reng

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /rɛnɡ/
• Deng (Wan)^ⓘ
• Kîtekirin: reng

Navdêr

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	reng	reng
Îzafe	rengê	rengên
Çemandî	rengî	rengan
Nîşandera çemandî	wî rengî	wan rengan
Bangkirin	rengo	rengino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	rengek	rengin
Îzafe	rengekî	rengine
Çemandî	rengekî	renginan

Çend rengên cuda-cuda.

Çend rengên bingehîn û têkiliyên wan bi hev re.

reng nêr

1. Kesk û sor û zer û spî û reş û taybetiyên din yên ronahiyê.

   Hevmane: lewn, elwan, gon, boyax, sibox

   • Kişand axir bi bednamî
     Ji rengê Se'dî û Camî
     Ji şuhret pê hisîn 'amî — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
2. Cûn, cure, şikl.
   • ...lêbelê evana jî bi zevqeke xweş û bi rengeke luks hatibûn raxistin. — (Robert Louis Stevenson, (wergêr Ciwanmerd Kulek), Meseleya Seyr a Dr. Jekyll û Mr. Hyde, Avesta, 2020, r. 35, ISBN 978-605-2246-80-1)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ڕه‌نگ‎
• kurdî-krîlî: р'әнг

Jê

 

• bireng
• birengî
• (rengdêr) bêreng
• bêrengî
• (navdêr) rengavêtin
• (lêker) reng avêtin
• (rengdêr) rengavêtî
• (lêker) reng dan
• (navdêr) rengdan
• rengdar
• rengdarî
• (rengdêr) rengdayî
• rengdêr
• rengdêrî
• renge-reng
• renge-rengî
• (lêker) reng girtin
• (navdêr) renggirtin
• (navdêr) rengjêçûn
• (rengdêr) rengjêçûyî
• (lêker) reng kirin
• (navdêr) rengkirin
• (rengdêr) rengkirî
• rengên avî
• rengên tarî
• rengên vebî
• rengîn
• rengînî

Binêre herwiha

Rengên kurdî

 

• belek
• beş
• bor
• firûze
• gevez
• gewr
• helesor
• kej
• kesk
• kever
• kew
• kinûşk
• micwer
• mor
• qemer
• qir
• reş
• sor
• spî
• sîs
• zer
• çal
• çûr
• şîn
• şîrik

Bide ber

 

• beng
• ceng
• deng
• heng
• leng
• neng
• veng
• weng
• zeng
• çeng
• şeng

Etîmolojî

• proto-hindûewropî: *(s)reg- ("reng dan")

• proto-îranî: *ra(n)j- ("reng dan")

pehlewî: rang ("reng")

farisî: razīdan ("reng dan"), rang ("reng")

belûçî: rajit ("qemirandin"), raxt ("reng dan") … ^{alfabeya arî}

peştûyî: rang ("reng")

kurmancî: reng ("reng")

soranî: reng ("reng")

zazakî: reng ("reng")

hewramî: renge ("reng") ...

sanskrîtî: raj- ("reng dan") ...

Çavkanî:

• Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007, r. 314
• MacKenzie, David Neil, The dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966, r. 120
• Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959, r. 854

Bi zaravayên din

• Soranî: reng
• Hewramî: renge
• Zazakî: reng → diq

Werger

• Abxazî: аԥштәы (āpšṭwə)
• Afrîkansî: kleur → af
• Albanî: ngjyrë → sq m, larë → sq m
• Almanî: Farbe → de m
• Altayiya başûrî: ӧҥ (öŋ)
• Amharî: ቀለም (ḳäläm)
• Aragonî: color m
• Arçî: ранг
• Aromanî: boie m, rengã m
• Asamî: ৰং (roṅ), বৰণ (boron)
• Astûrî: color → ast m
• Aymarayî: sami → ay
• Azerî: rəng → az
• Baskî: kolore
• Başkîrî: төҫ (töθ)
• Belarusî: ко́лер → be n (kóljer), фа́рба m (fárba), хва́рба m (xvárba), ба́рва m (bárva)
• Bengalî: রঙ → bn (rôṅ), রং → bn (rôṅ), বর্ণ → bn (bôrn)
• Binukid: babelek
• Bîslamayî: kala
• Bojpûrî: रंग (raṅg)
• Bretonî: liv → br n
• Bulgarî: цвят → bg n (cvjat)
• Burmayî: အရောင် → my (a.raung)
• Buryatî: үнгэ (ünge)
• Çeçenî: бос (bos)
• Çekî: barva → cs m
• Çerokî: ᏗᎧᏃᏗ (dikanodi)
• Çîkasawî: kala'
• Çînî:

  Kantonî: 色 (sik¹), 顏色 (ngaan⁴ sik¹)

  Dunganî: янсый (i͡ansɨy)

  Hakkayî: 色 (set), 顏色 (ngân-set)

  Mandarînî: 色 → zh (sè), 顏色 → zh (yánsè)

