ខេត្តព្រះនគរស្រីអយុធ្យា
Phra Nakhon Si Ayutthaya พระนครศรีอยุธยา | |||
---|---|---|---|
Province | |||
[[File: | |||
| |||
បាវចនា: ราชธานีเก่า อู่ข้าวอู่น้ำ เลิศล้ำกานท์กวี คนดีศรีอยุธยา เลอคุณค่ามรดกโลก ("The old capital. Breadbasket. Excellent literature. The good people of Ayutthaya. The treasured world heritage.") | |||
Map of Thailand highlighting Phra Nakhon Si Ayutthaya province | |||
Country | Thailand | ||
Capital | Ayutthaya | ||
រដ្ឋាភិបាល | |||
• Governor | Niwat Rungsakorn (since October 2022) | ||
ផ្ទៃក្រឡា[១] | |||
• សរុប | ២៥៥៧ គម2 (៩៨៧ ម៉ាយ ការ) | ||
ចំណាត់ថ្នាក់ផ្ទៃក្រឡា | Ranked 63rd | ||
ប្រជាជន (2018)[២] | |||
• សរុប | ៨១៧,៤៤១ | ||
• ចំណាត់ថ្នាក់ | Ranked 30th | ||
• សន្ទភាព | ៣២០.០/km2 (៨២៩/sq mi) | ||
• ចំណាត់ថ្នាក់សន្ទភាព | Ranked 11th | ||
Human Achievement Index[៣] | |||
• HAI (2022) | 0.6770 "high" Ranked 3rd | ||
GDP[៤] | |||
• Total | baht 404 billion (US$13.3 billion) (2019) | ||
ល្វែងម៉ោង | ICT (ម.ស.ស.+7) | ||
Postal code | 13xxx | ||
Calling code | 035 | ||
ក្រមអ.ម.អ. ៣១៦៦ | TH-14 |
ព្រះនគរស៊ីអយុធ្យា [lower-alpha ១] ឬក្នុងស្រុក និងសាមញ្ញ អយុធ្យា គឺជា ខេត្ត មួយនៅកណ្តាល ( ឆាងវ៉ាត ) នៃ ប្រទេសថៃ ។ ខេត្តជិតខាងគឺ (ពីខាងជើងតាមទ្រនិចនាឡិកា) អាងទង លពបុរី បទុមធានី នន្ទបុរី នគរបឋម និង សុវណ្ណបុរី ។
សព្វនាម
[កែប្រែ]ឈ្មោះ អយុធ្យា មកពីពាក្យសំស្ក្រឹត អយោធ្យា ដែលមាននៅក្នុង រាមាយណៈ ដែលមានន័យថា "ទីក្រុងដែលមិនអាចឈ្នះបាន"។ តាមវេយ្យាករណ៍ ពាក្យនេះត្រូវបានផ្សំឡើងដោយព្យញ្ជនៈ អ- 'មិន' + យោធ្យ 'ចាញ់' (ពីឫស យុធ- 'ប្រយុទ្ធ') + អា ដែលជាបច្ច័យស្រី។
សុខភាព
[កែប្រែ]មន្ទីរពេទ្យសំខាន់របស់អយុធ្យាគឺ មន្ទីរពេទ្យអយុធ្យា ដែលដំណើរការដោយ ក្រសួងសុខាភិបាលសាធារណៈ ។
ប្រវត្តិសាស្ត្រ
[កែប្រែ]អយុធ្យាត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៣៥០ ដោយ ព្រះបាទឧទង ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការបង្កើតអយុធ្យាគឺចាស់ជាងសតវត្សទី 14 ឆ្ងាយណាស់។ ភស្ដុតាងបានបង្ហាញថា តំបន់នោះមានប្រជាជនរួចហើយក្នុងអំឡុងសម័យ មន ទ្វារវតី ។ ប្រភពបានរៀបរាប់បន្ថែមទៀតថា ប្រហែលឆ្នាំ៨៥០នៃគ.ស ខ្មែរ បានកាន់កាប់តំបន់នោះ ហើយបានបង្កើតបន្ទាយមួយនៅទីនោះ ដោយដាក់ឈ្មោះវាថា អយោធ្យា បន្ទាប់ពីទីក្រុងហិណ្ឌូដ៏ពិសិដ្ឋបំផុតមួយនៃប្រទេសឥណ្ឌាដែលមានឈ្មោះដូចគ្នា។ ប្រវត្តិសាស្ត្រដើមអយុធ្យាគឺជាប្រវត្តិសាស្ត្រទាក់ទងនឹងការតាំងទីលំនៅរបស់ខ្មែរនេះ។ [៥] [៦] ស្របគ្នានោះ ព្រះអង្គម្ចាស់ ដាំរ៉ុង ក៏យល់ស្របថា មានទីក្រុងមួយឈ្មោះថា អយុធ្យា ដែលខ្មែរបានគ្រប់គ្រងពី ក្រុងលពបុរី ត្រង់ចំណុចដែលទន្លេទាំងបីប្រសព្វគ្នា។ [៧] ផែនទីកំណាយបង្ហាញដានពី បារាយណ៍ បុរាណមួយ (អាងស្តុកទឹក) នៅជិតចុងភាគនិរតីនៃ វត្តយ៉ៃមង្គល ដែលអាចត្រូវបានសាងសង់នៅលើអតីតប្រាសាទបុរាណខ្មែរដ៏សំខាន់មួយ។ [៨]
