მარგარეტ ეტვუდი
_(cropped).jpg)
მარგარეტ ელიანორ ეტვუდი (დ. 18 ნოემბერი, 1939) — კანადელი პოეტი, რომანისტი, ლიტერატურული კრიტიკოსი, ესეისტი, პედაგოგი, გარემოდამცველი აქტივისტი და გამომგონებელი. ლიტერატურული მოღვაწეობა 1961 წელს დაიწყო, მისი შემოქმედება 18 რომანს, 18 პოეტური კრებულს, 9 მოთხრობების კრებულს, 11 არამხატვრულ ნაშრომს, 8 საბავშვო წიგნისა და ორ გრაფიკული რომანს მოიცავს. ეტვუდის მრავალფეროვანმა ლიტერატურულმა მემკვიდრეობამ ფართო აღიარება მოიპოვა როგორც კანადაში, ისე — მის საერთაშორისო ასპარეზზე. ავტორი არისართურ კლარკის, ფრანც კაფკას, ასტურიის უფლისწულის, ორგზის ბუკერის (ხუთგზის ნომინანტი), ორგზის გენერალ-გუბერნატორის პრემიების ლაურეატი. ასევე, მიღებული აქვს აშშ-ის პენ-ცენტრისა და კრიტიკოსთა საზოგადოების (National Book Critics)- ის პრემიებიც. ეტვუდი 2001 წელს მონაწილეობდა Canada's Walk of Fame-ში[52]. მის მიერაა დაფუძნებული Writers' Trust of Canada — არაკომერციული ლიტერატურული ორგანიზაცია, რომლის მიზანიც კანადის მწერალთა საზოგადოების წახალისებაა[53] და გრიფინის პოეზიის პრემია[54]. მარგარეტ ეტვუდს დიდი წვლილი მიუძღვის კანადური ლიტერატურის განვითარებაში. მისი ნაწარმოებები საფუძვლად დაედო არაერთ ეკრანიზაციასა და დადგმას.
ეტვუდი ასევე არის LongPen-ის გამომგონებელი და დამნერგავი. ეს ტექნოლოგია განკუთვნილია დოკუმენტების დისტანციური რობოტიზებული წერისათვის[55]. მას რამდენიმე პატენტიც აქვს მიღებული ელექტრონული დოკუმენტების წარმოების დარგში[56]. 2004 წელს კი გახდა დამფუძნებელი და დირექტორი ელექტრონული ხელმოწერების კომპანია Unotchit Inc. -ისა (2011 წლიდან Syngrafii Inc.).
მიუხედავად იმისა, რომ ეტვუდმა, ძირითადად, პროზაული ნაწარმოებებით მოიპოვა აღიარება, მას ეკუთვნის მდიდარი პოეტური მემკვიდრეობა[57][58]. მისი პოეზია ხშირად ეყრდნობა მითებსა და ზღაპრებს, რომლითაც იგი ბავშვობიდანვე იყო დაინტერესებული[59]. ლიტერატურული მოღვაწეობის მანძილზე, ეტვუდი ნაყოფიერად თანამშრომლობდა ისეთ მედიასაშუალებებთან, როგორიცაა Tamarack Review, Harper's, ABC, CBC Technology, Ms., Saturday Night და სხვ.
ადრეული წლები და განათლება
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]დაიბადა ოტავაში (ონტარიო, კანადა), კარლ ედმუნდ და მარგარეტ დოროთი ეტვუდების ოჯახში. მამა მკვლევარი-ენტომოლოგი იყო, დედა — დიეტოლოგი და კვების სპეციალისტი. ეტვუდებს, გარდა მარგარეტისა, კიდევ ორი შვილი ჰყავდათ, მარგარეტი შუათანა იყო [60][61][62][63]. მომავალ მწერალს ადრეულ ბავშვობაში ბევრმა მოგზაურობამ მოუწია, მამის საქმიანობის გამო — კარლ ეტვუდი ტყის ენტომოფაუნას იკვლევდა, ჩრდილოეთ კვებეკში, რის გამოც ოჯახი ხშირად იცვლიდა ადგილსამყოფელს კვებეკს, ტორონტოსა და ოტავას შორის.
