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 6-ին.
  108. ↑ «Тимошенко решила, что гривну обваливают, чтобы отменить выборы». Украинская правда. 25 февраля 2009.
  109. ↑ «Регионы не смогли отправить Тимошенко в отставку». Украинская правда. 11 июля 2008.
  110. ↑ «Янукович не смог избавиться от Тимошенко». Украинская правда. 5 февраля 2009.
  111. ↑ «Стенограмма брифинга Премьер-министра Украины Юлии Тимошенко от 29 декабря 2009». Правительственный портал. 29.12.2009.
  112. ↑ «Тимошенко и Ющенко-история взаимоотношений и путь к президентству (первая часть)». Политическая мысль. 4 января 2010 года. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  113. ↑ «Тимошенко вопреки президенту, ВР и оппозиции мы не допустили дефолта». TCH.ua. 29 декабря 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 13-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 6-ին.
  114. ↑ «Богдан Данилишин: Антикризисные меры и целенаправленная деятельность правительства способствуют оживлению производства в реальном секторе экономики». Правительственный портал. 15.04.2009.
  115. ↑ «Госкомстат: Рост объёмов производства зафиксирован во всех отраслях экономики». Правительственный портал. 17.04.2009.
  116. ↑ «Минэкономики: За счёт антикризисных программ Правительства экономика нашей страны демонстрирует способность Украины в ближайшее время преодолеть кризис». Правительственный портал. 23.11.2009.
  117. ↑ «Богдан Данилишин: Итоги 2009 года показали, что пик кризиса в отраслях промышленности прошёл, но впереди - модернизация и коренное структурная перестройка». Правительственный портал. 19.01.2010.
  118. ↑ «Урожай 2008 года является рекордным для Украины за всю историю с/х». Зерно.org.ua. 12 января 2009.
  119. ↑ «У 2009 році в Україні зібрано 46 млн. тонн зерна» (ուկրաիներեն). Зерно.org.ua. 15 января 2010.
  120. ↑ «Правительство одобрило стратегию развития авиационной промышленности». Правительственный портал. 30.12.2008.
  121. ↑ «Тимошенко и Ющенко-история взаимоотношений и путь к президентству (первая часть)». Политическая мысль. 4 января 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  122. ↑ «Минфин: Правительство все финансовые возможности для выплаты надбавок медикам, работникам образования и культуры». Правительственный портал. 25.01.2010.
  123. ↑ «Игорь Уманский: Вкладчики «Укрпромбанка» получат доступ к своим депозитам с 23 ноября». Правительственный портал. 12.11.2009.
  124. ↑ «Юлия Тимошенко: программа Правительства по оздоровлению коммерческих банков выполняется успешно». Правительственный портал. 17.08.2009.
  125. ↑ «Юлия Тимошенко: Вкладчики «Надра банка» на Новый год получат доступ к своим сбережениям». Правительственный портал. 23.12.2009.
  126. ↑ «Премьер-министр Украины Юлия Тимошенко настаивает на обеспечении государством возврата банковских вкладов граждан». Правительственный портал. 29.10.2008.
  127. ↑ «Юлия Тимошенко: Правительство предлагает НКРЭ отменить постановление о повышении тарифов на электроэнергию». Правительственный портал. 02.04.2009.
  128. ↑ «Юлия Тимошенко: Тарифы на природный газ для населения расти НЕ будут». Правительственный портал. 13.05.2009.
  129. ↑ «Тимошенко и Ющенко-история взаимоотношений и путь к президентству (вторая часть)». Политическая мысль. 10 января 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
  130. ↑ «Россия и Украина подписали газовый контракт на 10 лет». Украинская правда. 19 января 2009.
  131. ↑ «Сегодня Украина стала 152-м членом ВТО». УНИАН. 16.05.2008.
  132. ↑ «ЕС-Украина: углубленная и всеобъемлющая зона свободной торговли» (PDF). Представительство ЕС на Украине. 2013. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 6-ին.
  133. ↑ «Распоряжение КМУ «О прекращении Соглашения между Кабинетом Министров Украины и компанией «Венко интернэшнл лимитед» о распределении углеводородов, которые будут добываться в пределах Прикерченского участка недр континентального шельфа Чёрного моря»». ЛИГА ЗАКОН. 21 мая 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 19-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 6-ին.
