08 - Tajuk 5 Mzu3233 Teknologi Muzik - PPG
08 - Tajuk 5 Mzu3233 Teknologi Muzik - PPG
08 - Tajuk 5 Mzu3233 Teknologi Muzik - PPG
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
TEORI
PENGENALAN SISTEM
AMALI
MEMBUAT RAKAMAN
POST PRODUCTION
Tajuk 5
5.0
Sinopsis
Dalam bahagian teori anda akan mempelajari jenis-jenis mikrofon dan corak pick up,
dan kriteria yang anda boleh pertimbangkan dalam pemilihan loud speaker. Dengan
mengambil kira tujuan dan situasi penggunaan sistem bunyi tersebut, pemilihan
amplifier yang sesuai dengan speaker serta jenis mikrofon yang digunakan perlulah
bertepatan.
Manakala di bahagian amali pula anda akan melaksanakan rakaman sebuah gubahan
muzik bersama suara atau menggunakan alat muzik. Kemudiannya, proses rakaman ini
akan dilanjutkan dengan tugas menyunting, mengadun dan mastering audio. Hasil
daripada proses ini (post production) anda akan memindahkan (export) audio yang telah
dimastering dan seterusnya disalin ke cakera padat.
5.1
5.2
Hasil Pembelajaran
1.
2.
3.
4.
Kerangka Tajuk
PENGENALAN
SISTEM
Jenis-jenis
mikrofon dan
corak pick up
Loudspeakers
MEMBUAT RAKAMAN
POSTPRODUCTION
Rakaman
Gubahan Muzik
Post
production
158
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
TEORI TAJUK 5
PENGENALAN SISTEM
5.3
Mikrofon adalah salah satu alat yang digolongkan sebagai Transducer iaitu sebuah peranti
atau perangkap bunyi yang mengubah gelombang bunyi kepada elektrik. Manakala speaker
pula adalah peranti yang mengubah gelombang elektrik kepada gelombang bunyi.
Suara
Pemproses
Elektronik
Isyarat
Elektronik
Isyarat
Bunyi
Mikrofon
Amplifier
Speaker
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Mikrofon dinamik terbahagi kepada dua jenis iaitu Moving Cell dan Ribbon
Biasanya digunakan bagi nyanyian solo, ucapan dan rakaman di studio bagi
alat muzik seperti drum dan gitar
Mikrofon Ribbon
Menggunakan teori elektromagnetik
Reka bentuk daripada riben aluminium yang nipis bagi
menjadikannya lebih fleksibel.
160
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
161
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Mikrofon Karbon
Digunakan dalam telefon dan mempunyai
nilai sensitiviti yang tinggi
Mengandungi piring yang dipenuhi oleh
karbon
Digunakan dalam industri telekomunikasi
Mikrofon Elektret
Mikrofon kapasitor mempunyai sumber kuasa sendiri
Sumber muatan adalah bahan Teflon yang diproses
Lapisan tipis Teflon yang dilekatkan pada pelat logam
statik
Mengandung sejumlah besar cas negatif
Plat statik dan diafragma logam dihubungkan melalui
sebuah resistor beban luar
Medan letrik pada celah membentuk kapasitor
Tekanan udara akibat getaran suara membuat jarak
antara diafragma dan pelat logam statik berubah
Muatan pada satu sisi dan muatan bayangan pada sisi
yang lain wujudkan medan letrik pada celah yang
membentuk kapasitor
Tekanan udara yang berubah akibat getaran suara
akan merubah jarak antara diafragma dan pelat
logam statik
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Mikrofon Laser
Berupaya merakam bunyi dari jarak jauh
Sinar laser di pancarkan ke sesuatu
permukaan yang terkesan dengan bunyi
Getaran bunyi dari permukaan ini mengubah
sudut pantulan sinar
Gerakan pada titik laser mengesan sinar yang
kembali semula kemudiannya menukar
kepada signal audio
163
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Woofer
Tweeter
Three Way Speaker
Mempunyai speaker woofer, mid range dan
tweeter
Mid
range
Woofer
Tweeter
Woofer
Mid
range
164
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Monitor Speaker
Digunakan bagi membantu
ahli muzik atau penyanyi
mendengar bunyi yang
diadun dari mixer
Monitor pentas
Monitor studio
Frequency Response
Mengukur tindak balas frekuensi
berdasarkan kelebaran dan
datarnya keluaran bunyi dari
loudspeaker
Antara 40Hz 16 000 Hz
Membantu dalam pemilihan
speaker yang sesuai bagi
kegunaan dalam studio, dalam
dewan atau di luar