ეტვუდი ადრეული ასაკიდანვე გაიტაცა ლიტერატურამ. იგი აქტიურად კითხულობდა ზღაპრებს, კანადურ მოთხრობებს ცხოველებზე და კომიქსებს. პირველად კალამი 6 წლის ასაკში მოსინჯა. სკოლაში მარგარეტი შედარებით გვიან, 12 წლის ასაკში შევიდა. სწავლობდა ლისაიდის სკოლაში, რომელიც 1957 წელს დაასრულა.
სკოლის შემდეგ მარგარეტ ეტვუდმა სწავლა ტორონტოს უნივერსიტეტის ვიქტორიას კოლეჯში განაგრძო. ამ პერიოდში გამოქვეყნდა მისი რამდენიმე ლექსი და სტატია უნივერსიტეტის ჟურნალ Acta Victoriana-ში. 1961 წელს მარგარეტმა ხელოვნების ბაკალავრის ხარისხი მოიპოვა ინგლისური ენის განხრით, მეორადი სპეციალობით ფილოსოფიასა და ფრანგულ ენაში [62]. იმავე წელს იგი დაჯილდოვდა ვუდრო ვილსონის სტიპენდიით, რითიც სწავლა განაგრძო ჰარვარდის რედკლიფის კოლეჯში [64]. 1962 წელს ეტვუდმა მაგისტრის ხარისხი მოიპოვა, რის შემდეგაც იმავე უნივერსიტეტში განაგრძო სწავლა დოქტორანტურაში, თემაზე „ინგლისური მეტაფიზიკური რომანი“, თუმცა, არ დაუსრულებია[65].
კარიერა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მწერლობა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ეტვუდმა აღიარება მოღვაწეობის ადრეულ ეტაპზევე მოიპოვა. 1961 წელს იგი დაჯილდოვდა E. J. Pratt-ის სახელობის მედლით, ლექსების კრებულისათვის Double Persephone, 1966 წელს კი კრებულმა The Circle Game გენერალ-გუბერნატორის პრემია მოიპოვა. შემდგომ წლებში კიდევ რამდენიმე პოეტური კრებულიც გამოვიდა. პირველი რომანი "ქალი, რომელიც იჭმება" (Eadible Woman) ეტვუდმა 1969 წელს გამოაქვეყნა. რომანი წარმოადგენდა სოციალურ სატირას ჩრდილოამერიკული კონსუმერიზმის თემაზე.
70-იან წლებში ეტვუდმა მყარი რეპუტაცია დაიმკვიდრა კანადის ლიტერატურულ წრეებში, პოეტური კრებულებით, რომანებით "შეგნება" (1972), "ქალბატონი ორაკული" (1976), "სიცოცხლე კაცის გაჩენამდე" (1979, წარდგენილი იყო გენერალ-გუბერნატორის პრემიაზე) და განსაკუთრებით კი მონოგრაფიით "გადარჩენა: კანადური ლიტერატურის თემატური გზამკვლევი", რომელიც 1972 წელს გამოიცა. მისი ნაწარმოებები ეხებოდა ისეთ საკითხებს, როგორიც იყო კანადური ნაციონალიზმი, ეროვნული და სქესობრივი იდენტობის ჩამოყალიბება, ქალთა საზოგადოება და მათი თვითდამკვიდრება ცხოვრებაში, ურთიერთობა ქალსა და მამაკაცს შორის და სხვ. განსაკუთრებული აღიარება მოუტანა მწერალს რომანმა "მხევლის წიგნი" (Handmade's Tale, 1985), რომელიც შეეხებოდა რელიგიური ფანატიზმის გავლენას პოლიტიკასა და საზოგადოების ცხოვრებაზე და ქალის ბედზე ფანატიზმზე დაფუძნებულ სახელმწიფოში. წიგნმა ზედიზედ მოიპოვა ართურ კლარკისა და გენერალ-გუბერნატორის პრემიები და ორჯერ იქნა ეკრანიზებული, ასევე, საფუძვლად დაედო ოპერის ლიბრეტოს. მწერალს დიდი აღიარება მოუტანა შემდგომმა რომანებმაც: "კატის თვალი" (Cat's Eye, 1988), 'წამგლეჯი სასძლო" (The Robber Bride, 1993), "სახელად გრეისი" (Allias Grace, 1996, გილერის პრემია), "ბრმა მკვლელი" (Blind Assassin, 2000, ბუკერის და ჰემეტის პრემიები).