  Min dongî: 色 (sáik), 顏色 (ngàng-sáik)

  Minnanî: 色 (siak / sek), 顏色 (gân-siak / gân-sek)

  Wuyî: 色, 顏色

• Çukçî: пэран (pėran)
• Çuvaşî: тӗс (tĕs)
• Dalmatî: colaur n
• Danmarkî: farve → da g
• Daurî: jusu
• Dusuniya navendî: warana
• Endonezyayî: warna → id
• Erebî: لَوْن‎ → ar n (lawn)

  Erebiya misrî: لون‎ n (loːn), ألوان‎ m pj (ʔalwæːn), ألوانات‎ m pj (ʔalwanæːt)

  Erebiya kendavî: لون‎ (lon), رنق‎ (rəng)

  Erebiya hîcazî: لون‎ n (lōn)

  Erebiya fasî: لون‎ n (lūn)

• Ermenî: գույն → hy (guyn)
• Esperantoyî: koloro
• Estonî: värvus → et, värv → et
• Extremaduranî: colol
• Farisiya navîn: 𐭫𐭭𐭢‎ (rang)
• Farisî: رنگ‎ → fa (rang), گون‎ → fa (gun)
• Ferî: litur n
• Fînî: väri → fi
• Fransî: couleur → fr m
• Friyolî: colôr n
• Frîsiya saterlandî: Faawe
• Frîsî: kleur → fy
• Gaelîka skotî: dath n
• Galîsî: cor → gl m, color → gl m
• Gurcî: ფერი → ka (peri)
• Guwaranî: sa'y
• Haîtî: koulè
• Hawayî: waihoʻoluʻu
• Hindî: रंग → hi n (raṅg)
• Holendî: kleur → nl m
• Hunsrikî: Forreb m
• Îbranî: צֶבַע‎ → he n (tséva)
• Îdoyî: koloro → io
• Îngilîziya kevn: blēo nt, hīew nt
• Îngilîzî: color → en, colour → en
• Îngriyî: karva
• Îngûşî: бос (bos)
• Îrlendî: dath → ga n
• Îtalî: colore → it n
• Îzlendî: litur → is n
• Japonî: 色 → ja (いろ, iro), 色彩 → ja (しきさい, shikisai)
• Jarayî: mâo
• Javayiya kevn: warṇṇa
• Javayî: werna → jv, warni, rupa → jv
• Kalalîsûtî: qalipaat → kl
• Kalmîkî: өңг (öñg)
• Kannadayî: ಬಣ್ಣ → kn (baṇṇa)
• Kapampanganî: kule, diua
• Karaçay-balkarî: бет, бояу
• Kaşûbî: farwa
• Katalanî: color → ca n an m
• Keçwayî: llimphi
• Kirgizî: түс → ky (tüs) ,өң → ky (öñ)
• Kîkongoyî: langi
• Kîngalî: වර්ණ → si (warṇa)
• Konkanî: बण्ण (baṇṇa)
• Koreyî: 색깔 → ko (saekkkal), 색 → ko (saek)
• Kornî: liw
• Kreyoliya morîtanî: kouler
• Kumikî: тюс (tüs) ,ренк (renk), бояв (boyaw)
• Ladînî: corú n, curú n, culour n, culëur n, color n, culòur n
• Latgalî: nūdora m, kruosa m, spolva m
• Latînî: color → la n
• Latviyayî: krāsa → lv m
• Lawsî: ສີ → lo (sī)
• Lezgînî: ранг (rang)
• Lingalayî: lángi m
• Lîgûrî: cô
• Luksembûrgî: Faarf → lb m, Fuarf m
• Maguindanaoyî: warna
• Makedonî: бо́ја m (bója)
• Malagasî: volo → mg, loko → mg
• Malayalamî: വര്‍ണ്ണരാജി (var‍ṇṇarāji)
• Malezî: warna → ms, rona → ms
• Maltayî: kulur n, lewn n
• Mançûyî: ᠪᠣᠴᠣ (boco)
• Manksî: daah n
• Maorî: tae, kara
• Maranaoyî: warna
• Maratî: रंग (raṅga)
• Mecarî: szín → hu
• Misrî: (jwn)
• Mongolî:

  Kirîlî: өнгө → mn (öngö), будаг → mn (budag)

• Nanayî: бойко
• Napolîtanî: culore n
• Navajoyî: nidaashchʼąąʼígíí
• Nepalî: रङ्ग (raṅga)
• Nîvxî: вал (val)
• Nogayî: туьс (tüs)
• Normandî: couleu n, couleur n, couoleu n
• Norsiya kevn: litr n
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: farge → no n

  Norweciya nînorskî: farge n an m

• Oksîtaniya kevn: color n
• Oksîtanî: color → oc m
• Oriyayî: ରଙ୍ଗ → or (rôṅgô)
• Oromoyî: halluu
• Osmanî: رنگ‎ (reng), بویا‎ (boya), لون‎ (levn), فام‎ (fâm), الوان‎ pj (elvân)
• Oygurî: رەڭ‎ (reng)
• Ozbekî: rang → uz, tus → uz
• Paîwanî: quljaw
• Peştûyî: رنګ‎ n (rang)
• Polabî: farb’ă m
• Polonî: kolor → pl m inan, barwa → pl m
• Portugalî: cor → pt m
• Prusiya kevn: bārwi
• Puncabiya rojavayî: رنگ‎ → pnb n (raṅg) / ਰੰਗ n (raṅg)
• Qazaxî: түс → kk (tüs), реңк (reñk), рең (reñ)
• Qiptî: ⲁⲟⲩⲁⲛ n (aouan), ⲁⲃⲁⲛ (ɑwɑn), ⲁⲩⲁⲛ n (auan)
• Romancî: colur n, calur n, calour n, culur n
• Romanyayî: culoare → ro m
• Rusî: цвет → ru n (cvet), ко́лер → ru n (kóler)
• Samiya skoltî: eu´nn
• Sanskrîtî: रङ्ग → sa n (raṅga)
• Santalî: ᱵᱳᱨᱳᱱ (boron)
• Sardînî: cabori n, caori n, colore n, colori n
• Sebwanoyî: kolor
• Sicîlî: culuri → scn n
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: бо̀ја m

  Latînî: bòja → sh m

• Sîlhetî: ꠞꠋ (roṅ)
• Slaviya kevn: шаръ (šarŭ)
• Slovakî: farba → sk m
• Slovenî: barva → sl m
• Somalî: midab → so
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: barwa m

  Sorbiya jorîn: barba m

• Spanî: color → es n
• Swahîlî: michezo → sw, rangi → sw
• Swazî: bâla
• Swêdî: färg → sv g
• Şorî: ӧң (öň)
• Tabasaranî: ранг (rang)
• Tacikî: ранг → tg (rang)
• Tagalogî: kulay → tl
• Tamîlî: நிறம் → ta (niṟam), வண்ணம் → ta (vaṇṇam)
• Tayî: สี → th (sǐi)
• Telûgûyî: రంగు → te (raṅgu), వర్ణము → te (varṇamu)
• Teteriya krîmî: renk, tüs
• Teterî: төс → tt (tös)
• Tirkî: renk → tr, ıl, tüs
• Tirkmenî: reňk
• Tîbetî: ཚོས་གཞི (tshos gzhi), ཚོན་མདོག (tshon mdog), ཁ་དོག (kha dog)
• Tokpisinî: kala
• Tuvanî: өң (öñ)
• Urdûyî: رنگ‎ n (rãṅg)
• Ûkraynî: ко́лір → uk n (kólir), фа́рба m (fárba), ба́рва → uk m (bárva)
• Venîsî: cołor n, color n
• Viyetnamî: màu → vi, màu sắc → vi
• Volapûkî: köl → vo
• Weylsî: lliw → cy m
• Wîlamowî: förf m
• Xakasî: ӧң (ӧñ)
• Ximêrî: ពណ៌ → km
• Yagnobî: ранг
• Yakanî: ulanna'
• Yakutî: өҥ (öŋ)
• Yidîşî: קאָליר‎ (kolir), פֿאַרב‎ → yi (farb)
• Yûnanî: χρώμα → el nt (chróma)

  Kevn: χρῶμα nt (khrôma), χρώς n (khrṓs)

• Zhuangî: saek

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Daçek

reng

1. belkî, dibe ku, ihtimal e ku
   • Û berra kulekek heye jî heye, axleb dû jê diçe, nexwe reng e yek li wir dijî. — (Robert Louis Stevenson, (wergêr Ciwanmerd Kulek), Meseleya Seyr a Dr. Jekyll û Mr. Hyde, Avesta, 2020, r. 15, ISBN 978-605-2246-80-1)
   • Prof. Dr. Miktad Kadioglu, diyar kir ku sala 1998’an, di nava 1400 salên derbasbûyî de germtirîn sal bû, lê reng e ku dê sala 2007’an germtir be. — (Netkurd.com, 2/2007)
   • Nik me me'lûm e esîr î bêkes î 'aşiq li min
     Bê umîd î xeyrê min zanim ji insan û ji cin
     Reng e min weslek bida te bêdilê hesret-mezin
     Lê reqîb guhdarê ser me şubhê şeytanê recîm — (Dîwana Rûhî, Şêx 'Evdirehmanê Axtepî)

Herwiha

• reng e
• reng e ku
• reng e ko
• renge
• renge ku
• renge ko

Etîmolojî

Ji reng ya navdêr, li jor binêrin.

Werger

• Almanî: ^?vermutlich → de, ^?Es stellte sich heraus
• Erebî: من المحتمل‎
• Farisî: شاید‎ → fa
• Îngilîzî: maybe → en, it is possible

Khasiyî

Navdêr

reng

1. şax, strû, qiloç, qoç (hestiyê bi serê hin heywanan ve)
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên şax hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}