Мағжан Жұмабаев ауданы

Қазақстан ауданы
Мағжан Жұмабаев ауданы
Әкімшілігі
Облысы	Солтүстік Қазақстан облысы
Аудан орталығы	Булаев
Ауылдық округтер саны	17
Қалалық әкімдіктер саны	1
Ауыл саны	62
Қала саны	1
Әкімі	Рахат Назымбекұлы Смағұлов
Аудан әкімдігінің мекенжайы	Булаев қаласы, Юбилейная көшесі, №56
Тарихы мен географиясы
Координаттары	54°54′54″ с. е. 70°27′00″ ш. б.54.91500° с. е. 70.45000° ш. б. / 54.91500; 70.45000
Құрылған уақыты	3 қыркүйек 1928 жыл
Жер аумағы	7 810 км²
Уақыт белдеуі	UTC+5:00
Тұрғындары
Тұрғыны	27 328 адам (2023)
Ұлттық құрамы	орыстар (57,77 %) қазақтар (28,57%) немістер (4,93%) украиндар (3,82%) татарлар (1,37%) беларустар (0,77%) әзербайжандар (0,66%) поляктар (0,5%) басқа ұлт өкілдері (1,61%)
Сандық идентификаторлары
Автомобиль коды	15
Мағжан Жұмабаев ауданының әкімдігі

Мағжан Жұмабаев ауданы — Солтүстік Қазақстан облысының солтүстік-шығысында орналасқан әкімшілік-аумақтық бөлініс. 1928 жылы құрылған. Жер аумағы 7,8 мың км². 1997 жылы Возвышен ауданымен бiрiккен. 2000 жылы Булаев ауданы Мағжан Жұмабаев ауданы болып қайта аталды. Орталығы – Булаев қаласы (1893 жылы құрылған), 1969 жылы қала мәртебесін алды. Булаевтан облыс орталығына дейiнгi қашықтық 106 км.

Географиялық орны мен жер бедері

Аудан солтүстiгiнде және шығысында Ресей Федерациясының Омбы және Түмен облыстарымен, батысында - Солтүстік Қазақстан облысының Аққайың және Қызылжар, оңтүстiгiнде - Тайынша және Ақжар аудандарымен шектесiп жатыр. Солтүстік бөлігі - орманды дала, оңтүстігінде шағын көл қазаншұңқырлары кездеседі.

Климаты, топырағы және өсімдіктері мен жануарлар дүниесі

Климаты тым континеттік, қаңтар айының жылдық орташа температурасы -18-19°С, шілдеде 18-19°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 300-350 мм. Топырағы карбонатты қара топырақты, шалғынды-қара топырақты, орманды және сортаң топырақ. Ауданның өсімдік жамылғысы бетеге, боз, селеу, сәбізшөп, бидайық, жусан, т.б. құрайды. Орманды дала белдемінде қайың, терек, сібір үйеңкісі басым. Бұталардан итмұрын, шие, шаттауық, тал, т.б. өседі. Сирек өсімдіктеріне ашық құндызшөп, сарғыш құндызшөп, шүйіншөп, альпі астрасы, шайқурай, бетеге, шолпанкебіс жатады. Жануарлардан бұлан, елік, қасқыр, түлкі, күзен, борсық, қоян, ондатр, т.б. мекендейді. Құстардан қаз, үйрек, аққу; жыртқыш құстардан - қаршыға, т.б. кездеседі. Су айдындарында шабақ, мөңке, алабұға мол.

Су торабы

Шағын көлдер бар. Ірілері: Келтесор, Майбалық және Қамыстысай өзені аңғарында Половинное, Соленое, Қамысты, Медвежье, Баранье. Бұл көлдердің басым бөлігінің суы ащы және тұзды келген.

Халқы

1939	1959	1970	1979	1989	1999	2009	2021
45494	▲46568	▲51475	▼45105	▼40839	▲49679	▼36924	▼28505

Тұрғындары 29 924 адам (2019). Ұлттық құрамы: орыстар (57,47%), қазақтар (28,54%), немістер (5,00%), украиндар (4,16%), татарлар (1,38%), поляктар (1,54%), беларустар (0,84%), поляктар (0,48%), литвалықтар (0,16%), шешендер (0,15%), чуваштар (0,14%), басқа ұлт өкілдері (1,06%).