პედაგოგიური მოღვაწეობა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მარგარეტ ეტვუდი ერთხანს აქტიურად უთავსებდა ერთმანეთს ლიტერატურულ კარიერას და პედაგოგიურ მოღვაწეობას. იგი ასწავლიდა ბრიტანეთის კოლუმბიის უნივერსიტეტში 1965 წელს, სერ ჯორჯ უილიამსის უნივერსიტეტში მონრეალში 1967-დან 1968-მდე, ალბერტის უნივერსიტეტში 1969-დან 1970-მდე, იორკის უნივერსიტეტში , ტორონტოში 1971-დან 1972-მდე, ალაბამის უნივერსიტეტში ტუსკალუზაში 1985 წელს, სტუმრობდა M.F.A.-ს და ნიუ-იორკ უნივერსიტეტებსაც სადაც ინგლისური ენის პედაგოგი იყო[66]. თუმცა, მოგვიანებით მწერალმა განაცხადა, რომ ლიტერატურულ ასპარეზზე წარმატება მისთვის უნივერსიტეტში სწავლებისათვის თავი დანებებას ნიშნავდა (Success for me meant no longer having to teach at university)[67] რაც მიანიშნებდა, რომ იგი არასოდეს თვლიდა პედაგოგობას თავის ნამდვილ მოწოდებად.
პირადი ცხოვრება
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ეტვუდი 1968 წელს დაქორწინდა ამერიკელ მწერალ ჯიმ პოლკზე. 1973 წელს მეუღლეები განქორწინდნენ. მეორედ მწერალი კანადელ მწერალ გრემ გიბსონზე დაქორწინდა, რომელთანაც 1976 წელს შეეძინა ქალიშვილი ელეანორ ჯეს ეტვუდ გიბსონი. ქორწინება მყარი აღმოჩნდა და გაგრძელდა 2019 წლამდე, როცა გიბსონი დემენციით გარდაიცვალა. მეუღლის გარდაცვალებას მწერალმა ლექსი და ესე მიუძღვნა.
ეტვუდი თავს მე-17 საუკუნეში ჯადოქრობისათვის გასამართლებული მერი უებსტერის შთამომავლად მიიჩნევს. უებსტერს ეძღვნება ეტვუდის ლექსი და რომანი "მხევლის წიგნი".
შემოქმედება
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]რომანები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- მხევლის წიგნი (1985) არტურ კლარკის პრემიის გამარჯვებული, ბუკერის პრემიის ფინალისტი
- ბრმა მკვლელი (2000) ბუკერის პრემიის გამარჯვებული
- ორიქსი და კრეიკი (2003) ბუკერის პრემიის ფინალისტი
- აღთქმები (2019) ბუკერის პრემიის გამარჯვებული
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Margaret Atwood Society official website
- Profile of Margaret Atwood by The Guardian
- Interview of Margaret Atwood by The Forum on BBC World Service
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 (not translated to en-gb) Light in the wilderness — The Guardian, 2003. — ISSN 1756-3224; 1354-4322
- ↑ SNAC — 2010.