  134. ↑ «Тимошенко считает, что вернула Украине шельф Чёрного моря». ЛИГАБизнесИнформ. 08.09.2008.
  135. ↑ «Тимошенко: Украина сама будет разрабатывать месторождения на шельфе Чёрного моря». NEWSru. 8 сентября 2008.
  136. ↑ «Постановление КМУ «Об утверждении Положения о Правительственного уполномоченного по вопросам антикоррупционной политики»». Верховная Рада Украины. 24.04.2009.
  137. ↑ «Распоряжение КМУ «об одобрении Основ антикоррупционной политики»». Верховная Рада Украины. 08.12.2009.
  138. ↑ «Минтруда: Кризис не повлиял на рождаемость в Украина». Правительственный портал. 26.06.2009.
  139. ↑ «Минрегионстрой: Достройка объектов незавершённого жилищного строительства опережает графики». Правительственный портал. 14.12.2009.
  140. ↑ «Юлия Тимошенко вручила ордера на квартиры в новостройках города Никополя». Правительственный портал. 21.01.2010.
  141. ↑ «Юлия Тимошенко: Мы завершим возвращение сбережений вкладчиков "Сбербанка" СССР». Правительственный портал. 29.12.2009.
  142. ↑ «Постановление КМУ «Некоторые вопросы реализации права собственности на землю гражданами Украины»». Верховная Рада Украины. 05.08.2009.
  143. ↑ «Юлия Тимошенко: Правительство упрощает процедуру выдачи актов землепользования на приусадебные участки». Правительственный портал. 26.08.2009.
  144. ↑ «Юлия Тимошенко призвала органы местного самоуправления помочь гражданам получить акты землепользования». Правительственный портал. 07.12.2009.
  145. ↑ «ЕВРО-2012 пройдёт в четырёх городах Украины». Украинская правда. 11 декабря 2009.
  146. ↑ «Информация Министерства юстиции Украины относительно внедрения внешнего независимого оценивания и мониторинга качества образования». Правительственный портал. 22.04.2008.
  147. ↑ «Тимошенко во Львове запустила круглосуточное водоснабжение». Zaxid.net. 29 декабря 2009.
  148. ↑ «Все игровые залы на первых этажах жилых домов должны быть закрыты». УНИАН. 2009 թ․ մայիսի 7.
  149. ↑ «В Украине закрыли 99% залов игровых автоматов». ТСН.ua. 12 мая 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 6-ին.
  150. ↑ «Тимошенко: игорный бизнес не может уйти "в тень", он и был "в тени"». УНИАН. 16.05.2009.
  151. ↑ «Рада преодолела вето Ющенко на запрет игорного бизнеса». ТСН.ua. 11 июня 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 31-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 6-ին.
  152. ↑ «Тимошенко взяли в Европу». Украинская правда. 8 февраля 2008.
  153. ↑ Партия регионов продолжает переговоры с БЮТ по изменениям в Конституцию «Новости политики Украины» — Корреспондент.
  154. ↑ Что думали в мире, когда Украину хотели разделить на двоих: Новости УНИАН Արխիվացված 2019-03-31 Wayback Machine.
  155. ↑ Суд запретил ругать Тимошенко.
  156. ↑ International Monetary Fund, World Economic Outlook — Google Public Data Explorer.
  157. ↑ International Monetary Fund, World Economic Outlook — Google Public Data Explorer.
  158. ↑ International Monetary Fund, World Economic Outlook — Google Public Data Explorer.
  159. ↑ 159,0 159,1 «Все, кто сидит, и только готовится». Павел Вуец . Сайт «Главком», 10.01.2011.(չաշխատող հղում)
  160. ↑ «Уничтожение строптивого». Владимир Арьев . Газета «Зеркало недели. Украина», № 18 20.5.2011.
  161. ↑ Генпрокуратура: бывший и. о. министра обороны арестован. Сайт «Фокус», 25.8.2010.
  162. ↑ «Чехия предоставила политическое убежище Данилишину», 14.01.2011, сайт газеты «Зеркало недели».
  163. ↑ Тимошенко получила постановление о возбуждении уголовного дела // РИА Новости, 12 мая 2010.