អយុធ្យាគឺជារាជធានីរបស់ប្រទេសថៃ (ដែលពេលនោះហៅថាសៀម) អស់រយៈពេល 417 ឆ្នាំចាប់ពីឆ្នាំ 1350 រហូតដល់ក្នុង សង្រ្គាមភូមា-សៀម (1765-1767) វាត្រូវបានបណ្តេញចេញដោយកងទ័ព ភូមា នៅឆ្នាំ 1767 ។ ក្នុងសម័យនេះ សម័យអយុធ្យា ឬ អាណាចក្រអយុធ្យា ដែលជាទូទៅគេហៅថាសម័យអយុធ្យា អាណាចក្រអយុធ្យាត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយស្តេច៣៣អង្គនៃរាជវង្ស៥ផ្សេងគ្នា។ ព្រះរាជាណាចក្របានក្លាយជាអ្នកលេងដ៏សំខាន់ក្នុងតំបន់ និងជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មនៃបូព៌ា ដែលជាចំណុចប្រជុំរបស់ពាណិជ្ជករអឺរ៉ុប និងពាណិជ្ជករអាស៊ី។ ក្សត្រដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងសម័យអយុធ្យារួមមាន ព្រះបាទនរេសួន មហាក្សត្រ ដែលបានរំដោះក្រុងអយុធ្យាពីការកាន់កាប់របស់ភូមាដំបូង និងបានចាប់ផ្ដើមរជ្ជកាលនៃការសញ្ជ័យ និង ព្រះបាទនរាយណ៍ ដែលផ្តួចផ្តើមទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយបារាំងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទល្វីសទី XIV ។ រជ្ជកាលរបស់ទ្រង់គឺជាយុគមាសនៃពាណិជ្ជកម្ម និងវប្បធម៌។
ទីក្រុងនេះមានទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រ។ ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនខែនៃឆ្នាំ វាលទំនាបទឹកជំនន់នៅជុំវិញទីក្រុងនឹងត្រូវបានជន់លិចដោយទន្លេជាច្រើននៅជុំវិញទីក្រុង។ ដូច្នេះការឡោមព័ទ្ធរបស់ខ្មាំងសត្រូវមិនអាចទៅរួចទេ ហើយត្រូវបង្ខំឱ្យដកថយ។ អត្ថប្រយោជន៍នេះគឺជាកត្តារួមចំណែកក្នុងការលុកលុយរបស់ភូមាដែលបរាជ័យជាច្រើន។
ប្រាសាទបុរាណនៅក្នុង ឧទ្យានប្រវត្តិសាស្ត្រអយុធ្យា បានចូលជា បេតិកភណ្ឌពិភពលោក របស់អង្គការយូណេស្កូ ចាប់តាំងពីខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩១។ ខេត្តនេះក៏ជាផ្ទះរបស់វិមានរដូវក្តៅ Bang Pa-in ផងដែរ។
ដើមឡើយមានឈ្មោះថា ក្រុងកែវ (กรุงเก่า) ឈ្មោះជាព្រះនគរស៊ីអយុធ្យាក្នុងឆ្នាំ១៩២៦ [៩]
និមិត្តសញ្ញា
[កែប្រែ]តាមរឿងព្រេង ព្រះបាទ រាមាធិបតីទី១ បាន រកឃើញ សំបកខ្យង មួយយ៉ាងស្អាតកប់ក្នុងដី ហើយបានជ្រើសរើសទីតាំងនោះជាកន្លែងសម្រាប់រាជធានីរបស់ព្រះអង្គ។ បន្ទាប់មក គាត់បានដាក់សំបកលើថាសថ្មើរជើង ហើយបានសង់ព្រះពន្លានៅជុំវិញនោះ។ ត្រាបង្ហាញព្រះពន្លានេះជាមួយនឹងដើមខេត្តនៅពីក្រោយ។
ផ្កាខេត្តគឺ អង្គាសដី ( RTGS : dok sano ) Sesbania aculeata, និង ដើមខេត្ត គឺ ដើមឈើក្រអូប ( Cordia dichotoma ) ។ បង្គាទន្លេយក្ស ( Macrobrachium rosenbergii ) ជាសត្វចិញ្ចឹមក្នុងទឹកខេត្ត។ ពាក្យស្លោក រាជធានីចាស់ ราชธานีเก่า อู่ข้าวอู่น้ำ อู่น้ำ เลิศล้ำกานกวี คนดีศรีอยุธยา เลอมรดกโลก អាចប្រែថា "រាជធានីចាស់ ធុងបាយ អក្សរសិល្ប៍ល្អ មនុស្សល្អ អយុធ្យា សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក"។
ការបែងចែករដ្ឋបាល
[កែប្រែ]រដ្ឋបាលខេត្ត
[កែប្រែ]ខេត្តនេះត្រូវបានបែងចែកចេញជាដប់ប្រាំមួយស្រុក ( អំពី ), 209 ស្រុក( តាមបន់ ) និង 1,328 ភូមិ ( muban ) ។ អយុធ្យាគឺជាខេត្តតែមួយគត់ក្នុងចំនោមខេត្តនៃប្រទេសថៃដែលស្រុកនៃអាសនៈរបស់ខ្លួនមិនត្រូវបានគេហៅថា ស្រុកមឿងអយុធ្យា ដូចគ្រោងការណ៍ទូទៅដែលបានណែនាំនោះទេប៉ុន្តែជា ស្រុក Phra Nakhon Si Ayutthaya :