- ↑ Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ NooSFere — 1999.
- ↑ Encyclopædia Britannica
- ↑ filmportal.de — 2005.
- ↑ FemBio database
- ↑ BD Gest'
- ↑ Discogs — 2000.
- ↑ ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
- ↑ Vegetti Catalog of Fantastic Literature
- ↑ Roglo — 1997. — 10000000 ეგზ.
- ↑ Babelio — 2007.
- ↑ Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
- ↑ Munzinger Personen
- ↑ Atwood M. The Guardian.com, The Guardian — The Guardian, 2010. — ISSN 1756-3224; 1354-4322
- ↑ Paperback Q&A: SJ Watson on Before I Go to Sleep — The Guardian, 2012. — ISSN 1756-3224; 1354-4322
- ↑ http://www.worldatlas.com/webimage/countrys/namerica/province/onzfamous.htm
- ↑ NNDB — 2002.
- ↑ http://www.nytimes.com/2006/03/07/books/07fair.html
- ↑ http://www.nytimes.com/2009/02/19/sports/19iht-tennisram19.20303997.html
- ↑ 23.0 23.1 23.2 23.3 23.4 23.5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118646168 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
- ↑ http://archive.gg.ca/honours/search-recherche/honours-desc.asp?lang=e&TypeID=orc&id=53
- ↑ http://canadacouncil.ca/-/media/Files/CCA/Funding/Prizes/Laureates/Prizes_Laureates_MolsonPrizes.pdf
- ↑ http://americanhumanist.org/AHA/Humanists_of_the_Year
- ↑ http://www.fpa.es/en/prince-of-asturias-awards/awards/2008-margaret-atwood.html
- ↑ http://web.archive.org/web/20150910023011/http://www.gsas.harvard.edu/alumni/gsas_centennial_medalists.php
- ↑ http://helmerichaward.org/winners/1999_margaret-atwood.php
- ↑ https://thebookerprizes.com/the-booker-library/prize-years/2000
- ↑ http://svp.org.mk/margaret-atwood-is-laureate-of-the-golden-wreath-award-for-2016/?lang=en
- ↑ http://www.dortmund.de/de/freizeit_und_kultur/kulturbuero/kulturpreise/nellysachspreis/
- ↑ http://www.canadaswalkoffame.com/inductees/2001/margaret-atwood
- ↑ https://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601088&sid=a3UDSV5teRIA
- ↑ http://events.latimes.com/festivalofbooks/book-prizes-previous-winners/#2012
- ↑ https://www.spiegel.de/kultur/literatur/margaret-atwood-erhaelt-friedenspreis-des-deutschen-buchhandels-a-1151911.html
- ↑ https://www.friedenspreis-des-deutschen-buchhandels.de/die-preistraeger/2010-2019/margaret-atwood
- ↑ https://www.amacad.org/person/margaret-atwood-0
- ↑ https://rsc-src.ca/en/awards-excellence/medal-and-awards-list/past-award-winners#PierceMedal
- ↑ https://margaretatwood.ca/awards-recognitions/
- ↑ http://lib.slu.edu/about/associates/literary-award.php
- ↑ https://www.englishpen.org/events/atwood-pen-pinter-prize-2016/
- ↑ https://www.harvard.edu/on-campus/commencement/honorary-degrees
- ↑ https://thebookerprizes.com/fiction/backlist/2019
- ↑ https://www.chipublib.org/chicago-public-library-foundation-awards/
- ↑ https://www.sorbonne.fr/doctor-honoris-causa-de-paris-iii/
- ↑ http://www.univ-paris3.fr/les-docteurs-honoris-causa-de-la-sorbonne-nouvelle--90298.kjsp
- ↑ Freebase — 2007.
- ↑ Google Books — 2005.