Linearity
Frekuensi yang dihantar ke loudspeaker pada kadar bunyi yang
sama dengan kadar bunyi yang dikeluarkan semula
Jika kekuatan bunyi 100Hz, kadar masuk dan keluar bunyi dari
speaker seharusnya 100dB
165
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Amplifier Power
Menjana kadar kekuatan bunyi tanpa kesan gangguan (distortion) pada
speaker
Kuasa amplifier yang cukup bagi menyalurkan tenaga pada speaker
30 watt bagi speaker tweeter dan 100 watt bagi speaker woofer
Distortion
Sifat signal bunyi yang terhasil tidak sama dari bunyi yang asal
Intermodulation Distortion (IM) terjadi apabila dua atau lebih frekuensi
berlaku pada waktu yang sama sehingga menghasilkan kombinasi bunyi
yang tidak bermutu
Harmonic Distortion berlaku apabila sistem audio mengenalpasti kesan
harmonik di dalam rakaman yang pada asalnya tiada. Harmonik dan IM
biasanya berlaku tatkala input dan output dari sistem audio adalah
nonlinear
Transient Distortion berlaku apabila komponen audio kurang berupaya
untuk bertindak balas terhadap perubahan signal secara mendadak
(seperti bunyi berdering)
Loudness Distortion berlaku apabila signal bunyi yang dirakam atau
dimainkan terlampau kuat sehingga sistem bunyi tidak dapat
mengawalnya (klip terbit dari kekuatan distortion yang menghasilkan
bunyi seperti serak dan gritty
Sensitivity
166
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Polar Response
Menandakan bagaimana loudspeaker
menghala ke arah kedudukan bunyi
Kepentingan mendengar bunyi terus
dari speaker tanpa biasan akibat
lantunan bunyi dari dinding atau siling
Dinding kanan
Dinding hadapan
Dinding kiri
Pendengar
Rajah 5.10: Sudut Pembiasan
Loudspeaker
Phasing
Menentukan kedudukan bunyi ke tempat sesuai supaya mencapai arah
pendengaran yang betul dari loudspeaker
Masalah out of phase berlaku apabila salah satu speaker menyerlahkan
bunyi ke hadapan manakala satu lagi menarik bunyi ke dalam
Phase boleh juga berlaku di antara tweeter dan woofer di dalam speaker
atau di antara dua speaker yang berasingan
Jika kadar bunyi kelihatan sama pada VU meter tetapi bunyi dari speaker
kedengaranya tidak seimbang bermakna terdapat masalah phase
Oleh itu perlu meletakkan loudspeaker pada kedudukan yang sesuai
Horn Loudspeaker
Piezoelectric speaker
Magnetostrictive
speaker
Ribbbon speaker
167
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
AMALI TAJUK 5
MEMBUAT RAKAMAN & POST PRODUCTION
5.5 Rakaman Gubahan Muzik Bersama Suara Atau Alat Muzik Yang Lain
5.5.1
Rakaman Suara
Pilih
Microphone
Laras input
mikrofon
168
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Laras input
mikrofon
Butang New
Buka fail baru
Klik butang New File
Butang browse
Muncul tetingkap
New project File:
Kotak Name: Taip RAKAMAN
SUARA
Kotak Location: Klik butang
browse
169
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Klik butang OK
Butang Transport:
Rewind, Play, Forward dan Record
Butang arm
recording
Klik
Meter dB Range
170
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Kotak Input
Maximize
Butang Transport R
Rakam uji
Klik butang Record (R) di bar transport
Mulakan rakaman Hello testing 1 2 3
Tekan spacebar untuk hentikan rakaman
171
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Waveform
Wave form yang telah dinormalized akan bertukar saiz menjadi lebih
besar
Track 1: Ikan
Track 2: Buaya
Track 3: Kura-kura
Track 4: Kancil
172
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Hai sang buaya mengapa kau hendak makan aku yang kecil ini?
Kau makan lah haiwan lebih besar dari aku seperti sang kura-kura ni....
Kau tidak akan dapat memakan aku wahai buaya. Tempurung ku keras.
Mengapa kau tidak makan sang kancil yang lebih besar dan banyak daging
itu? Kau akan kenyang selama-lamanya
Kasihankanlah aku sang buaya. Aku sedang menghidap sakit dan terasa
hendak mati. Jika kau makan aku, kau juga akan turut mati kerana daging ku
beracun.
173
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Save
Handle
Klik butang OK
174
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
175
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Browser
Klik di sini
176
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Look In
Muncul waveform
muzik yang diimport
Mainkan muzik
Tekan spacebar
komputer
Kekuatan bunyi muzik
boleh dilaraskan dengan
pelaras volume
Meter db Volume
Pelaras Volume
177
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Set Thru
Set From
Lokasi Masa 10
Klik di sini
Klik track 1
Wave form dari masa 10 hingga masa terakhir (102) telah dihighlight
178
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Delete
Tekan butang delete di
komputer atau
Klik menu Edit Delete...
Wave form dari masa 10 hingga masa terakhir 102 telah terpotong
RTZ
PLAY
Klik di sini
179
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Pilih Linear
Fade Out
Muncul Tetingkap Fade/Envelope
Klik kekotak kombo dan pilih Linear
Fade Out
Klik butang OK
Suatu cara lain (shortcut) untuk melaksanakan tugas fade out ialah
dengan mengheret penjuru atas klip (bertanda segi tiga) ke
sebelah kiri klip.
Penjuru klip
Masa 1
Import muzik baharu ke track 2
Klik di atas track 2
Klik Track 2
180
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Pilih Linear
Fade In
181
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
1.4 Crossfade untuk mencantumkan dua lagu secara ansur lembut dan ansur kuat.
Klik di masa 20
Klik di sini
182
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Klik di sini
Menu Process
Klik menu Process
Pilih Audio
Pilih Crossfade...
Kotak Name
Muncul Tetingkap
Crossfade
Kotak Name:
Pilih Linear Crossfade
Klik butang OK
183
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Klik di sini
184
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
5.5.3
Butang browse
Muncul tetingkap
New project File:
Kotak Name: Taip PUISI
Kotak Location: Klik butang
browse
Klik butang OK
185
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Menamakan track
Track 1 - MUZIK
Track 2 PUISI
Track 3 OMBAK
Klik dan
namakan track
Track 4 BURUNG
Ujian Suara
Klik R di track PUISI
Input
186
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Butang Transport R
Anda boleh drag and cut jika berlaku kesilapan kecil ketika
rakaman.
Sekiranya kesilapan berlaku, klik wave form yang terakhir dan
heret ke kiri untuk memadam tempat kesilapan tersebut.
Klik di hujung
wave form dan
heret ke kiri
Rakam semula
Klik di lokasi masa di mana rakaman berhenti
Mulakan rakaman
187
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Kesan Reverb
Klik kanan pada ruang
FX bagi track Puisi
Ruang FX
Muncul tetingkap Fx
Pilih Audio Effects Pilih Cakewalk Pilih Fx Reverb
Presets
Muncul tetingkap
Cakewalk FxReverb
Klik kekotak Presets:
Pilih Vocal-Big Bright
ATAU
Gunakan pelaras Mix untuk
melaras kesan reverb
mengikut kesesuaian anda
Pelaras Mix
S: Solo
188
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Lokasi masa
189
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Console
View
Track
Master
190
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Pilih Eksport
Klik Audio....
Audio
Kotak
Look in
Muncul tetingkap
Eksport Audio
Kekotak Look in: Pilih
folder projek Sonar
Kotak
File name:
Jika anda ingin ubah semula volume sesuatu bunyi di dalam audio tersebut sila buka
semula fail PUISI.cwp
191
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
5.5.4
192
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Buka fail Jong-jong Inai atau pilih sebuah fail MIDI dari folder anda.
(Contoh: Getaran Jiwa.mid)
Pilih sebuah lagu yang anda ingin nyanyikan
193
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Klik
Insert
Soft Synth
Muncul tetingkap
Roland GrooveSynth
dan track 6 bagi
audio berkaitan
Tutup tingkap
tersebut
Klik butang X
Track 6
Track 6 bagi Roland GrooveSynth ini akan menyimpan data audio yang
dibounce (pindah turun) dari track MIDI yang menggunakan plug in
tersebut. Proses ini boleh dilaksanakan dengan cara Freeze Track.
Synth Rack
194
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Klik +
195
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Menu Tracks
Maximize track 1
Pilih Groove Synth di
kekotak Output
Output
Patch: Flute
Sila gunakan plug-in Cakewalk TTS bagi track String, Bass dan
Drum mengikut langkah insert Soft Synth seperti di atas.
Kemudian sila freeze track tersebut
196
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Unfreeze Synth jika anda hendak mengubah kadar volume atau mengedit
semula sesuatu track. Aktifkan mana-mana track MIDI yang hendak disunting
Klip di track audio berkenaan akan lenyap dan anda boleh mengedit semula
track MIDI yang berkaitan. Setelah selesai, anda boleh melaksanakan semula
langkah Freeze Synth bagi track MIDI tersebut.