Әкімшілік бөлінісі

63 елді мекен 1 қалалық әкімдік пен 17 ауылдық округке біріктірілген:

Әкімшілік бірлік	Орталығы	Елді мекендері	Халқы (2009)
Авангард ауылдық округі	Полтавка ауылы	3	1277
Аққайың ауылдық округі	Октябрьское ауылы	6	1432
Алтын дән ауылдық округі	Советское ауылы	2	2652
Бастомар ауылдық округі	Бастомар ауылы	4	1540
Бәйтерек ауылдық округі	Бәйтерек ауылы	4	1422
Булаев қалалық әкімдігі	Булаев қаласы	2	9086
Возвышен ауылдық округі	Возвышенка ауылы	5	3184
Конюхов ауылдық округі	Конюхово ауылы	3	770
Қарақоға ауылдық округі	Қарақоға ауылы	3	2501
Лебяжі ауылдық округі	Лебяжье ауылы	2	979
Мағжан ауылдық округі	Жастар ауылы	2	660
Молодогвардейск ауылдық округі	Молодогвардейское ауылы	2	1521
Ноғайбай би ауылдық округі	Надёжка ауылы	6	2719
Полудин ауылдық округі	Полудино ауылы	3	1908
Таман ауылдық округі	Таман ауылы	4	1376
Успен ауылдық округі	Успенка ауылы	4	957
Ұзынкөл ауылдық округі	Ұзынкөл ауылы	3	960
Чистов ауылдық округі	Чистовское ауылы	5	1971

Аудан экономикасы

Ауданда 2010 жылғы 1 қаңтарға 313 кәсiпорын тiркелген, оның iшiнде 2 - iрi, 25 - орта, 286 - шағын кәсiпорындар. Олардан 176 заңды тұлға мемлекеттiк меншiк нысанына, 133 - жеке меншiк, 4 - заңды тұлға шетел меншiгi нысанына жатады. 2009 жылдың қорытындысы бойынша: Ауданда облыстың ауыл шаруашылығының жалпы өнiмiнiң 10,5%-ы (25 101,6 млн.теңге) өндiрiлген. Өнеркәсiп кәсiпорындарымен (қаржылық емес корпорация секторы) 570,6 млн.теңгенiң өнiмi өндiрiлген, облыстағы үлесi 0,8%. Өнеркәсiп өнiмiнiң физикалық көлемiнiң индексi 102,8% құрайды. Бөлшек тауар айналымының көлемi (қоғамдық тамақтандырусыз) 255,9 млн.теңге сомасын құрайды. Тауар айналымның физикалық көлемiнiң индексi 52,5% кұрады. 2009 жылдың басына аудан кәсiпорындарының негiзгi құрал-жабдықтары 6 146,9 млн.теңге сомасын құрап, тозу деңгейi 37,3% болды. Негiзгi капиталға салынған инвестиция көлемi 1 558,5 млн.теңге құрады. Пайдалануға 8,5 мың шаршы метр тұрғын үй берiлдi. Ауданның экономикасында 24,4 мың адам жұмыс iстейдi. Орташа айлық жалақы (кәсiпкерлiк қызметпен айналысатын шағын кәсiпорындарсыз) өткен жылмен салыстырғанда 18,2% өсiп, 38 250 теңгенi құрады. Нақты жалақы 10,5% өстi. Орташа жан басына шағып есептегенде атаулы ақшалай табыс 25 963 теңге құрады. Орташа жан басына шаққандағы күн көрiстiң ең төменгi деңгейiнiң шамасы жыл аяғына 10 952 теңге құрады. Ауданның ауыл шаруашылығына жарамды жер аумағы 637,2 мың га, жайылым мен шабындық 176,8 мың га.
Аудан арқылы Сібір темір жолы Мәскеу-Владивосток темір жолы, сондай-ақ Петропавл-Омбы-Новосібір автомобиль жолы, Булаев-Молодогвардейский, Қарақоға-Конюхов автомобиль жолдары өтеді.