- ↑ 50.0 50.1 Atwood M. Orwell and me — The Guardian, 2003. — ISSN 1756-3224; 1354-4322
- ↑ 51.0 51.1 http://www.dandavidprize.org/media-events/in-the-news/603-margaret-atwood-talks-about-nobel-prizewinner-alice-munro
- ↑ Canada's Walk of Fame Inducts Margaret Atwood. Canada's Walk of Fame.
- ↑ About Us: The Writers' Trust of Canada. ციტირების თარიღი: February 18, 2014.
- ↑ Griffin Poetry Prize: The Griffin Trust: Trustees. ციტირების თარიღი: June 8, 2014.
- ↑ Atwood sign of the times draws blank.
- ↑ ABSTRACT & PATENT DETAILS.[მკვდარი ბმული]
- ↑ Margaret Atwood. Academy of American Poets. ციტირების თარიღი: August 9, 2009.
- ↑ Holcombe, Garan (2005). „Margaret Atwood“. Contemporary Writers. London: British Arts Council. ციტირების თარიღი: October 22, 2008.
- ↑ Oates, Joyce Carol. 'Margaret Atwood: Poet', The New York Times, May 21, 1978
- ↑ Margaret Atwood: Queen of CanLit. CBC Archives. Retrieved April 6, 2011.
- ↑ Hazel Foote, The Homes of Woodville, M.A. Jorgenson, Woodville, NS (1997), p. 109
- ↑ 62.0 62.1 Anniina Jokinen. (February 7, 2007) Luminarium Margaret Atwood Page. Luminarium.org. ციტირების თარიღი: October 26, 2009.
- ↑ Carl E. Atwood Graduate Scholarship in Ecology and Evolutionary Biology. University of Toronto. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-03-13. ციტირების თარიღი: 2017-03-12.
- ↑ University of Toronto Alumni Website » Margaret Atwood. ციტირების თარიღი: 2017-01-24
- ↑ On Being a Poet: A Conversation With Margaret Atwood. ციტირების თარიღი: 2017-01-24
- ↑ VanSpanckeren, Kathryn; Castro, Jan Garden (1988) Margaret Atwood : vision and forms, 3. [Dr.]., Carbondale: Southern Illinois University Press, გვ. xxix - xxx. ISBN 9780809314089. ციტირების თარიღი: 28 November 2016.
- ↑ https://people.com/archive/reflected-in-margaret-atwoods-cats-eye-girlhood-looms-as-a-time-of-cruelty-and-terror-vol-31-no-9/
- ყველა სტატია მკვდარი გარე ბმულით - აგვისტო 2024
- დაბადებული 18 ნოემბერი
- დაბადებული 1939
- ონტარიოს ორდენის წევრები
- ბუკერის პრემიის ლაურეატები
- კანადის სამეფო საზოგადოების წევრები
- ლიტერატურის სამეფო საზოგადოების წევრები
- ხელოვნებისა და მეცნიერების ამერიკული აკადემიის წევრები
- კანადელი მწერლები
- XX საუკუნის კანადელი რომანისტები
- XX საუკუნის კანადელი პოეტები
- XX საუკუნის კანადელი ქალი მწერლები
- XXI საუკუნის კანადელი რომანისტები
- XXI საუკუნის კანადელი პოეტები
- XXI საუკუნის კანადელი ქალი მწერლები
- კანადელი ქალი რომანისტები
- კანადელი ქალი პოეტები
- კანადელი სამეცნიერო ფანტასტიკის ჟანრის მწერლები
- ფენტეზისა და სამეცნიერო ფანტასტიკის ჟანრის ქალი მწერლები
- კანადელი ქალი არამხატვრული მწერლები
- პოსტმოდერნისტი მწერლები
- ტორონტოელი მწერლები
- პოსტმოდერნისტი ფემინისტები
- კანადელი ფემინისტი მწერლები
- კანადელი ლიტერატურის კრიტიკოსები
- კანადელი კრიტიკოსები
- კანადელი ქალი აკადემიკოსები
- ტორონტოს უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები