ომონიმია
ომონიმია — მნიშვნელობათა სხვადასხვაობა ფორმატივთა იდენტობის (ერთნაირი ჟღერადობის) დროს.
განასხვავებენ სრულსა და ნაწილობრივ ომონიმებს.
1. სრული ომონიმია
დამახასიათებელია ჟღერადობრივი დამთხვევა ყველა ფორმაში. მაგ.; (რუს.) свет (სინათლე) - свет (სამყარო)
2. ნაწილობრივი ომონიმია
დამახასიათებელია ჟღერადობრივი დამთხვევა საერთო პარადიგმის ცალკეულ ფორმებში:
- стирать (იმპერფ.) выстирать (პერფ.) გარეცხვა (სარეცხის)
- стирать (იმპერფ.) стереть (პერფ.) გახეხვა, გა(და)წმენდა (ზედაპირის და სხვ.)
- ომონიმიის განსაკუთრებულ შემთხვევებს წარმოადგენენ ომოფორმები, ომოფონები, ომოგრამები :
ომოფორმები ბგერათა თანხვედრა ცალკეულ ფორმებში: მაგ.; (რუს.) вожу ზმნებისათვის водить და возить.
ომოფონები ცალკეულ ფორმებში ბგერათა თანხვედრა წარმოთქმისას, მაგრამ სხვადასხვაგვარი წერითი გამოსახულება: მაგ.; (რუს.) луг (მდელო), лук (ხახვი).
ომოგრამები ერთნაირი წერითი გამოსახულება, მაგრამ სხვადასხვაგვარი ჟღერადობა: მაგ.; (რუს.) уже და уже. პირველ შემთხვევაში არის ზედსართავი სახელის „узкий“ შედარებითი ხარისხი, ხოლო მეორე შემთხვევაში კი სიტყვა „უკვე“.
ეტიმოლოგია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ომონიმია მომდინარეობს ბერძნული სიტყვიდან - ὁμώνυμος (ჰომონიმუს), რომელიც შეიძლება ითარგმნოს როგორც: „საერთო სახელის ქონა“.[1] ὁμώνυμος წარმოადგენს ორი ბერძნული სიტყვის შეერთებას, ესენია: ὁμός (ჰომოს), რომელიც ნიშნავს საერთოს[2] და ὄνομα (ონომა) აღნიშნავს სახელს.[3] რითიც ვღებულობთ საერთო სახელის მქონე ორი განსხვავებული ნივთის ან საგნის აღნიშვნას.