|
|
សាសនា
[កែប្រែ]- ↑ Advancing Human Development through the ASEAN Community, Thailand Human Development Report 2014, table 0:Basic Data (Report). United Nations Development Programme (UNDP) Thailand. pp. 134–135. ល.ស.ប.អ. 978-974-680-368-7. http://hdr.undp.org/sites/default/files/thailand_nhdr_2014_O.pdf។ បានយកមក 17 January 2016, Data has been supplied by Land Development Department, Ministry of Agriculture and Cooperatives, at Wayback Machine.[តំណភ្ជាប់ខូច]ទំព័រគំរូ:Cbignore
- ↑ "รายงานสถิติจำนวนประชากรและบ้านประจำปี พ.ศ.2561" [Statistics, population and house statistics for the year 2018]. Registration Office Department of the Interior, Ministry of the Interior (in ថៃ). 31 December 2018. Archived from the original on 14 មិថុនា 2019. Retrieved 20 June 2019.
- ↑ "ข้อมูลสถิติดัชนีความก้าวหน้าของคน ปี 2565 (PDF)" [Human Achievement Index Databook year 2022 (PDF)]. Office of the National Economic and Social Development Council (NESDC) (in thai). Retrieved 12 March 2024, page 46
{{cite web}}
: CS1 maint: postscript (link) CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ (July 2019)"Gross Regional and Provincial Product, 2019 Edition". <>. ISSN 1686-0799.
- ↑ "History of Ayutthaya - Temples & Ruins - Wat Ayodhya". www.ayutthaya-history.com. Retrieved 2020-03-16.
- ↑ "History of Ayutthaya - Temples & Ruins - Wat Thammikarat". www.ayutthaya-history.com. Retrieved 2020-03-16.
- ↑ Kasetsiri, Charnvit (July 1979). "The Rise of Ayudhya: A History of Siam in the Fourteenth to Fifteenth Centuries".
- ↑ "History of Ayutthaya - Temples & Ruins - Wat Yai Chai Mongkhon". www.ayutthaya-history.com. Retrieved 2020-03-16.
- ↑ (March 23, 1919)"{{{title}}}". Royal Gazette 35 (ก): 24–27.
Cite error: <ref>
tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/>
tag was found
- Pages with non-numeric formatnum arguments
- Pages using multiple image with auto scaled images
- ខេត្តនៅប្រទេសថៃ
- Articles containing Thai-language text
- Pages containing cite templates with deprecated parameters
- អត្ថបទទាំងអស់ដែលមានតំណភ្ជាប់ក្រៅខូច
- អត្ថបទទាំងអស់ដែលមានតំណភ្ជាប់ក្រៅខូចពីMay 2020
- អត្ថបទដែលមានបរាមាត្រកាលបរិច្ឆេទអសុពលភាពក្នុងទំព័រគំរូ
- CS1 ថៃ-language sources (th)
- CS1 maint: postscript
- CS1 maint: unrecognized language
- Pages with reference errors
- Pages with reference errors that trigger visual diffs