  164. ↑ Азаров: правительство Тимошенко нанесло Украине многомиллиардный ущерб // РИА Новости, 28 апреля 2010.
  165. ↑ На аудит деятельности Тимошенко потратили $ 10 млн. Федор Орищук, Татьяна Недоризанюк,газета «Дело», 20.10.2010(չաշխատող հղում).
  166. ↑ Аудиторы подтвердили, что Тимошенко не тратила киотские деньги — Новости Украины на 1+1 Արխիվացված 2019-03-31 Wayback Machine.
  167. ↑ 21.12.10 19:41 Правительство Украины сделало официальное заявление по Киотскому протоколу.
  168. ↑ «Тимошенко: следователям нечего было мне предъявить». Украинская правда. 2 декабря 2010.
  169. ↑ «Досудебное следствие по делу Тимошенко закрыто». ЛІГАБізнесІнформ. 21.02.2011.
  170. ↑ «Закон Украины «О Государственном бюджете Украины на 2009 год»». Официальный портал Верховной Рады Украины. 26 декабря 2008.
  171. ↑ «Бюджетный кодекс Украины». Официальный портал Верховной Рады Украины. 21 июня 2001.
  172. ↑ «Закон Украины« О государственных целевых программах»». Официальный портал Верховной Рады Украины. 18 марта 2004.
  173. ↑ 31.12.10, The Financial Times: США предупреждают Украину в связи с арестами оппозиции.
  174. ↑ «Чехия предоставила политическое убежище Данилишину», 13.01.2011, сайт газеты «Зеркало недели» Արխիվացված 2011-03-23 Wayback Machine.
  175. ↑ «Совместное заявление Covington & Burling LLP и BDO относительно обвинений в адрес Тимошенко». Украинская правда. 18 июня 2011.
  176. ↑ «Правительство Тимошенко не тратило киотские средства — Госказначейство». РБК-Украина. 07.08.2014.
  177. ↑ «Соцопрос: Янукович при любых раскладах проигрывает во втором туре». Украинская правда. 25 декабря 2013.
  178. ↑ «Каждый третий украинец считает лидером оппозиции Тимошенко, – опрос | Новости. Новости дня на сайте Подробности». Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 2-ին.
  179. ↑ Тимошенко лидирует в рейтинге премьер-министров Украины — опрос. 27 декабря 2012.
  180. ↑ Юлия Тимошенко самый популярный зарубежный политик в российских СМИ. Январь 2013 Արխիվացված 2019-03-31 Wayback Machine.
  181. ↑ «ВР создала ВСК по вопросам газовых соглашений 2009 года». Сайт «Послезавтра.ua», 17.3.2011 Արխիվացված 2013-07-18 Wayback Machine.
  182. ↑ «Турчинов: Тимошенко спасла Европу и Украину». Сайт «Донбасс.ua», 11.08.2011.
  183. ↑ «Регионал-Ющенко должен нести уголовную ответственность». Зорян Шкиряк. Сайт «КорреспондентЪ.нет». 18.8.2011 Արխիվացված 2012-07-18 Wayback Machine.
  184. ↑ «Суд над Тимошенко. Началось». Украинская правда. 24 июня 2011.
  185. ↑ Q&A: Ukraine’s Yulia Tymoshenko on trial.
  186. ↑ Премьер Канады раскритиковал Януковича за преследования.
  187. ↑ «Тимошенко: Меня арестовали из-за неудобных вопросов Азарову о коррупции». Сайт журнала «Фокус», 05.08.2011.
  188. ↑ Юлию Тимошенко арестовали.
  189. ↑ «Тимошенко: Никогда не покончу свою жизнь самоубийством». Сайт журнала «Фокус», 05.08.2011.
  190. ↑ «Общественное движение „Общее дело“ объявляет об акции на Майдане в понедельник, 8 августа 2011, в поддержку Тимошенко». Сайт журнала «Фокус», 05.08.2011.
  191. ↑ «Всемирный конгресс Украинцев призывает немедленно освободить бывшего премьер-министра Украины Юлию Тимошенко из-под ареста». Сайт журнала «Фокус», 05.08.2011.
  192. ↑ «Freedom House требует освободить Тимошенко». Сайт журнала «Фокус», 05.08.2011.
  193. ↑ «В Евросоюзе обеспокоены арестом Тимошенко». Сайт журнала «Фокус», 05.08.2011.
