Jump to content

Silent Night

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
«Silent Night»
-ի սինգլը
ԺանրՍուրբծննդյան երգ
ԵրգահանՖրանց Գրուբեր[1] և traditional?[1]
«Silent Night»
«Silent Night» սինգլի շապիկը (1833)
-ի սինգլը
ԺանրՍուրբծննդյան երաժշտություն
ԵրգահանՖրանց Գրուբեր

Silent Night,(գերմ.՝ "Stille Nacht, heilige Nacht") հայտնի Սուրբ ծննդյան երգ, որը ստեղծվել է 1818 թվականին Ֆրանց Գրուբերի կողմից՝ Ջոզեֆ Մորի խոսքերի հիման վրա Օբերնդորֆ-բայ Զալցբուրգ փոքր քաղաքում, Ավստրիա։ 2011 թվականին այն հռչակվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕի ոչ նյութական մշակութային ժառանգություն[2]։ Երգը ձայնագրվել է բազմաթիվ երգիչների կողմից տարբեր երաժշտական ժանրերում։ Բինգ Քրոսբիի կողմից կատարված տարբերակը համարվում է բոլոր ժամանակների ամենաշատ վաճառված սինգլը։

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երգն առաջին անգամ կատարվել է 1818 թվականին Սուրբ ծննդյան նախօրեին Օբերնդորֆի Սուրբ Նիկողայոսի ծխական եկեղեցում, որը գտնվում է ներկայիս Ավստրիայի Զալցախ գետի վրա գտնվող Ավստրիական կայսրության մի գյուղում։ Հայր Ջոզեֆ Մոր անունով մի երիտասարդ քահանա տարիներ առաջ եկել էր Օբերնդորֆ։ Նա գրել էր «Stille Nacht» երգի բառերը 1816 թվականին Մարիափֆարում, որը նրա հոր ծննդավայրն էր, որտեղ Հովսեփն աշխատել էր որպես օգնական[3]։

Երաժշտության հեղինակն է Ֆրանց Գրուբերը, ով Արնսդորֆի մոտակա գյուղում դպրոցի տնօրեն էր և երգեհոնահար։ Սուրբ Ծննդյան նախօրեից առաջ Մորը բերում է բառերը Գրուբերի մոտ և խնդրում է նրան ստեղծել երաժշտություն` կիթառի նվագակցությամբ Սուրբ Ծննդյան նախօրեի պատարագի համար[4]։ Հայտնի չէ, թե ինչն է ներշնչել Մորին գրել երգի բառերը, կամ ինչն է դրդել նրան ստեղծել նոր երգ[5]։

Ըստ Գրուբերի՝ Կարլ Մաուրախերը, ով երգեհոն պատրաստող էր և ինքն էր գործիքն աշխատացնում Օբենդորֆի եկեղեցում, խանդավառվել էր երգով և տարել էր ստեղծագործությունն իր հետ տուն՝ Ցիլլերտալ[6]։ Այնտեղից ժողովրդական երգիչների ճանապարհորդող երկու ընտանիք՝ Շտրասսերներն ու Ռեյներները, ընդգրկեցին այդ մեղեդին իրենց ելույթների մեջ։ Ռեյներներն արդեն երգում էին այն Սուրբ Ծննդյան շրջանում 1819 թվականին և մեկ անգամ ներկայացրել էին հանդիսատեսի առջև, որոնց թվում էին նաև Ֆրանց II-ը և Ալեքսանդր I-ը, ինչպես նաև երգն առաջին անգամ 1839 թվականին ներկայացրել էին ԱՄՆ-ի Նյու Յորք քաղաքում։ Մինչ 1840 թվականը երգը հայտնի էր ստորին Սաքսոնիայում և դասվում էր Ֆրիդրիխ Վիլհելմ IV-ի սիրված երգերի շարքին։ Այս ժամանակաշրջանի ընթացքում երգի երաժշտությունը փոքր-ինչ փոփոխության ենթարկվեց և դարձավ մոտ այսօրվա երգվող տարբերակին[5][6]։

Տարիների ընթացքում, օրիգինալ ձեռագրի կորստի պատճառով, Մորի անունը մոռացվեց և չնայած Գրուբերը հայտնի էր որպես երգի կոմպոզիտոր, շատ մարդիկ ենթադրում էին, որ երաժշտության հեղինակը հայտնի կոմպոզիտոր էր, և պարբերաբար վերագրում էին Յոզեֆ Հայդն-ին, Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտ-ին և Լյուդվիգ վան Բեթհովեն-ին[5]։ Այնուամենայնիվ 1995 թվականին հայտնաբերվեց Մորի ձեռքով գրված ձեռագիրը և հետազոտողների կարծիքով թվագրվեց 1820 թվականին։ Այն հաստատում է, որ Մորը գրել է բառերը 1816 թվականին, երբ նշանակվել էր Մարիափֆարի ուխտավոր եկեղեցում և ցույց է տալիս, որ երաժշտությունը ստեղծվել է 1818 թվականին Գրուբերի կողմից։ Սա գոյություն ունեցող ամենահին ձեռագիրն է և միակը Մորի ձեռագրով գրված[7]։ Առաջին հրատարակությունը տպագրվել է Ֆրիզեի կողմից 1833 թվականին «Four Genuine Tyrolean Songs» հավաքածուի մեջ՝ հետևյալ երաժշտական տեքստով[8].

