Օղակաձև զբոսայգի

Օղակաձև զբոսայգի
Տեսակ	պուրակ
Երկիր	Հայաստան
Վարչատարածք	Երևան
Տեղագրություն	Կենտրոն վարչական շրջան և Երևան
Մակերես	30 հա
Երկարություն	5
ԲԾՄ	մոտ 1020 մետր

Օղակաձև այգի, գտնվում է Երևանի Կենտրոն համայնքում։ Օղակաձև Գետառ գետի հունով պտտվում է քաղաքի փոքր կենտրոնի շուրջը և բաժանում փոքր և մեծ կենտրոնները։ Այգին սկսվում է «Այրարատ» կինոթատրոնի դիմացից, որտեղ գտնվում է Երևանի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ Մայր եկեղեցին, եզերվելով Խանջյան և Երվանդ Քոչարի փողոցներով, ձգվում է մինչև Մոսկովյան և Իսահակյան փողոցներ^[1]։

Նկարագրություն

Այգու հիմնական գործառույթն է քաղաքի օդը մաքրելը, առողջ միկրոկլիմա ստեղծելը, մարդկանց հանգստի վայր լինելը։

Այգին համարվում է քաղաքի ծառաթփատեսակներով ամենահարուստ կանաչ գոտիներից մեկը (աճում է սոճի, եղևնի, գիհի, ակացիա, թխկի, կատալպա, կաղնի, կեչի, բարդի, հացենի, արոսենի, բալենի, կեռասենի, տանձենի, չիչխանի ծառ, սոսի, հուդայածառ, փշատենի, թթենի, ասպիրակ, եղրևանի, մասրենի)։

Այգու երկայնքով հոսում է Գետառը, որն ապահովում է կանաչ գոտիների ոռոգումն ու օդի խոնավությունը։

Այգու երկարությունը 5 կմ է։

Պատմություն

Օղակաձև այգու հատակագիծը ստեղծվել է 1924 թվականին, բայց կյանքի է կոչվել միայն 1960-ական թվականների սկզբին։

Մինչև 1960-ական թվականները Շախմատի տնից մինչև այգու վերջն ընկած հատվածը եղել են սեփական տներ՝ իրենց պտղատու ծառերով։ Սակայն 1960-ականների վերջին դրանք քանդվել են։

Այգու կառուցումը նախաձեռնել է «Երևաննախագծի» N2 ճարտարապետական արվեստանոցը` Ֆենիքս Դարբինյանի ղեկավարությամբ։

Այգու կառուցման փուլում նախագիծը մի շարք փոփոխությունների է ենթարկվել, նախատեսված 1200 հա տարածքն էլ էապես նվազել է։

Այգին սկիզբ առավ «Այրարատ» կինոթատրոնի մոտից, անցավ Խանջյան, Երվանդ Քոչարի փողոցներով ու ձգվեց մինչև Մոսկովյան և Իսահակյան փողոցներ։ Այդպիսով, Օղակաձև այգու տարածքը զբաղեցրեց Փոքր Կենտրոնի միայն 7 տոկոսը։

Այգին ունեցավ 26 հա տարածք, որից

9 հա ճեմուղի,
2 հա ջրային տարածք (շատրվաններ, ջրավազան, լողավազան)
14 հա կանաչ գոտի,
7700 քմ շինօբյեկտ (արձաններ, քանդակներ)։

1960-1970-ական թվականներին Օղակաձև զբոսայգու տարածքը հարստացել է հուշարձաններով։ Այնտեղ շուրջ 20 հուշարձան կա` «Բարեկամության ձեռքեր», «Ավետիք Իսահակյան», «Եղիշե Չարենց», «Միքայել Նալբանդյան», «Արմեն Տիգրանյան», «Վարդան Մամիկոնյան» և այլն։

1990-ական թվականներին շատ ծառեր հատվել են, ապա ցամաքել է Գետառը։ Այգին մնացել է անխնամ։

2000-ական թվականներին այգու տարածքի որոշ հատվածեր վարձակալության են տրվել, անկանոն կառուցապատվել, կանաչ գոտիները վերածվել են սրճարանների։

2005 թվականին այգին անվանակոչվել է երիտասարդության զբոսայգի^[2]։

2019-2020 թվականներին Երևանի քաղաքապետարանն ու «ԿՇՄՊ» ՀՈԱԿ-ը սկսեցին զբոսայգու բարեկարգման աշխատանքները։ Այգու տարածքն ամբողջությամբ մաքրվել է կենցաղային աղբից, հատվել են կենսազուրկ ծառերը, նորոգվել են հին ու քայքայված ջրագծերը։

2021 թվականի նոյեմբերի 15-ին այգում բացվել է սքեյթ պարկ^[3]։