  194. ↑ Суд на Тимошенко — дело внутриукраинское.
  195. ↑ Приговор Печерского районного суда города Киева от 11.10.2011. судебное дело № 1-657/11. Արխիվացված 2011-10-15 Wayback Machine См. также постановления суда [1] Արխիվացված 2013-11-03 Wayback Machine, [2] Արխիվացված 2013-11-03 Wayback Machine, [3] Արխիվացված 2013-11-03 Wayback Machine.
  196. ↑ Тимошенко ответит за превышение полномочий Արխիվացված 2012-01-11 Wayback Machine.
  197. ↑ Экс-премьер Украины осуждена за контракты с Россией Արխիվացված 2011-11-12 Wayback Machine.
  198. ↑ Украинский суд признал Тимошенко виновной Արխիվացված 2012-01-11 Wayback Machine.
  199. ↑ Семь лет тюрьмы не остановят Тимошенко Արխիվացված 2014-01-25 Wayback Machine // Российское агентство правовой и судебной информации, 11 октября 2011.
  200. ↑ «Турчинов: Тимошенко спасла Европу и Украину». Сайт «Донбасс.ua», 11.08.2011.
  201. ↑ ««Регионал Ющенко должен нести уголовную ответственность».Шкиряк. Сайт «Корреспонденть.нет». 18.8.2011». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 18-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 21-ին.
  202. ↑ «За почти 2 года пребывания за решеткой Тимошенко не утратила своих позиций, - политологи». тви. 30 июля 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 7-ին.
  203. ↑ «Янукович хочет Соглашение с ЕС без освобождения Тимошенко,- EUObserver». Zaxid.net. 29 мая 2013.
  204. ↑ «Газпром заявляет, что полностью перекрыл газ». Украинская правда. 1 января 2009.
  205. ↑ ««Газпром» требует от «Нефтегаза» за поставки в январе $ 450 за тысячу кубометров». Интерфакс. 4 января 2009.
  206. ↑ «В Житомире отключили горячую воду: давление газа недостаточное». УНИАН. 2009 թ․ հունվարի 9.
  207. ↑ «в областях потихоньку закручивают краны, в основном предприятиям». Украинская правда. 9 января 2009.
  208. ↑ «В Киеве заканчивается мазут. От Черновецкого ждут денег». Украинская правда. 11 января 2009.
  209. ↑ «Россия полностью прекратила транзит через Украину. Австрия и Словакия уже без газа». Украинская правда. 7 января 2009.
  210. ↑ «В ЕС требуют немедленно возобновить поставки газа». Украинская правда. 6 января 2009.
  211. ↑ «ЕС возлагает ответственность за газовую войну на Москву и Киев». Украинская правда. 8 января 2009.
  212. ↑ «Медведев: часть украинской делегации хотела оставить посредника». УНИАН. 2009 թ․ հունվարի 17.
  213. ↑ «Тимошенко выторговала газ со скидкой в 20%». Украинская правда. 18 января 2009.
  214. ↑ «Россия и Украина подписали газовый контракт на 10 лет». Украинская правда. 19 января 2009.
  215. ↑ ««Газпром» пустил газ в Европу — Тимошенко». Украинская правда. 20 января 2009.
  216. ↑ Совладельцы компании RosUkrEnergo бизнесмены Дмитрий Фирташ и Иван Фурсин объявлены в России в Федеральный розыск. «Эхо Москвы» 29.01.2009.
  217. ↑ «24.ua — Минюст зарегистрировал повышение цен на газ для населения». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 4-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 4-ին.
  218. ↑ Униан — В НКРЕ поделились планами повышения цен на газ и электрику.
  219. ↑ Корреспондент.нет.
  220. ↑ «Тимошенко стремится создать энергетическую безопасность Украины». ЛІГАБізнесІнформ. 22 января 2009.
  221. ↑ «Тимошенко призывает к диверсификации поставок газа для промышленности». РИАНовости. 6 ноября 2009.
  222. ↑ Физический реверс из Европы на Украину возможен — эксперт. — Версии, 24 апреля 2013 года.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յուլիա Տիմոշենկո» հոդվածին։
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Յուլիա_Տիմոշենկո&oldid=10107285» էջից