Paparan track audio yang di pindah dari track MIDI telah difreeze.
Sila seimbangkan laras bunyi setiap track tersebut.
Track Flute
Track Piano
Track Bass,
Strings dan Dram
MengEksport Audio
Sila ikut langkah seperti aktiviti 3.5 untuk mengeksport semua track
audio di atas. (Track 6, 7 dan 8)
197
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Terminal
Phone/Output
Terminal Input
Buka fail Jong-jong Inai atau pilih sebuah fail MIDI dari folder anda.
Pilih sebuah lagu yang anda ingin jadikan muzik iringan (Minus 1)
Pastikan semua track telah dilaraskan dan diseimbang kadar volumenya
198
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Klik M
Klik butang M (mute) pada track melodi
supaya bunyi alat tersebut
disenyapkan.
Minimize Strip
Maximize track Piano, Bass, Strings
dan Drum
Tukar Output kepada USB pada
setiap track
Output
USB
Kibod
Track Audio
Klik R
Signal input
Uji rakam
Mainkan lagu dengan cara menekan spacebar pada komputer
Kawal volume pada kibod supaya input meter di track minus 1 tidak
melebihi peak merah (-6db).
Ini adalah untuk mengelakkan gangguan bunyi distorted terhadap hasil
rakaman.
Mulakan rakaman
Butang Transport R
199
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Muzik Minus 1
Klik M
Input R
Rakaman Nyanyian
Mulakan rakaman nyanyian dengan mengikuti langkah seperti Aktiviti
3 Rakaman Suara
Jika terdapat bunyi metronome semasa rakaman dijalankan sila matikan bunyi
metronome tersebut di menu Options Project Metronome buang tanda
di kekotak recording OK
200
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Klik butang S
Track VOKAL
Muncul tetingkap Eq
201
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Gunakan Compressor
Klik kanan di
ruang ini
Pilih 24 bit
202
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Import Video
Klik menu File
Pilih Import
Klik Video
Klik Video
Folder/CD Karaoke
Memilih fail video karaoke
Muncul tetingkap Import
Video
Di kekotak Look in pilih folder
atau CD karaoke
Pilih All Files dari kekotak
Files of type
Pilih sebuah fail video
karaoke dari folder anda atau
dari CD karaoke
Klik butang Open
203
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Maximize
Video Thumbnail
Bounce to
Track(s)
Split Mono
204
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Klik S
Kekotak
Panpot
205
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Encoding Video
Klik butang Encoding
Options
Muncul tetingkap AVI
Encoding Options
Pilih Indeo video 5.10 (jika
ada) atau salah satu dari
senarai yang lain di kekotak
Video Codec
Pilih PCM di kekotak Audio
Codec
Klik butang OK
Encoding
Options
Audio Mixdown
Options
Audio Mixdown
Klik butang Audio Mixdown
Options
Muncul tetingkap Audio
Mixdown Options
Pilih All di kekotak Preset
Pilih 16 di kekotak Bit Depth
Klik butang OK
Klik butang SAVE
206
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Sonar mengambil masa untuk mengeksport audio dan video ke folder anda.
Terdapat fail
Sebagai langkah keselamatan, perlu ada salinan rakaman sekiranya hasil rakaman
hilang, berlaku kerosakan atau kecurian.