Ֆրանց Գրուբեր, նկարված Սեբաստիան Շթիֆի կողմից(1846)
\relative c'' { \key c \major \set Staff.midiInstrument = #"acoustic guitar (nylon)" \time 6/8 \set Score.tempoHideNote = ##t \tempo 4 = 60 \autoBeamOff g8.^"First edition" [a16] g8 e4. | g8. [a16] g8 e4. | d'4 d16. [b32] b4. | c4 c16. [g32] g4. | a4 a8 c8. b16 a8 | g8. a16 g8 e4. | a4 a8 c8. b16 a8 | g8. a16 g8 e4. | d'4 d8 f8.-> d16 b8 | c4. (e4) r8 | c8. [g16] e8 g8. f16 d8 | c4.~ c4 r8 \bar "|." }

Ստորև ներկայացված է ժամանակակից խմբերգականի տարբերակը.

\relative c'' { \key c \major \set Staff.midiInstrument = #"acoustic guitar (nylon)" \time 6/8 \set Score.tempoHideNote = ##t \tempo 4 = 60 \autoBeamOff g8.^"Contemporary" [(a16)] g8 e4. | g8. [a16] g8 e4. | d'4 d8 b4. | c4 c8 g4. | a4 a8 c8. [b16] a8 | g8. [a16] g8 e4. | a4 a8 c8. [b16] a8 | g8. [a16] g8 e4. | d'4 d8 f8.-> [d16] b8 | c4. (e4) r8 | c8. [(g16)] e8 g8. [f16] d8 | c4.~ c4 r8 \bar "|." }

Թարգմանություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1859 թվականին եպիսկոպոսական եկեղեցու քահանա Ջոն Յանգը, ով այդ ժամանակ Նյու Յորքի Երրորդություն եկեղեցու սպասավոր էր, գրեց և հրատարակեց երգի անգլերեն թարգմանությունը, որն էլ այսօր շատ հաճախ երգվում է[9]։ Երաժշտության տարբերակը, որն այսօր ընդհանրապես օգտագործվում է դանդաղ, օրորոցային երգ է կամ հովվերգություն, որն էլ փոքր-ինչ տարբերվում է Գրուբերի օրիգինալ տարբերակից (հատկապես ավարտական եղանակը)[10][11] : Այսօր երգի բառերն ու երաժշտությունը պատկանում են հանրության սեփականությանը։

Երգը թարգմանվել է ավելի քան 140 լեզուներով[12][13]։

Տեքստ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
(1860) Ֆրանց Գրուբերի կողմից գրված երգը
Երգչախմբային տարբերակը
Սոպրանո սոլո
Գործիքային տարբերակը՝ դաշնամուրի վրա
Գերմաներեն երգի բառերը[14] Յանգի անգլերեն երգի բառերը[15]

Stille Nacht, heilige Nacht,
Alles schläft; einsam wacht
Nur das traute hochheilige Paar.
Holder Knabe im lockigen Haar,
Schlaf in himmlischer Ruh!
Schlaf in himmlischer Ruh!

Stille Nacht, heilige Nacht,
Hirten erst kundgemacht
Durch der Engel Halleluja,
Tönt es laut von fern und nah:
Christ, der Retter ist da!
Christ, der Retter ist da!

Stille Nacht, heilige Nacht,
Gottes Sohn, o wie lacht
Lieb' aus deinem göttlichen Mund,
Da uns schlägt die rettende Stund'.
Christ, in deiner Geburt!
Christ, in deiner Geburt!

Silent night, holy night,
All is calm, all is bright
Round yon virgin mother and child.
Holy infant, so tender and mild,
Sleep in heavenly peace,
Sleep in heavenly peace.

Silent night, holy night,
Shepherds quake at the sight;
Glories stream from heaven afar,
Heavenly hosts sing Alleluia!
Christ the Savior is born,
Christ the Savior is born!

Silent night, holy night,
Son of God, love's pure light;
Radiant beams from thy holy face
With the dawn of redeeming grace,
Jesus, Lord, at thy birth,
Jesus, Lord, at thy birth.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 ISWC-Net
  2. ↑ «Österreichische UNESCO-Kommission – Nationalagentur für das Immaterielle Kulturerbe – Austrian Inventory». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 25-ին.
  3. ↑ Egan, Bill (1999 թ․ դեկտեմբեր). «Silent Night, Holy Night». Soundscapes. University of Groningen. 2. ISSN 1567-7745. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
  4. ↑ «Christmas carols». BBC. 2009 թ․ օգոստոսի 4. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Egan, Bill (December 1999). "Silent Night, Holy Night". Soundscapes. University of Groningen. 2. ISSN 1567-7745. Retrieved 22 December 2017.
  6. ↑ 6,0 6,1 «Spreading of the Song Locally». Silent Night Association. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
  7. ↑ «Origin of the Song». Silent Night Association. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
  8. ↑ "Silent Night" revisited Արխիվացված 2016-08-27 Wayback Machine by Norbert Müllemann, G. Henle Verlag, 24 December 2012
  9. ↑ Underwood, Byron Edward, "Bishop John Freeman Young, Translator of 'Stille Nacht'", The Hymn, v. 8, no. 4, October 1957, pp. 123–132.
  10. ↑ Meredith Ellis Little (2001). Siciliana. Grove Music Online. 978-1561592630.
  11. ↑ Gerlinde Haid (1994). Siciliano als Typus weihnachtlicher Volksmusik. 175 Jahre "Stille Nacht! Heilige Nacht!" (in German), p.135–146. Salzburg.
  12. ↑ Ronald M. Clancy, William E Studwell. Best-Loved Christmas Carols. Christmas Classics Ltd, 2000.
  13. ↑ «Silent Night». Silent Night Web.
  14. ↑ Evangelisches Gesangbuch, hymn no. 46; Gotteslob, hymn no. 249 (was 145)
  15. ↑ "Silent Night, Holy Night", The United Methodist Hymnal, number 239, translated by John F. Young (stanzas 1–3) and anon. (stanza 4), hymnsite.com

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիիքպահեստ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Silent_Night&oldid=9567328» էջից