Ջեյմս Քրյուս

Ջեյմս Քրյուս; գերմ.՝ James Krüss
Ծնվել է	մայիսի 31, 1926[…]
Ծննդավայր	Հելգոլանդ, Պինեբերգ, Շլեզվիգ-Հոլշտայն, Գերմանիա
Մահացել է	օգոստոսի 2, 1997[…] (71 տարեկան)
Մահվան վայր	Գրան-Կանարիա, Լաս Պալմաս, Կանարյան կղզիներ, Իսպանիա
Քաղաքացիություն	Գերմանիա
Երկեր	Թիմ Թալլերը կամ վաճառված ժպիտը
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, մանկագիր, դրամատուրգ, թարգմանիչ, գրող, լրագրող և արձակագիր
Կուսակցություն	Նացիոնալ-սոցիալիստական գերմանական բանվորական կուսակցություն
Պարգևներ և ; մրցանակներ	; Großer Preis der Deutschen Akademie für Kinder- und Jugendliteratur e.V. Volkach? և Literaturpreis der Universitätsstadt Marburg und des Landkreises Marburg-Biedenkopf?
Կայք	jameskruess.de

Ջեյմս Քրյուս (գերմ.՝ James Krüss, մայիսի 31, 1926(1926-05-31)^[1]^[2]^[3]^[…], Հելգոլանդ, Պինեբերգ, Շլեզվիգ-Հոլշտայն, Գերմանիա - օգոստոսի 2, 1997(1997-08-02)^[1]^[2]^[3]^[…], Գրան-Կանարիա, Լաս Պալմաս, Կանարյան կղզիներ, Իսպանիա^[4]), գերմանացի մանկագիր և բանաստեղծ։

Կենսագրություն և գործունեություն

Ջեյմս Քրյուսը ծնվել է Հելգոլանդ կղզում բնակվող էլեկտրատեխնիկի ընտանիքում։

Պատերազմի պատճառով 1941 թվականին ընտանիքը տեղափոխվել է մայրցամաք։ 1944 թվականի օգոստոսին Քրյուսը զորակոչվել է գերմանական բանակ, պատերազմի ավարտից հետո բնակություն է հաստատել Համբուրգում։ 1948 թվականին ավարտել է Լյունեբուրգի Մանկավարժական ուսումնարանը, սակայն որպես ուսուցիչ աշխատելու փոխարեն՝ տարվել է գրականությամբ։ 1951 թվականին սկսել է ակտիվ կերպով աշխատակցել ռադիոյին և թերթերին։

1950 թվականին Էրիխ Քեսթների խորհրդով որոշում է ստեղծագործել մանուկների համար։ Նրա առաջին՝ «Հանզելմանը ճանապարհորդում է երկրի շուրջը» պատկերազարդ գիրքը հրատարակվել է 1953 թվականին։ Քրյուսը մի քանի տասնյակ արձակ և բանաստեղծական բովանդակությամբ մանկական գրքերի հեղինակ է, որոնցից ամենահայտնին «Թիմ Թալլերը կամ վաճառված ծիծաղը» հեքիաթն է (1962)։ Պատանիների համար գրված արկածախնդրական այդ հեքիաթում հեղինակն օգտագործում է իրավիճակներ՝ փոխառնված դասական գրականության տարբեր ստեղծագործություններից, օրինակ՝ Գյոթեի «Ֆաուստից»։ Դիցաբանական տարրերով և գրական պատրանքներով հագեցվածությունը՝ իր ամբողջական սահմանակվածության հետ մեկտեղ, այդ վեպը դարձնում է 20-րդ դարի դասական գրականության ստեղծագործություն, որն, ի դեպ, հավասարապես հետաքրքիր է և՛ մանուկների, և՛ մեծահասակների համար։

«Թիմ Թալերը, կամ վաճառված ծիծաղը» հեքիաթի համար Քրյուսը 1968 թվականին պարգևատրվել է Հանս Քրիստիան Անդերսենի շքանշանով, որին արժանանում են միայն մանկական լավագույն գրողները և մանկական գրքեր պատկերազարդող լավագույն նկարիչները։ Այս շքանշանն անվանում են նաև «Նոբելյան մրցանակ մանկագիրների համար»^[5]։

Գրականության վերաբերյալ իր հայացքները Ջեյմս Քրյուսը շարադրել է «Միամտությունը և արվեստի ընկալումը. մտորումներ մանկական գրականության վերաբերյալ» (1969) գրքում։ Գրողի գրչին են պատկանում նաև մի շարք երգեր, ռադիոներկայացումներ, հեռուստասցենարներ և տարբեր լեզուներից գերմաներեն թարգմանված բազմազան ստեղծագործություններ։

1966 թվականին Քրյուսը սկսել է բնակվել Գրան-Կանարիա կղզում, որտեղ և 1997 թվականի օգոստոսի 2-ին մահացել է։ Գրողի աճյունը թաղված է նրա հայրենիքում՝ Հելգոլանդ կղզում։

Գրական ստեղծագործություններ

«Հանզելմանը ճանապարհորդում է երկրի շուրջը» (1953),
«Իմ նախապապը և ես» (1959), 1960 թվականին արժանացել է Գերմանիայի մանկական և պատանեկան լավագույն գրականության պարգևին,
«Երբ ես կդառնայի թագավոր» (1961),
«Թիմ Թալերը կամ վաճառված ծիծաղը» (1962)
«Իմ նախապապը, հերոսները և ես» (1967),
«Խոսող մեքենան» (1967)։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Discogs — 2000.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 filmportal.de — 2005.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Էստոներեն Վիքիպեդիա — 2002.
↑ Հանս Քրիստիան Անդերսենի անվան մրցանակակիրների ցուցակ Արխիվացված 2012-03-22 Wayback Machine(անգլ.)

[_5b699642f41e8959-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.

[_b9f37121a1730df7-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Discogs — 2000.

[_7d34a4b44626a492-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 filmportal.de — 2005.

[_d179da081dd46c62-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Էստոներեն Վիքիպեդիա — 2002.

[5] Հանս Քրիստիան Անդերսենի անվան մրցանակակիրների ցուցակ Արխիվացված 2012-03-22 Wayback Machine(անգլ.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]