207
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Stereo
Mastering
Audio Plug-ins
Terdapat 4 jenis audio plug-ins
yang tersedia di track bus
Master iaitu Eq, Multiband,
Boost 11 dan Analyst
Klik butang hijau untuk
mengaktifkan plug-in tersebut
Klik salah
satu Audio
Plug-ins
208
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Equalizer
Klik dua kali pada LP-64 Eq di
track Master
Muncul tetingkap Eq
Mainkan muzik sambil menukar
pilihan Eq di kekotak Presets:
Subtle Analog Warmth
Atau
Pilih Default. Klik kekotak salah
satu frekuensi dan heret ke
tahap yang anda inginkan
Multiband
Klik dua kali pada LP-64 Multiband
di track Master
Muncul tetingkap LP-64 Multiband
Mainkan muzik sambil menukar
pilihan Mastering di kekotak
Presets: Mastering (stronger)
Atau
Klik kekotak salah satu frekuensi
dan heret ke tahap yang anda
inginkan. Tombol-tombol Attack,
Release, Threshold, Ratio dan Gain
juga boleh diubah suai
209
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Limiter
Klik dua kali pada Boost 11 di
track Master
Tombol Input
Boost
Monitor Saiz
waveform
Jika terdapat peak merah bermakna input audio terlalu kuat. Anda
hendaklah melaraskan kadar volume di track Stereo Mix atau
memotong beberapa frekuensi di Eq. Selain itu anda juga boleh
mengurangkan kadar Input di tombol Boost supaya saiz waveform
tidak melebihi paras maksima
Analyzer
Klik dua kali pada Analyst di
track Master
Muncul tetingkap Cakewalk
Analyst
Mainkan muzik sambil
memantau aktiviti frekuensi pada
audio
210
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Laras volume
Paras Saiz
waveform
Mixdown
Setelah selesai membuat penambahbaikan pada audio tersebut, sila
eksport track audio tersebut sebagai Jong-jong Inai master.wav
Sila ikut langkah seperti aktiviti 3.5 untuk mengeksport track audio di atas
Pastikan anda memilih 16 bit di kekotak Bit Depth supaya audio tersebut
boleh dimainkan pada CD
Export ke folder projek anda
Simpan fail ini atau tutup sahaja paparan ini jika anda ingin
menamatkan tugas mixdown
211
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Klik dua
kali
212
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Pilih folder
Butang Move Up
Butang Move Down
Anda hanya boleh memuatkan fail audio ke dalam CD dengan jumlah yang
terhad. Bergantung kepada berapa besarnya saiz keseluruhan fail audio yang
hendak dimuatkan ke dalam sebuah CD yang biasanya mampu memuatkan
audio sehingga durasi 80 minit atau kapasiti 700mb.
Burn CD
Klik butang Burn CD jika anda telah
bersedia untuk menghasilkan
sebuah CD audio
Tunggu sehingga CD siap diproses
di pemacu. Biasanya CD akan
terkeluar dari pemacu setelah siap
diproses.
213
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
5.8 Rumusan
Sistem bunyi ada lah kombinasi peralatan audio yang saling melengkapi, daripada
mikrofon, amplifier hinggalah ke speaker. Mekanisma sesuatu mikrofon berbeza antara
mikrofon yang lain, mikrofon dinamik, kondensor, elektret, karbon, hablur, ribbon, fiber optik,
laser dan sebagainya mempunyai fungsi yang sama ia itu menukar tenaga bunyi kepada tenaga
elektrikal. Hanya kegunaannya sahaja yang membezakan ciri-ciri sesuatu mikrofon, baik dari
segi mutu, harga, bentuk polarisasi dan corak pick up. Pemilihan mikrofon yang sesuai amatlah
penting bagi memastikan kegunaannya menepati keperluan sesuatu tugas samada bagi
maksud persembahan atau pun rakaman.
Begitu juga dengan jenis-jenis speaker yang berbeza dari segi reka bentuk, saiz dan
kegunaannya, mempunyai fungsi yang sama ia itu menghasilkan bunyi dari sumber sesuatu
signal elektrikal. Samada sesuatu speaker itu memerlukan kuasa penjanaan amplifier atau
dilengkapi dengan sistem penjanaannya sendiri, speaker bergantung kepada tindak balas
frekuensi (frequency response) serta polar response, linearity, sensitivity, phasing, output
capabality dan distortion.
Pengetahuan asas tentang fungsi dan penggunaan sistem bunyi dapat membantu
seseorang dalam melaksanakan sesuatu projek rakaman audio. Bermula dari penetapan sistem
audio yang tedapat dalam komputer anda, menyediakan peralatan rakaman seperti mikrofon
dan headfon, sehinggalah penggunaan perisian audio dalam sebelum memulakan rakaman.
Anda telah didedahkan dengan berbagai kaedah rakaman, meyunting bunyi audio, mengadun
dan mastering audio sehinggalah ke proses terakhir iaitu menghasilkan cakera padat (CD).
Kemahiran tersebut bukan sahaja dapat meningkatkan kompetensi seseorang guru muzik,
malah dapat menghasilkan produk muzik yang boleh dikomersilkan.
214
MZU3233
TEKNOLOGI MUZIK
TAJUK 5
Bacaan Tambahan
1.
Williams, David Brian and Webster, Peter Richard. Experiencing Music Technoloy, 2nd.
ed. Schirmer, Belmont CA: Wadsworth Group/Thompson Learning, 1999. R. Alten,
2.
3.
Brangwyn, Lewis. Monitors & Studio Acoustics MusicTech, September, 2010: 25-31.
4.
5.
215